Ιππόλυτος

Όταν οι άνθρωποι γίνονται παιχνίδια στα χέρια των θεών, υπάρχει περιθώριο για αυτόβουλη δράση; Αυτό το -κυρίαρχο γενικά στην τραγωδία- ερώτημα οδηγεί την παράσταση της Κατερίνας Ευαγγελάτου με το Εθνικό Θέατρο. Το τι θα παρακολουθήσουμε αποσαφηνίζεται ήδη στον πρόλογο της Αφροδίτης: ό,τι εκτυλιχθεί είναι μέρος της εκδίκησης της θεάς για τον νεαρό Ιππόλυτο που αρνείται τα δώρα του (σαρκικού) έρωτα και παραμένει αγνός και πιστός ακόλουθος της Άρτεμης. Κι όμως παρά το… spoiler, το ενδιαφέρον παραμένει ακμαίο, μια που η γοητευτική και δεξιοτεχνική γραφή του Ευριπίδη αποδίδεται σε μια παράσταση με αισθητικό στίγμα και ενδιαφέρουσες σκέψεις να την τροφοδοτούν.

Κυρίαρχη στη σκηνή είναι η Αφροδίτη της Έλενας Τοπαλίδου ως ενορχηστώτρια μιας "παράστασης". Συνεχώς παρούσα καταγράφει τη δράση με μια κάμερα, την οποία συχνά στρέφει στον εαυτό της˙ μια ναρκισιστική, σεξουαλική θηλυκή φιγούρα ποζάρει και ακκίζεται μέσα στο μικροσκοπικό φανταχτερό κοστούμι και τα ψηλά τακούνια (Εύα Γουλάκου), αταίριαστη με το βαλτώδες, σκοτεινό τοπίο όπου κυριαρχούν οι καλαμιές και το υγρό στοιχείο (Εύα Μανιδάκη). Η Αφροδίτη της εμπαίζει τους ανθρώπους, τους παρακολουθεί με σαδιστική χαρά και διασκεδάζει με τα πάθη που αυτή προκάλεσε. Η ίδια ηθοποιός θα υποδυθεί και την Άρτεμη, μια θεά στον αντίποδα, ταγμένη στην αγνότητα: στην κατά Ευαγγελάτου ανάγνωση δεν έχει τόση σημασία ποια είναι η θεϊκή βούληση κάθε φορά, αλλά η δυνατότητα ή όχι του ανθρώπου να αυτενεργήσει. Ο αισθησιασμός δίνει επίσης τον τόνο, στα ρωμαλέα ανδρικά κορμιά του Ιππόλυτου και των συντρόφων του στο κυνήγι, στη σεξουαλική σκηνή του χορικού του έρωτα, στη δύναμη των γυμνών σωμάτων που συνομιλούν με τη φύση κατά τη ρήση της Άρτεμης - ένας κόσμος σφρίγους και νιότης, απ' όπου αποχωρεί η Φαίδρα που, απεγνωσμένη και ντροπιασμένη για τον έρωτά της για τον Ιππόλυτο, αυτοκτονεί πέφτοντας στο ποτάμι του σκηνικού, σε μια άλλη ένωση με τη φύση.

Από την παράσταση λείπει η βύθιση στα υπόλοιπα πρόσωπα και το σκηνοθετικό ενδιαφέρον εστιάζει στην αισθητική και στη δύναμη της ατμόσφαιρας, της εικόνας και των συμβολισμών. Αυτό αποτυπώνεται και στις ερμηνείες, που αν και ικανοποιητικές φτάνουν μέχρι ενός σημείου: η παραίτηση της Φαίδρας εγκλωβίζει την Κόρα Καρβούνη σε μια κάπως άτονη παρουσία. Η Μαρία Σκουλά είναι άνετη, αλλά ο αιχμηρός ρόλος της Τροφού επέτρεπε περισσότερη ειρωνική πυγμή. Καλά δείγματα γραφής από τον Ορέστη Χαλκιά, που παρουσιάζει τον Ιππόλυτο ως ένα υπερφίαλο αγοράκι, για να ωριμάσει απότομα μετά το θάνατο της Φαίδρας και τη ρήξη με τον πατέρα του. Ο Θησέας του Γιάννη Τσορτέκη κουβαλάει το βάρος του άνδρα που συντρίβεται δύο φορές σε μια μέρα, είναι δωρικός και μετρημένος, αναδεικνύεται όμως καλύτερα στα κοντινά πλάνα της κάμερας, καθώς ερμηνεύει με την εκφραστικότητα του βλέμματος.

Ο Χορός των Γυναικών δεν κέρδισε το μεγάλο στοίχημα του αρχαίου δράματος, παρά τη συνεχή παρουσία του αντιδρώντας στη δράση (χορογραφία: Αλέξανδρος Σταυρόπουλος). Καθοριστικός ο σχεδιασμός βίντεο του Παντελή Μάκκα, στο αισθητικό στίγμα συνεισφέρουν οι φωτισμοί της Ελίζας Αλεξανδροπούλου, συνοδοιπόρος της συναισθηματικής ατμόφαιρας κάθε σκηνής η δυναμική και ηλεκτρισμένη μουσική σύνθεση του Αλέξανδρου-Δράκου Κτιστάκη.

Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στις 7-8 Ιουλίου στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Στην Αττική θα παρουσιαστεί στο Σχολείον της Αθήνας - Ειρήνη Παπά (14-20/7), στο Θέατρο Βράχων (31/8) και στο Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας (10-9).