Η Χρύσα Παπά, η ηθοποιός που μεγάλωσε, σπούδασε θέατρο αλλά και τελείωσε γαλλική φιλολογία στη Θεσσαλονίκη, δίνει μια εφ' όλης της ύλης συνέντευξη στο αθηνόραμα με αφορμή τον μονόλογο "Σέρρα - Η ψυχή του Πόντου" (Μικρό Άνεσις). Ποια είναι τα στέκια της; Τι της αρέσει να κάνει στην Αθήνα και πόσο αυτή διαφέρει από τη συμπρωτεύουσα; Και ποιος ρόλος από τους δώδεκα (!) που ερμηνεύει έχει μια ξεχωριστή θέση στη καρδιά της;
Ποια είναι η πιο αγαπημένη σας διαδρομή να κάνετε μέσα στην πόλη;
Νομίζω πως στην πρώτη αγαπημένη μου διαδρομή δεν θα πρωτοτυπήσω ιδιαίτερα. Κάθε εποχή του χρόνου αγαπώ να περπατώ στην Πλάκα. Μου αρέσει αυτή η ηρεμία που νιώθεις περπατώντας στους δρόμους της, όπου κάθε φορά βλέπω και κάτι διαφορετικό. Αυτές οι στιγμές, που έχουν μια γλυκιά μελαγχολία, χαράσσονται στη ψυχή μου και πολλές φορές τις αναζητώ. Η άλλη διαδρομή που αγαπώ είναι στη -σχεδόν- γειτονιά μου, στη Φωκίωνος Νέγρη. Εκεί απολαμβάνω να κάνω τη βόλτα μου αλλά και να πίνω τον καφέ μου, είτε με φίλους ή και μόνη παρέα με το βιβλίο μου. Η καλύτερη ώρα για τη βόλτα αυτή είναι το πρωί και η ιδανικότερη εποχή η άνοιξη, που η φύση ανθίζει και δημιουργούνται εικόνες που τις θεωρώ μαγικές.
Είναι Κυριακή και ο ήλιος σιγά-σιγά δύει. Σε ποιο στέκι θα τρυπώσετε και με τι θα συνοδεύσετε το απόγευμά σας;
Αν δεν τρυπώσω σε κάποιο θέατρο ή κινηματογράφο, θα τρυπώσω σε ένα ωραίο και ήσυχο καφενείο, με ωραία μουσική και αγαπημένους ανθρώπους. Αγαπώ να έχω στέκια, μια σταθερά που να είναι η αναφορά μου με κάποιους ανθρώπους. Βέβαια, σε ρεαλιστικό επίπεδο, την Κυριακή το απόγευμα εμείς έχουμε παράσταση. Ας πούμε, όμως, ότι η δική μας Κυριακή είναι η Δευτέρα…
Τι σας αρέσει να κάνετε μετά το πέρας της "Σέρρας", του μονολόγου όπου πρωταγωνιστείτε στο "Μικρό Άνεσις”;
Μετά τη "Σέρρα" η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να κάνω και πολλά. Για την ακρίβεια πάω κατευθείαν στο σπίτι. Είναι πάρα πολύ απαιτητικός αυτός ο μονόλογος και έτσι επιστρέφω για τις αποθεραπείες που κάνω και για ξεκούραση. Συνηθίζω να βάζω, επίσης, κάποια ταινία -συχνά κάποια από τις αγαπημένες μου στις οποίες επανέρχομαι διαρκώς- και αυτό τόσο για απόλαυση όσο και για μελέτη.
Παίζεται καμιά καλή ταινία αυτές τις μέρες που πρέπει οπωσδήποτε να δούμε;
Έχω καιρό να πάω στον κινηματογράφο λόγω των παραστάσεων, αλλά η ταινία που θέλω να δω αυτές τις μέρες είναι το "Poor Things” του Λάνθιμου. Θέλω να δω, επίσης, και το "Μια ζωή” με τον Άντονι Χόπκινς. Είναι μαγικός ο κινηματογράφος από όλες τις απόψεις, είτε δουλεύεις γι’ αυτόν είτε τον παρακολουθείς. Ως συνήθως παρακολουθώ όλες τις οσκαρικές ταινίες, όμως κατά διαστήματα βλέπω φανατικά και ταινίες άλλων χωρών. Με ενδιαφέρει να έχω γνώση του κινηματογράφου που παράγεται σε όλο τον κόσμο.
>> Διαβάστε την κριτική του "α" για το "Poor Things” εδώ:
Ποιου εστιατορίου την σπεσιαλιτέ θα μπορούσατε να τρώτε κάθε μέρα;
Ένα αγαπημένο μου εστιατόριο-μαγειρείο είναι "Οι νοστιμιές της Μαίρης", στην Κυψέλη, στην πλατεία Αγίου Γεωργίου. Το έχει η φίλη μου η Μαίρη, όμως δεν είναι αγαπημένο μου λόγω αυτού, αλλά επειδή έχει υπέροχα φαγητά -άλλωστε, η "Μαίρη" έχει μακροχρόνιους φανατικούς. Δεν τρώω ζωικά εδώ και χρόνια, οπότε εκεί βρίσκω πάρα πολλές επιλογές για εμένα. Λατρεύω ειδικά τις πίτες της. Και τα μαγειρευτά, βέβαια. Να κι άλλο ένα στέκι μου -μιας και μιλούσαμε για στέκια-. Και να μια υπέροχη πλατεία, η πλατεία Αγίου Γεωργίου, που έχει τόσο ομορφιά και φως.
Και ποια είναι η δική σας σπεσιαλιτέ;
Δεν ξέρω αν έχω σπεσιαλιτέ, μαγειρεύω όμως πολύ καλά. Όχι gourmet πιάτα, προτιμώ να τα τρώω έξω αυτά. Στο σπίτι και σε καθημερινή βάση αγαπώ τη μεσογειακή διατροφή. Είμαι vegan εδώ και αρκετά χρόνια, όπως είπα, και συνέχεια ανακαλύπτω νέες συνταγές. Αυτές μαγειρεύω και για τους δικούς μου ανθρώπους.
Όσο κι αν έχει μεγαλώσει, η Θεσσαλονίκη κρατά ακόμη μια ηρεμία. Στην Αθήνα θέλει αντίσταση για να μην σε παρασύρει ο τρελός της ρυθμός.
Ποια γειτονιά της Αθήνας είναι το "κρυφό διαμάντι", που δεν έχουμε ακόμα ανακαλύψει;
Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν πια "κρυφά διαμάντια" στην Αθήνα που να μην έχουμε ανακαλύψει. Εντός της πιστεύω ότι μαγική είναι η περιοχή γύρω από τα Τουρκοβούνια. Ό,τι είναι κοντά στην φύση έχει άλλο αέρα. Έχω τρέλα με την φύση και συνέχεια την αναζητώ. Διαμάντι -που βέβαια έχουμε ήδη ανακαλύψει- είναι κι ο Λυκαβηττός.
Και ποια γειτονιά μοιάζει να έχει "σαλονικιώτικη καρδιά";
Μάλλον καμιά. Είναι τελείως διαφορετικές πόλεις. Ακόμα και η θάλασσά τους είναι διαφορετική. Η κάθε πόλη ξεχωρίζει για κάτι άλλο. Η Θεσσαλονίκη είναι πιο μικρή και η ομορφιά είναι μαζεμένη σε κάποια σημεία, ενώ οι ομορφιές της Αθήνας είναι απλωμένες. Εδώ αγαπώ τις γειτονιές και κάποια σημεία που έχουν μια ποίηση, που μοιάζουν με ζωγραφιά. Με απωθούν τα μεγάλα και απρόσωπα κτίρια ή οι γειτονιές που είναι μόνο κτίρια -μου μοιάζουν με κλουβιά. Είναι μεγάλη πόλη και δεν γίνεται αλλιώς, αλλά το μάτι μας ανασαίνει μαζί με εμάς όταν αντικρίζουμε την ομορφιά. Είναι ένα ερώτημα πώς καταλήξαμε έτσι…
Ώρα για μερικά διλήμματα:
-τηλεόραση ή θέατρο;
Τα αγαπώ και τα δύο. Ο πρώτος μου έρωτας όμως είναι το θέατρο, αυτό σπούδασα και για το θέατρο ήταν τα όνειρα μου ως παιδί και ως φοιτήτρια στη δραματική σχολή. Τότε δεν ήταν τόσο αναπτυγμένη η μυθοπλασία στην τηλεόραση. Δεν είχαμε λόγο καν να το σκεφτούμε. Όταν χρόνια μετά ήρθε η τηλεόραση στην ζωή μου, την αγάπησα, μου έμαθε πολλά και κυρίως με εξέλιξε ως ηθοποιό. Δύσκολο μέσο και αυτή. Όμως, διαφορετικές δυσκολίες έχει το θεάτρο, εκεί είναι που "χτίζεται" ο ηθοποιός. Σε κάθε περίπτωση, η υποκριτική είναι υπέροχη όπου και αν εφαρμόζεται.
-Αθήνα ή Θεσσαλονίκη;
Νομίζω ότι δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα. Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη μου και είναι αντικειμενικά μια πανέμορφη πόλη. Στην Αθήνα κατέβηκα λόγω της δουλειάς πριν χρόνια και το σπίτι μου είναι πια εδώ. Μου αρέσει που έχω μέσα μου αυτές τις δυο πόλεις και όταν τις συνδυάζω με τη δουλειά είναι μεγάλη απόλαυση. Φέτος, όπως και πέρσι, έκανα πρεμιέρα με τη "Σέρρα" στη Θεσσαλονίκη και μάλλον αυτό ήταν το γούρι μου. Στη Θεσσαλονίκη ακόμη οι ρυθμοί της ζωής είναι άλλοι. Όσο και να έχει μεγαλώσει η πόλη, ευτυχώς ακόμη οι ρυθμοί της είναι τέτοιοι που τους αντιλαμβάνεσαι στην καρδιά σου. Υπάρχει ηρεμία. Στην Αθήνα θέλει προσπάθεια και αντίσταση να μην σε παρασύρει ο τρελός της ρυθμός.
-τσίπουρα στα πέριξ του Λευκού Πύργου ή για κρασί κάτω από την Ακρόπολη;
Ουφ! Δύσκολη ερώτηση… Μάλλον τσίπουρα στα πέριξ του Λευκού Πύργου ή στην Άθωνος στην Αριστοτέλους. Και αυτό γιατί όταν πάω στη Θεσσαλονίκη συνήθως είναι για διακοπές, άρα είμαι πιο ξένοιαστη. Αλλά και το κρασί κάτω από την Ακρόπολη, ή ακόμη καλύτερα το να την βλέπεις φωτισμένη, είναι μια στιγμή μαγική. Την Ακρόπολη όταν την κοιτάζω -όχι μόνο το βράδυ, ακόμη και την μέρα όταν οδηγώ- σκέφτομαι: "μα τι πόλη είναι η Αθήνα". Το ξεχνάμε όμως. Και, δυστυχώς, το ξεχνούν και αυτοί που δεν πρέπει.
Ποια στάση από το ταξίδι που κάνατε στον Πόντο, στις ρίζες σας, σας έχει χαραχτεί ιδιαίτερα στη μνήμη;
Όλο αυτό το ταξίδι ήταν μια εμπειρία συγκλονιστική. Νομίζω πως δεν έχει περάσει μέρα από τότε που το μυαλό μου να μην έχει ανατρέξει έστω για δευτερόλεπτα σε αυτό το ταξίδι. Και ανυπομονώ να ξαναπάω. Η επίσκεψη μου στη Σάντα, στην ηρωική Σάντα όπου οι άνθρωποι πάλεψαν για να προστατέψουν τις οικογένειες τους, ήταν μια ασύλληπτη εμπειρία. Στη γη αυτή ένιωσα μια ενέργεια που δεν την ένιωσα πουθενά αλλού. Το βίωμα όλου αυτού του ταξιδιού θα μου μείνει για τις εικόνες και τις μυρωδιές και τις συναντήσεις με τους ανθρώπους.
Πείτε μας έναν λόγο που οι αναγνώστες του "α” πρέπει να δουν οπωσδήποτε τη "Σέρρα”.
Γιατί πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο που έγραψε ο Γιάννης Καλπούζος και γιατί αυτό που συμβαίνει σε αυτή την παράσταση είναι ένα ταξίδι στο οποίο επιβιβάζονται κι οι θεατές. Αυτή την παράσταση, όποτε πάω να την περιγράψω, είναι σαν τα λόγια να μην φτάνουν για αυτό που συμβαίνει αυτή τη μιάμιση ώρα που διαρκεί.
Αγαπώ και τους δώδεκα ρόλους που ερμηνεύω, αλλά εκείνος της Φιλάνθης, της μάνας, με συγκινεί βαθιά.
Είναι μια ιστορία ερωτική και οικογενειακή, γεμάτη έρωτα, αγάπη και τρυφερότητα αλλά και σκληρότητα και βία, διότι διαδραματίζεται από το 1915 έως το 1965, σε χρόνια με ραγδαίες ιστορικές εξελίξεις, όπως είναι η σφαγή των Αρμενίων και η Γενοκτονία των Ποντίων. Μέσα στο έργο, λοιπόν, βλέπουμε πώς η ζωή των μελών μιας οικογένειας επηρεάζεται από όσα γίνονται γύρω της. Εγώ παρουσιάζομαι στη σκηνή ως η Λεμονιά, η κόρη του πατέρα της ιστορίας, και αφηγούμαι τα γεγονότα υποδυόμενη 12 διαφορετικούς ρόλους. Πρόκειται για μια παράσταση που γιορτάζει το μεγαλείο της ζωής, της συγχώρεσης, της ανθρωπιάς.
Υπάρχει κάποιος από τους δώδεκα ρόλους που ερμηνεύετε που έχει μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας;
Όλους τους ρόλους τους αγαπώ, αλλά ο ρόλος της μάνας με συγκινεί βαθιά. Η Φιλάνθη… Τη συμπονώ και τη δικαιολογώ, ακόμα και στα λάθη της. Αυτή η γυναίκα κουβαλά ένα μεγάλο βάρος λόγω των επιλογών που έκανε οι οποίες την οδήγησαν σε μια βασανιστική πορεία. Αυτό που θαυμάζω σε εκείνη είναι η δύναμη της να ζητά συγγνώμη από καρδιάς αλλά και η δύναμη της να αγαπάει βαθιά.
Πώς ήταν η συνεργασία με τον σκηνοθέτη σας, τον πολύπειρο Σωτήρη Χατζάκη;
Ήταν πολύ καλή η συνεργασία μας και πολύ δημιουργικοί οι τρεις μήνες που κάναμε πρόβα. Συνδεθήκαμε και οι δυο μας με το έργο που είχαμε στα χέρια μας και το ίδιο συνέβη με όλα άτομα με τα οποία δουλέψαμε γι’ αυτή την παράσταση. Είναι σπουδαίο και όχι δεδομένο να πετυχαίνεις καλές συνεργασίες όπου όλοι συμπορεύονται δημιουργικά.
Υπάρχει κάποια άλλη παράσταση που ξεχωρίσατε τελευταία;
Δεν έχω δει πολλές παραστάσεις φέτος, λόγω των δικών μου παραστάσεων. Είδα όμως κάποιες που μου άρεσαν πολύ. Έχουμε σπουδαίες δουλειές και κυρίως σπουδαίους ηθοποιούς στην Ελλάδα. Και είναι πολύ αισιόδοξο, πέρα από ευχάριστο, το ότι ο κόσμος στηρίζει τόσο το θέατρο και το επιλέγει ως τρόπο ψυχαγωγίας. Είναι μεγάλη παρηγοριά για την ψυχή μας το θέατρο. Και την αναζητώ και ως θεατής τις μέρες που δεν παίζω.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνετε μετά τη συνέντευξη αυτή;
Επειδή συνέχεια μου αρέσει να πειραματίζομαι με κάτι -ιδίως τη νύχτα- θα πάω να μεταφυτεύσω δυο μικρά φυτά που αγόρασα σήμερα. Έχω τρέλα με τη φύση, δεν τη χορταίνω ποτέ και το σπίτι μου το έχω γεμίσει φυτά: πάρα πολλά είναι ήδη έξω, ενώ όλο και αυξάνονται και μέσα. Στη φύση είναι η φύση μας…
Περισσότερες πληροφορίες
Σέρρα - Η ψυχή του Πόντου
Μία ηθοποιός, δώδεκα ρόλοι. Κεντρικό πρόσωπο, η Λεμονιά που παρουσιάζεται στο κοινό για να αφηγηθεί την ιστορία του πατέρα της, του Γαληνού Φιλονίδη. Μια ιστορία που ξεκινάει το 1915 και ολοκληρώνεται το 1962, στην Τραπεζούντα και άλλες περιοχές του Πόντου, στην Αμπχαζία και στο Καζακστάν. Ο Γαληνός διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες, δοκιμάζονται οι ηθικές του αρχές κι έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και τις τρικυμίες της ψυχής, ενώ στο πρόσωπό του και στην πορεία του αντανακλώνται τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων. Ένα έργο γεμάτο έρωτα, μυστήριο, ραδιουργίες, τρυφερότητα, νοσταλγία, αγάπη, εξαθλίωση, γενναιότητα και αξιοπρέπεια. Ένα έργο που υμνεί το μεγαλείο της ζωής και της συγχώρεσης. Ένα ταξίδι που γράφει η ζωή, που φαντάζει με τις φλόγες του χορού της φωτιάς, του χορού Σέρρα.
Μια Ζωή
Λίγο πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας Λονδρέζος χρηματιστής ταξιδεύει στην Τσεχία για να σώσει πρόσφυγες που έχουν διαφύγει του ναζιστικού ζυγού, επιλογή που τον οδηγεί σε μια οδύσσεια γεμάτη ρίσκο.
Ο επιστάτης
Δύο αδέλφια, σημαδεμένα από μία ρωγμική μοίρα, ζουν μέσα σε;ένα δωμάτιο-αποθήκη, που ασφυκτιά από τη μάταιη συσσώρευση άχρηστων πραγμάτων. Δύο άνθρωποι άρρωστοι από ύπαρξη, παίζουν ένα παιχνίδι εναλλαγής της εξουσίας. Ο ένας κομίζει τα εύσημα της ψυχασθένειας, ο άλλος τα αδιέξοδα του κυνισμού. Τίποτα δεν αλλάζει στο μαρτυρικό βασίλειο μιας αναμονής του κενού, ώσπου στο σκουπιδότοπο αυτού του δωματίου -που μοιάζει με τα σπλάχνα τους- εισέρχεται ο πλάνης και ανέστιος, ο πονηρός και μοχθηρός μικρομπαγάσας, ο υπεράριθμος αποδιοπομπαίος του αστικού βίου. Αυτός θα εκμεταλλευτεί τα αδύνατα σημεία των ιδιοκτητών και θα παίξει μαζί τους παιχνίδια διάσπασης και συμμαχιών. Ως ανταμοιβή για την αμοραλιστική διπλωματία του, θα δεχτεί και από τα δύο αδέλφια, σε ξεχωριστές συναντήσεις, την πρόταση ανάληψης της θέσης του επιστάτη.
Poor Things
Στη Γλασκόβη της βικτωριανής περιόδου, μια γυναίκα αυτοκτονεί μονάχα για να βρει τον εαυτό της ξανά ζωντανό, χάρη σε έναν ιδιότροπο γιατρό, ο οποίος την επαναφέρει. Ωστόσο πλέον δεν θυμάται το παραμικρό, έτσι ο επιστήμονας τη θέτει υπό την προστασία του, αγνοώντας πως εμπόδιο στα σχέδιά του πρόκειται να μπουν ο νεαρός βοηθός του, ένας ερωτύλος δικηγόρος, αλλά και η βούληση της ίδιας της Μπέλα.