Σε μία Αθήνα που τείνει να εξελιχθεί σε εστιατορική μητρόπολη και τα νέα στέκια της γεύσης να πολλαπλασιάζονται με γεωμετρική πρόοδο, υπάρχουν κάποια μέρη που φροντίζουν να μας υπενθυμίζουν τη βάση της γαστρονομικής μας κουλτούρας, με τρόπο ρομαντικό και μαμαδίστικο. Από τις κατσαρόλες του προκύπτουν εκείνοι οι δεσμοί που ενώνουν το χθες με το σήμερα της αθηναϊκής γεύσης. Στα μαγειρεία λοιπόν.
"Ήπειρος"
Στην καρδιά της Αθήνας -ή πιο ορθά, στο στομάχι της- και την Βαρβάκειο αγορά, η "Ήπειρος"αποτελεί ένα από τα τελευταία sui generis μαγειρεία της πόλης. Αδιάκοπα από τις αρχές των 90s σερβίρει πατσά και μαγειρίτσα όλο το χρόνο ενώ από τα τραπέζια της έχουν περάσει ο Anthony Bourdain και ο Jamie Oliver.
"Goldie"
Από τις πιο πρόσφατες αφίξεις στον εστιατορικό χάρτη της Αθήνας, καθώς μετρά περίπου έναν μήνα ζωής, αυτό το ανοιχτόκαρδο στέκι στα Ιλίσια φέρει την υπογραφή της Χρύσας Γερακοπούλου (που ίσως γνωρίζεις από "Λινού Σουμπάση και Σία" ή "Annie’s Fine Cooking"). Η κουζίνα του πατά στις σταθερές του κλασικού μαγειρείου με κάποια απροσδόκητα twists. Plus, πώς εδώ γίνονται μαθήματα μαγειρικής κάθε Σάββατο.
"Φιλίππου"
Από το 1923 λειτουργεί ο "Φιλίππου" στο Κολωνάκι και την Ξενοκράτους. Ξεκίνησε ως υπόγειο κρασοπουλειό, εξελίχτηκε σε ταβέρνα και από το 1968 λειτουργεί ως εστιατόριο. Το έργο του Κώστα Φιλίππου συνεχίζουν πια η Πατρίσια και οι κόρες τους, Σύνθια και Μαριάννα, για ένα μέρος που σερβίρει την αλήθεια του στο πιάτο, με βασικά συστατικά την οικογενειακή θέρμη της φιλοξενίας του και την comfort νοστιμάδα της γεύσης του.
"Το Αυτόφωρο"
Στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και απέναντι από τον Άρειο Πάγο, το "Αυτόφωρο" έχει φανατικούς οπαδούς (και είναι αγαπημένο των ξενύχτηδων). Η ζεστή του ατμόσφαιρα, οι λογικές τιμές και οι μεγάλες μερίδες τα ατού του, μαζί με τα παραδοσιακά μαγειρευτά, τις σούπες και, φυσικά, τον πατσά.
"Θεσσαλία"
Σταθερή αξία στα γαστρονομικά δρώμενα των ΒΠ εδώ και 46 χρόνια συνεχίζει την αδιάλειπτη πορεία του, απευθυνόμενο στους απανταχού λάτρεις της ελληνικής σπιτικής κουζίνας. Τα σκιερά πλατάνια της περιποιημένης αυλής προλογίζουν την αμεσότητα του εσωτερικού χώρου, με τους τούβλινους τοίχους και τα φωτιστικά που παραπέμπουν σε πυροφάνια. Οι μοσχομυριστές εμπνεύσεις της κουζίνας μεριμνούν για όλα τα υπόλοιπα. Δοκιμάζεις μελιτζάνες παπουτσάκια, μοσχαράκι κοκκινιστό, σουτζουκάκια και φασολάδα.
"Κίτσουλας"
Cult μαγέρικο, πρωταθλητής στη σχέση ποιότητας-τιμής, με φανατικούς θαυμαστές (γίνεται λαϊκό προσκύνημα). Στον απλό, με στοιχειώδες ντεκόρ, χώρο μέσα, και το καλοκαίρι στα τραπέζια στο φαρδύ πεζοδρόμιο, επαναλαμβάνονται ακούραστα τα καλούδια της ημέρας: γεμιστά κολοκυθάκια, πληθωρικό φρικασέ, κοκκινιστά κουκιά, μουσακάς κ.α.
"Παπαγιάννης"
Παραδοσιακό μαγειρείο που υπηρετεί τη σπιτική κουζίνα από το 1967, όταν και τα αδέρφια Παπαγιάννη το σύστησαν στο κοινό. Μεράκι και φροντίδα είναι εμφανή σε κάθε πιάτο μιας μεγάλης γκάμας: Δοκιμάζεις μοσχάρι και αρνί κοκκινιστό, γιουβαρλάκια, κολοκυθάκια γεμιστά, γιουβέτσι, αρνίσια εντόσθια ριγανάτα και αγκινάρες α λα πολίτα.
"Οικονόμου"
Για το δημοφιλές οινομαγειρείο των Άνω Πετραλώνων, η ιστορία ξεκινά πίσω στο 1930. Έκτοτε, οι συνταγές του έχουν ταξιδέψει μέχρι το σήμερα, με τα ταψιά και τις κατσαρόλες να μαγειρεύουν ανελλιπώς, με βάση τις εποχές, από λαδερά και λαχανοντολμάδες μέχρι στιφάδο και αρνί με πατάτες στο φούρνο.
"Μαρτίνης"
Σε ένα σημείο δεμένο με την ιστορία της Πατησίων, ο "Μαρτίνης" υπηρετεί από το 1977 την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα, στον χώρο που κάποτε φιλοξενούσε μεταξύ άλλων το καφενείο "Κήπος Σκοτίδα". Δεκάδες μαγειρευτά καθημερινά, με χιτ τα γεμιστά, τα παπουτσάκια, τα φασολάκια και τον αρακά.
"Γιουβετσάκια"
Έχει πιστούς φίλους η ταβέρνα του Χάρη Τζίτζη στην Άνω Γλυφάδα, που ψάχνει αρκετά τα υλικά του –φρέσκα, εποχικά, της στεριάς ή της θάλασσας, αναδεικνύονται ωραία από την κουζίνα. Φουλ memorabilia στους τοίχους (από φωτογραφίες μέχρι εξώφυλλα παλιών περιοδικών) στο μέσα κομμάτι και αυλή για το καλοκαίρι, σε ένα χώρο που συνεχίζει σταθερά.
"Δίπορτο"
Θρυλικό πια σποτ της Πλατείας Θεάτρου αλλά και της πόλης ολόκληρης, το "Δίπορτο" προχωρά με καύσιμο τη ρετσίνα από το κατρούτσο και όχημα τις φασολάδες, τα γιουβέτσια, τις σαρδέλες και τα γιαχνερά, μαζί με τη διάσημη ρεβιθάδα και τους μεζέδες της ημέρας, βασισμένους σε υλικά φρεσκότατα και οδηγό τη γεύση της Ελλάδας προ Τσελεμεντέ.
"Ο Γιάννης"
Σπιτικό φαγητό από το 1970 σερβίρει αυτή η ταβέρνα στην Αχαρνών, που μοιάζει να μην κλείνει ποτέ. Παπουτσάκια, μουσακάς, παστίτσιο, χοιρινό ριγανάτο και σουπιές με σπανάκι είναι οι σπεσιαλιτέ του. Για τους πιο μερακλήδες υπάρχει γίδα βραστή και πατσάς.
"Λόντζα της Γειτονιάς"
Ένα από τα σχετικά πιο νέα φαγάδικα των Εξαρχείων, είναι αυτό το στέκι με ψυχή, καλαισθησία, τιμές που τσακίζουν τον πληθωρισμό και συμπαθητικό φαγητό. Έγινε darling των media (social και μη) σχεδόν με το "καλημέρα" και δικαίως, διότι είναι ένας όμορφα και έξυπνα φτιαγμένος χώρος. Από την ορθάνοιχτη κουζίνα του σερβίρονται καθημερινά (μεταξύ άλλων) κοκκινιστά και βραστή γίδα, μυρωδάτη πολίτικη σαλάτα και αρωματικοί κεφτέδες.
"Ολύμπιον"
Το εν λόγω εστιατόριο στο Μετς και την οδό Αναπαύσεως θεωρείται -για όλους τους σωστούς, νόστιμους και μυρωδάτους λόγους- ένα γευστικό σποτ-θεσμός, με περισσότερες από δύο δεκαετίες δράσης και πεδίο το καλομαγειρεμένο σπιτικό φαγητό. Μουσακάς, λαχανοντολμάδες και ιμάμ τα σουξέ του.
"Δυο Δεκάρες η Οκά"
Η νοστιμιά της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας συναντά τη ζεστασιά της φιλοξενίας και το τετράπτυχο αγνά υλικά, καλή ενέργεια, οικογενειακή ατμόσφαιρα και προσιτές τιμές εξηγεί τους λόγους για τους οποίους έδεσε το γλυκό, για αυτό το ζεστό σποτ στο Κουκάκι. Περιποιημένα μαγειρευτά, από λαδερά και όσπρια μέχρι γιουβαρλάκια φρικασέ, λαχανοντολμάδες, σούπες, αρνάκι γάλακτος ή μοσχαράκι, πάντα συνοδευόμενα από πεντανόστιμες γαρνιτούρες, όπως φρέσκες χωριάτικες τηγανητές πατάτες.
"Το στέκι του Γίγαντα"
Εκτός κάποιας ζωηρής πιάτσας του Πειραιά, αλλά σε κοντινή απόσταση από το νέο σταθμό του μετρό Μανιάτικα βρίσκουμε σχετικά απομονωμένο αλλά απόλυτα προικισμένο ως προς την τοποθεσία ένα αυθεντικό πειραιώτικο στέκι. Όχι απλώς ένα στέκι αλλά το στέκι του Γίγαντα, όπου "γίγαντας" ο Συριανός Θεοδόσης Μαραγκουδάκης, που αποτελεί την ψυχή και την καρδιά αυτού του προσωποκεντρικού larger-than-life μεζεδοπωλείου. Χειροποίητα ντολμαδάκια, συκωταριά στο τηγάνι, λαχανονταλμάδες, συριανή γραβιέρα αναβιώνουν μνήμες γενναιόδωρης σπιτικής κουζίνας, αρτυμένης με λίγο κυκλαδίτικο αέρα.
"Λελούδας"
Αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου αλλά παραμένει επίκαιρο σχεδόν έναν αιώνα μετά το ντεμπούτο του. Ο "Λέλουδας" στην off Brodway γειτονιά του Βοτανικού, κοντά στο μετρό του Ελαιώνα, ακολουθεί από το 1928 τον δρόμο της νοστιμιάς χορταίνοντας με θαλπωρή τους εκατοντάδες ανθρώπους που έχουν περάσει από την οικεία σάλα με τα δρύινα βαρέλια (που δεν είναι μόνο διακοσμητικά). Ο κατάλογος απρόβλεπτος όπως και ο κόσμος που συχνάζει εδώ, από εργάτες, φορτηγατζήδες, ρεμπέτες όπως ο γνωστός Ρούκουνας, άνθρωποι των τεχνών, ποδοσφαιριστές, ποιητές, καθηγητές πανεπιστημίου, ακόμη και επώνυμοι που θέλουν να βρουν την απομόνωσή τους σε μια γωνιά.
Οι γενιές αλλάζουν αλλά ο "Λέλουδας" και τα ελληνόστροφα πιάτα της μοιρασιάς, παραμένουν το ίδιο σπιτικά. Στην πρώτη γραμμή οι εξαιρετικές πρώτες ύλες που καθορίζουν τις διαχρονικές σταθερές όπως τα τραγανά κεφτεδάκια, τα κοκκινιστά ρεβύθια με ρέγγα στον φούρνο και τις πατάτες γιαχνί. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να προσπεράσει τον ελαφροτηγανισμένο μπακαλιάρο με τη σκορδαλιά που είναι όσο αλμυρός χρειάζεται για να "τραβιέται" το κρασί.
"Το Βραστό"
Στη δροσιά της Ρεματιάς Χαλανδρίου, η οικογενειακή ταβέρνα "Το Βραστό" που μετρά πάνω από μισόν αιώνα ζωής διατηρεί σταθερή την πελατεία και τη νοστιμιά της, στα χέρια πλέον της δεύτερης γενιάς. Οι πρώτες ύλες κάνουν τη διαφορά στα πληθωρικά πιάτα που σερβίρονται στην αυλή: εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στα μαγειρέματα και κρέατα από Έλληνες παραγωγούς παίζουν τον πρώτο ρόλο στο μενού.
Ο κατάλογος περιέχει τις σταθερά δημοφιλείς προτάσεις, αλλά προσαρμόζεται και στις απαιτήσεις των καιρών, όπως η επισήμανση gluten free και vegan πιάτων, αλλά και η δυνατότητα τροποποίησης σε vegetarian. Επιπλέον, το "Βραστό" ανοίγει τώρα από το μεσημέρι και σερβίρει παστίτσιο, γεμιστά και άλλα καλοκαιρινά πιάτα ημέρας.
"Οι Νοστιμιές της Μαίρης"
Μία από τις σταθερότερες και διαχρονικές επιλογές για θεατρόκοσμο και μη, στα πέριξ της Κυψέλης. Έχει φροντίσει γενιές και γενιές εργένηδων και φοιτητών, με γεύσεις οικείες και μερίδες πληθωρικές. Η κουζίνα ετοιμάζει μαγειρευτά της ώρας και του τηγανιού, με θράψαλα, μοσχαρίσιες και μπαμπάτσικα μπιφτέκια να κάνουν παρέλαση στην κατάμεστη σάλα.
"Κατσαρόλα"
Πριν από 9 χρόνια, η Μαρία Πιστέντη, μαζί με τη Νατάσα Κουτσούλη, με μεράκι και αγάπη για την ελληνική και κυπριακή κουζίνα, έβαλαν στη φωτιά την "Κατσαρόλα" τους. Θα τη βρεις σε ένα όμορφο νεοκλασικό στη Ραφήνα, με μια ολάνθιστη βεράντα και θέα στη θάλασσα. Η τυρόπιτα της Μαρίας, τα παραδοσιακά μαγειρευτά και οι σπεσιαλιτέ του εστιατορίου (must το μοσχαράκι ραγού με σκιουφιχτά) είναι λόγοι για μία μίνι εκδρομή.
"Βλάσσης"
Δεν πρόκειται για μαγειρείο αλλά για ένα από τα πιο διαχρονικά αστικά εστιατόρια της πόλης. Παζλ υπέροχο από λευκοστρωμένα τραπέζια, όμορφη βεράντα στο παρκάκι με τις μουριές στα πέριξ της Μιχαλακοπούλου, ιντελεκτουέλ οικείο εσωτερικό και ιντελεκτουέλ (σκέτο) κοινό, μαζί με την καθησυχαστική ποιότητα του κλασικού σε κάθε του πιάτο. Και ασφαλώς, βρίσκεις εδώ και υπέροχα μαγειρευτά.
> Bonus πίστα: Το μετα-μαγειρείο του "Pharaoh"
Δε γίνεται πλέον να μη συγκαταλέγεται σε μία τέτοια λίστα το "Pharaoh". Το wine restaurant των Φώτη Βαλλάτου, Πέρι Παναγιωτακόπουλου, Δημήτρη Πλατανιά και του σεφ Μανώλη Παπουτσάκη στα σύνορα των Εξαρχείων με την Ομόνοια πατά στιβαρά στο πεδίο του μαγειρευτού φαγητού. 'Υπεύθυνος' προφανώς ο βραβευμένος σεφ Παπουτσάκης.
Ακολούθησε το Αθηνόραμα στο Facebook και το Instagram.