Η Μάρθα Μπουζιούρη, δημιουργός παραστάσεων θεάτρου ντοκουμέντο ("Αμάρυνθος", "Belle Equipe") γράφει στο "α" για την "Pietà", που στηρίζεται στις εξομολογήσεις πέντε γυναικών που έχουν βιώσει την υπέρτατη απώλεια, τη δολοφονία του παιδιού τους. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, στις 6 Οκτωβρίου, ενώ στις 7 Οκτωβρίου, μετά το τέλος της παράστασης, θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με τις δημιουργούς της παράστασης και τις μητέρες των δολοφονημένων κοριτσιών, που θα συντονίσει η δημοσιογράφος Ράνια Τζίμα. Η συζήτηση φιλοδοξεί να φωτίσει όλες τις εκδοχές αυτών των τραγικών περιστατικών γυναικοκτονίας και να αναδείξει το πώς μπορεί η τέχνη να συμβάλει στην επούλωση του τραύματος, αλλά και στην ευαισθητοποίηση για ένα τόσο φλέγον θέμα που μας αφορά όλους.
Την "Pietà", την πιο προσωπική μου δουλειά μέχρι σήμερα στο θέατρο, την υπογράφω πριν απ’ όλα, ως γυναίκα. Μου πήρε καιρό να βρω τον τρόπο να μιλήσω γι’ αυτό το τραύμα, που είναι ακόμα ανοιχτό, που μόνο μεγαλώνει και πονάει όπου κι αν το αγγίξεις. Ενστικτωδώς, αναζήτησα άλλες γυναίκες. Μητέρες. Που έχουν βιώσει την υπέρτατη απώλεια. Τη δολοφονία του παιδιού τους. Ήξερα από την πρώτη στιγμή πως θα κάναμε μαζί ένα δύσκολο ταξίδι, αλλά ήξερα επίσης ότι μας ενώνει η ίδια επιθυμία, η ίδια ανάγκη. "Να μη σβήσει το φως". Να κρατήσουμε τη μνήμη ζωντανή. Να αρθρώσουμε όσα μας πληγώνουν, να διεκδικήσουμε, να μην ξεχάσουμε.
Το πρώτο πράγμα που μου είπαν αυτές οι γυναίκες είναι πως δεν τις φωνάζουν πια με το όνομά τους. Πως μετά τη δολοφονία του παιδιού τους δεν έχουν πια όνομα. Ο κόσμος τις ξέρει ως "η μάνα της…". Οι Γυναίκες αυτές έχουν όνομα. Είναι η Κούλα Αρμουτίδου, μητέρα της Ελένης Τοπαλούδη, η Ελένη Κρεμαστιώτη, μητέρα της Ερατούς Μανωλακέλλη, η Κατερίνα Κώτη, μητέρα της Ντόρας Ζαχαριά, η Αλεξάνδρα Μάκου, μητέρα της Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου και η Ρόζα Φωτιάδου, μητέρα της Σοφίας Σαββίδου. Και είναι σπουδαίες. Είναι αξιοθαύμαστη η δύναμη, η αξιοπρέπεια, η τρυφερότητά τους, ο τρόπος που μετασχηματίζουν τον πόνο τους σε δράση, σε αγώνα για την εξάλειψη της έμφυλης βίας μέσα από την ανάδειξη των συστατικών που την εκκολάπτουν: την πατριαρχική αντίληψη του γυναικείου σώματος ως ιδιοκτησία, τον καθοριστικό ρόλο της οικογένειας στην ανατροφή αυριανών ανδρών και γυναικών, τον συντηρητισμό της ελληνικής κοινωνίας και την αντιστροφή της ευθύνης μέσα από την ενοχοποίηση των θυμάτων, την αποσόβηση της πολιτικής, έμφυλης διάστασης του εγκλήματος της γυναικοκτονίας μέσω ενός παραπλανητικού αφηγήματος που κάνει λόγο για "οικογενειακές τραγωδίες" και "εγκλήματα πάθους, την εκκωφαντική, τέλος, απουσία της πολιτείας σε επίπεδο πρόληψης και υποστήριξης.
Με όλα αυτά καταπιάνεται η "Pietà" μας, τα οποία παίρνουν σάρκα και φωνή μέσα από τέσσερις υπέροχες γυναίκες-ηθοποιούς, τη Νικολίτσα Αγγελακοπούλου, τη Μαρία Μοσχούρη, τη Μαριάνθη Παντελοπούλου και την Ελίνα Ρίζου, που μπήκαν ολόψυχα σε αυτό το ταξίδι, με ευαισθησία και τόλμη. Τις ευχαριστώ, όπως και όλη τη δημιουργική μας ομάδα που απαρτίζεται αποκλειστικά από γυναίκες δημιουργούς που έδωσαν τον ωραιότερο εαυτό τους – την Άρτεμις Φλέσσα (σκηνικά-κοστούμια), την Άννα Στερεοπούλου (πρωτότυπη μουσική), τη Μαριέλα Νέστορα (επιμέλεια κίνησης) και τη Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου (φωτισμοί). Μαζί φτιάξαμε έναν τόπο δημόσιας μνήμης όχι μόνο για να πενθήσουμε, αλλά και να γιορτάσουμε, να τιμήσουμε και να αλληλοφροντιστούμε. Ελπίζοντας πως θα συμβάλλουμε σε αυτό το σημαντικό πεδίο ορατότητας και διεκδίκησης που έχει ανοίξει στο δημόσιο λόγο, αυτή τη φορά μέσα από την αιχμηρή και παρηγορητική γλώσσα του θεάτρου.
Περισσότερες πληροφορίες
Pieta
Η παράσταση ψηλαφεί το προσωπικό και συλλογικό τραύμα της γυναικοκτονίας –της ύστατης πράξης στην πυραμίδα κλιμάκωσης της έμφυλης βίας. Έμπνευση της στάθηκαν πέντε γυναίκες-μητέρες που βίωσαν την υπέρτατη απώλεια, τη δολοφονία του παιδιού τους: οι Κούλα Αρμουτίδου (μητέρα Ελένης Τοπαλούδη), Ελένη Κρεμαστιώτη (μητέρα Ερατώς Μανωλακέλλη), Κατερίνα Κώτη (μητέρα Ντόρας Ζαχαριά), Αλεξάνδρα Μάκου (μητέρα Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου) και Ρόζα Φωτιάδου (μητέρα Σοφίας Σαββίδου). Το κείμενο διαμορφώθηκε μέσα από τις πραγματικές αφηγήσεις των μητέρων, αλλά και το βιωματικό υλικό των ηθοποιών. Μέσα από τη γλώσσα του θεάτρου, η παράσταση πραγματοποιεί ένα ταξίδι στα μονοπάτια του πένθους και της αναγέννησης, επιδιώκοντας να μετατρέψει τη σκηνή σε έναν τόπο αλληλοφροντίδας και διεκδίκησης.