© Marc Domage
Μπορεί η παγκόσμια ημέρα χορού να είναι την άνοιξη, η καρδιά, όμως, της χορευτικής τέχνης θα χτυπά αυτό το καλοκαίρι στο "Πειραιώς 260". Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, 11 παραστάσεις πρόκειται να παρουσιαστούν από 7/6 έως και 20/7.
#1 "Οι ονειροπόλοι"
Η ομάδα "Εν δυνάμει", με έδρα τη Θεσσαλονίκη, που ενθουσίασε το κοινό με την παράσταση "Ερωτευμένα άλογα" το 2019, σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου και καλλιτεχνική διεύθυνση Ελένης Δημοπούλου, επανέρχεται στην Πειραιώς 260 σε συνεργασία με τον διεθνώς αναγνωρισμένο Βιεννέζο χορογράφο Μίκαελ Κλίεν, για να παρουσιάσει ένα έργο κοινωνικής χορογραφίας, ένα χορογραφικό τοπίο-εμπειρία με τίτλο "Οι ονειροπόλοι" (7, 8 και 9/6). Η χορογραφική ιδέα εμπνέεται από το θεατρικό έργο "Die Schwärmer" του Ρόμπερτ Μούζιλ, που μιλά για τη δυνατότητα συνύπαρξης λογικής και ονείρου. Σε έναν άδειο βιομηχανικό χώρο, εντός ενός περιβάλλοντος που συντίθεται από ένα ηλεκτροακουστικό ηχοτοπίο και ανάλογο φωτισμό, μια ομάδα από περίπου πενήντα ανθρώπους με φαινομενικά μεικτές ικανότητες κινούνται στον χώρο σε προσωπικές πορείες που οι ίδιοι δημιουργούν.
#2 "The dancing public"
Η Δανή χορεύτρια και χορογράφος Μέτε Ίνγκβαρτσεν, που γνωρίσαμε στο Φεστιβάλ το 2017 με τις "69 στάσεις" της, επανέρχεται για να μας δονήσει ξανά μ’ ένα ξεσηκωτικό σόλο. Αντλώντας έμπνευση από ιστορικά φαινόμενα "χορευτικής μανίας", αφήνει τον έντονο ρυθμό να την παρασύρει σ’ έναν εκρηκτικό, μεταδοτικό χορό διάστικτο από δυναμικούς στίχους που διατρέχουν την ιστορία τέτοιων αφηγήσεων. Συμπαρασύρει τους θεατές, κινείται ανάμεσά τους, χορεύει μαζί τους και τους εμπλέκει σε μια καθολική εμπειρία ανάμεσα σε πάρτι και συναυλία. Ένα συλλογικό καλλιτεχνικό βίωμα που επιβεβαιώνει την υπόσχεση της φράσης "Tonight is for dancing, tonight we’ll be dancing". Πάνω απ’ όλα όμως μια συναρπαστική χορευτική παράσταση πρόκειται να γκρεμίσει την κοινωνική απομόνωση και τη σωματική ακινησία που επέβαλε η πανδημία (17 και 18/6).
#3 Hip-hop battle/All styles battle
Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, η hip hop και street χορευτική σκηνή της Ελλάδας εκπροσωπείται δυναμικά στο Φεστιβάλ μέσα από την ενότητα "Layers of Street". Tο Athens Epidaurus Festival Urban Dance Contest επιστρέφει και φέτος με νέες εκρηκτικές χορευτικές αναμετρήσεις σε δύο διαδοχικές βραδιές (17 και 18/6 αντίστοιχα), με επιμέλεια πάντα του χορευτή και χορογράφου Ηλία Χατζηγεωργίου.
Οι χορευτές και οι χορεύτριες, αναγνωρισμένοι*ες και ανερχόμενοι*ες, θα διαγωνιστούν σε δύο κατηγορίες (1vs1 Hip Hop Battle και 2vs2 All Styles Battle) για να διεκδικήσουν τον τίτλο του νικητή/νικήτριας αλλά και αξιόλογα χρηματικά έπαθλα. Οι κριτές, διακεκριμένοι*ες χορευτές/χορεύτριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, θα κληθούν να αναδείξουν τους νικητές/νικήτριες, ενώ θα έχουμε τη χαρά να τους/τις απολαύσουμε να χορεύουν στα Judges Showcases. Και στις δυο βραδιές θα μας συντροφεύει η πληθωρική παρουσία και η γνώριμη φωνή του host Sifu Versus, ενώ υπέροχες χορευτικές μουσικές θα ακούγονται από τα decks του DJ Amaze Me, ο οποίος μετά το τέλος των battles θα οδηγήσει χορευτές και κοινό σε μια γιορτή του χορού χωρίς σύνορα.
#4 "Lovetrain2020"
O Ισραηλινός χορογράφος Εμανουέλ Γκατ με έδρα τη Γαλλία φέρνει μια γιορτή της ζωτικότητας και της ευφορίας. Σώματα που ενώνονται και απομακρύνονται, δυναμικές ομαδικές χορογραφίες, ντουέτα και σόλο ξεδιπλώνονται πάνω σε αξέχαστες επιτυχίες των Tears for fears, της βρετανικής new wave μπάντας, ανακαλώντας την synth-pop ουτοπική ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 1980. Τα κοστούμια, σχεδιασμένα από τον Τόμας Μπράντλι, χορευτή της ομάδας, με τον όγκο και τη θεατρικότητά τους εξυπηρετούν και αναδεικνύουν ιδανικά τη γραφή του Γκατ, ενώ οι κιαροσκούρο φωτισμοί, σε επιμέλεια του ίδιου του χορογράφου, επιτείνουν την μπαρόκ, λαμπερή, πληθωρική ατμόσφαιρα της παράστασης.
Το "Lovetrain2020" είναι ένα έργο, όπως λέει ο χορογράφος του, για την ουτοπία· τον ανέφικτο, ιδεώδη μη τόπο όπου η συμβίωση χωρίς συγκρούσεις μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η ουτοπία στα έργα του Γκατ δεν παρουσιάζεται σαν ιδέα αλλά πραγματώνεται στον τρόπο που δημιουργείται η χορογραφία. Χάρη στη μακροχρόνια συνεργασία με τους χορευτές της ομάδας του, ο Γκατ έχει αναπτύξει μια δομή καλλιτεχνικής εξερεύνησης των ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων και της ανθρώπινης εμπειρίας, όπου και βρίσκεται ο πυρήνας της προσέγγισής του (22 και 23/6).
#5 "Η απόλαυση της αναπαράστασης"
Μεταξύ κωμικού και τραγικού, με λεπτές αποχρώσεις και πολυδιάστατη προσέγγιση, η χορογράφος Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου, στο νέο έργο της "Η απόλαυση της αναπαράστασης" (24, 25 και 26/6) πραγματεύεται το υπαρξιακό ζήτημα του χρόνου και της φθοράς. Άξονές της, η κατά Μιχαήλ Μπαχτίν έννοια της "ανολοκλήρωσης" που διαπερνάει το γκροτέσκο, η ζωγραφική του Τεοντόρ Ζερικό και η ψυχαναλυτική έννοια της "απόλαυσης", ως όρου που ενέχει πιο πολύ τη δυσφορία παρά την ίδια την ευχαρίστηση.
Οι τρεις ερμηνεύτριες του έργου (Τιτή Αντωνοπούλου, Σάνια Στριμπάκου, Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου), άλλοτε σε επαφή και σχηματίζοντας συμπλέγματα και άλλοτε μόνες, αφήνουν να αναδυθούν μέσα από τον χορό τους μορφές σωμάτων, στιγμιότυπα εμπειρίας, εικόνες γνώριμες ή αλλόκοτες, μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Καταστάσεις στις οποίες η σάρκα είναι παρούσα και ο θεατής μπορεί με κάποιον τρόπο να αναγνωρίσει κάτι γνώριμο, δικό του σ’αυτές. Το αδιάκοπο πέρασμα των σωμάτων από μορφή σε μορφή γίνεται συνώνυμο της απόλαυσης.
#6 "επώδυνα εύκολο"
Η παράσταση "επώδυνα εύκολο" των Ανδρονίκη Μαραθάκη και Cloudsdonthaveshape αναζητά μια γλώσσα αισθητηριακή, προγλωσσική, ανείπωτη, η οποία να εστιάζει στις αλλαγές της κινητικότητας του ανθρώπου που πονά. Η ομάδα προσεγγίζει το θέμα του έργου μέσα από μεθόδους, που έχει ανακαλύψει ο άνθρωπος για να διαχειρίζεται τον πόνο, και εξελίσσει το έργο πάνω σε δύο βασικούς άξονες, έναν κινητικό και έναν ηχητικό.
Από τη μια, εστιάζει στην αίσθηση του πόνου στο σώμα. Ένα σώμα που πονά, κινείται με τέτοιον τρόπο ώστε πάντα να αναζητά, να συμπληρώνει ό,τι δεν είναι εκεί. Ζει, οργανώνεται και αυτορυθμίζεται μέσα από τη μνήμη εμπειριών όπου ήταν "ολόκληρο" και υγιές. Η κίνησή του, ελλειπτική πια στο παρόν, πραγματώνεται κάθε στιγμή μαζί με ό,τι παραλείπεται. Και από την άλλη, μας οδηγεί να ακούσουμε την ιδιαίτερη γλώσσα με την οποία εκφράζεται το φάντασμα του πόνου. Οι ερμηνευτές "αφηγούνται" στο μικρόφωνο madras, λέξεις, οδηγίες για τη διαχείριση του πόνου, γελούν, κλαίνε, αναπνέουν και όλα ηχογραφούνται, αναπαράγονται και μεταβάλλονται σταδιακά σε ηχητικές συχνότητες (1, 2 και 3/7).
#7 "Σιωπή"
Αν κάτι έχει βάναυσα εκδιωχθεί από τη σύγχρονη εποχή της τεχνολογίας και της πληροφορίας, αυτό είναι η σιωπή. Έτσι, στο τελευταίο τους έργο οι "RootlessRoot" (Λίντα Καπετανέα, Jozef Fruček) δημιουργούν έναν κόσμο αφιερωμένο στη σιωπή και στη δύναμή της. Εξερευνούν ένα άγνωστο σύμπαν όπου η σιωπή επικοινωνεί με όσους την αφουγκράζονται, με όσους συνδιαλέγονται μαζί της και αξιοποιούν αυτό που τους προσφέρει. Η σιωπή αντιμετωπίζεται ως μια απόλυτη συνθήκη που φέρνει τους συμμετέχοντες σε αυτή αντιμέτωπους με το μυστήριο του εαυτού τους αλλά και του κόσμου.
Άλλοτε ως τόπος στοχασμού, κριτικής σκέψης και ανάμνησης και άλλοτε ως τόπος πίστης, προσευχής και συνάντησης με το θείο, η σιωπή γίνεται ο χώρος για την κίνηση πριν από την κίνηση πριν από την πράξη. Αντλώντας υλικό από τη φιλοσοφία, τη θεολογία, την ποίηση, τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική, η ομάδα ερευνά τη συνθήκη της σιωπής ως μέσο αυτογνωσίας και βιώματος του κόσμου. Η κινητική έρευνα, μέσα από αυτοσχεδιασμούς και ασκήσεις, θα προσδιορίσει το χορογραφικό υλικό και τα θεατρικά στοιχεία της παράστασης. Στη σκηνή πρόκειται να ερμηνεύσουν οι Aλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Γιώργος Δερέσκος, Αναστάσης Καραχανίδης, Μαρία Μπρέγιαννη, Μάρω Σταυρινού και ο Χρήστος Στρινόπουλος (3 και 4/7).
#8 "Repair"
Το "Repair" είναι ένα κουαρτέτο του Δημήτρη Μυτιληναίου που εστιάζει στην έννοια του ζευγαριού (pas de deux) όπως τη γνωρίζουμε από την ιστορία του μπαλέτου. Ο διττός τίτλος "Repair" υποδηλώνει καταρχάς μια πρόθεση "αποκατάστασης" του τι συνιστά σήμερα "χορευτικό ζευγάρι", λαμβάνοντας υπόψη την επίκαιρη συζήτηση περί έμφυλων ταυτοτήτων. Σημειώνει ταυτόχρονα, ως λογοπαίγνιο ("re-pair"), την "ανα-ζευγοποίηση", καθώς εδώ το ζευγάρι επιτελείται από τέσσερις χορεύτριες/χορευτές (Αμαλία Κοσμά, Pierre Magendie, Κωνσταντίνα Μπάρκουλη-Γάβρη, Δημήτρης Μυτιληναίος)!
Παρά τη σαφή αναφορά σε ιστορικές πηγές, τίποτα δεν λαμβάνεται ως δεδομένο. Κάθε στοιχείο που χρησιμοποιείται διαφοροποιείται από την αρχική του πηγή – δεν την περιγράφει ούτε την αναπαριστά. Το μπαλέτο δεν προσεγγίζεται ως κινητική φόρμα αλλά ως σύστημα που αποκαλύπτει στους χορευτές/στις χορεύτριες τη χορευτική κατάσταση. Με τεχνική ευλάβεια και λεπτομέρεια, οι διάσημες μουσικές και χορογραφίες παρουσιάζονται με νέα "ενορχήστρωση" και δημιουργείται μια καινούρια σχέση μεταξύ τους ως συνθετικών στοιχείων του έργου (8, 9, 10/7).
#9 "Ισιδώρα Ντάνκαν"
Συνεχίζοντας τη σειρά πορτρέτων χορευτών που ξεκίνησε ο χορογράφος το 2004, τo έργο "Ισιδώρα Ντάνκαν" του Γάλλου χορογράφου Ζερόμ Μπελ, φτιαγμένο για την Ελίζαμπεθ Σβαρτς σε συνεργασία μαζί της , εστιάζει στη μορφή της Ισιδώρας Ντάνκαν. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έργα της σειράς ("Βερονίκ Ντουανό", "Σεντρίκ Αντριέ" και "Πισέτ Κλαντσούν και ο εαυτός μου"), όπου ο Μπελ συνομιλεί με τους καλλιτέχνες, εδώ δημιουργεί το πορτρέτο μιας χορεύτριας που δεν βρίσκεται πια εν ζωή βασισμένος στην αυτοβιογραφία της: ερευνώντας την κληρονομιά και τους μύθους που τη συνοδεύουν, ανακαλύπτει πέρα από την οικεία ρομαντική φιγούρα μια οραματίστρια χορογράφο.
Η Ντάνκαν, που θεωρείται η "μητέρα" του μοντέρνου και του σύγχρονου χορού, έχει σημαντικούς δεσμούς με την Ελλάδα, την οποία επισκέφτηκε για πρώτη φορά το 1903 (οπότε και το 2023 συνιστά επέτειο 120 χρόνων). Για περιβαλλοντικούς λόγους ο Ζερόμ Μπελ και οι συνεργάτες του δεν ταξιδεύουν πλέον με αεροπλάνο. Θα ακολουθήσουν τα βήματα της ίδιας της Ντάνκαν προς την Αθήνα με πλοίο και τρένο (9 και 10/7).
#10 "κάθε απόπειρα θα καταλήγει σε κομματιασμένα κορμιά και τσακισμένα κόκαλα"
Εμπνευσμένος από το παγκόσμιο κύμα διαμαρτυρίας και την ανάγκη κοινωνικής αλληλεγγύης και αντίστασης στην κρατική καταστολή, ο πρωτοπόρος Βέλγος χορογράφος και περφόρμερ Γιαν Μάρτενς επανέρχεται στο Φεστιβάλ μετά το 2016 σε συνεργασία αυτή τη φορά με τη βερολινέζικη ομάδα "Dance on".
Το "κάθε απόπειρα θα καταλήγει σε κομματιασμένα κορμιά και τσακισμένα κόκαλα", που δανείζεται τον τίτλο του από τον λόγο που απεύθυνε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ στους διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ το 2019, έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2021. Είναι μια παράσταση για μεγάλη σκηνή, που ενσωματώνει στην ίδια της τη φόρμα τη δύναμη της διαφορετικότητας αλλά και τη συμβίωση ξεχωριστών ατομικοτήτων – μ’ ένα σωματικά και ηλικιακά ετερογενές corps de ballet αποτελούμενο από 17 χορευτές από 18 έως 71 ετών, φωτίζει την ξεχωριστή χορευτική "υπογραφή" του καθενός, εντός ενός συνόλου με κοινή σωματική και επιτελεστική ενέργεια. Βασισμένη στο έντονα ρυθμικό "Κοντσέρτο για τσέμπαλο" του σύγχρονου Πολωνού συνθέτη Χένρικ Γκουρέτσκι, η χορογραφία δένεται με κομμάτια διαμαρτυρίας από τη δεκαετία του 1960 ως σήμερα από τον Max Roach και την Abbey Lincoln ως το Kae Tempest, ενώ συνδυάζει και προφορικά κομμάτια από την "Άνοιξη" της Σκοτσέζας συγγραφέως Άλι Σμιθ (14 και 15/7).
#11 "Αγρίμι"
Οι Αρδέννες, ο Μέλας Δρυμός, η Brocéliande, το Vexin. Τα δάση είναι χώροι που διαφεύγουν από την άμεση αντίληψη. Εδώ, άνθρωποι και ζώα διασκορπίζονται και κρύβονται, παραμονεύουν, αλληλοκυνηγιούνται και αλληλοπαγιδεύονται. Τόποι ηρεμίας και διαλογισμού, έκστασης και έντονης ζωής, τα δάση είναι επίσης απειλητικά και τοξικά περιβάλλοντα.
Στο "Αγρίμι/Fauve", η Λενιώ Κακλέα (ερμηνεύοντας μαζί με τους Γιώργο Κοτσιφάκη και Ιωάννα Παρασκευοπούλου) χορογραφεί με ακρίβεια τους μια παράσταση για την αγριότητα των σωμάτων. Οι ασκήσεις, οι χοροί και οι τελετουργίες που αναπτύσσει επί σκηνής εξερευνούν αυτόν τον φυσικό και φανταστικό τόπο όπου συντελείται η διάλυση των ταυτοτήτων και η μεταμόρφωση των σωμάτων. Συνδέοντας για πρώτη φορά τη χορογραφική δημιουργία της Κακλέα με τον γεωγραφικό, περιβαλλοντικό και ποιητικό πλούτο των δασών, το "Αγρίμι/Fauve" παρουσιάζει τον χορό σαν μια ακόμα ζώνη άγριας ζωής προς υπεράσπιση (19 και 20/7).
