Μαρίνα Αργυρίδου: "Το θέατρο για μένα έχει να κάνει κατεξοχήν με την πίστη"

Ποια θέματα πραγματεύεται η "Βελανιδιά” του Τιμ Κράουτς;
Η "Βελανιδιά” ουσιαστικά επικεντρώνεται στο θέμα της απώλειας και πως μπορεί ο άνθρωπος να την διαχειριστεί και να την αντέξει. Ο Τιμ Κράουτς φτιάχνει ένα έργο με μια δομή αρκετά τολμηρή, όπου εναλλάσει πολύ συχνά την πραγματικότητα με την θεατρική σύμβαση και στηλιτεύει την κλασική φόρμα ενός θεατρικού έργου. Επίσης, διαπραγματεύεται και το ζήτημα του αόρατου, του μεταφυσικού στοιχείου. Δηλαδή πως μέσω της αυθυποβολής, της συμφωνίας που έχει κάνει δηλαδή ο θεατής με τον εαυτό του και κατ’ επέκταση με τον ηθοποιό, μπορεί ουσιαστικά να υπνωτίσει τον εαυτό του να πιστέψει αυτό που συμβαίνει στη σκηνή χωρίς κατ’ ανάγκη να του δίνει υλική υπόσταση. Υπάρχει μία συνεχής αναμέτρηση και συνομιλία με το κοινό. Ο ρόλος της υπνωτίστριας εξυπηρετεί αυτή τη σκυταλοδρομία προκαλώντας τους θεατές να αφεθούν στη μαγεία του θεάτρου. 

Πώς βιώνει η υπνωτίστρια, που πρωταγωνιστεί στο έργο, τις επιπτώσεις του τροχαίου ατυχήματος που ευθύνεται για το θάνατο ενός κοριτσιού;
Πολύ βαριά γιατί είναι κάτι με το οποίο δεν έχει ουσιαστικά αναμετρηθεί, δεν το έχει επιλύσει μέσα της. Έχουν περάσει τρεις μήνες από το ατύχημα. Θεωρεί -ίσως μέσα από μία ψευδαίσθηση- ότι ακόμα μπορεί να υπνωτίζει τους θαμώνες που έρχονται να δουν αυτό το σόου. Αλλά όταν ανεβαίνει στη σκηνή ο πατέρας του οποίου σκότωσε την κόρη στο τροχαίο, δέχεται ένα τεράστιο σοκ. Δεν τον καταλαβαίνει ευθύς εξαρχής αλλά με το που τον αναγνωρίζει δημιουργείται ένα μεγάλο ρήγμα μέσα της και βλέπει την οδυνηρή αλήθεια. Το έργο αλλάζει δραματικά όταν γίνεται η αποκάλυψη και συντελείται μία εσωτερική συντριβή. Το τι έπεται θα το δούμε στη σκηνή. 

Είναι μεγάλη πρόκληση το γεγονός ότι θα αντιμετωπίζεις κάθε φορά έναν διαφορετικό άνθρωπο απέναντί σου στη σκηνή, ο οποίος μάλιστα δεν θα είναι και απαραίτητα ηθοποιός. Πώς προετοιμάζεται ένας ηθοποιός για κάτι τέτοιο;
Εγώ προσωπικά προσεύχομαι καθημερινά και από εκεί και πέρα με πάρα πολλή δουλειά. Είναι ουσιαστικά σαν να διαχειρίζεσαι μία παρτιτούρα την οποία πρέπει να γνωρίζεις πολύ καλά, ούτως ώστε όταν παρεισφρήσει κάτι αυθόρμητο, απρόοπτο από τους καλεσμένους να μπορείς να το διαχειριστείς. Αυτό, όμως, είναι και το ζητούμενο. Δεν θέλουμε να τρέξουν όλα ρολόι και να γίνει κάτι τόσο καλοκουρδισμένο. Θέλουμε τα ζωντανά στοιχεία που θα φέρει στην παράσταση ο κάθε καλεσμένος να δημιουργήσουν αυτούς τους τριγμούς, αυτές τις αμήχανες στιγμές, που εγώ θα πρέπει να διαχειριστώ και έπειτα να τους επαναφέρω στην πλοκή του έργου. Αυτό από τη μία είναι τρομακτικό αλλά από την άλλη δίνει μία τρομερή ζωντάνια. Χαριτολογώντας γράψαμε για την παράσταση ότι είναι ο εφιάλτης του ηθοποιού. Για μένα ο σκηνικός θάνατος του ηθοποιού συμβαίνει όταν μπαίνει στον αυτόματο. Όταν πατάει ένα κουμπί και όλα γίνονται με έναν πολύ καλοκουρδισμένο τρόπο που δεν επιτρέπει να παρεισφρήσει μέσα στην ερμηνεία του κάτι που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή ζωντανά στη σκηνή. Δηλαδή να μπορείς να προσλαμβάνεις ως ηθοποιός το τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή πάνω στη σκηνή και αυτό να μπορείς να το εντάσεις μέσα στην ερμηνεία σου. Το ζητούμενο σε αυτή την παράσταση είναι ο αυτοσχεδιασμός αλλά πάντα σε σχέση με το τι συμβαίνει στο έργο. Εγώ οφείλω να μην προδώσω το έργο και τον συγγραφέα για χάρη του αυτοσχεδιασμού. Είναι μία πολύ λεπτή ισορροπία και χρειάζεται έναν πολύ λεπτό χειρισμό. Ο θεατής πρέπει να μείνει δεσμευμένος σε αυτό και να κρατήσει το νήμα της ιστορίας.

Είναι πολύ σημαντική η συμβολή του σκηνοθέτη σε αυτό;
Φυσικά με τον Ανδρέα Ανδρέου υπάρχει ένα δούναι και λαβείν πάρα πολύ δημιουργικό. Δεν είναι ένας ρόλος που έχει γραφτεί με κάποιες συγκεκριμένες αναφορές και υπό κάποιες συγκεκριμένες ατμόσφαιρες ή συνθήκες. Είναι κάτι το οποίο φέρει ο ηθοποιός που υποδύεται τον υπνωτιστή ή την υπνωτίστρια. Εξού και το φύλο του ηθοποιού που θα ερμηνεύσει το ρόλο δεν αφορά τον Τιμ Κράουτς. Είναι πολύ ανοιχτό. Για μένα είναι ζητούμενο στην υποκριτική ο συνεχής διάλογος με το σκηνοθέτη. Είχαμε μία κοινή βάση, κάτι που αν δεν το έχεις δύσκολα θα απολαύσεις τη διαδικασία. Η κοινή μας βάση ήταν ότι δεν θέλαμε η παράσταση να έχει καμία σοβαροφάνεια. Χωρίς να το κοροϊδεύουμε, κάπως θέλαμε και οι δύο να το υποσκάψουμε αυτό που κάνουμε. Και αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον. 

"Για μένα το θέατρο σημαίνει ομάδα, θεραπευτική και καθαρτική διαδικασία σύμφωνα με τον αρχικό στόχο του στην αρχαία Ελλάδα. Μας έχει φάει ένας ναρκισσισμός και μία εγωπάθεια που δυστυχώς μας απομακρύνει από αυτόν. Ταυτίζεται, όμως, και με ένα αόρατο, μεταφυσικό ή και θεϊκό στοιχείο που επίσης μας λείπει”.

Για ποιο λόγο ο συγγραφέας κάνει αυτή την επιλογή να να λειτουργεί έτσι το έργο, δηλαδή να έρχεται κάποιος άλλος μέσα σε αυτό;
Πιστεύω ότι ο συγγραφέας με αυτό το έργο θέλει με έναν τρόπο να ταράξει τα νερά του συμβατικού παγιωμένου δυτικού θεάτρου. Δεν τον ενδιαφέρει ποιος θα είναι πάνω στη σκηνή αλλά δίνει τρομερή έμφαση στην πίστη. Αν μπουν, δηλαδή, όλοι σε μία κοινή διαδικασία πραγματικής πίστης, τότε θα συμβούν τα πράγματα και θα συγκινηθούμε όλοι από αυτή την ιστορία. Ο Τιμ Κράουτς έκανε μελέτη πάνω στην αυθυποβολή διαβάζοντας ψυχαναλυτές και επιστήμονες της δεκαετίας του ‘20 και του ‘30 και επηρεάστηκε από αυτούς.

Έχεις βρεθεί ξανά στη σκηνή με κάποιον από τους καλεσμένους που θα δούμε στη βελανιδιά;
Εκτός από τον Στρατή Χατζησταματίου και τον Νίκο Χατζόπουλο, με όλους τους υπόλοιπους δεν γνωριζόμαστε, οπότε είναι και αυτό ένα επιπλέον στοιχείο έκπληξης. Ο καθένας με ιντριγκάρει για πολύ διαφορετικούς λόγους. Έχω τρομερή περιέργεια για την Τάνια Τσανακλίδου που είναι και ηθοποιός αλλά και μουσικός για την Μάρθα Φριντζήλα που είναι μία εξωστρεφής προσωπικότητα, για τον Γιάννη Στάνκογλου κι όχι μόνο. Ο καθένας φέρει μία διαφορετική ποιότητα και διάθεση αλλά και πάλι αυτό μπορεί να αλλάξει. Ο καλλιτέχνης έχει μία αμηχανία πάνω στη σκηνή όταν βγαίνει και δεν ξέρει τι θα κάνει. Δεν είμαστε συνηθισμένοι σε αυτή τη συνθήκη οπότε μπορεί να προκύψει κάτι εντελώς διαφορετικό από το αναμενόμενο. Είναι ένα είδος που τρομάζει ο αυτοσχεδιασμός, ενώ είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και πάρα πολύ γοητευτικό να αυτοσχεδιάζεις. Αλλά και πάλι αυτό δεν σημαίνει ότι ο αυτοσχεδιασμός δεν έχει πάρα πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Υπάρχει πάντα ένα πλαίσιο. 

Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με την υποκριτική;
Από μικρή έκανα θέατρο στη Λεμεσό της Κύπρου όπου μεγάλωσα. Δοκίμασα, μεταξύ άλλων, αθλητισμό και χορό. Ήμουν δραστήρια, δοκίμαζα και απέρριπτα πράγματα. Πήγα στην Κοινωνιολογία στο Πάντειο και μετά από τρία-τέσσερα χρόνια μου ξύπνησε και πάλι το όνειρο να γίνω ηθοποιός. Βρισκόμουν στην Αθήνα, τη μητρόπολη του θεάτρου, και έβλεπα παραστάσεις, γεγονός που με γοήτευε τρομερά. Ήθελα και εγώ κάποια στιγμή να μπορώ να βγαίνω πάνω στη σκηνή και να προκαλώ τις συγκινήσεις που η ίδια βίωνα ως θεατής. Έτσι παράτησα την Κοινωνιολογία και πήγα στην ανώτερη σχολή δραματικής τέχνης του Εμπρός το 2006. 

"Όταν ήμουνα 21-22 είδα στο Ηρώδειο τον σπουδαίο Γάλλο μίμο Μαρσέλ Μαρσό σε μια από τις τελευταίες περιοδείες του. Ήταν ένας γεράκος πάνω από τα 70. Ένα ισχνό σώμα πάνω στη σκηνή, αδύνατος, κοντός, μικροκαμωμένος, ο οποίος δημιουργούσε κόσμους ολόκληρους με το σώμα και το πρόσωπό του. Ήταν μόνος του, αυτό το πλασματάκι μέσα στο Ηρώδειο και ήμασταν όλοι εκστασιασμένοι από αυτό που βλέπαμε”.

Κάποια παράσταση από εκείνη την περίοδο που σου έφερε έντονα την επιθυμία να ασχοληθείς με το θέατρο;
Όταν ήμουνα 21-22 περίπου η μητέρα μου με πήγε στο Ηρώδειο για να δω τον Μαρσέλ Μαρσό, αυτό τον σπουδαίο Γάλλο μίμο σε μια από τις τελευταίες περιοδείες που έκανε στην Ευρώπη. Ήταν ένας γεράκος πάνω από τα 70, ένα ισχνό σώμα πάνω στη σκηνή, αδύνατος, κοντός, μικροκαμωμένος, ο οποίος δημιουργούσε κόσμους ολόκληρους με το σώμα του και το πρόσωπό του. Ήταν μόνος του, αυτό το πλασματάκι μέσα στο Ηρώδειο και ήμασταν όλοι εκστασιασμένοι από αυτό που βλέπαμε. Αυτό νομίζω με ταρακούνησε πάρα πολύ. Θα μου πεις γιατί δεν έγινα μίμος. Με συγκινεί πολύ η ελληνική γλώσσα. Θεωρώ ότι είναι ένας θησαυρός ανεξάντλητος. Πάντα μου άρεσε να διαβάζω και να μελετάω την ελληνική γλώσσα, οπότε αποφάσισα να κάνω verbal theater. 

Τι σημαίνει για σένα θέατρο;
Ωραία ερώτηση, έχω καιρό να την κάνω στον εαυτό μου. Θα απαντήσω λίγο συνειρμικά. Για μένα το θέατρο σημαίνει ομάδα, στοιχείο το οποίο αν δεν υπάρχει δεν μπορείς να δημιουργήσεις. Σημαίνει θεραπευτική και καθαρτική διαδικασία για να θυμηθώ και το λόγο που εφηύραν το θέατρο στην αρχαία Ελλάδα, κάτι που δυστυχώς απουσιάζει πάρα πολύ από εμάς τους ηθοποιούς αλλά και από το πώς αντιλαμβανόμαστε την παράσταση σήμερα. Μας έχει φάει ένας ναρκισσισμός και μία εγωπάθεια που δυστυχώς μας απομακρύνει από τον αρχικό στόχο του θεάτρου. Ταυτίζεται, όμως, και με ένα αόρατο, μεταφυσικό ή και θεϊκό στοιχείο που επίσης μας λείπει. Το μεταφυσικό στοιχείο έχει να κάνει και με μία δική μου προσωπική αναζήτηση σε σχέση με το θείο, η οποία γίνεται και μέσα από το θέατρο. Ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος πιστεύει πάρα πολύ σε ό, τι μπορεί να δει και να ακουμπήσει, σε ό, τι έχει υλική υπόσταση. Το αρχαίο θέατρο δημιουργήθηκε μέσα σε συνθήκες πίστης στους θεούς. Κοίταζαν πάνω και μετά κοίταζαν και κάτω γιατί υπήρχε και ο Άδης. Εμείς όλα αυτά τα έχουμε απεμπολήσει. Δεν πρέπει να αισθανόμαστε άβολα να πούμε "ναι πιστεύω στο Θεό”. Προσωπικά το θέατρο είναι κάτι που με βοηθάει να συνδέομαι με το Θεό. Αν και υπάρχει λίγο το ότι είμαστε παλιομοδίτες και γραφικοί όσοι πιστεύουμε, αλλά δεν πρέπει να μας νοιάζει. Τα τελευταία τρία χρόνια έχω έτσι πιο έντονη ανησυχία για το θείο και αρχίζω και πιστεύω, αν και το χάνω πολλές φορές. Η "Βελανιδιά" ήταν για μένα μια ακόμη αφορμή για να ξαναβρώ αυτή την χαμένη πίστη στο αόρατο και το μεταφυσικό. Το θέατρο για μένα έχει να κάνει κατεξοχήν με την πίστη. Ένα ψέμα δεν είναι; Τι είναι η θεατρική σύμβαση; Είναι ένα ψέμα. Ο θεατής κόβει εισιτήριο και ξέρει ότι θα πάει να δει ένα ψέμα. Αν εγώ, ως ηθοποιός, δεν πειστώ πραγματικά προκειμένου να μεταφέρω στο κοινό αυτό το ψέμα όσο το δυνατόν περισσότερο, τότε δεν έχω λόγο να ανεβαίνω στη σκηνή. Ας κατέβω μια και καλή και ας κάνω κάτι άλλο. 

Τι σημαίνει για σένα απώλεια;
Είναι σημαντικό να πω ότι δεν έχω χάσει κάποιον δικό μου, οπότε θα απαντήσω πιο φιλοσοφικά και υπαρξιακά σε σχέση με αυτό το ερώτημα. Αισθάνομαι ότι όταν χάνεις ένα κομμάτι σου, αυτό σου δίνει την ευκαιρία να βρεις κάτι άλλο. Το ότι χάνεις κάτι δεν σημαίνει ότι δεν σου επιστρέφει κάτι πίσω. Πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει και έτσι θέλω να αντιλαμβάνομαι την απώλεια οποιασδήποτε μορφής. Είναι μία καλή ευκαιρία για να ανακαλύψεις κάτι για τον εαυτό σου. Να φωτίσεις ουσιαστικά κάτι αθέατο ή και σκοτεινό μέσα σου. Ο πόνος είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος. Αυτό το πιστεύω ακράδαντα. Νομίζω ότι μόνο μέσα από τον πόνο ο άνθρωπος μαθαίνει πραγματικά.
 

Προπώληση μέσω viva.gr

>>Δείτε ποιοι είναι οι επόμενοι καλεσμένοι παρακάτω