© Julian Mommert
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, ο καλλιτέχνης, σκηνοθέτης, χορογράφος, εικαστικός και περφόρμερ που μαγεύει το κοινό στα μεγαλύτερα φεστιβάλ και θέατρα ολόκληρου του πλανήτη με τις υβριδικές δημιουργίες του και τις αισθητικά αποκαλυπτικές εικόνες του, παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το "ΙΝΚ". Ένα έργο πλημμυρισμένο νερό, που θέτει σε δοκιμασία σώμα και ψυχή, μια τολμηρή καταβύθιση στην πολυπλοκότητα της ανθρώπινης επιθυμίας που τιμήθηκε στην Ιταλία με το βραβείο Ubu 2020–21 ("Καλύτερη ξένη παράσταση που παρουσιάστηκε στην Ιταλία"). Το έργο ανεβαίνει στις 12, 13, 14, 15, 19, 20, 21, 26 και 27 Ιανουαρίου 2023 στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη και αποτελεί συμπαραγωγή του Δ. Παπαϊωάννου και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Το "ΙNK" είναι ένα έργο για δύο που δημιούργησε και ερμηνεύει ο ίδιος ο Δ. Παπαϊωάννου με τον Šuka Horn. Η πρώτη του εκδοχή γεννήθηκε το 2020 για δύο σημαντικούς ιταλικούς πολιτιστικούς φορείς, το Torino Danza Festival και το Reggio Emilia Aperto Festival. Φέτος, ο Δ. Παπαϊωάννου, artist in residence του Μεγάρου τα τελευταία πέντε χρόνια, επιστρέφει στο στούντιο και ολοκληρώνει το "ΙΝΚ" ενόψει της νέας του παγκόσμιας περιοδείας, η οποία αρχίζει τον Ιανουάριο του 2023 από την Αθήνα και θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2024. Το Μιλάνο, η Ρώμη, το Μόντρεαλ, το Εθνικό Θέατρο της Κορέας στη Σεούλ, το Sadler’s Wells στο Λονδίνο και η Μπιενάλε Χορού της Λυών είναι μόνο μερικοί από τους ενδιάμεσους σταθμούς του ταξιδιού αυτού, που έχει ως αφετηρία το Μέγαρο. Η περιοδεία του "ΙΝΚ" αποτελεί συμπαραγωγή της Biennale de la danse de Lyon 2023, του Sadler’s Wells London και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και πραγματοποιείται με την υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ.
Λίγα λόγια για το "ΙΝΚ"
Ο φύλακας ενός σκοτεινού, κατακλυσμιαίου σύμπαντος πασχίζει να διατηρήσει την τάξη, ισορροπώντας πάνω σε μια διαρκή ευθραυστότητα. Η εισβολή ενός επισκέπτη από τα έγκατα της γης αναστατώνει τη μοναχική του ύπαρξη, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με την τρυφερότητα και την οδύνη, ακόμη και με τη βαναυσότητα. Σε ένα ντουέτο που σύντομα εξελίσσεται σε μονομαχία, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, αντιμέτωπος με τον χορευτή Šuka Horn, θέτει σε δοκιμασία τα όρια της πραγματικότητας μέσα από τα φίλτρα της επιστημονικής φαντασίας και της φρίκης. Το αποτέλεσμα είναι μια καθηλωτική καταδίωξη, ένα ονειρικό (ή μήπως εφιαλτικό;) ανθρωποκυνηγητό… Ή μήπως είμαστε εμείς που προσπαθούμε να δραπετεύσουμε από το ίδιο μας το υποσυνείδητο
Για τον Δημήτρη Παπαϊωάννου
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έγινε, τα τελευταία επτά χρόνια, ο πρώτος έλληνας καλλιτέχνης των παραστατικών τεχνών που διείσδυσε ως auteur στην παγκόσμια καλλιτεχνική σκηνή. Οι δημιουργίες του είναι διεθνείς συμπαραγωγές και περιοδεύουν εκτενώς δίνοντας sold-out παραστάσεις σε κορυφαία φεστιβάλ και θέατρα του πλανήτη. Θεωρείται "ένας από τους τέσσερις σπουδαιότερους χορογράφους της εποχής μας" (Le Figaro), "δεξιοτέχνης μάγος του θεάτρου και εικονοπλάστης" (The Times), "ο πιο πρωτότυπος χορογράφος του καιρού μας" (la Repubblica), "ένας δεξιοτέχνης των αντιφάσεων", οι δημιουργίες του οποίου "διασταυρώνουν την ομορφιά με την αποστροφή και το θαύμα με την κωμωδία" (The Guardian), αποτελώντας "πράξεις μιας καλλιτεχνικής μαγείας που γεννιέται μπροστά στα μάτια μας" (New York Times).
Οι δύο πρόσφατες δημιουργίες του ταξίδεψαν σε 4 ηπείρους, σε περισσότερες από 30 χώρες και 51 πόλεις: ο "Μεγάλος Δαμαστής" (2017), το πρώτο διεθνές εγχείρημα του Δ. Παπαϊωάννου με 10 συμπαραγωγούς, συμπεριλαμβανομένου του Φεστιβάλ της Αβινιόν, έδωσε 112 παραστάσεις που είδαν πάνω από 70.000 θεατές, ενώ τις 108 παραστάσεις του "Εγκάρσιου προσανατολισμού" παρακολούθησαν περισσότεροι από 80.000 θεατές.
Είναι ο πρώτος καλλιτέχνης που κλήθηκε να δημιουργήσει νέο έργο για το Χοροθέατρο του Βούπερταλ μετά τον θάνατο της Πίνα Μπάους. Είναι ένας από τους ελάχιστους καλλιτέχνες που έχουν στο βιογραφικό τους δημιουργίες με τα ελάχιστα δυνατά μέσα ("Πρώτη ύλη", 2012) και της μεγαλύτερης δυνατής κλίμακας (Τελετή Έναρξης Ολυμπιακών Αγώνων, ΑΘΗΝΑ 2004). Είναι ο πρώτος έλληνας καλλιτέχνης που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου (2017), ενώ έχει 2 υποψηφιότητες για τα βραβεία Emmy (2016) και 2 υποψηφιότητες για τα βραβεία Olivier (2019 και 2022). Γεννημένος στην Αθήνα το 1964, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου κέρδισε νωρίς την αναγνώριση ως ζωγράφος και δημιουργός κόμικς, πριν στρέψει το ενδιαφέρον του στις παραστατικές τέχνες ως σκηνοθέτης, χορογράφος, περφόρμερ και σχεδιαστής σκηνικών, κοστουμιών, μακιγιάζ και φωτισμών. Πριν τις σπουδές του στην ΑΣΚΤ, μαθήτευσε δίπλα στον εμβληματικό ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη.
Το 1986 ίδρυσε την Ομάδα Εδάφους ως αρχικό όχημα για τις πρώτες του παραγωγές, υβρίδια σωματικού θεάτρου, πειραματικού χορού και performance art. Με τις απαρχές της στην underground σκηνή, η Ομάδα ξέφυγε από τα εσκαμμένα και απέκτησε έναν ολοένα διευρυνόμενο αριθμό οπαδών. Η "Μήδεια" (1993), το κατεξοχήν δείγμα γραφής της Ομάδας, σηματοδότησε το πέρασμά της στις μεγάλες σκηνές. Η Ομάδα Εδάφους μέτρησε 17 χρόνια παρουσίας, ως το 2002, στην ελληνική καλλιτεχνική σκηνή, στην οποία άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της. Το 2004 ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έγινε ευρύτατα γνωστός ως ο δημιουργός των Τελετών Έναρξης και Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Δύο χρόνια αργότερα, στην επανεκκίνηση, με το έργο του "2" βρέθηκε στην παράδοξη θέση να δημιουργεί πρωτοποριακά έργα σε μεγάλα αθηναϊκά θέατρα που κατέρριπταν ρεκόρ αριθμού παραστάσεων, πουλώντας πάνω από 100.000 εισιτήρια. Το 2009 άρχισε να χρησιμοποιεί αυτή την πλατφόρμα για να παρουσιάσει θεατρικά πειράματα μεγάλης κλίμακας: το "Πουθενά" (2009) για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Εθνικού Θεάτρου και το "Μέσα" (2011), εξάωρη θεατρική εγκατάσταση στο Θέατρο Παλλάς. Το 2012, αφαιρώντας από τη δουλειά του καθετί που δεν ήταν απολύτως απαραίτητο, δημιούργησε την "Πρώτη ύλη" για το γκαράζ του Φεστιβάλ Αθηνών, μια παράσταση που τον έφερε ξανά επί σκηνής ύστερα από δέκα χρόνια. Στην ίδια αναζήτηση του πρωταρχικού, δημιούργησε το "Still Life" (2014), το πρώτο του έργο που περιόδευσε ευρέως σε Ευρώπη, Λατινική Αμερική, Ασία και Αυστραλία. Το 2015 δημιούργησε την Τελετή Έναρξης για τους Πρώτους Ευρωπαϊκούς Αγώνες (Μπακού 2015).
Τα περισσότερα από 30 έργα του Δ. Παπαϊωάννου καλύπτουν όλο το φάσμα από το μαζικό θέαμα με τους χιλιάδες ερμηνευτές ως το εντελώς προσωπικό και οικείο και έχουν παρουσιαστεί σε πολλές χώρες, από το διάσημο παράνομο θέατρο του "Κτιρίου Καλλιτεχνών" στην Αθήνα ως το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και από στάδια ολυμπιακών διαστάσεων ως το Théâtre de la Ville στο Παρίσι και το Τeatro Olimpico στη Βιτσέντσα,
την BAM-Brooklyn Academy of Music (Ακαδημία Μουσικής του Μπρούκλιν) στη Νέα Υόρκη και το Sadler’s Wells στο Λονδίνο, μεταξύ άλλων. Το 2017 δημιούργησε τον "Μεγάλο Δαμαστή", το πρώτο του διεθνές εγχείρημα με 10 συμπαραγωγούς περιλαμβανόμενου και του Φεστιβάλ της Αβινιόν. Ο "Μεγάλος Δαμαστής" πραγματοποίησε διεθνή περιοδεία μέχρι το 2019. Το 2018 ο Δημήτρης Παπαϊωάννου δημιούργησε για το Χοροθέατρο Πίνα Μπάους του Βούπερταλ το "Since She" που έκανε πρεμιέρα στις 12 Μαΐου 2018 στη Γερμανία.
Το 2020, στη διάρκεια του lockdown της πανδημίας Covid-19, δημιούργησε το "INK". Το 2021 δημιούργησε τον "Εγκάρσιο προσανατολισμό"– κατόπιν παραγγελίας του Φεστιβάλ της Αβινιόν– που έκανε πρεμιέρα στη Λυών (Biennale de la danse 2021) και πραγματοποίησε στη συνέχεια διεθνή περιοδεία σε πάνω από 30 πόλεις. Οι τελευταίοι σταθμοί του "Εγκάρσιου προσανατολισμού", προτού η ομάδα αφοσιωθεί στο "ΙΝΚ", είναι η περίφημη Brooklyn Academy of Music (BAM) και το φημισμένο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.
