Τριανταεπτά χρόνια μετράει στο θέατρο ο αγαπημένος ηθοποιός Μάνος Βακούσης. Ιδιαιτέρως ευγενής αλλά και με βαθιά αφοσίωση σε αυτό που κάνει -με "λογική, μεθοδικότητα και τρέλα”, όπως λέει-, διακρίθηκε φέτος με το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου "Κάρολος Κουν" για την ερμηνεία του στον "Επισκέπτη” του Ερίκ Εμανουέλ Σμιτ (σε σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσαφούλια) αλλά και για το σύνολο της προσφοράς του στο ελληνικό θέατρο, την κορυφαία τιμητική διάκριση της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών. Βέβαια έχει υπηρετήσει εξίσου και τον κινηματογράφο όπως και την τηλεόραση, γράφοντας τη δική του ιστορία, η αξέχαστη παρουσία του στο "Έτερος Εγώ” ένα από τα πολλά παραδείγματα. Το καλοκαίρι του 2024 βρέθηκε στην Επίδαυρο με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και τον "Πλούτο” του Αριστοφάνη, σε μια θεαματική εκδοχή με έντονο μουσικό χαρακτήρα, καλεσμένους όπως οι Χατζηφραγκέτα και Nalyssa Green και σύγχρονα στοιχεία εκ χειρός Γιάννη Κακλέα. Είναι η τρίτη φορά που συναντά το αιχμηρό αυτό έργο για τη σημασία του χρήματος, της συλλογικότητας και εν τέλει του πλούτου που βρίσκεται μέσα μας, αλλά η πρώτη που ερμηνεύει τον Χρεμύλο, το alter ego του Αριστοφάνη. Λίγο πριν μάς αποκαλύψει ποιος θα είναι ο νέος ρόλος που θα ερμηνεύσει τη νέα σεζόν 2024-25, ο οποίος βασίζεται σε αληθινή ιστορία, να υπενθυμίσουμε ότι η περιοδεία του "Πλούτου” κάνει στάση στην Αττική στις 8/9 στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, στις 12/9 στο Κατράκειο της Νίκαιας και στις 14/9 στο Κηποθέατρο Παπάγου.
Πώς νιώσατε όταν διακριθήκατε με το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου "Κάρολος Κουν"; Τι κρατάτε κοιτώντας πίσω στην πορεία σας που κρατά 37 χρόνια και τι θα θέλατε να είχατε κάνει διαφορετικά;
Ενθουσιάστηκα, ένιωσα σαν παιδί! Δεν πρέπει ο καλλιτέχνης να ξεχνάει, σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται, 20, 80, 40, τη χαρά αυτού που κάνει. Σε όλη μου την πορεία, αυτά τα 37 χρόνια, ό,τι έκανα το έκανα με αφοσίωση, λογική, μεθοδικότητα αλλά και τρέλα. Αυτό που λέμε δηλαδή στη σκηνή να μπορείς αφού κατακτήσεις τη "λογική” να βρεις και να προχωρήσεις παρέα με το αλλόκοτο της ανθρώπινης ύπαρξης. Κι από αυτή την άποψη είμαι ενθουσιασμένος με τη βράβευση μου και πολύ ευτυχής με την πορεία μου. Σαν όνειρο μου φαίνονται όσα έχω κάνει και καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια.
"Δεν πρέπει ο καλλιτέχνης να ξεχνάει, σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται, τη χαρά αυτού που κάνει".
Είναι η τρίτη συνάντησή σας φέτος με τον "Πλούτο” του Αριστοφάνη, με άλλο ρόλο κάθε φορά. Πώς αντιλαμβάνεστε τώρα το έργο; Ανακαλύψατε κάτι καινούργιο;
Είναι πραγματικά μια πρόκληση μέσα στο χρόνο. Η πρώτη παράσταση που έκανα με τον "Πλούτο" του Αριστοφάνη ήταν στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων σε σκηνοθεσία Νίκου Περέλη κι έκανα τον Καρίωνα και τον Βλεψίδημο. Η δεύτερη εμπειρία μου ήταν σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς στο Εθνικό Θέατρο, όπου έκανα τον Βλεψίδημο. Σπουδαίες εμπειρίες και οι δύο. Τελείως διαφορετικές από αυτή που έχω τώρα. Εκεί κυνηγήσαμε περισσότερο το κωμικό στοιχείο των ηρώων και του έργου. Τώρα, στον "Πλούτο" σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα, έχω ξαφνιαστεί! Μέσω αυτού του έργου ένιωσα πως η ζωή είναι μια έκπληξη, νομίζουμε πως ξέρουμε κάτι και μετά από χρόνια ανακαλύπτουμε ότι στο ίδιο πράγμα που έχουμε μελετήσει, διαβάσει, παίξει, σου αποκαλύπτεται ένας καινούριος κόσμος! Είναι κάτι το συγκλονιστικό αυτό, είναι απερίγραπτο! Αυτή τη φορά, λοιπόν, το έργο μου δίδαξε πόσο πρέπει να αφυπνιστώ και να καταλάβω τι σημαίνει "χρήμα”, τι σημαίνει "πλούτος”, τι σημαίνει "ατομικότητα” και τι σημαίνει "προς όφελος του συνόλου” και "σε συλλογική σκέψη για την αγάπη και την κοινωνία”. Σε αυτό βοήθησε πολύ η σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα και ο ρόλος του Χρεμύλου που είναι αρχέτυπο καλοσύνης και αγάπης και που έκανε, μέσω της στέρησης, την επιθυμία του πραγματικότητα. Κατέκτησε τον "Πλούτο" που έχει μέσα του!
"Γιατί ό,τι και να συμβαίνει στον άνθρωπο πρέπει να γελάσουμε για να γίνει ξόρκι! Κι έτσι συναντιέται ο Αριστοφάνης με τον Χρεμύλο και ο Χρεμύλος με το τότε και το σήμερα".
Eρμηνεύετε το ρόλο του Χρεμύλου. Θεωρείται alter ego του Αριστοφάνη γιατί μέσα από τα λόγια του ακούμε την άποψη του ίδιου του κωμωδιογράφου;
Μέσα από την μελέτη που κάναμε, ο θίασος και ο Γιάννης Κακλέας μαζί, διαπιστώσαμε πως πράγματι ο Χρεμύλος είναι το πρόσωπο του Αριστοφάνη. Εκφράζει όλες τις απόψεις και τις ανησυχίες του για την έκπτωση των ηθικών, των πολιτικών και των κοινωνικών αξιών. Ο Αριστοφάνης, δια στόματος Χρεμύλου, εκπέμπει σήμα κινδύνου για το μέλλον, Και βέβαια όπως σε όλα τα έργα του, μέσα από την αγάπη του για τον άνθρωπο συναντιέται με το σπουδαιότερο είδος, την ψυχαγωγία. Γιατί ό,τι και να συμβαίνει στον άνθρωπο πρέπει να γελάσουμε για να γίνει ξόρκι! Κι έτσι συναντιέται ο Αριστοφάνης με τον Χρεμύλο και ο Χρεμύλος με το τότε και το σήμερα.
Έχετε πει σε συνέντευξή σας ότι ο Χρεμύλος αντιπροσωπεύει εν δυνάμει όλη την ανθρωπότητα. Ο ίδιος όμως μοιάζει να είναι πιο ισορροπημένος από το σύνολό της. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Ο Αριστοφάνης δημιούργησε στο έργο του "Πλούτος”, έναν ήρωα σαν τον Χρεμύλο που είναι η ισορροπία. Είναι ο άνθρωπος που μέσα από συγκρούσεις με τον εαυτό του και τον κόσμο του, θα βρει τον τρόπο να ισορροπήσει από τη μία πλευρά τον όμορφο άνθρωπό του, τον άνθρωπο που δεν κλέβει και μπορεί να παλέψει, να σεβαστεί τους νόμους κλπ, κι από την άλλη το κτήνος που έχει μέσα του. Σίγουρα η πρώτη εικόνα που έχουμε για την ανθρωπότητα δεν είναι αυτή της ισορροπίας, πιστεύω όμως πως είναι η βαθιά επιθυμία των περισσότερων ανθρώπων και αυτή την επιθυμία προσπαθούν να αφυπνίσουν τα σπουδαία έργα όπως αυτό.
Για τον Άγιο Νεκτάριο: "Είναι η στιγμή φέτος που θα υποδυθώ όχι έναν ρόλο αλλά έναν Άνθρωπο που πέρασε τόσες δοκιμασίες και παρέμεινε γενναιόδωρος προς τον εαυτό του και τους ανθρώπους".
Σύντομα ξεκινά η νέα σεζόν και σύμφωνα με τις πληροφορίες μας θα πρωταγωνιστήσετε στην παράσταση "Άγιος Νεκτάριος από την γη στον ουρανό". Τι σας έχει κάνει περισσότερη εντύπωση από τη ζωή του;
Αυτό που είναι αδιαπραγμάτευτο στη ζωή του Αγίου Νεκταρίου είναι η πορεία του και η αφοσίωσή του, η ασύλληπτη αγάπη του για τον άνθρωπο με πράξεις, όχι με θεωρητικές σκέψεις. Με έχει συγκλονίσει γιατί πράγματι, μετά τον ρόλο που έπαιξα στον "Επισκέπτη” του Ερίκ Εμανουέλ Σμιτ και μετά στον "Πλούτο” του Αριστοφάνη, έχω την τύχη να υποδυθώ έναν Άνθρωπο. Και θα το λέω πάντοτε, όπου κι αν μιλήσω γι’ αυτή την τύχη μου. Είναι η στιγμή που θα υποδυθώ όχι έναν ρόλο αλλά έναν Άνθρωπο που πέρασε τόσες δοκιμασίες και παρέμεινε γενναιόδωρος προς τον εαυτό του και τους ανθρώπους. Έναν Άνθρωπο που δεν κινήθηκε συμφεροντολογικά, ούτε στο πρόσωπο του κοινωνικού του κόσμου, ούτε στο πρόσωπο του τρόπου της ζωής του. Είναι μια αποκάλυψη για εμένα.
Πείτε μας λίγα λόγια για την προσέγγιση του ρόλου αυτού και την πλοκή του έργου που θα δούμε τη νέα σεζόν σε σκηνοθεσία του Μενέλαου Τζαβέλλα.
Στην παράσταση θα δούμε όλη τη ζωή του. Από μικρό παιδί μέχρι τη στιγμή που αποθεώνεται μέσω του θανάτου - με τον τρόπο που έφυγε για να ξανασυναντηθεί στη συνείδησή μας και στις μνήμες μας. Για εμένα δεν πεθαίνει κανένας αφού υπάρχει η μνήμη και σκεφτόμαστε το παιδί μας, τη μάνα μας, ένα τοπίο, μια ωραία παράσταση, έναν ωραίο έρωτα. Έτσι, λοιπόν, και η ζωή του Αγίου Νεκταρίου είναι από την αρχή μέχρι το τέλος μια πορεία σημαντική και συγκλονιστική. Δε θα σας πω για το έργο γιατί είναι η έκπληξη της παράστασής μας, θα σας πω όμως για την πορεία μου προς την ανακάλυψη αυτού του Ανθρώπου. Νομίζω ότι κατ’ αρχάς χρειάζεται μια εσωτερική βαθιά περισυλλογή, όχι με τη λογική μόνο αλλά και με την περιπλάνηση που χρειάζεται αυτός ο ρόλος. Θα πρέπει να περιπλανηθώ στον κόσμο του, να ταξιδέψω με τους συνεργάτες μου στα μαγικά μοναστήρια, στα σημεία όπου πέρασε ή έζησε. Ξέρουμε κάποιους χώρους που είναι συναρπαστικοί, όπου ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που ψέλνουν αγαπώντας τον άνθρωπο και το Θείο που έχουν μέσα τους, το Θείο στοιχείο του σύμπαντος και του Θεού. Με περιμένει μια αναζήτηση και μια έρευνα πάρα πολύ λυτρωτική για τον εσώκοσμό μου.
Ποιοι θα είναι οι υπόλοιποι συντελεστές καθώς και οι συμπρωταγωνιστές σας και ποιους ρόλους θα ερμηνεύσουν;
Το έργο το έχει γράψει ο Θανάσης Σταυρόπουλος. Συμπρωταγωνίστρια είναι η Μαρία Παπαλάμπρου που θα ερμηνεύσει το "Συναξάρι", ένα ρόλο έκπληξη που μέσα από αυτόν περνάει όλη η ζωή του Αγίου. Στον θίασο συμμετέχουν άλλοι πέντε ηθοποιοί, αλλά το καστ είναι ακόμα υπό διαμόρφωση. Σύντομα θα ανακοινωθούν όλες οι λεπτομέρειες. Την σκηνοθετική επιμέλεια έχει αναλάβει ο Μενέλαος Τζαβέλλας.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο για τη νέα σεζόν είτε στο θέατρο, είτε στην τηλεόραση είτε στον κινηματογράφο;
Θα έχω πάλι την εμπειρία να υποδυθώ τον Αγαμέμνονα σε μια θεατρική παράσταση με κινηματογραφικά στοιχεία. Θα παιχτεί στο La Mama, της Νέας Υόρκης σε σκηνοθεσία Ραφίκας Σαουίς. Έπειτα θα είμαι σε μια ταινία μεγάλου μήκους, ένα ενδιαφέρον έργο αμερικανικής παραγωγής που θα γυριστεί στην Ελλάδα.
***Στον "Πλούτο" παίζουν επίσης οι: Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου, Δημήτρης Διακοσάββας, Φαίη Κοκκινοπούλου, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Γιάννης Σύριος, Μαίρη Ανδρέου, Άννα Ευθυμίου, Πολυξένη Σπυροπούλου, Χρυσή Μπαχτσεβάνη, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου κ.ά.
Στην παράβαση του έργου εμφανίζεται η Ιστορικός και Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου. Οι μουσικοί Βάιος Πράπας, Τελευταίος Καλεσμένος και Δήμητρα Αντωνακούδη ερμηνεύουν ζωντανά τη μουσική στις παραστάσεις που θα δοθούν την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου (Ελευσίνα) και το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου (Παπάγου), ενώ την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου (Κατράκειο Νίκαιας) στο μουσικό μέρος της παράστασης συμμετέχουν οι Χατζηφραγκέτα και Nalyssa Green.
Περισσότερες πληροφορίες
Πλούτος
Η τελευταία σωζόμενη αριστοφανική κωμωδία για την κινητήρια δύναμη του κόσμου, το χρήμα, παρουσιάζεται με φυσικό φως και ήχο σε μια εκδοχή για πέντε ηθοποιούς, στο πλαίσιο του προγράμματος «Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας», σε συνεργασία με το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη: «Το έργο γραμμένο μετά την ήττα της αθηναϊκής δημοκρατίας στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, προτείνει μια άλλη αριστοφανική ουτοπία. Όμως μια κοινωνία, οι υλικές ανάγκες της οποίας θα έχουν καλυφθεί πλήρως, είναι μια ευτυχισμένη κοινωνία;». Στο έργο ο γέρος Χρεμύλος πηγαίνει στο μαντείο των Δελφών για να ρωτήσει τον Απόλλωνα, αν πρέπει να αναθρέψει τον γιο του διδάσκοντάς του την αξία της αδικίας, η οποία θα του εξασφαλίσει τη μελλοντική του ευμάρεια. Ο Θεός τον παροτρύνει να ακολουθήσει τον πρώτο άνθρωπο που θα αντικρίσει βγαίνοντας από το μαντείο, που δεν είναι άλλος από τον τυφλό Πλούτο.