© Νίκος Παπουτσάκης
Μέσα στην αξιοσημείωτη θεατρική προσφορά της Αθήνας, θέλει θάρρος να προτείνεις στο κοινό κάτι άγνωστο. Αυτό στοχεύει κάθε χρόνο η Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου, η ιδιοκτήτρια του θεάτρου Αγγέλων Βήμα. Η σκηνή, που οφείλει το όνομά της στο ότι θέλει να αποτελεί ένα βήμα για όσους έχουν να αγγείλουν κάτι νέο, βρίσκεται πίσω από το Κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου, στην οδό Σατωβριάνδου 36. Εκεί βρέθηκε και το "α” πριν λίγες μέρες για να παρακολουθήσει τη γενική πρόβα της παράστασης "Ιστορίες για ανθρώπους γενναιόδωρους”. Το έργο παίζεται ήδη στο Αγγέλων Βήμα κι έχει ως σκοπό να μας συστήσει μια χώρα που πιθανότατα δεν έχουμε εξερευνήσει, στο πλαίσιο των ετήσιων αφιερωμάτων του με γενικό τίτλο "Χώρα αναφοράς”.
Στα αφιερώματα αυτά -που παρουσιάζονται με πρωτοβουλία της Μαργαρίτας Δαλαμάγκα-Καλογήρου- έχουν παρουσιαστεί στο κοινό άγνωστα θεατρικά έργα από χώρες που εκτείνονται από τη Νότια Αφρική και την Τουρκία και φτάνουν μέχρι την Ινδία και τη Μαλαισία. Αυτή τη σεζόν ήρθε η ώρα για την Αλγερία, στην οποία μας μεταφέρουν νοερά οι ήρωες του συγγραφέα Αμπντελκαντέρ Αλουλά.
Ο Αμπντελκαντέρ Αλουλά γεννήθηκε το 1939 στην Γκαζαουέτ της Αλγερίας. Ήταν μέλος του Εθνικού Θεάτρου της χώρας και έγραφε έργα στην τοπική της αραβική διάλεκτο. Το νήμα της ζωής του Αλουλά κόπηκε άδοξα, καθώς δολοφονήθηκε από τρομοκράτες. Ένα από τα έργα που άφησε πίσω του, όμως, (το οποίο βρέθηκε τυχαία εντός μιας διδακτορικής διατριβής), ενέπνευσε την Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου ώστε να το αποδώσει στη σκηνή. Κάπως έτσι προέκυψαν "Οι ιστορίες για ανθρώπους γενναιόδωρους”, στις οποίες ζωντανεύουν άνθρωποι της εργατικής τάξης, όπως σιδεράδες, υφάντρες, αλλά κι ένας σκουπιδιάρης ο οποίος πολύ γλυκά ανοίγει και κλείνει την παράσταση. Ποιος άλλος, άλλωστε, θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο, παρά εκείνος που προετοιμάζει χώρους για την άφιξη άλλων ανθρώπων κι ύστερα "σκουπίζει” την παρουσία τους όταν όλα τελειώσουν;
Παρακολουθώντας την παράσταση (η οποία είναι για όλη την οικογένεια) γνωρίζω τον κόσμο της Αλγερίας και κάνω μια διττή παρατήρηση. Μπορεί τα οικεία σε εμάς "δόξα τω Θεώ” να έχουν αντικατασταθεί από τον Αλλάχ και μπορεί το τσιγάρο που στρίβει ένας ήρωας να μπαίνει κάτω από φέσι κι όχι πίσω από το αυτί, εντούτοις, όμως, η Αλγερία μοιάζει τόσο κοντά με την Ελλάδα. Η λαϊκή θυμοσοφία, οι αξίες και οι αγώνες των φτωχών στρωμάτων αλλά και η επιρροή (ή επιβολή) του ξένου στοιχείου και οι δυσλειτουργίες του κράτους ενώνουν τους δύο λαούς, οι οποίοι, ας μην ξεχνάμε, χωρίζονται από την ίδια θάλασσα. Ωραίες είναι, επίσης, οι αλγερινές μελωδίες αλλά και η κωμική σκηνή όπου όλοι οι ηθοποιοί ντύνονται με ιατρικές στολές και αντιμετωπίζουν τις τσιρίδες ενός απηυδισμένου πολίτη.
Μετά το τέλος της πρόβας, η Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου κουβέντιασε μαζί μας στο μπαρ του θεάτρου, όπου διεξάγεται η μουσικοθεατρική παράσταση "Απόψε, στου Πανάγαθου!”. Εκεί, η ιδιοκτήτρια αλλά και καλλιτεχνική διευθύντρια του Αγγέλων Βήμα, μιλώντας για τον χώρο, μας εξομολογήθηκε ότι δεν ήταν ποτέ άνθρωπος του γλεντιού και της ακριβής ζωής. Προτίμησε, λοιπόν, να διαθέσει τα χρήματα που κέρδισε ασκώντας για χρόνια το επάγγελμα της δικηγόρου σε ένα πράγμα: τον πολιτισμό. Και αυτό με δυσκολίες, καθώς δεν λαμβάνει κρατικές επιχορηγήσεις, ενώ η απόκτηση του διατηρητέου και η ανακαίνισή του έγιναν με τη δική της δαπάνη.
Στην ερώτηση "τι είναι αυτό που ξεχωρίζει το Αγγέλων Βήμα”, η Δαλαμάγκα-Καλογήρου θα απαντήσει: η έρευνα. "Αυτό είναι κάτι που μου έμαθε η δικηγορία: το να ψάχνω. Πρώτα έψαχνα νομολογίες και τώρα… θεατρικά (γελά). Στο Αγγέλων Βήμα, η καινοτομία είναι συνηθισμένη πρακτική”. Καρπός αυτή της έρευνας που κινείται από το ένστικτο αλλά και τη θεατρική παιδεία ("με πήγαινε από μικρό κορίτσι ο πατέρας μου στο θέατρο” θα μας πει), ήταν και οι "Ιστορίες για ανθρώπους γενναιόδωρους” (που θα παίζονται μέχρι το τέλος του μήνα). Και μετά την Αλγερία, για πού βάζει πλώρη το Αγγέλων Βήμα; "Για τη Ρωσία” μάς λέει η Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου, αφήνοντάς μας να αναμένουμε το πρόγραμμα της επόμενη σεζόν.
*Ερμηνεύουν: Νεκτάριος Μάστορης, Γιώργος Κοσσυβάκης, Μάιρα Κατσαρού, Ρουμπίνη Χονδρουδάκη, Τάσος Νίκας, Νατάσσα Μπρουζιώτη, Γιώργος Κοντογιάννης.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Ιστορίες για ανθρώπους γενναιόδωρους
Το συγκεκριμένο έργο «ανακαλύφθηκε» μεταφρασμένο στην αγγλική γλώσσα, από διδακτορική διατριβή κάποιου συμπατριώτη του συγγραφέα, όπως υποβλήθηκε σε βρετανικό πανεπιστήμιο. Χάρη σε αυτήν, μάθαμε για τον φωτισμένο θεατράνθρωπο της Αλγερίας, ο οποίος υπήρξε μάρτυρας των ιδεών του, καθώς εκτελέστηκε στο κατώφλι του σπιτιού του, φεύγοντας για το θέατρο στις 14 Μαρτίου 1994, από ισλαμιστές τρομοκράτες της GIA, σε μια εποχή κατά την οποία εκτέλεσαν για τις ιδέες τους πολλούς πνευματικούς ανθρώπους της χώρας. Ο Αλούλα μεγάλωσε φτωχικά, κοντά σε μία θεία-παραμυθού, σε ένα χωριό της Αλγερίας σαν αυτό στο οποίο ζουν οι ήρωες του έργου που θα δούμε. Όλοι απλοί και ταπεινοί μεροκαματιάρηδες, σκουπιδιάρηδες, οικοδόμοι, καφετζήδες, υφάντρες, λαντζέρισσες, σιδεράδες, με κοινά στοιχεία τη λαϊκή σοφία και τη γενναιοδωρία. Χάρη σε αυτά και χωρίς σκέψη, προσφέρουν στους άλλους όλο το περίσσευμα της καρδιάς τους, αφού δεν έχουν τίποτα άλλο να δώσουν. Η παράσταση-αφιέρωμα στον Αλούλα, είναι διανθισμένη με θησαυρούς από την μουσική παράδοση αυτής της άγνωστης θεατρικά, αλλά τόσο γοητευτικής χώρας.
