Νεκταρία Γιαννουδάκη: "Η επικαιρότητα αποδεικνύει ότι η πατριαρχία ακόμα καλά κρατεί"

Στο νέο ανέβασμα του κλασικού έργου του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα "Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” που υπογράφει σκηνοθετικά ο Αλέξανδρος Κοέν, αποτυπώνοντας ένα σκληρό ντοκουμέντο για την εποχή μας, η γνωστή ηθοποιός Νεκταρία Γιαννουδάκη που είδαμε πολύ πρόσφατα και στο "Da” με τον Γρηγόρη Βαλτινό, όπως και στις τηλεοπτικές "Ψυχοκόρες”, υποδύεται το ρόλο της οικονόμου στο πλευρό της "Μπερνάρντα” Αιμιλίας Υψηλάντη. Το τελευταίο έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα επικεντρώνεται στην ιστορία της χήρας Μπερνάρντα, που με τις συντηρητικές αντιλήψεις της κάνει τις κόρες της να ασφυκτιούν, κρατώντας τες μακριά από τον έξω κόσμο. Η μεγαλύτερη κόρη είναι η μόνη που έχει περιουσία και την ευκαιρία να εξασφαλίσει έναν γάμο με τον Πέπε Ρομάνο ακριβώς όπως πρέπει: από παρόμοια κοινωνική τάξη αλλά ανύπαρκτο έρωτα. Η μικρότερη, η Αδέλα, το απόλυτο σύμβολο της ανθρώπινης δίψας και ανάγκης για ελευθερία, τον ερωτεύεται και ζει μαζί του έναν φλογερό έρωτα. Πίσω από το πρόσωπό της κρύβεται ο ίδιος ο ποιητής, που το "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” έμελλε να είναι το κύκνειο άσμα του αφού λίγο μετά την ολοκλήρωση του έργου δολοφονήθηκε λόγω της ομοφυλοφιλίας και της δράσης του κατά της δικτατορίας του Φράνκο. Στο πλευρό της Νεκταρίας Γιαννουδάκη, που με αυτή την αφορμή μιλά στο "α” σε μια συνέντευξη για την παράσταση, το έργο, το ρόλο της κι όχι μόνο, συμπρωταγωνιστούν οι Ιωάννα Αγγελίδη, Αλεξάνδρα Κουλούρη, Δάφνη Καμμένου, Μαρία Σαρέλη, Φλώρα Καραβελατζή.

Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με την Αιμιλία Υψηλάντη και με τον Αλέξανδρο Κοέν στο "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”, με τους οποίους έχετε συνυπάρξει και στο παρελθόν. Μιλάτε την ίδια γλώσσα;
Πριν κάποια χρόνια, δεκατρία αν δε απατώμαι, βρεθήκαμε με τον Αλέξανδρο Κοέν να διδάσκουμε στην ίδια δραματική σχολή. Υπήρξε σύντομα μεταξύ μας ένας κοινός κώδικας και έχοντας στο παρελθόν δει ο ένας τη δουλειά του άλλου, μου ζήτησε να είμαι στην παράσταση του "Η νύχτα της Ιγκουάνα" ένα αγαπημένο έργο του Τενεσί Ουίλιαμς στο θέατρο Αργώ. Αυτή ήταν και η πρώτη από τις πέντε σκηνοθεσίες του που πήρα μέρος ως ηθοποιός. Στο θέατρο Αργώ, λοιπόν, γνωρισα και την Αιμιλία Υψηλάντη, αφού εδώ και αρκετά χρόνια είναι η θεατρική της στέγη και μου είπε αφού είδε την παράσταση ότι με την πρώτη ευκαιρία θα ήθελε να συνεργαστούμε. Ο Αλέξανδρος Κοέν είναι ένας πανέξυπνος σκηνοθέτης, εξαιρετικός μεταφραστής και μετά από κάθε μας συνεργασία νιώθω ότι έχω κάνει μια πολύτιμη και ωφέλιμη διαδρομή ως προς τη θεατρική πράξη και την προσέγγιση του ρόλου μου. Όσο για την Αιμιλία συνδυάζει το εσωτερικό και εξωτερικό κάλλος αλλά και την ανθεκτικότητα που προϋποθέτει αυτή η τόσο σύνθετη δουλειά του ηθοποιού.

Σε αυτή τη δεύτερη αναμέτρησή σας με τον Λόρκα μετά τον "Ματωμένο γάμο”, ποιο ρόλο ερμηνεύετε; Πείτε μας λίγα λόγια για το πώς τον προσεγγίσατε. 
Ο δικός μου ρόλος είναι αυτός της οικονόμου, της Πόνθια, το πιστό σκυλί της Μπερνάρντα, όπως αναφέρει και η ίδια κάποια στιγμή, και παρόλο που την υπηρετεί επί τριάντα χρόνια με απόλυτη αφοσίωση βλέπουμε ότι οι σχέσεις τους δεν είναι και τόσο ομαλές. Είναι δηλαδή εμφανή τα αρνητικά συναισθήματα που τρέφει η Πόνθια τόσο για τις πέντε αδελφές όσο και για τη μητέρα τους. Είναι ένας ρόλος γεμάτος αντιφάσεις, αν όμως σκεφτούμε ότι οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο ένα πράγμα και ότι συχνά παλεύουμε με αυτές τις αντιφάσεις μας αλλά και με τα εκ διαμέτρου αντίθετα συναισθήματα μας, καταλαβαίνουμε ότι είναι μια γήινη φιγούρα μετέωρη ανάμεσα στο καλό και στο κακό.

"Στην πρώτη σελίδα του έργου που πήραμε στα χέρια μας, στην πρώτη μας πρόβα ανάγνωσης, ο Αλέξανδρος Κοέν, που εκτός από σκηνοθέτης είναι και μεταφραστής του έργου, έγραψε κάποια λόγια αυτούσια του  Λόρκα: "Καμία ποίηση, μόνο ρεαλισμός”. Αυτή η φράση αποτέλεσε για εμάς και έναν από τους βασικούς μας άξονες".

Μελετώντας ξανά τον Λόρκα με αφορμή την παράσταση και έχοντας περάσει από χρόνια εμπειρίας από τότε μέχρι σήμερα, με τι ματιά είδατε το έργο και τον συγγραφέα;
Εδώ θα σας πω ότι ως ηθοποιός καλούμαι να υπηρετήσω αποκλειστικά το όραμα του εκάστοτε σκηνοθέτη μου. Ό,τι και αν έχει στο μυαλό του ο ηθοποιός, ο σκηνοθέτης το αποφασίζει. Το δικό μας στοίχημα είναι να παίξουμε το ζητούμενο σαν να ήταν αυτό από πάντα η δική μας επιλογή, να μην είναι δηλαδή ο ρόλος ένα ξένο στον ηθοποιό σώμα. Οι δύο,  λοιπόν, παραστάσεις έργων του Λόρκα  που είχα την τύχη να παίξω δεν έχουν την παραμικρή ομοιότητα. Υπάρχουν προφανείς και μη προφανείς διαφορές: άλλο έργο, άλλος ρόλος, για ανοιχτό θέατρο, για κλειστό θέατρο, εξωστρέφεια, εσωστρέφεια, αισθητική τραγωδίας, αισθητική κινηματογραφική. Δύο διαφορετικά μονοπάτια που μας οδηγούν σε διαφορετικά ξέφωτα άρρηκτα όμως δεμένα με το ενιαίο σύμπαν του Λόρκα. 

"Αυτό το κλείσιμο πίσω από την οθόνη του κινητού μας παρακολουθώντας μόνο τη ζωή και τον κόσμο ως θεατές, λες και δεν είμαστε κομμάτι του, παραμένοντας στην καλύτερη περίπτωση εμμονικά προσηλωμένοι στους δικούς μας προσωπικούς στόχους, σίγουρα δεν είναι η λύση".

Στόχος σας είναι μια λιγότερο ποιητική παράσταση και από αισθητικής απόψεως, όπου αναδεικνύεται περισσότερο η κοινωνικοπολιτική διάσταση; 
Ακριβώς αυτό που λέτε! Στην πρώτη σελίδα του έργου που πήραμε στα χέρια μας, στην πρώτη μας πρόβα ανάγνωσης, ο Αλέξανδρος Κοέν, που εκτός από σκηνοθέτης είναι και μεταφραστής του έργου, έχοντας κάνει και τη δραματουργική επεξεργασία, έγραψε κάποια λόγια αυτούσια του  Λόρκα: "Καμία ποίηση, μόνο ρεαλισμός”. Αυτή η φράση αποτέλεσε για εμάς και έναν από τους βασικούς μας άξονες. Εξίσου σημαντική όμως ήταν και η σκηνοθετική απόπειρα για μια πιο κινηματογραφική ανάγνωση της ιστορίας αυτών των γυναικών και μάλιστα μέσα σε έναν ασφυκτικό κλοιό, κάτω από την απειλή δηλαδή της δικτατορίας του Φράνκο, ένα καθεστώς που έμελλε να δώσει τέλος στη ζωή του Λόρκα. 

Η ουδέτερη στάση απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας είναι κατά τη γνώμη σας ο μεγαλύτερος κίνδυνος που έχουμε να αντιμετωπίσουμε σήμερα; 
Ναι είναι ασυζητητί. Αυτό το κλείσιμο πίσω από την οθόνη του κινητού μας παρακολουθώντας μόνο τη ζωή και τον κόσμο ως θεατές, λες και δεν είμαστε κομμάτι του, παραμένοντας στην καλύτερη περίπτωση εμμονικά προσηλωμένοι στους δικούς μας προσωπικούς στόχους, σίγουρα δεν είναι η λύση. Ας θυμηθούμε τους στίχους του Τάσου Λειβαδίτη "Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο. Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές, το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω. Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων. Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία. Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή...".

Πείτε μας δυο λόγια για το ρόλο σας στη σειρά εποχής του ΑΝΤ1, "Ψυχοκόρες”, όπου κι εκεί, όπως και στο "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” βλέπουμε διαφορετικές πτυχές της πατριαρχίας και της θέσης που είχε η γυναίκα σε παλαιότερες εποχές. 
Η Αρχοντούλα μια φαινομενικά σκληρή γυναίκα αγωνίζεται καθημερινά να κρατήσει τις ισορροπίες μέσα στο τόσο δύσκολο και άρρωστο περιβάλλον που ζει. Τόσο η ταξική ανισότητα όσο και η δεινή θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή αποτελούν ανυπέρβλητα εμπόδια στο να ζήσει τη ζωή που στα αλήθεια επιθυμεί. Μήπως να αναρωτηθούμε για το πόσο έχουν αλλάξει σήμερα τα πράγματα; Σίγουρα έχουν βελτιωθεί και έχουν κερδίσει πολλούς αγώνες οι γυναίκες, η επικαιρότητα όμως αποδεικνύει ότι η πατριαρχία ακόμα καλά κρατεί.