Η βασιλόπιτα είναι το παραδοσιακό κυρίαρχο έδεσμα της Πρωτοχρονιάς. Υπάρχουν πολλά είδη: η πολίτικη βασιλόπιτα που είναι ένα τσουρέκι αρωματισμένο με μαχλέπι, η βασιλόπιτα σαν κέικ, η βασιλόπιτα με αρωματικά (με δάφνη και ανθόνερο) κ.ά. Σήμερα όταν ακούμε βασιλόπιτα, το μυαλό μας πηγαίνει σχεδόν αποκλειστικά στη γλυκιά εκδοχή της, αλλά αυτό δεν ισχύει απαραίτητα. Αν και η πίτα αποτελούσε ανέκαθεν το πλέον απαραίτητο φαγητό της Πρωτοχρονιάς, δεν ήταν πάντα η γλυκιά βασιλόπιτα –τσουρέκι που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη– που κυριαρχούσε, άλλα η αλμυρή με φύλλο. Σε αρκετά μέρη σε αυτές τις αλμυρές πίτες έμπαινε και το «φλουρί». Για παράδειγμα, η επίσημη πίτα στην οποία έμπαινε ο «παράς», όπως ονόμαζαν στη Μακεδονία το φλουρί, είχε σύβραση με πράσο και κρέας –συνήθως χοντροκομμένο χοιρινό– και μοσχαρίσιο κιμά. Άλλες επίσημες πίτες των ημερών ήταν (και παραμένουν αν και συνυπάρχουν πλέον με τη γλυκιά βασιλόπιτα) με κίτρινη κολοκύθα και φέτα και φυσικά η τυρόπιτα. Για όποια βασιλόπιτα κι αν μιλάμε όμως, το τελετουργικό είναι το ίδιο: ο αρχηγός του σπιτιού (όποιος φέρνει τα χρήματα, ο γεροντότερος, ο άνδρας παλαιότερα) κόβει κομμάτια από τη βασιλόπιτα ονομάζοντας τα κομμάτια με το όνομα κάθε παρευρισκόμενου, αρχίζοντας πάντοτε από το αυτό του Αϊ-Βασίλη. Κόβει όμως κομμάτια και για τα μέλη της οικογένειας ή για φίλους που δεν είναι παρόντες. Σε όποιον τύχει το «φλουρί» θεωρείται και ο τυχερός της νέας χρονιάς.
Θ.ΤΣ.
