Για μια ακόμη χρονιά το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου επεκτείνει το πεδίο των καλλιτεχνικών του δράσεων πέρα από την καλοκαιρινή περίοδο και τους χώρους στους οποίους εκτυλίσσεται, με τη συνέχιση της άκρως επιτυχημένης πλατφόρμας "Open Plan”. Φέτος, το "Open Plan” επανέρχεται δυναμικά με ψηφιακές καλλιτεχνικές δράσεις εμπνευσμένες από τον "Ύμνο εις την Ελευθερίαν", καθώς κλείνουν διακόσια χρόνια από τη συγγραφή του κορυφαίου ποιήματος του Διονυσίου Σολωμού. Ο "Ύμνος" παραμένει ως σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά ποιήματα στη νέα ελληνική γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μνημείο ιστορικής αυτογνωσίας της νεότερης Ελλάδας. Με αφορμή την εμβληματική αυτή επέτειο, η φετινή πλατφόρμα "Open Plan” του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσιάζει το καλλιτεχνικό εγχείρημα "Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες”, που αποτελείται από τέσσερα αυτόνομα ψηφιακά έργα, αναθέσεις της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης σε νέους καλλιτέχνες. Τα έργα επιχειρούν να φωτίσουν τη συνομιλία του Διονυσίου Σολωμού με τον Έλληνα του σήμερα και τις αγωνίες του για το τι είναι και τι μπορεί να είναι η ελευθερία στον σύγχρονο κόσμο και στη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση.
Τα τέσσερα έργα του "Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες”
"Η πατρίδα μου: working title”, κινηματογραφικό έργο μικρού μήκους της Σοφίας Γεωργοβασίλη
Πρεμιέρα 10 Απριλίου στο aefestival.gr και στο YouTube
Πώς μπορεί να αποτυπωθεί η έννοια του έθνους μέσα από την κινηματογραφική τέχνη σήμερα; Είναι ακόμη επίκαιρη και, αν ναι, ποια η σχέση της με την περίοδο που γράφτηκε ο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν"; Σ’ αυτό το μικρού μήκους εικαστικό έργο η σκηνοθέτις Σοφία Γεωργοβασίλη φέρνει το ποίημα του Διονυσίου Σολωμού σε διάλογο με μια σύνθεση από δύο γνωστούς πίνακες του Ευγένιου Ντελακρουά, την "Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου” και τη "Σφαγή της Χίου”, και με τη μουσική του Νίκου Βελιώτη, αναπαριστώντας τα καίρια αυτά ερωτήματα σε ένα κινηματογραφικό tableau vivant.
"SPRINGTIDE / Μεγάλη παλίρροια”, έργο videodance της Χρυσάνθης Μπαδέκα
Από τις 24 Απριλίου στο aefestival.gr και στο κανάλι του φεστιβάλ στο YouTube
Πώς μπορούμε να είμαστε ήσυχοι "στη στιγμιαία ευημερία" μας; Καθώς εξελίσσεται ένα πάρτι, οι Α1 και Α2 αποφασίζουν να γράψουν ένα σύνθημα σε έναν τοίχο, έξω από το νυχτερινό κλαμπ. Όταν τα R1 και R2 τους συναντούν, ο S ξυπνάει επάνω στα βουνά. Η ελευθερία ως πράξη και στάση ζωής. Η ανελευθερία ως αυθόρμητη αντίδραση μέσα στο σχήμα του κυρίαρχου πλαισίου. Όταν η πραγματικότητα παραβιάζει, διαψεύδει και συντρίβει τη δικαιοσύνη, τότε τα πάντα μπορούν να συμβούν. Το σύντομο έργο 9 λεπτών, συνδυάζοντας τη γλώσσα του χορού με τον κινηματογράφο, δημιουργεί ένα κινητικό σύμπαν μεταξύ πραγματικού και φαντασιακού, όπου ο έρωτας και το υπερβατικό συναντιούνται με την οργή και τη βία, σε μια ανοιχτή αφήγηση αλληλένδετων, σωματικών επεισοδίων.
"εδώ μέσα εκατοικούσε”, έργο video art / μουσικής των Μυρτώς Ξανθοπούλου και Πάνου Ηλιόπουλου
Από τις 8 Μαΐου στο Instagram και στο Facebook του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Το έργο "εδώ μέσα εκατοικούσε" είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της εικαστικού Μυρτώς Ξανθοπούλου και του συνθέτη Πάνου Ηλιόπουλου. Πρόκειται για μια σειρά από 7 "βινιέτες"/βίντεο μικρής διάρκειας, καθένα εκ των οποίων αποτελείται από μικρές χειρονομίες και επιτελέσεις, εφήμερες εγκαταστάσεις, εικόνες και πλάνα της καθημερινότητας, λέξεις και φράσεις, που συνθέτουν ένα υβρίδιο βιντεοτέχνης, DIY φιλμ, ποίησης, ημερολογιακής καταγραφής και social media project. Τόσο η φόρμα όσο και το περιεχόμενο του έργου ισορροπούν ανάμεσα στο κοινότοπο και το υψηλό, την ελαφρότητα και την αναγκαιότητα, το αστείο και το τραγικό. Οι δημιουργοί ανοίγουν έναν γόνιμο διάλογο με εργαλεία το βίντεο, τον λόγο και τον ήχο, θέτοντας ερωτήματα γύρω από τη ρευστότητα και τη στερεότητα της έννοιας της ελευθερίας, την αυθαιρεσία και το αναπόφευκτο της γλώσσας, την εντοπιότητα, την ταυτότητα, το μνημείο, την υβριδική φόρμα αλλά και την ίδια τη μεθοδολογία της συνεργασίας όσον αφορά τη μουσική/ηχητική επένδυση του συγκεκριμένου οπτικοακουστικού υλικού. Ο τίτλος "εδώ μέσα εκατοικούσε" αποτελεί παράφραση του στίχου του "Ύμνου εις την Ελευθερίαν" του Δ. Σολωμού εκεί μέσα εκατοικούσες. Το έργο θα παρουσιαστεί αρχικά στις 8-14 Μαΐου ως σειρά από instagram stories στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Φεστιβάλ, και σε δεύτερο χρόνο ως βιντεοεγκατάσταση.
"Με μια κάποια ελευθερία”, μουσικοθεατρικό έργο του Θοδωρή Αμπαζή
Από τις 18 Μαΐου στο aefestival.gr & στο κανάλι του φεστιβάλ στο YouTube
Έξι συναντήσεις μουσικοθεατρικού αυτοσχεδιασμού, με αφετηρία στίχους από τον "Ύμνο εις την Ελευθερίαν" του Διονυσίου Σολωμού, που θα βιντεοσκοπούνται και θα αποτελέσουν το βασικό υλικό από το οποίο θα προκύψει το τελικό παραγόμενο. Τέσσερις περφόρμερ και ένας συνθέτης-σκηνοθέτης ερευνούν τα όρια της ατομικής ελευθερίας σε ένα στενά καθορισμένο πλαίσιο. Ο συνθέτης-σκηνοθέτης συμμετέχει στον αυτοσχεδιασμό και κατευθύνει το ensemble σε διαφορετικό σε κάθε συνάντηση μουσικοθεατρικό μονοπάτι. Η σύγχρονη με τον ήχο βιντεοσκόπηση των συναντήσεων θα προσφέρει έναν μουσικό και οπτικό πλούτο, ο οποίος εν τέλει θα ανασυντεθεί σε ένα μουσικό βίντεο.
Οι δημιουργίες των νέων καλλιτεχνών θα προβληθούν από την ιστοσελίδα, το Youtube channel και τα social media του Φεστιβάλ, αλλά το κοινό θα μπορεί να τα παρακολουθήσει και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του καλλιτεχνικού προγράμματος 2023.
Πρόγραμμα κύκλου συζητήσεων
Με αφορμή τον μνημειώδη "Ύμνο εις την Ελευθερίαν" του Σολωμού, θα πραγματοποιηθεί στον Ιανό και στην Πειραιώς 260 κύκλος συζητήσεων με επιμέλεια και συντονισμό του Διονύση Καψάλη. Οι συζητήσεις θα περιστραφούν γύρω από τα θέματα που ανοίγει ο "Ύμνος", πρωτίστως όσα σχετίζονται με την ιδέα και την έννοια της ελευθερίας.
"Φιλελεύθερα τραγούδια": 27 Απριλίου
Βιβλιοπωλείο Ιανός, ώρα: 8.30 μ.μ.
Ομιλήτριες/ομιλητές: Κατερίνα Τικτοπούλου Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γιάννης Παπαθεοδώρου Αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Μιχαήλ Μαρμαρινός Σκηνοθέτης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, Νίκος Ξυδάκης Συνθέτης, Χρήστος Μποκόρος Ζωγράφος, Παντελής Μπουκάλας Συγγραφέας, δημοσιογράφος
"Η αλλόκοτη ελευθερία της δημιουργίας": 4 Μαΐου
Βιβλιοπωλείο Ιανός, ώρα: 8.30 μ.μ.
Ομιλήτριες/ομιλητές: Σταύρος Ζουμπουλάκης Συγγραφέας, πρόεδρος Εφορευτικού Συμβουλίου Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, Χαράλαμπος Μπακιρτζής Έφορος των αρχαιοτήτων επί τιμή, Κύριλλος Σαρρής Εικαστικός, Έρση Σωτηροπούλου Συγγραφέας, Φίλιππος Τσαλαχούρης Συνθέτης, διευθυντής των Μουσικών Σχολών του Ωδείου Αθηνών.
Η ελευθερία των τεχνών: 11 Μαΐου
Πειραιώς 260, ώρα: 8.30 μ.μ.
Συζητούν οι καλλιτέχνες του "Open Plan”: Σοφία Γεωργοβασίλη, Χρυσάνθη Μπαδέκα, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Θοδωρής Αμπαζής. Συντονίζουν η Παρασκευή Τεκτονίδου και ο Σταύρος Γασπαράτος.
Ο Διονύσης Καψάλης σημειώνει
Ο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν" αποτελεί ιδανική περίπτωση προκειμένου να μελετήσουμε την εμπλοκή ενός λογοτεχνικού κειμένου στο ιστορικό γίγνεσθαι καθώς και τη ζωή των ιδεών (όπως η ελευθερία) που δοκιμάζονται μέσα στη δίνη της ιστορίας. Δεν είναι απλώς ένα λογοτέχνημα που μετέχει δευτερογενώς στην ιστορική δράση, αλλά ένα λογοτέχνημα που καθαυτό αποτελεί ιστορική δράση, που παρεμβαίνει και δρα μέσα στην ιστορία πρωτογενώς και παράγει ιστορικά αποτελέσματα. Δύο χρόνια μετά τους εορτασμούς για τα διακόσια χρόνια της Επανάστασης, όπου βεβαίως σχολιάστηκε (μολονότι όχι εις βάθος) και ο "Ύμνος", προέχει να μετατοπίσουμε λίγο το βάρος της προσοχής μας από τον "Ύμνο" ως το ποίημα για την Ελευθερία των Ελλήνων (το ποίημα της Ελληνικής Επανάστασης, που αναμφίβολα υπήρξε) στον "Ύμνο" ως το ποίημα για την Ελευθερία όλων, δηλαδή όχι μόνο ημών αλλά και των άλλων: την ελευθερία ως καθολική αξία.
