Δεύτερη, μετά τη Στερεά Ελλάδα, περιοχή της χώρας, η Πελοπόννησος έχει το πλεονέκτημα σε σχέση με την πρώτη να παράγει μερικά από τα πλέον ποιοτικά κρασιά που έχουν δικαίωμα σε Ονομασία Προέλευσης. Αν και στο Πελοποννησιακό οινικό προσκήνιο κυρίαρχη παρουσία έχουν οι νομοί Κορίνθου, Αρκαδίας και Αχαϊας είναι μάλλον δύσκολο να πούμε ότι και οι υπόλοιποι νομοί στερούνται ενδιαφέροντος και ότι απουσιάζουν από το χώρο παραγωγής κρασιών ποιότητας. Η Πελοπόννησος σαν συνολικό αμπελουργικό διαμέρισμα έχει δικαίωμα σε ένα Τοπικό Οίνο.
Πελοποννησιακός Τοπικός Οίνος
Νομός Κορίνθου
Μαζί με το νομό Αχαϊας κατέχει την πρώτη θέση ως προς την έκταση με περίπου 65.000 στρέμματα. Από αυτά 20.000 στρέμματα αποτελούν τη ζώνη παραγωγής κρασιών με Ονομασία Προέλευσης Νεμέα στα οποία άλλωστε οφείλεται και η φήμη της περιοχής. Η υπόλοιπη έκταση δεν έχει την ίδια σημασία από ποιοτική άποψη και χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια ποικιλιών που προορίζονται για την παραγωγή υποδεέστερων ή χύμα κρασιών, επιτραπέζιων σταφυλιών ή σταφίδας. Η ζώνη Ονομασίας Προέλευσης έχει σαν επίκεντρο τη Νεμέα και η ερυθρή ποικιλία Αγιωργίτικο από την οποία παράγονται τα κρασιά της ζώνης, πήρε το όνομα της από ένα παλιό χωριό της περιοχής (Αγ. Γεώργιος). Υψομετρικά η ζώνη ξεκινάει από τα 250 μέτρα και φτάνει μέχρι τα 900 μέτρα. Λαμβανομένης υπ’ όψιν και της σύστασης του εδάφους η οποία ποικίλει από περιοχή σε περιοχή γίνεται αυτονόητο ότι τα κρασιά της περιοχής παρουσιάζουν μια μεγάλη ποικιλία χαρακτήρων και ποιότητας. Τα χαρακτηριστικά που κάνουν αναγνωρίσιμα τα κρασιά της Νεμέας είναι κυρίως τα αρώματα που ποικίλουν από κεράσι στις πιο απλές εκδοχές και συνδυάζονται με βύσσινο κα ενίοτε βατόμουρο στις πιο σύνθετες. Στο στόμα η παράδοση τα θέλει μαλακά οι σύγχρονες αντιλήψεις όμως τα οδηγούν σε αρκετά ψηλά επίπεδα ταννικότητας. Σημαντικές υποπεριοχές που υπόσχονται ακόμα καλύτερη ποιότητα είναι το Κούτσι και ο Ασπρόκαμπος. Ο νομός Κορίνθου εκτός από τον Οίνο με Ονομασία Προέλευσης έχει δικαίωμα στην παραγωγή δύο Τοπικών Οίνων.
Ο.Π.Α.Π. Νεμέα
Οίνος ερυθρός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι ξηρός, ημίγλυκος ή γλυκός. Σε ποικιλιακό επίπεδο αποτελείται από Αγιωργήτικα.
Κορινθιακός Τοπικός Οίνος
Τοπικός Οίνος Κλημέντι
Νομός Αχαϊας
Η έκταση των αμπελώνων του νόμου είναι ελαφρά μεγαλύτερη (67.000 στρέμματα) από αυτή του νομού Κορίνθου. Πέραν όμως αυτού η Αχαϊα διεκδικεί επίσης τα πρωτεία (σε όλη την Ελλάδα) ως έχουσα το δικαίωμα σε περισσότερα από κάθε άλλο Νομό κρασιά με Ονομασία Προέλευσης. Ένας ξηρός (Ο.Π.Α.Π. Πάτρα) και τρεις επιδόρπιοι Ο.Π.Ε. (Μοσχάτος Πατρών, Μοσχάτος Ρίο Πατρών, Μαυροδάφνη Πατρών) αποτελούν ένα σπουδαίο οινικό κεφάλαιο το οποίο μπορεί να προσφέρει πολλά στο Ελληνικό κρασί κάτι που εν μέρει γίνεται και σήμερα. Ο ξηρός οίνος με Ονομασία Προέλευσης Πάτρα παράγεται από την ποικιλία Ροδίτης που καλλιεργείται σε ένα μεγάλο αριθμό περιοχών γύρω από συγκεκριμένες κοινότητες οι οποίες έχουν ανομοιογενή χαρακτηριστικά τόσο εδαφολογικά όσο και κλιματολογικά. Το αποτέλεσμα είναι μεγάλες ανισότητες και στο περιεχόμενο της φιάλης. Υπάρχουν εξαιρετικά δείγματα (κυρίως από περιοχές με υψόμετρα) αλλά και εξ’ ίσου πολλά ανάξια λόγου.
Τα καλά δείγματα της ζώνης έχουν χαρακτηριστικά αρώματα, άγουρου ανανά και πεπονιού και γεμάτο στόμα ενίοτε με τονισμένη οξύτητα.
Η Μαυροδάφνη Πατρών έχει σαν βάση την ποικιλία με το ίδιο όνομα και πατέρα τον Γουσταύo Κλάους, ιδρυτή της γνωστής εταιρίας. Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι παραγωγής της Μαυροδάφνης (με αρχική ζύμωση και προσθήκη αλκοόλης ή μόνο με προσθήκη αλκοόλης) και άλλοι τόσοι που σχετίζονται με την ωρίμανση της. Το αποτέλεσμα είναι και εδώ μεγάλες ποιοτικές αποκλίσεις στο τελικό προϊόν. Αυτό επιτείνεται ακόμα περισσότερο ανάλογα με την περιοχή, από την οποία προέρχονται τα σταφύλια. Δυστυχώς, μόνο μία από αυτές (τρεις στο σύνολο) έχει το απαραίτητο υψόμετρο (κλίμα) και τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά που οδηγούν στο ζητούμενο.
Οι άλλες δύο Ονομασίες Προέλευσης (Μοσχάτος Πατρών και Μοσχάτος Ρίο Πατρών) έχουν κοινή ρίζα την ποικιλία Μοσχάτο Λευκό. Απλά διαφέρουν οι ζώνες παραγωγής. Αυτό οδηγεί και σε σχετικά διαφορετικών χαρακτήρων κρασιά με το Ρίο να δίνει πιο λεπτά και ευγενικά αποτελέσματα και την Πάτρα να χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερο πλούτο και πιο έντονη παρουσία φρούτων.
Ο Νομός Αχαϊας εκτός από τα προαναφερθέντα κρασιά έχει δικαίωμα στην παραγωγή Τοπικών Οίνων.
Ο.Π.Α.Π. Πάτρα
Οίνος λευκός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι μόνο ξηρός. Σε ποικιλιακό επίπεδο προέρχεται από Ροδίτη.
Ο.Π.Ε. Μαυροδάφνη Πατρών
Οίνος ερυθρός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι μόνο γλυκός (φυσικός, εμπλουτισμένος, ή ενισχυμένος). Σε ποικιλιακό επίπεδο προέρχεται από Μαυροδάφνη και Μαύρη Κορινθιακή.
Ο.Π.Ε. Μοσχάτος Πατρών
Οίνος λευκός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι μόνο γλυκός (φυσικός, εμπλουτισμένος ή ενισχυμένος). Σε ποικιλιακό επίπεδο προέρχεται από Μοσχάτο Λευκό.
Ο.Π.Ε. Μοσχάτος Ρίο
Οίνος λευκός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι μόνο γλυκός (φυσικός, εμπλουτισμένος ή ενισχυμένος). Σε ποικιλιακό επίπεδο προέρχεται από Μοσχάτο Λευκό.
Αχαϊκός Τοπικός Οίνος
Τοπικός Οίνος Πλαγιές Αιγιαλείας
Τοπικός Οίνος Πλαγιές Πετρωτού
Νομός Αρκαδίας
Κεντρικός νομός της Πελοποννήσου με μεγάλο υψόμετρο (άνω των 600 μέτρων) τουλάχιστον σε ότι αφορά στην περιοχή (Μαντινεία) που έχει δικαίωμα να παράγει κρασιά με Ονομασία Προέλευσης. Από τα 16.000 στρέμματα αμπελώνων του Νομού οι 6.500 βρίσκονται μέσα στην εν λόγω ζώνη ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται διασκορπισμένα και καλύπτουν τοπικές ανάγκες. Η καλλιεργούμενη ποικιλία, το Μοσχοφίλερο, δίνει ευχάριστα κρασιά με χαρακτηριστικά αρώματα μέντας και τριαντάφυλλου και ελαφριά γεύση που συμπληρώνεται από συχνά τονισμένη οξύτητα. Αν και γνωστή από παλιά η Μαντινεία (το Μοσχοφίλερο για την ακρίβεια) βγήκε από την αφάνεια χάρη στο ενδιαφέρον του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου που με προσεγμένες οινοποιήσεις ανέδειξε τα γοητευτικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Το Μοσχοφίλερο καταλαμβάνει σε ποσοστό 85% τους αμπελώνες της περιοχής και συμπληρώνεται από Ασπρούδες, οι οποίες επιτρέπεται να συμμετέχουν στη σύνθεση του παραγόμενου κρασιού. Εκτός από τον Οίνο με Ονομασία Προέλευσης ο Νομός Αρκαδίας έχει δικαίωμα στην παραγωγή δύο Τοπικών Οίνων.
Ο.Π.Α.Π. Μαντινεία
Οίνος λευκός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι μόνο ξηρός. Σε ποικιλιακό επίπεδο προέρχεται από τουλάχιστον 85% Μοσχοφίλερο και έως 15% Ασρπούδες.
Τοπικός Οίνος Αρκαδίας
Τοπικός Οίνος Τεγέας
Νομός Αργολίδας
Αν και ο κάμπος της έχει κατευθύνει τους κατοίκους σε άλλες καλλιέργειες όπως τα φρούτα ο νομός δεν υστερεί αμπελουργικά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα τμήμα της αμπελουργικής ζώνης της Νεμέας (1.700 στρέμματα) βρίσκεται εντός των ορίων του. Το ανάγλυφο της συγκεκριμένης περιοχής είναι παρόμοιο με αυτό της κύριας ζώνης (νομός Κορίνθου) και κάτι ανάλογο ισχύει και σε επίπεδο κλιματολογικών συνθηκών. Εκτός από τον Οίνο με Ονομασία Προέλευσης Νεμέα ο Νομός έχει δικαίωμα και στην παραγωγή ενός Τοπικού Οίνου.
Ο.Π.Α.Π. Νεμέα
Οίνος ερυθρός ήσυχος (χωρίς CO2) που σε επίπεδο γλυκύτητας μπορεί να είναι ξηρός, ημίγλυκος ή γλυκός. Σε ποικιλιακό επίπεδο αποτελείται από Αγιωργήτικο.
Τοπικός Οίνος Αργολίδας
Νομός Ηλείας
Με 32.000 στρέμματα αμπελώνων, θεωρητικά τουλάχιστον, η Ηλεία θα μπορούσε να είναι μία υπολογίσιμη δύναμη σε αναπαραγωγικό επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά τίποτα τέτοιο δεν συμβαίνει μέχρι στιγμής. Με ένα ποικιλιακό δυναμικό που επηρεάζεται κυρίως από τη γειτονική Αχαϊα (Ροδίτης, Μαυροδάφνη κυρίως) και με μόνο μία αξιόλογη οινοπαραγωγική μονάδα (Κτήμα Μερκούρη) που έχει σαν σημαία της την Ιταλική ποικιλία Refosco η κατάσταση είναι στάσιμη. Ο νομός έχει δικαίωμα δύο κρασιών με την ένδειξη Τοπικός Οίνος.
Τοπικός Οίνος Ηλείας
Τοπικός Οίνος Πισάτιδος
Νομός Λακωνίας
Αν και τελευταίος στην κατάταξη των Πελοποννησιακών νομών με μόλις 7.000 στρέμματα ο νομός Λακωνίας κατάφερε να μπει στο Ελληνικό Οινικό στερέωμα τα τελευταία χρόνια. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η περιοχή της Μονεμβασιάς και ο συνδεδεμένος με αυτή Μαλβάζιος Οίνος. Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί τι ακριβώς ήταν το εν λόγω κρασί. Γεγονός όμως είναι ότι λειτούργησε σαν ένα είδος συστατικής επιστολής που άνοιξε λίγο τις πόρτες της αγοράς στους τοπικούς παραγωγούς. Σημαντικό ατού του νομού είναι η ύπαρξη μιας σειράς ιδιαίτερων τοπικών ποικιλιών οι οποίες έχουν δώσει θετικά αποτελέσματα και υπόσχονται ακόμα περισσότερα αν μελετηθούν και αξιοποιηθούν προσεκτικά. Ήδη κυκλοφορούν αρκετά κρασιά που έχουν σαν βάση τον Πετρουλιανό, τη Θράψα και την Κυδωνίτσα. Ο νομός έχει δικαίωμα στην παραγωγή δύο κρασιών με την ένδειξη Τοπικός Οίνος.
Λακωνικός Τοπικός Οίνος
Μονεμβάσιος Τοπικός Οίνος
Νομός Μεσσηνίας
Παρά το γεγονός ότι διαθέτει 28.000 στρέμματα αμπελώνων ο νομός δεν έχει μεγάλη προϊστορία στο εμφιαλωμένο κρασί. Η πρώτη φιάλη παρήχθη μόλις το 1985 και τα οινοποιεία άρχισαν να αυξάνονται σε αριθμό δέκα χρόνια αργότερα. Χαρακτηρίζεται από μία πανσπερμία ποικιλιών ανάμεσα στα οποία τα φιλέρια και ο ροδίτης έχουν (για την ακρίβεια είχαν) τον κύριο ρόλο. Η Μεσσηνία δεν θα είχε καμία τύχη αν δεν είχε γίνει (με άναρχο τρόπο) η εισαγωγή ξένων ποικιλιών πάνω στις οποίες στηρίζεται σήμερα ο Μεσσηνιακός αμπελώνας. Κυρίαρχη, ανάμεσα σ’ αυτές είναι το Cabernet Sauvignon ενώ με επιτυχία καλλιεργείται το Tempranillo. Σημαντική είναι επίσης η παρουσία της Grenache Rouge ενώ υπάρχουν και νησίδες Chardonnay. Ο νομός έχει δικαίωμα στην παραγωγή τριών κρασιών με ένδειξη Τοπικός Οίνος.
Μεσσηνιακός Τοπικός Οίνος
Τοπικός Οίνος Πυλίας
Τοπικός Οίνος Τριφυλίας
Δ.Κ.
