Λητώ Τριανταφυλλίδου: "Ο δικός μας Δον Ζουάν, με τον Πάνο Βλάχο, ήταν η αφορμή να μιλήσουμε για τη σχέση των δύο φύλων"

Μαζί με τον Πάνο Βλάχο κάνατε μια μεταγραφή του μολιερικού "Δον Ζουάν". Τι σας γοήτευσε σε αυτόν τον ήρωα;
Ο χαρακτήρας του Δον Ζουάν εμφανίζεται σε πλήθος κλασικών και  σύγχρονων έργων, και είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόσα έργα έχουν γραφτεί με αυτόν τον χαρακτήρα, ως πρωταγωνιστή, και πόσους καλλιτέχνες έχει εμπνεύσει. Εμείς, γοητευτήκαμε από αυτόν γιατί είναι ένας χαρακτήρας που διαρκώς ξεγλιστρά από τις συνέπειες των πράξεών του. Δεν είναι πιστός σε τίποτα πέρα από τη δική του επιθυμία. Οι σχέσεις που δημιουργεί, είτε κατακτώντας μια γυναίκα είτε παραπλανώντας όσους τον καταδιώκουν, τρέφουν τον ναρκισσισμό του.

Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά την έρευνα και τη μεταγραφή του "Δον Ζουάν”;
Στη δική μας απόδοση της ιστορίας του Δον Ζουάν, επιχειρήσαμε να μεταφέρουμε τα χαρακτηριστικά του ήρωα στο σήμερα. Σκεφτήκαμε, ποιοι είναι σήμερα οι άνθρωποι που ξεγλιστρούν από τις συνέπειες των πράξεών τους; Μήπως είναι ροκ σταρ, πολιτικοί, ή ίσως δημιουργοί περιεχομένου; Πώς μεταφράζεται σκηνικά η έννοια της βλασφημίας σήμερα; Σε μια εποχή που σχεδόν όλα επιτρέπονται, το πρόβλημα του Δον Ζουάν δε θα μπορούσε να είναι ότι δεν πιστεύει στον Θεό ή ότι υποστηρίζει τον ελεύθερο έρωτα. Με αυτήν τη σύγχρονη προσέγγιση, χρειαζόταν να επαναπροσδιορίσουμε τα όρια της ελευθερίας. Υπάρχει άραγε κάτι το απαγορευμένο σήμερα; 'Έτσι, ο δικός μας Δον Ζουάν, όπως και πολλοί άλλοι στις μέρες μας, προσπαθεί να γίνει πρότυπο, είδωλο, δάσκαλος, ακόμα και μεσσίας. Αποφασίζει να ιδρύσει τη δική του "θρησκεία". Η καταστροφή του είναι ότι τελικά το καταφέρνει. Μέσα από την παράστασή μας θέλαμε να εξετάσουμε τη σύγχρονη αρρενωπότητα. Ο κλασικός χαρακτήρας του Δον Ζουάν φέρει στοιχεία που σήμερα αποκαλούμε "τοξικά". 'Έτσι, στη δική μας μεταγραφή, θελήσαμε να διερευνήσουμε την προβληματική της αρρενωπότητας. Στα κλασικά θεατρικά έργα, οι γυναίκες δεν έχουν φωνή• αποτελούν απλώς αντικείμενα του πόθου του, τρόπαια των κατακτήσεών του. Εμείς, φυσικά, θέλαμε όλοι οι χαρακτήρες μας να έχουν φωνή και υπόσταση. Ο δικός μας Δον Ζουάν ήταν η αφορμή να μιλήσουμε για τη σχέση των δύο φύλων υπό το πρίσμα των σύγχρονων κοινωνικών τάσεων, και να διακωμωδήσουμε τις αντιφάσεις των στερεοτύπων που τα ακολουθούν.

Πού και πότε εκτυλίσσεται η δράση του έργου;
Η ιστορία μας ξεκινά σε ένα μπαρ, έναν χώρο απαλλαγμένο από ιδεολογίες, όπου ο Δον Ζουάν εισβάλλει για να ξεφύγει από όσους τον καταδιώκουν. Εκεί, μεταμορφώνεται, ελίσσεται και αλλάζει πρόσωπα, γοητεύοντας τους αποπροσανατολισμένους θαμώνες. Σχηματίζει μια λατρεία γύρω από το πρόσωπό του και καταφέρνει να μετατρέψει το μπαρ σε μια "εκκλησία”,  έναν χώρο έκφρασης μιας σύγχρονης λατρείας. Η διαδρομή του σκηνικού, από το σκοτεινό, ταπεινό μπαρ σε κάτι φαινομενικά ιερό, αποτελεί σχόλιο για το τι τελικά θαυμάζουμε, λατρεύουμε και ακολουθούμε.

Τι είναι, τελικά, ο Δον Ζουάν; 'Ένας απατεώνας και 'κλέφτης' καρδιών, ένας ευαίσθητος άντρας που ερωτεύεται ή ένας ασεβής χωρίς όρια;
Ο δικός μας Δον Ζουάν είναι ένας αποτυχημένος καλλιτέχνης, που κινείται από την ανάγκη του για αποδοχή. Ο έρωτας για εκείνον είναι απλώς  αφορμή, ένα εργαλείο για να αποκτήσει αυτή την αποδοχή. Τα "ταλέντα" του Δον Ζουάν στο δικό μας έργο είναι η απουσία ιδεολογίας και η αμετροεπής φιλοδοξία. Απαλλαγμένος από ηθικούς φραγμούς, μετατρέπεται σε έναν έμπορο ονείρων και με αυτόν τον τρόπο κερδίζει τους ακολούθους του.

Ο θρυλικός ήρωας θέτει μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης φύσης, όπως αυτά της ελευθερίας και του πόθου. Σε ποια ερωτήματα ή θέσφατα της σύγχρονης εποχής επιχειρεί να απαντήσει η παράστασή σας;
Ο Δον Ζουάν είναι πραγματικά ένας ήρωας-αίνιγμα. 'Ίσως γι’ αυτό γράφεται και ξαναγράφεται, ώστε να αντανακλά την ηθική κάθε εποχής και κοινωνίας που τον ανασύρει. Επικεντρωθήκαμε στα μεγάλα ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη φύση που θίγει και το έργο του Μολιέρου, όπως η έννοια της ελευθερίας, της βλασφημίας και του έρωτα. Ωστόσο, επιλέξαμε να τα εξετάσουμε μέσα από το πρίσμα αυτού του μοναδικά διαθλασμένου κόσμου που δημιουργήσαμε. Η έννοια της ελευθερίας έχει αλλάξει πολύ στον σύγχρονο κόσμο, όπου βρισκόμαστε πλέον υποταγμένοι στις ανεξέλεγκτες "ελευθερίες" της εποχής μας. Αυτόν τον κίνδυνο αποφασίσαμε να αναδείξουμε. 'Έτσι, ο Δον Ζουάν μεταμορφώθηκε σε έναν ναρκισσιστικό ηγέτη, που γοητεύει αποπροσανατολισμένους ανθρώπους και σχηματίζει γύρω του μια λατρεία. Τι πιο βλάσφημο από αυτό; Στην παράστασή μας ο έρωτας και το σεξ γίνονται αφορμή για να μιλήσουμε για την εξουσία. "'Όλα στον κόσμο αφορούν το σεξ, εκτός από το σεξ. Το σεξ αφορά την εξουσία." Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε αυτό το ρητό να επιβεβαιώνεται ξανά και ξανά – και το ίδιο συμβαίνει και στη δική μας ιστορία.

 

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγαλύτερο προτέρημα του Πάνου Βλάχου ως ηθοποιού;
Ο Πάνος είναι υπέροχος ηθοποιός, με μοναδικό ρυθμό. Κάνει τα πάντα στη σκηνή να φαίνονται αβίαστα και εύκολα. Είναι ακούραστος, ενώ δουλεύει ασταμάτητα. Είναι γεννημένος περφόρμερ με αλάνθαστο σκηνικό ένστικτο. Ακόμα και όταν καλείται απλώς να εκτελέσει κάτι, το αναδιαμορφώνει. Προσφέρει τον εαυτό του απλόχερα, σε τέλεια ισορροπία, τόσο στη σκηνή όσο και στο κοινό. 'Έχει την ικανότητα να εμπνέει μια ομάδα ανθρώπων. Αλλά, το μεγαλύτερο προτέρημα του είναι ότι είναι πάνω απ’ όλα δημιουργός. Αναλαμβάνει την ευθύνη της ιστορίας που φέρει. Στην περίπτωση του Δον Ζουάν, γράψαμε το έργο μαζί. Είναι πραγματικά μεγάλη έμπνευση να έχεις τον Πάνο ως συνεργάτη.

Ποιοι είναι οι υπόλοιποι ηθοποιοί και ποιους ρόλους ερμηνεύουν;
Την παράσταση του Δον Ζουάν ζωντανεύει μια ομάδα εξαιρετικών ηθοποιών με τις ερμηνείες τους. Ο σπουδαίος Κώστας Φιλίππογλου ερμηνεύει τον πατέρα του Δον Ζουάν, ο οποίος είναι απογοητευμένος με τα καμώματα του γιου του. Ο Παναγιώτης Κατσώλης, η Ειρήνη Μπούνταλη και η Μελίνα Βαμπούλα υποδύονται τους θαμώνες του σκοτεινού μπαρ όπου ξεκινά η ιστορία μας. Οι πολύ ιδιαίτεροι χαρακτήρες τους ζωντανεύουν τον διαστρεβλωμένο κόσμο της παράστασης. Η Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη ενσαρκώνει τη δική μας εκδοχή της Ελβίρας, μιας σύγχρονης γυναίκας που προσπαθεί να συμβιβάσει τον έρωτά της για τον Δον Ζουάν με τα ιδανικά και τις αξίες της.

Παίζει η μουσική καθοριστικό ρόλο στην παράσταση;
Η μουσική αποτελεί μεγάλο μέρος της παράστασής μας. Ο συνθέτης Αλέξανδρος Κούρος υπογράφει τα τραγούδια της παράστασης, με στίχους του Πάνου Βλάχου, που ερμηνεύονται ζωντανά επί σκηνής. Αυτά τα τραγούδια δεν είναι μόνο κομμάτι της δραματουργίας, αλλά εκφράζουν και ένα συναίσθημα που οι χαρακτήρες μας δεν εκφράζουν λεκτικά. Επιπλέον, η μουσική λειτουργεί ως εργαλείο "προσηλυτισμού" στην cult του Δον Ζουάν.

Πώς έχει διαμορφωθεί ο σκηνικός χώρος;
Το σκηνικό επιμελήθηκε ένας πολύτιμος συνεργάτης, ο σκηνογράφος και εικαστικός Δημήτρης Πολυχρονιάδης. Μετά από εκτενή έρευνα και δημιουργικά πειράματα, ο Δημήτρης κατάφερε να δημιουργήσει έναν σκηνικό χώρο που εξελίσσεται από τον σκοτεινό κόσμο του μπαρ σε μια new age εκκλησία του Δον Ζουάν.

Πόσο καιρό ασχολείσαι με τη σκηνοθεσία θεάτρου και τι σε ενέπνευσε να το κάνεις;
Ασχολούμαι με τη σκηνοθεσία θεάτρου περίπου 10 χρόνια. Οι πρώτες μου σκηνοθετικές απόπειρες έγιναν κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ, ενώ οι πρώτες μου παραστάσεις εκτός σχολής παρουσιάστηκαν το 2015, μετά την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού μου στο New School στη Νέα Υόρκη. Η σκηνοθεσία με κέρδισε γιατί με  γοητεύουν οι ιστορίες και οι άνθρωποι. Είναι η μοναδική τέχνη που αξιοποιεί ζωντανά υλικά για να δημιουργήσει έναν νέο κόσμο. Το θέατρο με συγκινεί βαθιά, όχι μόνο ως μορφή τέχνης ή τελικό προϊόν, αλλά κυρίως ως διαδικασία. Ο συνδυασμός των τεχνών και των ανθρώπων που ενώνονται για πρώτη φορά σε μια σκηνή, συνήθως γύρω από ένα τραπέζι, για να φτιάξουν έναν νέο κόσμο. Η σκηνοθεσία βρίσκεται στην καρδιά αυτής της διαδικασίας και πιστεύω πως αυτός είναι ο λόγος που είμαι σκηνοθέτις.

Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας σκηνοθέτης στο θέατρο;
Η δουλειά μας είναι σε μεγάλο βαθμό διαχείριση ανθρώπων. Με απασχολεί έντονα η αίσθηση δικαιοσύνης και η δημιουργία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος για εμένα και τους συνεργάτες μου. Η δουλειά μας δεν μπορεί παρά να είναι προσωπική. Με τους εντατικούς ρυθμούς που απαιτεί η προετοιμασία μιας παράστασης και την αναπόφευκτη έκθεση που μας περιμένει στο τέλος, η διατήρηση των ισορροπιών μπορεί να είναι πραγματική πρόκληση.

Πες μου ένα έργο που ονειρεύεσαι να ανεβάσεις κάποια στιγμή στο μέλλον.
'Έχω αρχίσει να ονειρεύομαι την επόμενη θεατρική μου "συνάντηση” με το έργο "Girls and Boys” του Ντένις Κέλλι, σε ερμηνεία της ηθοποιού Νατάσας Εξηνταβελώνη, στο Metropolitan Urban Theater της Θεσσαλονίκης τον Ιανουάριο του 2025. Πρόκειται για έναν καθηλωτικό μονόλογο που αποκαλύπτει συχνά ανομολόγητες πτυχές της αγάπης, της φιλοδοξίας και της απώλειας, καθώς και τη βία που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη φύση. Σε αυτό το απρόσμενα χιουμοριστικό κείμενο, η πρωταγωνίστρια αφηγείται την ιστορία της, από μια τυχαία συνάντηση με τον μελλοντικό της σύζυγο έως την κατάρρευση της φαινομενικά τέλειας ζωής της.

Ο θρυλικός χαρακτήρας του "Δον Ζουάν" ζωντανεύει στη σκηνή του Θεάτρου Βεάκη
με πρωταγωνιστή τον Πάνο Βλάχο, από τις 22/11 και οι προπωλήσεις έχουν ξεκινήσει μέσω more.com