Τo "Μami" του Μάριο Μπανούσι στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Ο Μάριο Μπανούσι αναδύθηκε στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα από την πρώτη στιγμή που πάτησε στη σκηνή του ελληνικού θεάτρου. Σήμερα, στα 26 του χρόνια, κατακτά ακόμα μια κορυφή, καθώς η παράστασή του, "Mami", μια διεθνής συμπαραγωγή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση, ταξιδεύει τον Ιούλιο στο περίφημο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή: είναι η πρώτη φορά που σκηνοθέτης αλβανικής καταγωγής παρουσιάζει έργο του στο εμβληματικό φεστιβάλ της Γαλλίας και της Ευρώπης. Παράλληλα, σηματοδοτεί την τέταρτη συμμετοχή της Στέγης στη σπουδαία αυτή διοργάνωση, έπειτα από τον "Κυκλισμό του Τετραγώνου" του Δημήτρη Δημητριάδη, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά (2014), το "6 a.m. How to disappear completely" των Blitz theater group (2016) και τον "Μεγάλο Δαμαστή" του Δημήτρη Παπαϊωάννου (2017).

Στη συνέντευξη τύπου στην Αβινιόν, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ Τιάγκο Ροντρίγκες, ανέφερε: "Πιστεύω πως το έργο του θα αποτελέσει μία από τις πιο όμορφες ανακαλύψεις αυτού του Φεστιβάλ. Ο Μάριο Μπανούσι, ένας 26χρονος Αλβανός καλλιτέχνης που ζει και δημιουργεί στην Αθήνα, είναι ένα νεαρό ταλέντο που δημιουργεί ένα ανατρεπτικό, ονειρικό, εικαστικό θέατρο. Με ελάχιστες εμφανίσεις εκτός Ελλάδας, αυτή θα είναι η πρώτη φορά που το θέατρό του θα παρουσιαστεί στο γαλλικό κοινό. Η πιο πρόσφατη δημιουργία του, "Mami", αποτελεί έναν πολυδιάστατο φόρο τιμής στη μητρική φιγούρα". Μετά την Αβινιόν (13-18 Ιουλίου, Gymnase Aubanel) που είναι συμπαραγωγός στην παράσταση, θα συνεχίσει το ταξίδι του σε μια λαμπρή διεθνή περιοδεία, κάνοντας στάσεις σε κορυφαία θέατρα και οργανισμούς της Ευρώπης – και όχι μόνο.

"Η μητέρα μου έφερε στον κόσμο εμένα και χιλιάδες άλλα παιδιά. 'Ήταν μαία". Αντλώντας έμπνευση από προσωπικά βιώματα, ο 26χρονος αλβανικής καταγωγής Μάριο Μπανούσι, δημιουργός μιας ολότελα δικής του σκηνικής γλώσσας, στο "Mami", που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στις 6 Φεβρουαρίου στη Στέγη προτού ξεκινήσει το διεθνές ταξίδι του, μας χαρίζει μια αξιομνημόνευτη περιπλάνηση στην πηγή της ζωής. Γιατί στην προσωπική μυθολογία του Μπανούσι, οι σχεδόν ομόηχες λέξεις "μάμι" και "μαμ" γίνονται ταυτόσημες. Μάμι, όπως μητέρα. Μαμ, όπως φαΐ. Στην παράσταση, η Κεντρική Σκηνή της Στέγης μετατρέπεται σε ένα τοπίο μνήμης, οικείο και, συνάμα, απόκοσμο. Οι ερμηνευτές, βυθισμένοι στη σιωπή, πλάθουν συμβάντα βαθιάς συγκίνησης και μας παρακινούν να αναγνωρίσουμε και να αντιμετωπίσουμε τις δικές μας μνήμες, τις δικές μας σχέσεις και τη συναισθηματική κληρονομιά που κουβαλάμε. Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Παναγιώτα Γιαγλή, Βασιλική Δρίβα / Κατερίνα Κρίστο, Δημήτρης Λαγός, Αγγελική Στελλάτου, Ευτυχία Στεφάνου / Ήλια Κουκουζέλη και Φώτης Στρατηγός. Ο Σωτήρης Μελανός υπογράφει τη σκηνογραφία και την ενδυματολογία, ο Jeph Vanger τη μουσική σύνθεση και τον ηχητικό σχεδιασμό, ο Στέφανος Δρουσιώτης τους φωτισμούς ενώ είναι και συνεργάτης στη δραματουργία. Τον φωτιστικό σχεδιασμό στην περιοδεία επιμελείται η Μαριέττα Παυλάκη.

"Ο Μάριο Μπανούσι, ένας Έλληνας δραματουργός αλβανικής καταγωγής, είναι ένα ανερχόμενο αστέρι που αντιπροσωπεύει το νέο πρόσωπο του ελληνικού θεάτρου" σύμφωνα με την Arifa Akbar του The Guardian. Περιοδεύει ήδη ανά τον κόσμο με τα πρώτα έργα του, "Goodbye, Lindita" (2023) και "Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia" (2023), και χαιρετίζεται διεθνώς ως το παιδί-θαύμα του ελληνικού θεάτρου. Κι ενώ το θέμα στις προηγούμενες παραστάσεις του ήταν το πένθος, στο "Mami" στήνει ένα ανίερο ιερό στη σχέση μητέρας και παιδιού. Για να την υμνήσει. Να την ξορκίσει. Να τη γεμίσει τάματα και αναθέματα. Να την ερωτευτεί. Γιατί, όπως σημειώνει ο ίδιος: "Πάντα έλεγα ότι η γέννα είναι ένας ανάποδος έρωτας".

Ο Μάριο Μπανούσι εξομολογείται για την παράσταση: "'Όταν ήμουν περίπου ενός έτους, η μητέρα μου αναγκάστηκε να με αφήσει στη γιαγιά μου, στην Αλβανία, και να φύγει. Μέχρι τα δεκατρία μου, "μάμι” φώναζα τη γιαγιά μου. Όταν πια η μητέρα μου με πήρε μαζί της στην Αθήνα, μεγάλωσα στο διαμέρισμα πάνω από τον φούρνο όπου εργαζόταν, με τη μυρωδιά του φρεσκοψημένου ψωμιού. Μεγάλωσα με πολλές γυναίκες. Μεγάλωσα με νέες και ηλικιωμένες γυναίκες. Μεγάλωσα με περισσότερες από μία μητέρες. Αυτή η παράσταση είναι για εκείνες: μια ευχή, μια προσευχή στο βάρος που κουβαλάει η λέξη "μαμά” τόσο για εκείνη που το ακούει όσο και για εκείνον που το λέει. Ποιος φροντίζει ποιον – δεν κατάλαβα ποτέ αυτήν την περίπλοκη σχέση. Κι ούτε θα την καταλάβω. Αλλά προσπαθώ να την ξετυλίξω σαν έναν ομφάλιο λώρο, σαν το σπλάχνο που συνδέει τη ζωή με τις ρίζες της". 

Διαβάστε περισσότερα για τον Μάριο Μπανούσι

Ο Μάριο Μπανούσι είναι σκηνοθέτης και περφόρμερ. Γεννήθηκε το 1998 και μέχρι την ηλικία των έξι ετών έζησε στην Αλβανία, προτού εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Αποφοίτησε το 2020 και έφτιαξε την πρώτη του ταινία μικρού μήκους με τίτλο "PRANVERA", με την οποία συμμετείχε το φθινόπωρο του 2021 στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τιράνων. Το 2017 εργάστηκε ως βοηθός του Ευριπίδη Λασκαρίδη στην περφόρμανς "THIRIO", που έλαβε μέρος στην Μπιενάλε της Αθήνας. Από το 2020 που αποφοίτησε, είναι ενεργός στον χώρο των παραστατικών τεχνών και η τελευταία του συνεργασία ήταν με τους Nova Melancholia στο έργο "Marcel Duchamp" (2022). Η πρώτη του σκηνοθετική δουλειά ήταν η περφόρμανς "Ragada", ένα τμήμα της οποίας παρουσίασε στο φεστιβάλ ROOMS2022, σε διοργάνωση του Γεράσιμου Καππάτου, η οποία ύστερα παρουσιάστηκε στο Θέατρο Στη Σάλα. Η επόμενη δουλειά του ήταν το "Goodbye, Lindita" που παρουσιάστηκε στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ η τρίτη του δουλειά, "Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia", που είναι και το τελευταίο μέρος της τριλογίας, παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2023 στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. O Μάριο Μπανούσι ήταν Onassis AiR Fellow για τη σεζόν 2023-24 μέσω της Dramaturgy Fellowship.

Κύριο χαρακτηριστικό στις παραστάσεις του Μάριο Μπανούσι είναι το σπίτι, η στέγη, η φωλιά της μητέρας. Στα "Ragada", "Goodbye, Lindita" και "Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia", ο θεατής είναι σαν να βρίσκεται κι αυτός μέσα στο οικείο περιβάλλον του σπιτιού. Τα γνώριμα σε όλους μας αντικείμενα μεταλλάσσονται και επαναχρησιμοποιούνται. Οι χαρακτήρες, όσο και αν ξεφεύγουν από την πραγματικότητά τους, παραμένουν πάντα μέσα στους τέσσερις τοίχους. Το εσωτερικό του σπιτιού αλλάζει κι αυτό και παίρνει μορφή τάφου, ναού. Στο "Mami", ο Μάριο Μπανούσι στρέφεται για πρώτη φορά έξω από το σπίτι. Ο χώρος συνεχίζει να είναι οικείος. Βρισκόμαστε στην επαρχία, έξω από το σπίτι και δίπλα στον δρόμο, που φωτίζεται μόνο από μια λάμπα ηλεκτρισμού. Σε αυτό το οικείο τοπίο, περνάμε αυτή τη φορά από το κλειστό σύστημα του σπιτιού και την οικογένεια στον έξω κόσμο, στον περίγυρο. 

Τη σεζόν 2023-24, ο Μάριο Μπανούσι ως Onassis AiR Dramaturgy Fellow, δουλεύοντας πάνω στα όνειρα, τις μνήμες, τις γεύσεις και τα έθιμα που θα αποτελούσαν έμπνευση για το έργο του, "Mami", παρουσίασε την περφόρμανς "Mam, I remember everything (Dream/Trauma)" στο 12ο Open Day του Onassis AiR. Εκεί, οι εικόνες της μάνας, του φαγητού, της ιεροτελεστίας, της φροντίδας και της αγάπης βρήκαν τον τρόπο να μεταφράσουν ένα όνειρο ζωντανά χωρίς να φθείρουν το ακατέργαστο, πρωταρχικό του υλικό.