Netflix: δικαιούται Όσκαρ και Φοίνικες ή όχι;

O Spielberg και οι Κάννες επαναφέρουν το θέμα στο προσκήνιο, το Hollywood... μηχανορραφεί στο παρασκήνιο

Το ζήτημα ήταν σχεδόν... νομοτελειακό πως θα εξεταζόταν κάποια στιγμή, όχι μόνο από την κινηματογραφική κοινότητα αλλά και από τα ΜΜΕ και το κοινό, όμως δύο - καθόλου τυχαία και οι δύο πρόσφατες - εξελίξεις το έφεραν στο προσκήνιο δίχως περιθώριο γι' αναβολές πλέον. Η πρώτη ήταν μία συνέντευξη του Steven Spielberg, στην οποία ο διάσημος σκηνοθέτης δήλωσε ξεκάθαρα πως η Netflix, κατά την άποψή του, δεν θα έπρεπε να είναι σε θέση να διεκδικεί βραβεία Oscar με τις ταινίες της. Η δεύτερη δεν ήταν άλλη από την απόφαση της Γαλλικής Ακαδημίας Κινηματογράφου να μην δεχθεί (λαμβάνοντας στα υπ' όψιν και όσα είχαν συμβεί στις Κάννες πέρυσι...) καμία υποψηφιότητα της Netflix για βραβείο Χρυσού Φοίνικα (Palm D' Or) στην φετινή εκδήλωση.

Γιατί, ωστόσο, το Hollywood και το ευρωπαϊκό σινεμά στέκονται εχθρικά απέναντι στην Netflix σε έναν τομέα τόσο σημαντικό όσο αυτός της βράβευσης παραγωγών της; Και το κάνουν δικαίως ή... είναι μάλλον περισσότερο περίπλοκο το όλο ζήτημα;

Η γνώμη του Spielberg και άλλων που έχουν εκφράσει την ίδια στο παρελθόν - όπως του συναδέλφου του Christopher Nolan και βέβαια διαφόρων στελεχών της βιομηχανίας διανομής ταινιών - στηρίζεται στην πεποίθηση πως οι ταινίες της Netflix, από την στιγμή που δημιουργούνται για απευθείας προβολή στις τηλεοράσεις του κοινού της και όχι για τις κινηματογραφικές αίθουσες, δεν δικαιούνται να κρίνονται με τον ίδιο τρόπο με φιλμ που ακολουθούν την "πεπατημένη" οδό προβολής. H Netflix όσες φορές έχει προβάλλει ταινίες της σε αίθουσες είναι είτε για λόγους marketing, στο πλαίσιο προώθησής τους δηλαδή ως προϊόντων, είτε ακριβώς ώστε να έχει δικαίωμα να διεκδικεί βραβεία όπως τα Όσκαρ ή οι Χρυσοί Φοίνικες (που προαπαιτούν την προβολή στα σινεμά για ν' αποδοθούν).

Το σκεπτικό αυτό είναι αμφιλεγόμενο. Από την μία πλευρά έχει λογική βάση, υπό την έννοια ότι, καλώς ή κακώς, με διαφορετικά στάνταρ και με διαφορετικά δεδομένα δημιουργείται ένα φιλμ προορισμένο να προβληθεί στην πιο μεγάλη οθόνη, σε σχέση με ένα φιλμ εξ αρχής δημιουργημένο ώστε να βρει τον δρόμο του αποκλειστικά σε τηλεοράσεις, tablets ή και smartphones. Οι Spielberg, Nolan και άλλοι θεωρούν πως ως δείγμα της έβδομης τέχνης, μία ταινία δεν εκπληρώνει - αυτοπροσδιοριστικά σχεδόν - τον λόγο ύπαρξής της αν δεν προβληθεί σε κινηματογραφική αίθουσα.

Από την άλλη πλευρά... μία ταινία είναι μια ταινία: ως καλλιτεχνικό δημιούργημα έχει το δικαίωμα να ζητήσει να κριθεί αυτόνομα, ανεξαρτήτως τρόπου διανομής και υλικού φορμά προβολής. Mόνο αυτονόητο δεν είναι, επίσης, πως μία ταινία του Hollywood σε τεχνικό επίπεδο θα είναι απαραίτητα καλύτερη από μία της Netflix. Συν τοις άλλοις η "παράλληλη" βιομηχανία της παραγωγής ταινιών με προορισμό απευθείας την οικιακή αγορά (straight to video releases) συνυπάρχει με αυτήν της παραγωγής ταινιών "πρώτα για σινεμά, μετά σε video" για πολλά χρόνια. Το Hollywood δεν έδειχνε να έχει ποτέ ιδιαίτερο πρόβλημα με αυτό, έστω κι αν το επίπεδο ποιότητας αυτών των φιλμ δεν κινείται - κατά τεκμήριο - σε ύψη... δυσθεώρητα ακριβώς και άρα άξια βράβευσης με Όσκαρ και Χρυσούς Φοίνικες.

Ο Spielberg στην συνέντευξη όπου εξέφρασε την επιθυμία να μην κρίνονται και βραβεύονται οι ταινίες της Netflix με τον ίδιο τρόπο που η Ακαδημία Κινηματογράφου το κάνει για τις "παραδοσιακές" ταινίες των studio του Hollywood, φρόντισε να αποσαφηνίσει πως δεν αναφέρεται - εχμ, όχι... απαραίτητα θα προσθέταμε! - στην ποιότητα των πρώτων αυτή καθ' αυτή. Αντιπρότεινε, όμως, αφού πρόκειται για παραγωγές που δημιουργούνται πρωτίστως για την τηλεόραση, να βραβεύονται με Emmy κι όχι με Oscar.

Θα έχει ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε πως θα εξελιχθεί αυτό το ζήτημα στην αμερικανική αγορά μετά από τον αποκλεισμό των φιλμ της Netflix από τα βραβεία των Καννών: τόσο ο ίδιος ο Spielberg όσο και άλλα στελέχη της επιτροπής διοργάνωσης της Ακαδημίας Κινηματογράφου που συμφωνούν μαζί του, θα μπορούσαν πλέον βάσει... "δεδικασμένου" των Χρυσών Φοινίκων να ζητήσουν αντίστοιχο αποκλεισμό αυτών των φιλμ και από τα Όσκαρ σύντομα. Θα... διώξει από το πάρτι, τελικά, το Hollywood έναν τιτάνα του σύγχρονου θεάματος που τυγχάνει να είναι, εκτός από ανταγωνιστής, και συνεργάτης του; Κάποια στιγμή μέσα στη χρονιά, πιθανώς θα μάθουμε!

ΔΕΣ ΑΚΟΜΗ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ