Οι "Σπυριδούλες" σε σκηνοθεσία του Θανάση Ζερίτη και του Χάρη Κρεμμύδα ανεβαίνει στη σκηνή του θεάτρου Αυλαία τη Δευτέρα 16 και τη Τρίτη 17 Οκτωβρίου. Η παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του grape (Greek Agora of Performance) και διακρίθηκε στα Βραβεία Κοινού Mastercard θα παρουσιαστεί στο 58ο Φεστιβάλ Δημητρίων.
Το πρωτότυπο θεατρικό έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη είναι εμπνευσμένο από την ιστορία της Σπυριδούλας, μιας υπηρέτριας που σιδερώθηκε από τα αφεντικά της, σε μια υπόθεση που προκάλεσε φρίκη στην κοινή γνώμη της χώρας πριν από περίπου 70 χρόνια.
Λίγα λόγια για την παράσταση
Η σκηνική σύνθεση της γνωστής ομάδας 4frontal συνδυάζει στοιχεία θεάτρου ντοκουμέντου, πρωτότυπης δραματουργίας και σύγχρονης ελληνικής μουσικής.
Με κεντρική αναφορά στη 12χρονη Σπυριδούλα, το έργο μιλάει για μια όχι τόσο μακρινή εποχή, όταν πλήθος ανήλικα άπορα κορίτσια υιοθετούνταν από επιφανείς οικογένειες με την ιδιότητα της "ψυχοκόρης", για να εργαστούν ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί σε μια ιδιάζουσα κατάσταση σύγχρονης δουλείας. Ανάμεσά τους, η Σπυριδούλα από τη Ματαράγκα Αγρινίου, που μετακόμισε στην πρωτεύουσα για να εργαστεί στο εύπορο σπίτι ενός ζευγαριού στον Πειραιά. Επί δύο συναπτά έτη, όπως αποκαλύφθηκε στο νοσοκομείο, το ζεύγος την κακοποιούσε σωματικά και ψυχικά, φτάνοντας ως το σημείο να την κάψουν με το ηλεκτρικό σίδερο στο σώμα και το πρόσωπο. Η Σπυριδούλα όμως βρήκε το θάρρος να μιλήσει, σπάζοντας το φαύλο κύκλο της βίας. Λαϊκό ίνδαλμα και πηγή ενδυνάμωσης για γενιές και γενιές γυναικών που υφίστανται κακοποίηση και καταφέρνουν να μιλήσουν και να την τερματίσουν, η μικρή Σπυριδούλα συνεχίζει να εμπνέει.
Για τη δημιουργία του έργου η Νεφέλη Μαϊστράλη άντλησε στοιχεία από ιστορικά ντοκουμέντα και γυναικείες αφηγήσεις της εποχής αλλά και από συνεντεύξεις γυναικών που εργάζονται σήμερα ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί. Η συγγραφέας, με αφορμή τη συγκλονιστική ιστορία της 12χρονης Σπυριδούλας, μιλάει και για άλλες γυναίκες που υπήρξαν ψυχοκόρες και υπηρέτριες τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70 ακόμη και από την ηλικία των 7 ετών. Με όχημα το συγκεκριμένο έργο και υπό τους ελληνικούς και πανκ ήχους των Θραξ Πανκς, η παράσταση φέρνει στη σκηνή τις φωνές των γυναικών που βρέθηκαν ή βρίσκονται ακόμη σ’ αυτή τη θέση, παλεύοντας για την αυτοδιάθεσή τους.
Με τα λόγια της Νεφέλης Μαϊστράλη
"Υπάρχουν ιστορίες ανθρώπων που όσο περνά ο καιρός, αντί να ατονούν και να ξεχνιούνται, ανάγονται σε σύμβολα. Ένα τέτοιο σύμβολο είναι η Σπυριδούλα, το δωδεκάχρονο άπορο κορίτσι της δεκαετίας του ’50 που υπέστη ασύλληπτη κακοποίηση από την ανερχόμενη αστική τάξη και βρήκε το θάρρος να μιλήσει γι’ αυτήν. Η ιστορία της, που φέρει όλα εκείνα τα στοιχεία ενός μύθου του αρχαίου δράματος- με την τεράστια διαφορά ότι συνέβη στ’ αλήθεια, είναι το κλειδί για να συναντηθούμε με χιλιάδες νεαρά κορίτσια του πρόσφατου παρελθόντος αλλά και του σήμερα, τα οποία έτυχε να γεννηθούν σ’ ένα αφιλόξενο περιβάλλον, χωρίς τα απαραίτητα μέσα, για να ανταπεξέλθουν "στον κόσμο όπως τον φτιάξαμε ή όπως τον αφήσαμε να γίνει".
Η μουσική των Θραξ Πανκς, ως μια σύγχρονη πρόσληψη της πολυσήμαντης παράδοσης, και οι Σπυριδούλες, ως μια συλλογικότητα οικιακών εργατριών μες στα χρόνια, συμπράττουν και δίνουν φωνή σ’ όσες "δεν τους επιτρέπεται" να μιλάνε".
Στη παράσταση ερμηνεύουν η Ελένη Βλάχου, ο Σταύρος Γιαννουλάδης, ο Τάσος Δημητρόπουλος, η Αργυρώ Θεοδωράκη, η Τατιάνα Άννα Πίττα και η Ελένη Τσιμπρικίδου. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Γεωργίας Μπούρδας είναι αντιπροσωπευτικά της ταλαιπωρίας που υπόκεινται οι γυναίκες πρωταγωνίστριες, ενώ η κινησιολογία του Πάνου Τοψίδη και οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη προσθέτουν δραματικότητα και μυστήριο στον θίασο. Το έργο βασίζεται σε στοιχεία της έρευνας που πραγματοποίησε ο Παναγιώτης Λιαρόπουλος.
Ευχαριστούνται από καρδιάς για τη συμβολή τους στην έρευνα η Μαρία Φαφαλιού, ο Γιάννης Ράγκος, η ΕΡΤ, η Τασούλα Βερβενιώτη, ο Λεωνίδας Βαρδαρός, η Δάφνη Δαυίδ, η Θαλασσιά Αντωνοπούλου, η Χριστίνα Καραμαλίκη, η Τζωρτζίνα Κακουδάκη, καθώς και όλες οι εργαζόμενες γυναίκες –τότε και τώρα– που δέχτηκαν να μοιραστούν, ανώνυμα, κομμάτια της ζωής τους. Ευχαριστείται το Ευρωπαϊκό δίκτυο κατά της βίας για τη συνεργασία.