Ο Σωτήρης Ρουμελιώτης μάς εξηγεί γιατί η σουρεαλιστική παράσταση που σκηνοθετεί στην Πειραματική του Εθνικού ταιριάζει γάντι στην Αθήνα

Πού σε ξέρω

Στην Αθήνα είμαι σίγουρα άγνωστος μιας και είναι η πρώτη φορά που μένω εδώ. Από το 2010 ζούσα στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασα στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. Μόλις αποφοίτησα από τη σχολή πέρυσι, και εν μέσω της πανδημίας, κάναμε με την ομάδα μας, τους Male di Luna, την πρώτη μας επαγγελματική παράσταση, "Η Μητέρα του σκύλου" βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Παύλου Μάτεσι, στο Θέατρο Τ. Είχαμε μια ειλικρινά συγκινητική αποδοχή από το κοινό της Θεσσαλονίκης και έπειτα δέχτηκαν και την πρότασή μου στην Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών του Εθνικού. Δεν έχω παράπονο λοιπόν, καλύτερο ξεκίνημα δεν θα μπορούσα να ζητήσω!

Πού αλλού σε βρίσκω

Βρίσκομαι από το Νοέμβριο στην Αθήνα για τις πρόβες στο Εθνικό και η αλήθεια είναι ότι, με τόση δουλειά, δεν έχω προλάβει να χαρώ την πόλη. Πλέον βέβαια, που η παράστασή μας "Δε Φάιναλ Θολούθιον" έχει κάνει πρεμιέρα, κυκλοφορώ περισσότερο και προσπαθώ να δω όσα περισσότερα μπορώ. Θεωρώ ότι η παράστασή μας ταιριάζει γάντι στην Αθήνα. Βασίζεται σε λογοτεχνικά κείμενα του Κωστάκη Ανάν (συγγραφέας αγνώστου ταυτότητος – αλήθεια, δεν έχω ιδέα ποιος είναι / Κωστάκη, αν διαβάζεις αυτές τις γραμμές, ευχαριστώ για την τρέλα!) και του Suyako (ψευδώνυμο του ηθοποιού Βασίλη Μαγουλιώτη) και παρουσιάζουν με σουρεαλιστικό τρόπο τη σύγχρονη νεοελληνική πραγματικότητα. Νομίζω ότι στην Αθήνα, λόγω του υπερπληθυσμού και των αδυσώπητων ρυθμών ζωής, είναι πιο έντονη η τραγελαφική κατάσταση που απεικονίζουν οι ιστορίες των δύο συγγραφέων. Λατρεύω να περπατάω και να χάνομαι στην Αθήνα, παρατηρώντας τα κτήρια, τα τοπία και, κυρίως, τους ανθρώπους. Εντοπίζω διαρκώς στιγμές, εικόνες, συμπεριφορές που  υπάρχουν στην παράσταση, αλλά και πολλές ακόμα που αποτελούν αστείρευτη πηγή
δημιουργικής έμπνευσης. Συχνά, οι βόλτες μου καταλήγουν στον λόφο του Φιλοπάππου, έναν αγαπημένο μου τόπο για ψυχική γαλήνη. Μου αρέσει να βγαίνω έξω από τον χρόνο της αστικής ζωής, να χαζεύω τον ουρανό και να φαντάζομαι διάφορα. Νομίζω αυτή είναι η δική μου φάιναλ θολούθιον…

Πες μου κάτι για το θέατρο

Αισθάνομαι ότι το θέατρο είναι ο φυσικός μου χώρος ύπαρξης. Δεν μπορώ να εξηγήσω πώς συμβαίνει αυτό, απλά έτσι αισθάνομαι. Λατρεύω τη πύκνωση που ενέχει η ενασχόληση με το θέατρο. Πύκνωση συναισθημάτων, συνεργασιών, οραματισμών, αντιφάσεων… Τη μια στιγμή μπορεί να τσακώνεσαι για το πού "πρέπει" να τοποθετηθεί μια καρέκλα και το αμέσως επόμενο λεπτό αυτή η καρέκλα έχει μεταμορφωθεί μαγικά σε κτίριο, ζώο, άνθρωπο και τόσα άλλα. Στο μυαλό μου τουλάχιστον, το θέατρο συνδέεται με έννοιες πολύ κρίσιμες για την (συν)ύπαρξή μου: συνεργασία, φαντασία, παρόν, ένταση, μεταμόρφωση, συγκίνηση…

Η παράσταση που σε έχει συγκινήσει περισσότερο

Νομίζω ότι θα διαλέξω την πρώτη παράσταση που μπορώ να θυμηθώ ότι με συγκίνησε όταν ήμουν παιδί. Την είχα δει στο Αίγιο, από όπου κατάγομαι. Δεν ήταν η πρώτη που είχα δει στη ζωή μου, αλλά είναι αυτή που θυμάμαι ότι με συγκίνησε τόσο έντονα. Δεν θυμάμαι καν το ονομά της,ούτε τους συντελεστές της, ούτε καν την πλοκή της. Θυμάμαι ότι είχε μια ομάδα παιδιών και ένας άντρας με χρυσή στολή έκανε τον Ήλιο και μια γυναίκα με ασημένια στολή έκανε το Φεγγάρι. Το μόνο που θυμάμαι είναι ότι ένιωσα για πρώτη φορά να βγαίνω εντελώς εκτός πραγματικότητας, να αισθάνομαι ότι η μαγεία είναι υπαρκτή και, μάλλον, ήταν η πρώτη φορά που ένα έργο τέχνης με έκανε να δακρύσω. Θυμάμαι ακόμα την απορία μου ενώ έτρεχαν τα δάκρυά μου, δεν καταλάβαινα τι μου συμβαίνει.

Το μικρόβιο της σκηνοθεσίας μπήκε

Αυτό το θυμάμαι καθαρά. Μπήκε κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο Τμήμα Θεάτρου Α.Π.Θ. Αρχικά επιθυμούσα να γίνω ηθοποιός, δεν είχε περάσει από το μυαλό μου η σκηνοθεσία. Και, όντως, πρώτα πέρασα στην κατεύθυνση της Υποκριτικής. Στην πορεία όμως και, εφόσον η σχολή πρόσφερε και την ενασχόληση με τη σκηνοθεσία, είπα να δοκιμαστώ και εκεί. Η αλήθεια είναι ότι μάλλον από ματαιοδοξία και για ικανοποίηση του γοήτρου μου έδωσα εξετάσεις για την κατεύθυνση σκηνοθεσίας. Ήθελα να λέω ότι μπορώ  να τα κάνω όλα. Που να ήξερα…Τελοσπάντων, με δέχτηκαν και από εκεί ξεκίνησε το ταξίδι. Πολλή δουλειά και πολλές απαιτήσεις, ωστόσο θα ευγνωμονώ για πάντα τους καθηγητές και τις καθηγήτριές μου γιατί με ζόρισαν με τον δημιουργικότερο τρόπο και με έκαναν να
ανακαλύψω ένα νέο σύμπαν έμπνευσης μέσω της σκηνοθεσίας.

Η μεγαλύτερη αγωνία σου για το έργο 

Θα πω μάλλον κάτι προφανές. Το πώς θα συνομιλήσει με τους θεατές. Δεν έχει να κάνει με την αποδοχή ή την ικανοποίηση της φιλοδοξίας μου, αλλά με το ότι θεωρώ πως η ουσία του θεάτρου είναι η μαγική συνάντηση δημιουργών και θεατών. Το κύριο μέλημά μου είναι να μη φύγει κανένα άτομο από την παράσταση με την αίσθηση ότι είδε κάτι πρόχειρο ή ανειλικρινές. Και σε ένα δεύτερο επίπεδο έχω αγωνία να δω τί θα εισπράξουν οι άνθρωποι που θα δουν την δουλειά μας, αν και πώς θα τους αγγίξει. Βρίσκω εξαιρετικά γόνιμες τις συζητήσεις με τους θεατές μετά το τέλος της παράστασης, όταν ακούω διαφορετικές γνώμες και απόψεις οι οποίες είτε με βοηθάνε να βελτιωθώ είτε μου αποκαλύπτουν πτυχές του έργου που ούτε εγώ είχα συνειδητοποιήσει.

Αποκάλυψε μου την πιο αγαπημένη σου σκηνή από την παράσταση "Δε φάιναλ θολούθιον"

Πωωωω πώς να διαλέξω από τέτοιο υπεραριστούργημα; Μάλλον θα αρχίσω τα κλισέ τύπου "είναι όλα τους παιδιά μου", "όποιο δάχτυλο και να κόψεις το ίδιο πονάει", "σπίτι δίχως Γιάννη"… Αλλά, άντε, θα αναφέρω μια στιγμή που πάντα την βλέπω σαν αποσβολωμένο παιδάκι. Spoiler alert! Σε κάποια φάση οι ηθοποιοί φυσάνε στον αέρα κάτι πλαστικές σακούλες και τις αφήνουν να πέσουν μαλακά στο πάτωμα. Πάντα σκέφτομαι πως ένα τόσο απλό καθημερινό αντικείμενο γίνεται τόσο γοητευτικά μαγικό πάνω στη σκηνή.

Μια σκέχη για την Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών

Μια γενναία πράξη, μια γόνιμη πρόκληση και μια τεράστια ευκαιρία. Γενναία πράξη εκ μέρους του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού, Γιάννη Μόσχου, γιατί το να εμπιστεύεσαι μια ολόκληρη σκηνή σε άτομα με ελάχιστη επαγγελματική εμπειρία θέλει κότσια και ουσιαστικό ρίσκο. Και αυτό δεν το λέω για να τον κολακέψω, εξάλλου τη δουλειά την πήρα ήδη χαχαχα! Αλλά είναι πραγματικά σπουδαίο το Εθνικό Θέατρο της χώρας να δίνει βήμα και σε νέες φωνές, να στηρίζει δυναμικά την ανανέωση της θεατρικής δημιουργίας. Εκτός αυτού όμως, η Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών ενέχει πρόκληση και σε γενικότερο επίπεδο, είναι μεγάλη η ευθύνη όλων των εμπλεκόμενων να πετύχει αυτό το στοίχημα και να αποδειχθεί ότι υπάρχουν νέα άτομα με άποψη, με ικανότητες και, κυρίως, με πάθος, τα οποία μπορούν να τροφοδοτήσουν το παρόν και το μέλλον του ελληνικού θεάτρου. Επιπλέον, εννοείται πως πρόκειται για μια μεγάλη προσωπική ευκαιρία το να σκηνοθετώ την πρώτη μου παράσταση στην Αθήνα σε έναν τόσο μεγάλο οργανισμό και υπό τέτοιες επαγγελματικές συνθήκες. Ελπίζω ότι εμείς, η πρώτη ομάδα νέων δημιουργών, θα ανταποκριθούμε όσο καλύτερα μπορούμε και μακάρι κάθε χρόνο η Πειραματική να ανθίζει και να γίνεται όλο και πιο σπουδαίος καλλιτεχνικός πυρήνας.

Αισθάνεσαι αισιοδοξία και απαισιοδοξία 

Αισθάνομαι αισιοδοξία όταν βλέπω ευγενικούς ανθρώπους γύρω μου και, ιδίως, όταν είναι άγνωστοι. Μικρές στιγμές ευγένειας και ανθρωπιάς μέσα στην ταχύτητα της καθημερινότητας μπορούν να μου φτιάξουν τη μέρα. Μια όμορφη κουβέντα ενός περαστικού, η προσφορά ενός ατόμου για βοήθεια, ένα τυχαίο ζεστό χαμόγελο… Αντίστοιχα, με ταράζουν πολύ τα άτομα που ασχολούνται με τις ζωές των άλλων, που βρίσκουν την παραμικρή αφορμή να φτύσουν χολή και μίσος. Για να δώσω ένα μικρό παράδειγμα, προσπαθώ να αποφεύγω να διαβάζω σχόλια στο ίντερνετ. Πραγματικά απελπίζομαι όταν μερικές φορές βλέπω μαζεμένα άτομα να γράφουν και να προσβάλουν με μεγάλη ευκολία συνανθρώπους τους. Πάντως, πιστεύω ότι η ευγένεια πάντα θα υπερισχύει και εύχομαι όλοι μας να κάνουμε περισσότερες μικρές πράξεις ευγένειας κάθε μέρα.

Πες μου κάτι οff the record  

Αυτή τη στιγμή λαχταρώ να επιστρέψω για λίγο στη Θεσσαλονίκη και να δουλέψω με την ομάδα μου την επόμενή μας παράσταση που θα παρουσιάσουμε τον Μάρτιο στο Θέατρο Τ. Θα λέγεται "Ονειροφάγος" και θα βασίζεται σε ιαπωνικές ιστορίες των Ryunosuke Akutagawa και Lafkadio Hearn. Έχω κόλλημα με την Ιαπωνική κουλτούρα οπότε ανυπομονώ! Μετά θα δείξει… Θέλω να πηγαίνω όπου με πάει η δημιουργική μου σπίθα. Η Αθήνα με γοητεύει αλλά ταυτόχρονα με τρομάζει η θεατρική "βιομηχανία" που έχει καθιερωθεί. Η Θεσσαλονίκη από την άλλη δεν προσφέρει ευκαιρίες για καλλιτεχνική εξέλιξη. Δεν αγχώνομαι πάντως. Για την ώρα απολαμβάνω το "Δε Φάιναλ Θολούθιον", νιώθω περήφανος για τη δουλειά μας και ανυπομονώ να την μοιραστούμε με όσο περισσότερα άτομα γίνεται.