Ο επιθεωρητής

Στην πιο γνωστή, πολυπαιγμένη και απολαυστικότατη κωμωδία του, ο Ρώσος συγγραφέας σατιρίζει την κρατική διαφθορά και την ανθρώπινη απληστία, μέσα από την ιστορία του τυχάρπαστου και καταχρεωμένου Χλεστιακόφ, που καταφτάνει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη με τον υπηρέτη του, Οσίπ. Από λάθος περνιέται για κρατικός επιθεωρητής από την Αγία Πετρούπολη κι έτσι οι εκπρόσωποι της κρατικής μηχανής (ο Έπαρχος και οι Διευθυντές των διαφόρων ιδρυμάτων και υπηρεσιών) βουτηγμένοι στη διαφθορά, ανίκανοι και καταχραστές, επιδίδονται σε μια σειρά κολακειών και χρηματισμών προκειμένου να τον καλοπιάσουν και να αποφύγουν την αναφορά τους στην κεντρική διοίκηση. Ο Χλεστιακόφ εκμεταλλεύεται την κατάσταση προς οικονομικό (και ερωτικό) όφελος και εξευτελίζει τους κρατικούς λειτουργούς, ενώ το φινάλε τους επιφυλλάσσει πραγματική ψυχρολουσία, καθώς πληροφορούνται πως όχι μόνο ο Χλεστιακόφ δεν είναι επιθεωρητής αλλά και πως ο πραγματικός επιθεωρητής μόλις κατέφτασε!

Ο Γιάννης Κακλέας σκηνοθετεί και εδώ με πλουραλιστικό ύφος, διασκευάζει ριζικά τη γλώσσα του έργου -κρατώντας τη δομή και τις ιδέες του- τόσο για να τοποθετήσει τη δράση στο σήμερα όσο και για να διογκώσει το πολιτικό στίγμα του. Ο Επιθεωρητής έρχεται από τη Μόσχα, τη νυν ρωσική πρωτεύουσα, στη δράση παρεμβάλλονται σατιρικά βίντεο με ευθείες αναφορές στην πολιτική της Ρωσίας και τον Πούτιν, η πολιτική διαφθορά και ανικανότητα μεταφέρονται με πλήρη γλαφυρότητα μέσω της εκμοντερνισμένης, πληθωρικής διασκευής, η κόρη του Χλεστιακόφ και οι φίλες της έχουν βγει από τον κόσμο του tik tok, η μουσική-σύμμαχος της σκηνοθεσίας του Βάιου Πράπα ραπάρει και τραπάρει, ενώ το παραλλαγμένο φινάλε δεν επιτρέπει την κωμική λύτρωση του πρωτότυπου: στην κατά Κακλέα δυστοπική (ή απλώς ρεαλιστική) τροπή της ιστορίας, ο Έπαρχος διατάζει την εξόντωση του Χλεστιακόφ, μια που το σύστημα είναι πολύ ισχυρό και πολύ βρώμικο για να νικηθεί.

Κανένας διδακτισμός βέβαια δεν υπάρχει στην παράσταση, παρά το πικρό σχόλιο, αντιθέτως πολλή ενέργεια, κοφτερή σάτιρα, γκροτέσκο υπερβολή και η γοητευτική ατμόσφαιρα μιας underground μέθεξης (δοσμένη και στη αναγνωρίσιμη αισθητική που επιλέγει ο σκηνοθέτης, δηλαδή στα επί τούτου κιτς σκηνικά και κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη και στους τραχείς, έντονους φωτισμούς της Στέλλας Κάλτσου). Ο Γιάννης Κακλέας γνωρίζει πώς να δημιουργεί δυναμικούς σκηνικούς κόσμους και εδώ βρίσκεται ξανά σε πολύ ωραία στιγμή. Ρισκάρει αναθέτοντας τον ρόλο του Χλεστιακόφ στον Θοδωρή Σκυφτούλη, έναν πληθωρικό ηθοποιό με πολύ αναγνωρίσιμη μανιέρα, στην οποία καταφεύγει και εδώ. Ο Σκυφτούλης έχει μπολιάσει εμφανώς τον ήρωα με το ύφος του, τον έχει φέρει στα μέτρα του, και σε σημεία δείχνει να καταφεύγει ακόμη και στον αυτοσχεδιασμό˙ στις περισσότερες στιγμές του, πάντως, αυτός ο άξεστος Χλεστιακόφ είναι απολαυστικός.

Αυτό που θα ήταν συνολικά ευεργετικό είναι το χαμήλωμα των φωνητικών εντάσεων από όλους τους ηθοποιούς, που προφανώς υπακούουν σε σχετική οδηγία. Συνολικά, πάντως, απολαμβάνουμε πολύ ωραίες ερμηνείες, μέσα στη δοσμένη υπερβολή και εξωστρέφεια: πολύ καλός ο Στέλιος Μάινας στο ρόλο του Έπαρχου, είναι τόσο γελοίος όσο και απειλητικός χρειάζεται στο φινάλε, όπως και οι γλειώδεις κρατικοί λειτουργοί (Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Δημήτρης Διακοσάββας, Στράτος Λύκος, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Γιάννης Λατουσάκης, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Αργύρης Λάμπρου), η σύζυγος του Έπαρχου (Άνδρη Θεοδότου), η κόρη του (Φραγκίσκη Μουστάκη) και οι φίλες της (Μάιρα Γραβάνη, Φαίη Φραγκαλιώτη). Αυτός όμως που, μέσα σ' αυτό το τόσο ωραίο σύνολο, κλέβει συχνά την παράσταση είναι ο (τράπερ) Οσίπ του Άρη Κακλέα, που "μιλάει" ακόμη και στις σιωπές του. Εξαιρετικός!