Όλα δείχνουν πως ζούμε σε... ενδιαφέροντες καιρούς - σίγουρα ταραχώδεις, σίγουρα μεταβατικούς - όσον αφορά στο πώς η βιομηχανία του θεάματος απευθύνεται στο παγκόσμιο κοινό και πώς ο τρόπος με τον οποίο συμβαίνει αυτό επηρεάζουν, με την σειρά τους, με ποιά κριτήρια παράγεται αυτό το ψυχαγωγικό περιεχόμενο. Για του λόγου το αληθές δεν έχει παρά να αποτιμήσει κανείς τί συμβαίνει τους τελευταίους μήνες στο πλαίσιο της σχέσης... μίσους και πάθους ανάμεσα στην δημοφιλή Δικτυακή υπηρεσία της Netflix και μεγάλο τμήμα του καθιερωμένου, "παραδοσιακού" Hollywood. Η αντιπαράθεση αυτή είχε "τα πάνω και τα κάτω της", όμως όλα δείχνουν πως πλησιάζει σε κομβικό σημείο σύντομα.

Ο λόγος: μετά και από τα βραβεία που απέσπασε η Netflix στην απονομή των Oscar - με κυριότερα αυτά της καλύτερη σκηνοθεσίας, καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και καλύτερης κινηματογραφίας για το "Roma" - o Steven Spielberg, ένας από τους πλέον εκδηλωτικούς επικριτές της υπηρεσίας, σχεδιάζει να... βγει στην αντεπίθεση. Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης στην επόμενη συνάντηση του συμβουλίου των μελών διοίκησης της Ακαδημίας Κινηματογράφου (Academy's Board of Governors) θα ζητήσει, ούτε λίγο ούτε πολύ, η Netflix να μην μπορεί να διεκδικήσει βραβείο Oscar με τον τρόπο που το έχει κάνει μέχρι σήμερα.

Ο Spielberg έχει σε πολλές περιπτώσεις εκφράσει την άποψη πως οι ταινίες που παράγει η ίδια η Netflix δεν είναι στην πραγματικότητα κινηματογραφικά φιλμ αλλά "TV movies" και πως δεν έχουν σχεδιαστεί για θέαση σε κινηματογραφικές αίθουσες. Ο Spielberg θεωρεί πως οι παραγωγές αυτές θα έπρεπε να διεκδικούν βραβεία Emmy και όχι Oscar και πως όσες φορές η Netflix έχει πραγματοποιήσει προβολές ταινιών της σε "παραδοσιακά" σινεμά, το έχει κάνει επί τούτου και μόνο έτσι ώστε οι ταινίες αυτές να μπορούν να διεκδικήσουν βραβεία. Ο διάσημος δημιουργός εμμέσως κατηγορεί την Netflix πως τα θέλει... όλα δικά της: και να συμπεριλαμβάνεται στα κινηματογραφικά καλλιτεχνικά βραβεία, αλλά και να μην δυσαρεστεί την τεράστια συνδρομητική βάση της των 130 εκ. θεατών, καθώς διαθέτει τα φιλμ της στην υπηρεσία της πολύ συντομότερα από 90 ημέρες κατόπιν προβολής τους στις αίθουσες.

Είναι εύκολο, φυσικά, να απορρίψει κανείς τα παραπάνω ως απόψεις ενός συντηρητικού ή και οπισθοδρομικού σκηνοθέτη, βαθιά ριζωμένες στην αδιαμφισβήτητη και εν πολλοίς όχι αδικαιολόγητη φοβία του Hollywood πως θα παραγκωνιστεί στα μάτια του κινηματογραφικού κοινού από τις - ολοένα και δημοφιλέστερες - Δικτυακές υπηρεσίες τύπου Netflix. Αν και αυτό σε έναν βαθμό ενδέχεται να ισχύει, το πρόβλημα είναι πως οι απόψεις του Spielberg εμπεριέχουν και πολλά ψήγματα αλήθειας... ενώ την ίδια στιγμή είναι περισσότερο άκαμπτες απ' όσο θα έπρεπε ή και παραπλανητικές ακόμη. Εξηγούμε.

Ναι, η Netflix δεν έχει τις "κινηματογραφικές καταβολές" που χαρακτηρίζουν τα έξι μεγάλα studio του Hollywood - και φαίνεται από τις κάκιστες ταινίες που παράγει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Ναι, η υπηρεσία συνεχίζει να δείχνει... ανυπακοή στους κανόνες που έχει θεσπίσει η κινηματογραφική βιομηχανία, καθώς ούτε αυτό το διάστημα των 90 ημερών "διαφοράς" ακολουθεί όποτε προωθεί φιλμ της στα σινεμά, ούτε κρύβει πως απώτερος στόχος της είναι η ταυτόχρονη προβολή ταινιών στις αίθουσες και το σαλόνι, με το κοινό να κάνει (την... προφανή ωστόσο) επιλογή. Ναι, η Netflix ακολουθεί αυτήν την οδό γιατί προτεραιότητα γι' αυτήν έχει η ικανοποίηση της συνδρομητικής της βάσης. Ναι, όλα τα παραπάνω ισχύουν και ο Spielberg δικαίως τα επικαλείται ως επιχειρήματα μέχρις ενός σημείου.

Από την άλλη πλευρά ο ισχυρός σκηνοθέτης κάνει μία σειρά από παραδοχές μάλλον... βολικές και δεν είναι δύσκολο να διαφωνίσει οποιοσδήποτε μαζί του για τις συγκεκριμένες. Πρώτον, δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι πως εν έτει 2019 και με το τεχνολογικό σημείο εξέλιξης στο οποίο έχουν φτάσει τα home cinema, μπορεί να υποστηρίξει κανείς πως "άλλες ταινίες σχεδιάζονται για κινηματογραφικές αίθουσες" και άλλες όχι: πάντοτε θα είναι περισσότερο απολαυστικό να παρακολουθεί κανείς την ίδια ταινία σε μεγάλη εικόνα και με πολυκάναλο ήχο απ' ότι σε... μικρή τηλεόραση με στερεοφωνικό (το χειρότερο σενάριο), όμως ένα φιλμ ως καλλιτεχνική δημιουργία είναι εφικτό να κριθεί ανεξαρτήτως του πώς αποδίδεται οπτικοακουστικά. Να κριθεί και να βραβευθεί ή όχι, εννοούμε.

Δεύτερον, δεν ήταν ποτέ... δεδομένο ή αυτονόητο πως την πρακτική των 90 ημερών "διαφοράς" με τα σινεμά μία πολυεθνική του Internet όπως η Netflix ήταν υποχρεωμένη για κάποιον λόγο να την σεβαστεί. Είναι καθιερωμένη πρακτική, ναι. Τίθεται στο πλαίσιο (και) της διατήρησης των σινεμά ως υγιούς τμήματος της κινηματογραφικής "αλυσίδας", ναι. Όμως η Netflix, όντας ταυτόχρονα παραγωγός και Δικτυακό κανάλι διανομής που δεν υπάγεται καθόλου σε αυτήν την "αλυσίδα", ήταν μάλλον... ριψοκίνδυνο να θεωρήσει το Hollywood πως αυτή θα "ευθυγραμμιζόταν" εξ ορισμού με την ίδια πρακτική. Συν τοις άλλοις το να υποτιμήσει κανείς τις ταινίες της Netflix ως "TV Movies" άξιες μόνο Emmy και όχι Oscar είναι μεν κάτι που μπορεί να φαντάζει ακριβοδίκαιο σήμερα (με τις ελάχιστες πολύ καλές ταινίες της Netflix), όμως ενδέχεται ν' αποδειχθεί κατάφωρα άδικο τα επόμενα χρόνια. Η εξαίρεση του "Roma" θα μπορούσε ν' αναδειχθεί σε "εναρκτήριο λάκτισμα" μιας νέας "γενιάς" φιλμ επιπέδου ΑΑΑ της Netflix που και ανάδειξης και βράβευσης αξίζουν, ασχέτως κινηματογραφικών αιθουσών.

Όλα αυτά λιγότερο έχουν να κάνουν, βέβαια, με την καλλιτεχνική αξία των ταινιών της Netflix και περισσότερο με αυτό το... "μπρα-ντε-φερ" ισχύος, εξουσίας κι εντυπώσεων ανάμεσα στον αμερικανικό Δικτυακό κολοσσό και το "παραδοσιακό" Hollywood. Aν ο Spielberg και η Ακαδημία κυρήξουν "ανοιχτό πόλεμο" στην Netflix, με τελεσίγραφα τύπου "το λιγότερο 4 εβδομάδες στις αίθουσες για τις υποψήφιες ταινίες ΚΑΙ το περιθώριο των 90 ημερών ", όπως ψθυρίζεται, αυτή δεν θα έχει άλλο δρόμο από το να κάνει μία επιλογή και να αποδεχθεί τις συνέπειες. Το κινηματογραφικό κοινό αυτό καθ' αυτό, ωστόσο, στο οποίο λογαριάζουμε και τους εαυτούς μας, δεν παύει να αισθάνεται πως η χρηματοδότηση φιλμ όπως τα "Roma", "The Ballad of Buster Scruggs" και "Okja" είναι πιθανό να μην είχαν χρηματοδοτηθεί από το "παραδοσιακό" Hollywood και πως γι' αυτά αξίζει οι κινηματογραφικές, η Ακαδημία και η Netflix να προσπαθήσουν να βρουν κάποιου είδους... "έντιμο συμβιβασμό", αποδεκτό απ' όλους. Ζητάμε πολλά; Ας ελπίσουμε πώς όχι.