Οι 5 + 1 παραστάσεις της Τώνιας Καράογλου
Αποτελεί άθλο, όλο και μεγαλύτερο κάθε χρόνο, να μείνω σε μονοψήφιο αριθμό επιλογών. Δύο από τις φετινές μου επιλογές παίχτηκαν για ελάχιστο αριθμό παραστάσεων, αποδεικνύοντας πόσα διαμαντάκια κρύβονται σε αυτό το ασταμάτητο αθηναϊκό θεατρικό γαϊτανάκι· τυχεροί όσοι και όσες τις προλάβαμε. Πρόκειται για δύο site specific περφόρμανς της 2023 Ελευσίς Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Πρώτα, το "Don’t look back" (Γ. Χουβαρδάς), που μετέτρεψε το Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας σε ξενοδοχείο του Κάτω Κόσμου, όπου κάθε δωμάτιο έκρυβε μια μοναδική ιστορία έρωτα και αποχωρισμού, και έπειτα οι αισχύλειοι "Πέρσες - Το ταξίδι στο πεδίο των ψυχών" (Ν. Μιλιβόγεβιτς), που παρουσιάστηκαν ως εν πλω και περιπατητική παράσταση στους τόπους όπου διεξήχθη η ιστορική ναυμαχία, χαρίζοντάς μας ένα σπάνιο βίωμα. Δύο θεατρικές μεταφορές λογοτεχνικών κειμένων απέδειξαν πόσο γόνιμος είναι ο διάλογος των δύο ειδών, μέσα από παραστάσεις συγκλονιστικών ερμηνειών: "Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς" του Χρόνη Μίσσιου από τη Σοφία Καραγιάννη και "Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου" του Εντουάρ Λουί, στη γενναία παράσταση του Χρήστου Θεοδωρίδη. Στο πεδίο της λογοτεχνίας ανήκει και το "Berlin Alexanderplatz", το οποίο μετέφερε υποδειγματικά ο Στάθης Λιβαθινός, συμβαδίζοντας με την τάση ανεβάσματος έργων σχετικών με τον ναζισμό, ενώ χάρη στον Θωμά Μοσχόπουλο ήρθαμε σε επαφή με τη σύγχρονη, άπαιχτη στην Ελλάδα δραματουργία, με την εκκεντρική "Pomona".
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
Το top 4 του Κωνσταντίνου Κωνσταντόπουλου
Πρώτος απολογισμός που καλούμαι να κάνω, κι η δική μου "σοδειά" έχει λίγο απ’ όλα. Ξεκινώ από την περφόρμανς για την οποία αν κι έχει χυθεί πολύ μελάνι της αξίζει λίγο ακόμη. Διότι το "Goodbye, Lindita" του Μάριο Μπανούσι έγινε δικαιωματικά talk of the town, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στην Πειραματική, αποδεικνύοντας ότι οι νέοι δημιουργοί μπορούν να συμπυκνώσουν το υλικό τους σε μια αλήθεια που "χτυπάει στο ψαχνό" (ή δεν σε αφήνει να σηκωθείς από τη θέση σου, όπως συνέβη σε εμένα). Συνεχίζοντας με χορό, δεν μπορώ να μην αναφέρω την εμπειρία μου από τον larger than life "Οίκο της ταραχής" της Πατρίσιας Απέργη και των Αεριτών, που "όργωσαν" με glam και αυτοπεποίθηση τη σκηνή της Στέγης. Πίσω στα "καθαρόαιμα" θεατρικά, chapeau στους Γιούλικα Σκαφιδά, Δημήτρη Αλεξανδρή, Στρατή Χατζησταματίου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου και Χρήστο Σαπουντζή για τη μαραθώνια ερμηνεία τους στον "Χρυσό δράκο" σε σκηνοθεσία Γιώργου Ματζιάρη που πίσω από τις ταϊλανδο-κινεζο-βιετναμέζικες σπεσιαλιτέ έκρυβε ένα οξύ σχόλιο για την αφανή τύχη των μεταναστών. Εύσημα, τέλος, αξίζουν στο "Trans-port" στο Vault, όπου η Σύρια τρανς ερμηνεύτρια Kassandra El Najjar κι ο Σωτήρης Δούβρης μάς έδωσαν μια γεύση από το θέατρο του μέλλοντος, που ελπίζω να συνοψίζεται σε μία λέξη: συμπεριληπτικότητα.
Το top 5 της Χρύσας Πασιαλούδη
Είναι πάντα δύσκολο να διαλέξεις τις παραστάσεις που σε άγγιξαν περισσότερο ή εντυπώθηκαν στο μυαλό με τον ευφυή τρόπο που ανέβασαν μια ιστορία στη σκηνή. Η πιο μαγική θεατρική εμπειρία ήταν τα "Φώτα της πόλης" στο Εθνικό Θέατρο, που μας ταξίδεψε στο βωβό σύμπαν του Τσάρλι Τσάπλιν (σε σκηνοθεσία Αμάλια Μπένετ). Ένας λυτρωτικός φόρος τιμής στην αξία της αυτοδιάθεσης ήταν ο "Κύκλος των χαμένων ποιητών", με τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη να καθοδηγεί τον Άκη Σακελλαρίου σε μια αξιομνημόνευτη ερμηνεία, στη θεατρική μεταφορά της ταινίας-ορόσημο. "Μια άλλη Θήβα" μας σύστησε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος με τους ταλαντούχους Δημήτρη Καπουράνη και Θάνο Λέκκα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, μέσα από το έργο του Σέρχιο Μπλάνκο που επικεντρώνεται στην πατροκτονία με φόντο τη φυλακή, δίνοντας αφορμή για συζήτηση πάνω σε καυτά κοινωνικά θέματα. Η "Άνοδος του Αρτούρο Ούι" του Μπρεχτ από τον Άρη Μπινιάρη μας έφερε αντιμέτωπους με το σκληρό πρόσωπο της εξουσίας, το οποίο ενσάρκωσε ο Γιώργος Χρυσοστόμου στην καλύτερη στιγμή του, σε μια εκρηκτική παράσταση με τη σκηνή τοποθετημένη ανάμεσα στους θεατές. Με το "υπέρτατο κακό" να παραμονεύει και τον μυστηριώδη, ασφυκτικό σκηνικό κόσμο της μας συνεπήρε η "Pomona" του Άλιστερ ΜακΝτάουαλ σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου και του "αόρατου" Sigurdur F3.
Περισσότερες πληροφορίες
Μια άλλη Θήβα
Ένας συγγραφέας επισκέπτεται με ειδική άδεια στη φυλακή έναν 21χρονο, τον Μαρτίν, καταδικασμένο σε ισόβια για πατροκτονία. Ο συγγραφέας έχει σκοπό, μέσα από τις συναντήσεις του με τον ισοβίτη, να γράψει ένα έργο με επίκεντρο την πατροκτονία, που θα παρουσιαστεί στο θέατρο με ερμηνευτές τον ίδιο τον πατροκτόνο και τον συγγραφέα. Παρά την αρχική άδεια όμως, το Υπουργείο Δικαιοσύνης απαγορεύει στον Μαρτίν να παίξει στην παράσταση. Έτσι ο συγγραφέας βρίσκει έναν νέο ηθοποιό, τον Φεδερίκο, που θα ερμηνεύσει το ρόλο του πατροκτόνου στο θέατρο. Οι σχέσεις των προσώπων πρόκειται να σημαδέψουν τις ζωές τους και να δοκιμάσουν τις βεβαιότητές τους, στην παράσταση που συνεχίζεται για τρίτη χρονιά με δύο εξαιρετικές ερμηνείες.
Τα φώτα της πόλης
Ένας άνεργος περιπλανώμενος, ο Σαρλώ, ερωτεύεται μια τυφλή ανθοπώλισσα και κάνει τα πάντα προκειμένου να εξασφαλίσει τα χρήματα για την εγχείρηση που θα της χαρίσει την όραση. Με κεντρικό άξονα τον ρακένδυτο ήρωα που αγωνίζεται να επιβιώσει στο βίαιο περιβάλλον του ακραίου οικονομικού φιλελευθερισμού, η ταινία-μύθος του αμερικανικού κινηματογράφου παίρνει τη μορφή ενός ιδιότυπου θεατρικού μιούζικαλ που αφηγείται μέσα από τη γλώσσα της μουσικής και του χορού, μια οικουμενική ιστορία αγάπης που ξεπερνά τα γλωσσικά και πολιτισμικά εμπόδια. Η ζωντανή μουσική, το τραγούδι και η ενέργεια των δημιουργών συστρατεύονται, για να αποτίσουν φόρο τιμής στον ιδιοφυή «μελαγχολικό κλόουν», τον ηρωισμό των απλών ανθρώπων και τις αρχετυπικές αξίες της ζωής.
Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο και το ξέσπασμα του Εμφυλίου, ο δεκαεξάχρονος Χρόνης Μίσσιος συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο. Αποφυλακίζεται το 1973, αφού έχει περάσει είκοσι ένα χρόνια σε φυλακές και εξορίες. Αυτήν την περίοδο της ζωής του διηγείται στο σπουδαίο αφήγημα-μαρτυρία «…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς». «Αγωνίζομαι να μείνω άνθρωπος» έλεγε ο Μίσσιος. Η θέση του αυτή έδωσε στους δημιουργούς το έναυσμα να ανεβάσουν στη σκηνή τις αυτοβιογραφικές αναμνήσεις ενός πραγματικά γενναίου. Ίσως γιατί η περίοδος που διανύουμε μοιάζει να έχει κάτι από τη σκοτεινή νιότη του Μίσσιου. Ή ίσως γιατί ο Μίσσιος δεν απευθύνεται μόνο στο νεκρό του φίλο αλλά κυρίως στους απόντες, σε εμάς.
Η άνοδος του Αρτούρο Ούι
Οι μηχανισμοί που στηρίζουν και εκτρέφουν το φασισμό βρίσκονται στο στόχαστρο της μπρεχτικής παραβολής που μεταφέρει τη δράση από τη χιτλερική Γερμανία στο γκανγκστερικό περιβάλλον της Αμερικής του Μεσοπολέμου. Ανεβαίνει σε μία παράσταση ολοκληρωμένης αισθητικής και αξιοσημείωτου δυναμισμού, που ακολουθεί τη σκηνική θεωρία του Μπρεχτ για ένα θέατρο αφύπνισης αλλά όχι διδακτικό και εκτυλίσσεται ως μία γκροτέσκα μασκαράτα που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την "(ανα)γέννηση του τέρατος".
Ο κύκλος των χαμένων ποιητών
Ο αντικομφορμιστής καθηγητής φιλολογίας και υπέρμαχος της ελευθερίας, Τζον Κίτινγκ, φέρνει τα πάνω-κάτω στην αυστηρή ακαδημία αρρένων του Γουέλτον, αλλάζοντας για πάντα τη ζωή των μαθητών. Με το σύνθημα «Άδραξε τη μέρα!» θα αλλάξει σταδιακά τη ζωή τους και θα διαταράξει τις ισορροπίες στο σχολείο που υπακούει στο μότο "Παράδοση, Τιμή, Πειθαρχία, Τελειότητα". Θα μάθει στους μαθητές του να αγαπούν την ποίηση, την τέχνη, τη ζωή και να παλεύουν για τις επιλογές τους. Η σύγκρουση με το εκπαιδευτικό κατεστημένο, τη διεύθυνση του σχολείου, τους γονείς των μαθητών του θα είναι αναπόφευκτη. Η ίδια η έννοια της επανάστασης κυριαρχεί στο έργο, το οποίο μετατράπηκε σε μια ατμοσφαιρική παράσταση γεμάτη συγκίνηση και χιούμορ, η οποία περνάει απλόχερα στο κοινό την ουσία του, που συμπυκνώνεται στο κυνήγι των ονείρων και των καταπιεσμένων επιθυμιών μας, την αξία του ελεύθερου πνεύματος, την αξία της ποίησης και πρωτίστως της αυτοδιάθεσης. Αξίζει να τη δείτε μαζί με εφήβους.
