Αυτή την εβδομάδα θα απολαύσουμε τη δουλειά της αγαπημένης ηθοποιού Όλιας Λαζαρίδου και πάνω στο σανίδι ως ερμηνεύτρια αλλά και πίσω από την κουίντα ως σκηνοθέτιδα.
Ξεκινάμε από τον μουσικοθεατρικό διάλογο "Έμιλι Ντίκινσον - Καμιά δεν είμαι εγώ! Κι εσύ;", όπου η Όλια Λαζαρίδου θα συναντήσει τον Νίκο Ξυδάκη στη σκηνή της Βιβλιοθήκης του Μεγάρου Μουσικής στις 11 Απριλίου, για να αφηγηθεί και να τραγουδήσει τα λακωνικά ποιήματα της επιδραστικής ποιήτριας του 20ού αιώνα Έμιλι Ντίκινσον, σε ανοιχτή συνομιλία με τις μελωδίες και τις μελοποιήσεις του γνωστού συνθέτη και τραγουδιστή. Η παράσταση βασίζεται στην πρόσφατη έκδοση των ποιημάτων της Ντίκινσον σε μετάφραση Κώστα Κουτσουρέλη από τις Εκδόσεις Κίχλη. Συμμετέχουν οι μουσικοί Γιάννης Κυριμκιρίδης (πιάνο) και Φώτης Μυλωνάς (φλάουτο).
Διαβάζουμε για το έργο: "Σαν τα παιδιά, η Ντίκινσον ρουφάει τον κόσμο αφιλτράριστο – κάθε χαρά της είναι απέραντη, κάθε της λύπη απαρηγόρητη. Οι στίχοι της είναι ένα διαρκές ανάκρουσμα οριακών συναισθημάτων, μια ακροβασία πάνω στο δίκοπο ξυράφι της συντριβής και της ευδαιμονίας. Δεν υπάρχει τίποτε νερωμένο εδώ, τίποτε το χλιαρό, τίποτε το μέτριο".
Έπειτα, από 13/4 και για λίγες παραστάσεις, η Λαζαρίδου υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης "Θεόφιλος Sold", με θέμα τη ζωή του αυτοδίδακτου ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. Το κείμενο του έργου είναι του Σαμσών Ρακά, ενώ ερμηνεύουν οι Αιμιλιανή Σταυριανίδου και Αριάδνη Κωνσταντακοπούλου στο Αμφιθέατρο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στο Fougaro Art Center στο Ναύπλιο στα τέλη Μαρτίου. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της ζωγράφου Κατερίνας Γιάννακα. Οι φωτισμοί είναι του Θωμά Οικονομάκου.
Όλια Λαζαρίδου και Σαμσών Ρακάς σημειώνουν
"Θεόφιλος Sold. Σα να χαλάει ο κόσμος. Το σπίτι της τέχνης τρίζει. Το ακούς; Πέφτουν τα δοκάρια. Κι εγώ ψάχνω να κρατηθώ από κάπου. Να μη χάσω την πίστη μου. Θεόφιλε Χατζημιχαήλ, ακούς; Εσύ με θεμελιώνεις. Με κάνεις να χαμογελώ στο δειλινό. Το πνεύμα σου ακτινοβολεί ακόμη. Η αλήθεια του παραμυθιού σου αγκαλιάζει τους φόβους μου. Η απλότητά σου διδάσκει σαν δροσερό χάδι την αγάπη. Το πείσμα σου για δημιουργία γίνεται υπόσχεση και οδηγός μας. Θεόφιλε, ακούς; Άστους να λένε! Βάλε την περικεφαλαία σου. Πιάσε το ξίφος στο δεξί. Στ’ αριστερό σου το πινέλο. Κι ανέβα στο άλογό σου. Ένα νέο ταξίδι ξεκινά. Πάμε να βρεθούμε εκεί που οι πραγματικότητες ζητιανεύουνε γονατιστές τα όνειρά μας”.
Λίγα λόγια για το έργο και τον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ
Το έργο είναι εμπνευσμένο από τη ζωή του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, του αυτοδίδακτου ζωγράφου και αγιογράφου, που μετέπειτα αναγνωρίστηκε ως πρωτοπόρος της λαϊκής τέχνης. H παράσταση δανείζεται στοιχεία λαϊκού θεάματος και τσίρκου, ενώ είναι προσιτή σε κοινό κάθε ηλικίας.
Ο Θεόφιλος, ο ταπεινός και περιπλανώμενος αυτός λαϊκός ζωγράφος (που στα μάτια του κόσμου που τον έβλεπε να λέει και να κάνει παράξενα πράγματα ήταν ένας σαλός) αποτελεί σπάνιο παράδειγμα αστείρευτης δημιουργικότητας. Αντιμετώπιζε τη χλεύη και τις ειρωνείες ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα και αφήνοντας το έργο του να μιλήσει γι’ αυτόν. Η ζωγραφική ήταν το μυστικό του όπλο - όπως λέει και στο έργο κάποια στιγμή.
Ο Τεριάντ, ο Ελύτης, ο Εμπειρίκος, ο Σεφέρης, άνθρωποι που πρωτοστάτησαν στο φανέρωμα των έργων του Θεόφιλου, εκπροσωπούσαν τη νεότερη Ελλάδα, την κοσμοπολίτικη, την μορφωμένη στα ευρωπαϊκά κέντρα. Σε αυτή την Ελλάδα ο Θεόφιλος δεν μπορούσε να ενταχθεί. Η μόρφωσή του ήταν η βιωμένη αγραμματοσύνη του, σαν του Μακρυγιάννη. Δεν αντιλαμβανόταν την ευρωπαϊκή παιδεία. Η ευρωπαϊκή παιδεία, όμως, αντιλήφθηκε το μεγαλείο του. Βρήκε το αιώνιο, σε εκείνον που ζωγράφιζε σε υλικά εφήμερα και χαλασμένα. Βρήκε το αυθεντικό, σε εκείνον που το ζούσε χωρίς να το ξέρει.
Στο τέλος του έργου μας ο Θεόφιλος, όταν αντιλαμβάνεται πως οι πίνακές του, αυτές οι χρωματιστές προσευχές του ετοιμάζονται να δοξαστούν, να ταξιδέψουν να μπουν στον κόσμο του εμπορίου, θρηνεί. Είναι επειδή νιώθει την παιδικότητά του - την πατρίδα του δηλαδή - να απειλείται. Και βέβαια, για την ακραία εμπορευματοποίηση που θα επικρατήσει στο μέλλον. Αυτός που ζωγράφιζε τους πίνακές του για ένα πιάτο φαΐ. Αποχωρεί απ’ τη ζωή και κλαίει για την προσωπική του Ελλάδα.
Περισσότερες πληροφορίες
Θεόφιλος Sold
Μια ιλαροτραγωδία για όλες τις ηλικίες εμπνευσμένη από τη ζωή του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, του αυτοδίδακτου ζωγράφου και αγιογράφου, πρωτοπόρου της λαϊκής τέχνης, που δανείζεται στοιχεία λαϊκού θεάματος και τσίρκου. Ο Τεριάντ, ο Ελύτης, ο Εμπειρίκος, ο Σεφέρης, άνθρωποι που πρωτοστάτησαν στο φανέρωμα των έργων του Θεόφιλου, εκπροσωπούσαν τη νεότερη Ελλάδα, την κοσμοπολίτικη, την μορφωμένη στα ευρωπαϊκά κέντρα. Σε αυτή την Ελλάδα ο Θεόφιλος δεν μπορούσε να ενταχθεί. Η μόρφωσή του ήταν η βιωμένη αγραμματοσύνη του, σαν του Μακρυγιάννη.
Έμιλι Ντίκινσον - Καμιά δεν είμαι εγώ! Κι εσύ;
Ένας μουσικοθεατρικός διάλογος μιας ηθοποιού κι ενός μουσικού που βασίζεται στην πρόσφατη έκδοση των ολιγόλογων και λιτών ποιημάτων της Έμιλι Ντίκινσον (μετάφρ.: Κ. Κουτσουρέλης). Ο Νίκος Ξυδάκης σχολιάζει μουσικά και μελοποιεί αποσπάσματα από το έργο της επιδραστικής Αμερικανίδας ποιήτριας του 20ού αιώνα, ενώ η Όλια Λαζαρίδου ερμηνεύει με αφήγηση και τραγούδι.