Φεστιβάλ Επιδαύρου 2023: Οδηγός επιβίωσης για τη φετινή φεστιβαλική σεζόν

"Ιππόλυτος"

Έναρξη με τη μεγάλη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου και την ερωτική τραγωδία του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου με μια εκλεκτή διανομή: Κόρα Καρβούνη, Γιάννης Τσορτέκης, Ορέστης Χαλκιάς, Έλενα Τοπαλίδου, Δημήτρης Παπανικολάου, Μαρία Σκουλά κ.ά. Στον πυρήνα της τραγωδίας βρίσκονται ο σφοδρός έρωτας της Φαίδρας για το γιο του συζύγου της, Ιππόλυτο, αλλά και μια θεϊκή διαμάχη, καθώς πρόκειται για έναν έρωτα που προκύπτει ως πράξη εκδίκησης της Αφροδίτης εναντίον του Ιππόλυτου ο οποίος, ως πιστός οπαδός της Άρτεμης, θεάς της αγνότητας, απαξιώνει τον έρωτα και τα σαρκικά αισθήματα. Στην εκδοχή της Ευαγγελάτου, η Αφροδίτη γίνεται το επίκεντρο, καθώς παρακολουθεί με ηδονοβλεπτική ματιά το ανθρώπινο είδος να γίνεται υποχείριο των επιθυμιών της και με μια κάμερα στο χέρι αναμεταδίδει τη δράση. Τα σκηνικά είναι της Eύας Μανιδάκη, τα κοστούμια της Εύας Γουλάκου, η σύνθεση του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη, η χορογραφία του Αλέξανδρου Σταυρόπουλου. (7-8/7)

"Σφήκες"

Μια ανατρεπτική εκδοχή του αριστοφανικού έργου περιμένουμε στη δεύτερη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου (σε συμπαραγωγή με το ΚΘΒΕ): η Λένα Κιτσοπούλου, λίγα χρόνια αφότου ερμήνευσε τη Λυσιστράτη σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, κατεβαίνει για πρώτη φορά ως σκηνοθέτρια στο αργολικό θέατρο. Η σπανίως παιζόμενη κωμωδία σατιρίζει τη δικομανία των Αθηναίων αλλά και τις ρωγμές του δικαστικού συστήματος που επέτρεπε σε επιτήδειους να χειραγωγούν τη δικαιοσύνη προς όφελός τους, όμως στην παράσταση αναμένεται να υπερισχύσει η διασκευή που υπογράφει η Κιτσοπούλου, στρέφοντας την προσοχή της στα σύγχρονα "κεντριά", δηλαδή στα λαϊκά δικαστήρια που στήνονται στις τηλεοπτικές εκπομπές και στα σόσιαλ μίντια. Στις ερμηνείες συναντάμε σταθερούς αλλά και νέους συνεργάτες της: Νίκος Καραθάνος, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Νεφέλη Μαϊστράλη, Ιωάννα Μαυρέα, Θάνος Μπίρκος, Πάνος Παπαδόπουλος, Κωνσταντίνος Πλεμμένος κ.ά. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Μαγδαληνής Αυγερινού, η μουσική του Νίκου Κυπουργού, η χορογραφία της Αμάλια Μπένετ. (14-15/7)

"Μήδεια"

Ο λόγος του Ευριπίδη θα συνομιλήσει με αυτόν του Χάινερ Μίλερ, και η "Μήδεια" του Έλληνα τραγικού θα συναντήσει τα έργα "Ρημαγμένη όχθη", "Μήδειας υλικό" και "Τοπίο με Aργοναύτες" του Γερμανού συγγραφέα και σημαντικού διανοούμενου του 20ού αι. Πίσω από την ξεχωριστή συνάντηση βρίσκεται ο Φρανκ Κάστορφ, επί χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής της θρυλικής Φολκσμπίνε του Βερολίνου, που επισκέπτεται για τρίτη φορά την Ελλάδα, αυτήν τη φορά για να σκηνοθετήσει στην Επίδαυρο και να συνεργαστεί με Έλληνες ηθοποιούς. Παρουσιάζει σε παγκόσμια πρεμιέρα τη δική του "Μήδεια", προτείνοντας, όπως συνηθίζει, μια ριζοσπαστική σκηνοθετική πρόταση που ψάχνει το φιλοσοφικό υπόστρωμα κάθε ιστορίας και όπου πρωταγωνιστούν το αναρχικό παίξιμο, οι αυτοσχεδιασμοί, η ερμηνευτική ελευθερία, η αποδέσμευση από κάθε έννοια ψυχολογικού θεάτρου. Σε αυτή την πρώτη του συνεργασία με Έλληνες καλλιτέχνες τη διακεκριμένη ερμηνευτική ομάδα διαμορφώνουν οι Στεφανία Γουλιώτη, Σοφία Κόκκαλη, Μαρία Ναυπλιώτου, Αγγελική Παπούλια, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Αινείας Τσαμάτης, Νικόλας Χανακούλας και Νίκος Ψαρράς. (21-22/7)

"Βατράχια"

Πρώτη κάθοδος στην Επίδαυρο και για την Έφη Μπίρμπα, που αναλαμβάνει τη δεύτερη κωμωδία του προγράμματος και παρουσιάζει –με ελαφρώς παραλλαγμένο τίτλο– ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο πολυπαιγμένα έργα του Αριστοφάνη. Ο θεός του θεάτρου, Διόνυσος, απελπισμένος καθώς είναι από την πνευματική κατάπτωση της σύγχρονης Αθήνας, κατεβαίνει στον Άδη προκειμένου να φέρει πίσω έναν από τους τραγικούς ποιητές, Ευριπίδη ή Αισχύλο. Στη διασκευή της Μπίρμπα, που συνυπογράφει με τον Άρη Σερβετάλη και τον Κωνσταντίνο Μπλάθρα, η κάθοδος του Διονύσου σηματοδοτεί και μια κατάβαση στον ίδιο τον μηχανισμό του θεάτρου, κι έτσι προκύπτει μια παράσταση με οδηγό τον εξπρεσιονισμό του αριστοφανικού ύφους. Ο Άρης Σερβετάλης και ο Μιχάλης Σαράντης μοιράζονται τους ρόλους του Διόνυσου και του δούλου του Ξανθία, και μαζί τους ερμηνεύουν οι Έκτορας Λιάτσος, Μαίρη Μηνά, Νάνσυ Μπούκλη, Αργύρης Ξάφης κ.ά., σε μουσική του Constantine Skourlis. (28-29/7)

"Οιδίπους επί Κολωνώ"

Με το κύκνειο άσμα του Σοφοκλή κατεβαίνει για πρώτη φορά ως πρωταγωνιστής στην Επίδαυρο ο Δημήτρης Καταλειφός, στην παράσταση που υπογράφει ο Γιώργος Σκεύας. Σε αυτό το έργο απόσταγμα μιας ζωής που έγραψε σε βαθύ γήρας, ο Σοφοκλής επιστρέφει στον άλλοτε κραταιό βασιλιά της Θήβας, που αυτοεξόριστος και τυφλός φτάνει έπειτα από μακρά περιπλάνηση στον αθηναϊκό δήμο του Ιππίου Κολωνού και στο ιερό άλσος των Ευμενίδων, ζητώντας φιλοξενία. Ο Γιώργος Σκεύας υπογράφει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στην Επίδαυρο, αντιμετωπίζοντας τη σοφόκλεια τραγωδία ως ένα έργο για τη συντριβή και τη δικαίωση, καθώς και για το μετεωρισμό ανάμεσα στο δίκαιο και το άδικο, στην αποδοχή της μοίρας και στην άρνησή της. Στην παράσταση πρωταγωνιστούν επίσης οι Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Μάξιμος Μουμούρης, Αγγελική Παπαθεμελή, Χρήστος Σαπουντζής, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης κ.ά. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Λίλης Πεζανού, η μουσική της Σήμης Τσιλαλή, η κίνηση του Damiano Ottavio Bigi. (4-5/8)

"Εκάβη"

Η ευριπίδεια τραγωδία έρχεται σε σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη με έναν εκλεκτό θίασο αποτελούμενο από την Ελένη Κοκκίδου στον επώνυμο ρόλο και τους Άκη Σακελλαρίου, Αλέκο Συσσοβίτη, Μαρίνα Καλογήρου, Θανάση Κουρλαμπά κ.ά. Η ιστορία διαδραματίζεται μετά την άλωση της Τροίας από τους Έλληνες και επικεντρώνεται στη βασίλισσα της αρχαίας πόλης, μια γυναίκα που στην αρχή παρουσιάζεται ως εμβληματική θρηνητική φιγούρα, για να εξελιχθεί σε φορέα εκδίκησης απέναντι στη βαρβαρότητα του πολιορκητή. Γύρω της συσπειρώνονται οι υπόλοιπες γυναίκες της Τροίας, αόρατες πρωταγωνίστριες του (κάθε) πολέμου, συγκροτώντας μια κοινότητα μέσα από το κοινό βίωμα της απώλειας. Ο Ευριπίδης έγραψε το έργο κατά την πρώτη περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου και η παράσταση βάζει σε διάλογο το τότε με το σήμερα, σε μια προσπάθεια υπενθύμισης πως, αν και εξοικειωνόμαστε με την εικόνα της βίας και του θανάτου, ξεμάθαμε να πενθούμε. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Μαγδαληνής Αυγερινού, η μουσική σύνθεση του Νίκου Γαλενιανού και η κίνηση της Χαράς Κότσαλη. (11-12/8)

"Τρωάδες"

Ακόμη μία ευριπίδεια τραγωδία από τον τρωικό κύκλο, με τον Χρήστο Σουγάρη στη σκηνοθεσία, τον Στέφανο Κορκολή στη μουσική σύνθεση και επικεφαλής του θιάσου τη Ρούλα Πατεράκη κατεβαίνει το ΚΘΒΕ στην Επίδαυρο. Ο Ευριπίδης επιλέγει την πολιορκημένη Τροία ως χώρο δράσης, φέρνει στο προσκήνιο τις αιχμάλωτες γυναίκες που θρηνούν για την άλωση της πόλης και αναδεικνύει την ανθρώπινη διάσταση του εχθρού, αντιδρώντας, έτσι, με τον δικό του τρόπο στα ειδεχθή γεγονότα της άλωσης της Μήλου, όταν οι Αθηναίοι σκότωσαν όλους τους ενήλικους άντρες και πούλησαν για δούλους τις γυναίκες και τα παιδιά. Στη διανομή συμμετέχουν ακόμη οι Κλειώ Δανάη Οθωναίου, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Αντώνης Καφετζόπουλος, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Δημήτρης Πιατάς κ.ά. (18-19/8)

"Οιδίπους Τύραννος"

Σκηνοθέτης που έχει μακρά θητεία στο θέατρο που εμπνέεται από και προσεγγίζει τις δημοτικές παραδόσεις και τις λαϊκές τελετουργίες, ο Σίμος Κακάλας υπογράφει την παράσταση που ρίχνει την αυλαία του φετινού φεστιβάλ. Σε μία από τις δημοφιλέστερες αρχαίες τραγωδίες, ο Σοφοκλής παραθέτει τη συγκλονιστική ιστορία συντριβής ενός ανθρώπου που φέρει ταυτόχρονα την αλαζονεία ενός υπέρμετρου "εγώ" και τη μικρότητα ενός ανθρώπου που βρίσκεται σε υπαρξιακή αναζήτηση. Στην εκδοχή του Κακάλα, τα πρόσωπα του έργου προκύπτουν μέσα από μια κοινή ομάδα ερμηνευτών, τον Χορό των Γερόντων της Θήβας, που θρηνούν και αγωνιούν για το μέλλον της πόλης τους, που μαστίζεται από τον θανατηφόρο λοιμό. Αυτό το εξαγνιστικό τελετουργικό ερμηνεύουν ο Γιάννης Στάνκογλου στον κεντρικό ρόλο και οι Γιάννης Νταλιάνης, Μαριλίτα Λαμπροπούλου, Χρήστος Μαλάκης, Πανάγος Ιωακείμ, Αυγουστίνος Κούμουλος κ.ά. σε μουσική του Φώτη Σιώτα, που εκτελεί ο ίδιος επί σκηνής. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι του Γιάννη Κατρανίτσα, η κίνηση της Σοφίας Πάσχου και οι μάσκες της Μάρθας Φωκά. (25-26/8)

Μικρή Επίδαυρος

"Συμπτώματα από την έλλειψη βάρους"

Η πρώτη παράσταση του κύκλου Contemporary Ancients, όπου πρωτότυπα νέα έργα εμπνευσμένα από αυτά του αρχαίου δράματος παρουσιάζονται στο μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, παρουσιάζει το έργο του Γιάννη Σκαραγκά, εμπνευσμένο από τις αισχυλικές "Ευμενίδες". Στο πρωτότυπο έργο, παρακολουθούμε τη δίκη του μητροκτόνου Ορέστη, που καταφεύγει κυνηγημένος από τις Ερινύες στον Άρειο Πάγο, ενώ η σύγχρονη εκδοχή αφηγείται μια ιστορία για τη βαρύτητα της τραυματικής ανάμνησης. Σύμφωνα με την υπόθεση, ο δικηγόρος ενός νεαρού που αθωώθηκε για το φόνο της μητέρας του επισκέπτεται την εξοχική κατοικία της οικογένειας του πελάτη του, σε ένα ταξίδι αναψυχής που εξελίσσεται σε μια βίαιη ιστορία κρυμμένων μυστικών. Την παράσταση σκηνοθετεί η ανερχόμενη, με έδρα το Λονδίνο, Έμιλυ Λουίζου και στη διανομή συμμετέχουν οι Μελαχρινός Βελέντζας, Σύρμω Κεκέ, Νεφέλη Κουρή, Χριστίνα Μαξούρη, Ελένη Μπούκλη και Αιμιλιανός Σταματάκης. Η σκηνογραφία είναι της Θάλειας Μέλισσα, τα κοστούμια της Νίκης Ψυχογιού, η μουσική της Ειρήνης Σκυλακάκη και η κίνηση της Ιόλης Φιλιππακοπούλου. (14-15/7)

"Θήβα: A Global Civil War"

Με βάση τους σοφόκλειους "Επτά επί Θήβας", ο Παντελής Φλατσούσης γράφει και σκηνοθετεί ένα έργο για τους αδελφοκτόνους πολέμους. Βασίζεται γι’ αυτό σε αφηγήσεις ανθρώπων από τη Βοσνία, την Ελλάδα, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τον Λίβανο, που έζησαν εμφύλιο στο πρόσφατο παρελθόν και ανεβάζει επί σκηνής έναν ηθοποιό από κάθε χώρα. Οι Vedrana Bozinovic, Racha Baroud, Albertine Itela και Γιώργος Κριθάρας λειτουργούν ως αφηγητές-διαμεσολαβητές μεταξύ τοπικού και παγκόσμιου, τωρινού και αιώνιου, σε μια παράσταση που δανείζεται στοιχεία από το ντοκιμαντέρ, τη μυθοπλασία, τον κινηματογράφο και ανιχνεύει γιατί ο πόλεμος εξακολουθεί να διαμορφώνει τα ανθρώπινα πεπρωμένα. (21-22/7)

"Φιλοκτήτης"

Ο πολυβραβευμένος πεζογράφος Χρήστος Οικονόμου γράφει τον "Φιλοκτήτη", εμπνεόμενος από την ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή, και μοιράζεται την ιστορία ενός ηγέτη ένοπλης οργάνωσης˙ ο δικός του ήρωας καταφεύγει σε έναν τόπο αυτοεξορίας, ώσπου δύο νεότερα μέλη επιχειρούν να τον πείσουν να επιστρέψει στην ενεργό δράση, σε μια αναμέτρηση που θα αποβεί μοιραία για όλους. Την παράσταση σκηνοθετεί ο προερχόμενος από τη θεατρική σκηνή της Γερμανίας, Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος, και ερμηνεύουν οι Φένια Αποστόλου, Γιώργος Κατσής, Λευτέρης Πολυχρόνης και Γαλήνη Χατζηπασχάλη. (28-29/7)

"Γίνεται δέντρο το πουλί;"

Με βάση τον "Ίωνα" του Ευριπίδη, ο Χρήστος Χωμενίδης γράφει ένα έργο για τις ρίζες κάθε ανθρώπου, για την εξουσία και τον έρωτα. Πυρήνας του ευριπίδειου ακατάτακτου -μεταξύ τραγωδίας και ειρωνικού δράματος- έργου είναι η ιστορία του νεαρού ήρωα, γιου της Κρέουσας και του θεού Απόλλωνα, που εγκαταλείφθηκε από τη μητέρα του όσο ήταν βρέφος. Στο σύγχρονο κείμενο του Χωμενίδη συναντούμε επίσης ένα εγκαταλελειμμένο παιδί κι ένα άτεκνο ζευγάρι, οι πορείες των οποίων διασταυρώνονται τυχαία με φόντο τους μυθικούς Δελφούς και τη διεφθαρμένη πολιτικά Αθήνα. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Τάκης Τζαμαργιάς, εστιάζοντας στην ευφορική ατμόσφαιρα ενός βαλκανικού γλεντιού και ερμηνεύουν οι Γεράσιμος Γεννατάς, Eυγενία Δημητροπούλου, Λένα Δροσάκη, Στέλιος Ιακωβίδης, Γωγώ Μπρέμπου και Δημήτρης Φουρλής. Τα σκηνικά-κοστούμια υπογράφουν ο Αλέξανδρος Γαρνάβος και η Τζίνα Ηλιοπούλου, τη μουσική ο Γιώργος Χρυσικός και την κίνηση η Αγγελική Τρομπούκη. (4-5/8)