"Future Now" στη Στέγη: Δημιουργοί με φόρα από το μέλλον

Το καινοτόμο φεστιβάλ της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση "Future Now", που ξεκίνησε μέσα στη δίνη των lockdown, επιστρέφει για δεύτερη χρονιά από 23/3 έως 9/4, έχοντας διπλή αποστολή: να μας εισαγάγει σε καινούργιους κόσμους και να δώσει σε νέους δημιουργούς το βήμα να εκφραστούν. Στην καρδιά των σύγχρονων προβληματισμών, τα επιλεγμένα έργα μιλούν για την online σεξεργασία, τις καταπιεσμένες ταυτότητες και την πραγματικότητα των θηλυκοτήτων το 2023. Το "α" μίλησε με τους δημιουργούς που άφησαν τους "διαφορετικούς" να πουν οι ίδιοι την ιστορία τους. Η ηθοποιός Χριστίνα Κυπραίου, ο ηθοποιός-αρχιτέκτονας Μιχάλης Πητίδης ("Call me Sugar"), ο σκηνοθέτης, ηθοποιός και δάσκαλος θεάτρου σε ΑμεΑ Βασίλης Βηλαράς ("Σεισμός") και οι ηθοποιοί, σκηνοθέτριες και σεναριογράφοι Ζωή Σιγαλού και Μαρίνα Σιώτου του επιλεγμένου από το Ινστιτούτο Goethe "Perseids ή Πώς να παρτάρετε αγρίως" απαντούν.

Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι επιδρά η παρουσίαση ταυτοτήτων μέσω της παράστασής σας στα ίδια τα άτομα που βρίσκονται εντός των ομάδων αυτών;

Χριστίνα Κυπραίου & Μιχάλης Πητίδης: Με την παράστασή μας δεν έχουμε σκοπό να επηρεάσουμε ή να διδάξουμε, αλλά να μιλήσουμε, με αφορμή τη σεξεργασία, για πράγματα που συμβαίνουν στις ζωές μας. Γι’ αυτήν μπορούν να μιλήσουν τα σεξεργαζόμενα άτομα, εμείς δανειζόμαστε τις ιστορίες τους, μοιραζόμαστε δικές μας και φτιάχνουμε έναν κόσμο που καθρεφτίζει τη μοναξιά, τον ερωτισμό, την απόρριψη, την επιθυμία, τις σχέσεις στο ίντερνετ, την αξιοπρέπεια, την ίδια την εργασία.

Βασίλης Βηλαράς: Νομίζω ότι είναι ένα healing process να βλέπεις κομμάτια της ταυτότητας και της ύπαρξής σου να φωτίζονται και να γιορτάζονται δημόσια με τον τρόπο που το κάνουμε στην παράσταση. Είναι μια φορτισμένη συνθήκη, καθώς δεν συναντάται συχνά, ειδικά χωρίς τη διάθεση να προκληθεί συγκίνηση και δράμα. Και σίγουρα δεν είναι κάτι συνηθισμένο σε δημοφιλείς και affluent χώρους όπως η Στέγη.

Ζωή Σιγαλού & Μαρίνα Σιώτου: Ξεκινώντας την παράσταση θέλαμε να αναγνωρίσουμε, να επεξεργαστούμε και τέλος να καταθέσουμε κομμάτια του εαυτού μας που συνθέτουν τη θηλυκότητα. Ως δημιουργοί προσεγγίσαμε τη συλλογική εμπειρία μέσα από δικά μας βιώματα, αφηγήσεις, επιθυμίες, όνειρα. Στόχος μας είναι να ενδυναμωθούμε και να ενδυναμώσουμε τα άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες, αλλά και κάθε άτομο που είναι σε διαδικασία προσέγγισης μιας πιο ειλικρινούς και αυθεντικής σχέσης με την ταυτότητά του.

"Call me Sugar"- Χριστίνα Κυπραίου & Μιχάλης Πητίδης

Η σεξεργασία βρίσκεται στο επίκεντρο της ενδοφεμινιστικής διαμάχης για δεκαετίες. Γιατί ασχοληθήκατε με το ζήτημα αυτό και πώς αντιληφθήκατε στο "Call me Sugar" την online σεξεργασία;
Χ.Κ. & Μ.Π.: Δεν πιστεύουμε ότι η σεξεργασία από μόνη της είναι ζήτημα. Ζήτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο την αντιμετωπίζουμε κοινωνικοπολιτικά. Η online σεξεργασία είναι μια μορφή ενδυνάμωσης των θηλυκοτήτων, επειδή προσφέρει τη δυνατότητα να αναλάβουν τα μέσα παραγωγής της εργασίας τους, να ελέγχουν σημαντικά τον τρόπο εργασίας και το εισόδημά τους. Επιπλέον, ίσως αποτελεί παράδειγμα φεμινισμού, επειδή οι σεξεργαζόμενες θηλυκότητες μπορούν να αξιοποιούν το σώμα τους όπως επιθυμούν, ανεξάρτητα από πατριαρχικές απαιτήσεις.

Στην ελληνική κοινωνία των ενοχών και των ταμπού, πόσο δύσκολη είναι η σεξεργασία και πόσο αυτή έχει επηρεαστεί από τη διοχέτευσή της στο διαδίκτυο;
Χ.Κ. & Μ.Π.: Οτιδήποτε έχει να κάνει με το σεξ στη χώρα μας, παραμένει ταμπού. Πόσο μάλλον ένας εργασιακός τομέας που άξονάς του είναι η σεξουαλικότητα. Πολύ συχνά δεν είναι διακριτές οι διαφορές ανάμεσα στην online και offline σεξεργασια. Η online σεξεργασία ανήκει περισσότερο στον τομέα της πορνογραφίας. Συχνά όταν γίνεται λόγος για την online σεξεργασία γίνονται αυθαίρετες συνδέσεις με συνθήκες μη συναίνεσης και trafficking. Δημιουργείται ένα πλαίσιο πάρα πολύ θολό και συνήθως μία συζήτηση περί πορνογραφίας καταλήγει στο "κακό διαδίκτυο”, στην παιδική πορνογραφία, στις επιδράσεις στα παιδιά που το βλέπουν και κάνουν bullying, στους άντρες που γίνονται σεξιστές και στις γυναίκες που γίνονται θύματα. Ο περισσότερος κόσμος έχει μια αντίληψη της πορνογραφίας ως κάτι κακό, βλαβερό και ηθικά επιλήψιμο. Το άτομο που καταναλώνει πορνογραφία πολλές φορές θεωρείται στρεβλό και παράξενο.

Παρόλα αυτά τα ταμπού και τα στερεότυπα γύρω από τις επιδράσεις της πορνογραφίας στους καταναλωτές της και τα σεξεργαζόμενα άτομα κρατούν γερά.

Οι νέοι τρόποι παραγωγής αλλά και κατανάλωσης πορνογραφικού περιεχομένου έχουν αλλάξει ριζικά την σχέση μας με την πορνογραφία. Μέχρι και κάποια χρόνια πριν η πορνογραφία ήταν άμεσα συνδεδεμένη με αντικείμενα που έπρεπε να συλλέγονται και να κρύβονται από τα μάτια του κόσμου. Σήμερα η πορνογραφία είναι άυλη και προσβάσιμη από τα κινητά μας. Η κατανάλωση της είναι μαζικότερη και τείνει να κανονικοποιηθεί ως ένα βαθμό. Γίνεται κομμάτι της μαζικής κουλτούρας.

"Σεισμός"- Βασίλης Βηλαράς

Στη δόνηση του "Σεισμού” αναφέρετε ότι περιλαμβάνονται non-binary άτομα, σεξεργάτες, σώματα χοντρά, μετανάστες. Πόσο σημαντική είναι η διαθεματικότητα στη δημιουργία σας και πώς λειτουργεί η συνύπαρξη καταπιεσμένων ταυτοτήτων;
Β.Β.: Η διαθεματικότητα δεν είναι επιλογή στη συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι η ζωή μου. Τα άτομα που φέρουν αυτές τις μη-προνομιούχες ταυτότητες είναι οι φίλες μου, αυτά τα θέματα μας απασχολούν και γύρω από αυτά συζητάμε ξανά και ξανά κάθε μέρα. Όποτε δεν θα με ενδιέφερε να πω κάτι άλλο σε μια σκηνή τη δεδομένη στιγμή. Όταν μια μέρα μετά την πρόβα, μια από τις περφορμερς της παράστασης καθως πήγαινε σπίτι της δέχθηκε δυο λεκτικές επιθέσεις και ένα φτύσιμο από διερχόμενο αυτοκίνητο, μέρα μεσημέρι, στο κέντρο της Αθήνας επειδή φέρει περήφανα την τρανς ταυτότητα της, δεν σκέφτομαι αν θα παρουσιάσω ένα έργο διαθεματικό. Σκέφτομαι ότι αυτό πρέπει να σταματήσει τώρα. Και έχω δυο τρόπους. Τον δημόσιο λόγο μου και την ψήφο μου. Τώρα, το πώς συνυπάρχουν όλες αυτές οι ταυτότητες σε μια αίθουσα προβών για πέντε ώρες κάθε μέρα; Με μεγάλη μου χαρά μπορώ να απαντήσω πως δεν έχω ζήσει πιο εορταστική διάθεση σε πρόβα ποτέ. Η αλληλοστήριξη, ο θαυμασμός και η αγάπη προς την μοναδικότητα κάθε ατόμου εκεί μέσα είναι κάτι που θα ήθελα να έχουμε δει όλα τα άτομα που δουλεύουμε χρόνια στο θέατρο και νομίζουμε ότι ξέρουμε πώς να φερθούμε σε μια πρόβα.

Το κείμενο του "Σεισμού" προέκυψε από τη συνεργασία σκηνοθέτη και περφόρμερ. Πόσο δύσκολη είναι η ανάκληση του βιώματος στη δημιουργία και τι αποτελέσματα έχει;
Β.Β.: Ήταν δύσκολο, αλλά θέλω να σταθώ στην πρώτη φορά που είδαν όλα τα περφόρμερ τι κάνουν τα υπόλοιπα επί σκηνής. Επειδή οι πρόβες στις αρχές ήταν ατομικές, δεν είχαν ιδέα.

Φτιάξαμε το σύμπαν μας, μπήκαμε μέσα, βάλαμε τα τακούνια μας και προσπαθήσαμε να περπατήσουμε με αυτά. Πειράζει;

Όταν λοιπόν ξεδιπλώθηκαν όλες οι σκηνές μπροστά τους, υπήρξαν γέλια, χαμόγελα, κλάματα, άπνοιες, σηκωμένες τρίχες, triggers, και μια ησυχία κατέληξε να σκεπάσει τα πάντα προτού ξεσπάσουμε όλα σε κραυγές αγάπης, επειδή νιώσαμε ότι μπορούμε να σταθούμε μαζί απέναντι σε κάθε απαίσια καθημερινότητα, κάθε κυβερνητική απόφαση που μας υποβαθμίζει.

"Perseids ή πώς να παρτάρετε αγρίως" - Ζωή Σιγαλού & Μαρίνα Σιώτου

Στο κλαμπ Perseids θα συναντηθούν πέντε χαρακτήρες διαφορετικοί, που όμως βιώνουν την ίδια καταπίεση ως θηλυκότητες. Πόσο σημαντική είναι η έννοια της ομάδας για την απελευθέρωση και ενδυνάμωσή τους;
Ζ.Σ & Μ.Σ.: Η κάθε θηλυκότητα ξεκινά ως ατομικότητα. Μέσα από τη διαδρομή τους στο έργο, τη συνάντηση, και το μοίρασμα ανακαλύπτουν την προσωπική τους φωνή μέσα από το μαζί. Ένα παραβιαστικό γεγονός θα αποτελέσει την αφορμή για να συσπειρωθούν και να διεκδικήσουν κοινά τον χώρο τους σε έναν κόσμο που τις μάχεται συνεχώς. 

Πώς λειτουργεί η μουσική και ο χορός για τις ηρωίδες του "Perseids";
Ζ.Σ & Μ.Σ.: Λυτρωτικά. Απελευθερωτικά. Επαναστατικά. Απολαυστικά. Και κυρίως
καυλωτικά. Η μουσική είναι ο παλμός της γενιάς και της καρδιάς τους.