Το "Γάλα" του (γράφτηκε το 2003 και πρωτοπαρουσιάστηκε από το Εθνικό το 2006) αποτέλεσε απόλυτο talk of the town, το πρώτο του 21ου αιώνα όσον αφορά στην ελληνική δραματουργία. Η ιστορία της επαναπατρισμένης οικογένειας μεταναστών από την Τιφλίδα που διαδραματίζεται σε ένα ημιυπόγειο της Κυψέλης, έβαλε για τα καλά την υπόθεση "νέο ελληνικό έργο" στη σύγχρονη θεατρική πρακτική, ενώ οι μεταφράσεις του στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα σερβικά, τα πολωνικά μαρτυρούν την καθολική του απήχηση.
Ο Βασίλης Κατσικονούρης είχε ήδη δείξει δείγμα του ταλέντου του ελάχιστα χρόνια νωρίτερα με το "Καλιφόρνια ντρίμιν" (1ο κρατικό βραβείο θεατρικού έργου 2002, ανέβηκε στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού το 2004) και συνέχισε στα επόμενα χρόνια να βλέπει λοξά, μέσα από τους αντι-ήρωές του, την ελληνική διαδρομή στον 21ο αιώνα. Τα έργα του γεμίζουν με ανθρώπους που ζουν σε κάποιου είδους -ψυχικό ή φυσικό- περιθώριο, που ονειρεύονται μια διαφυγή από τη γύρω πραγματικότητα, όχι πάντοτε με τον πλέον δόκιμο τρόπο, που θα ήθελαν να ζουν με τους δικούς τους κανόνες αν και συνήθως συμβιβάζονται - ενώ παράλληλα φέρνει στο προσκήνιο τη σύγχρονη Ελλάδα, την επίπλαστη ευμάρεια του τέλους του 20ού αι. και τη σημερινή -οικονομική, κοινωνική και ηθική- κρίση. Η άρνηση του νεαρού μετανάστη να γίνει με το ζόρι "Έλληνας" στο "Γάλα", οι ματαιώσεις της ζωής μιας μητέρας στο "Μπουφάν της Χάρλεϊ", η επαγγελματική ασφυξία και το όνειρο της μετανάστευσης στο "Καγκουρώ", η απόδόμηση της αισιοοδοξίας της ολυμπιακής περιόδου στο "Γκουντ Λακ", κ.ά., αποτυπώνουν διαφορετικές εκφάνσεις του ίδιου συγγραφικού προβληματισμού.
Συχνά, οι ήρωες του Κατσικονούρη είναι άντρες, εκφραστές του βάρους που ρίχνει η κοινωνία στους ανδρικούς ώμους, φορείς κάποιας ματαίωσης. Μπορεί το περιθώριό τους να είναι η (τρίτη) ηλικία τους, όπως στον "Μάκη", που παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε συν-σκηνοθεσία του συγγραφέα και του Ερρίκου Λίτση και ερμηνεία του δεύτερου. Εκεί ένας παππούς μονολογεί με μόνο ακροατή ένα χρυσόψαρο στη γυάλα του, αφημένος μόνος στο σπίτι, ενώ η υπόλοιπη οικογένεια λείπει σε διακοπές. Ένας απόμαχος της ζωής βουτάει στις αναμνήσεις του, σαρκάζει και αυτοσαρκάζεται, ακολουθεί τη διαδρομή της ζωής του, τα υπαρξιακά αδιέξοδα, τη μοναξιά, τις προσωπικές διαψεύσεις του.
Μια άλλη μοναχική ανδρική φιγούρα είναι αυτή του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή στο "Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα", που ερμηνεύει σε πρώτη παρουσίαση ο Γιώργος Νινιός, σε σκηνοθεσία δική του και της Ερμίνας Κυριαζή (Σταθμός). Και εδώ ένας μονόλογος ενώπιον ενός αόρατου κοινού, τους μαθητές ενός σχολείου, γίνεται η χαρτογράφηση μιας επώδυνης εσωτερικής διαδρομής, κατά την οποία ένας κάποτε σπουδαίος αθλητής κάνει το ταμείο της ζωής του, εστιάζοντας σε μια κομβική απόφαση που του στοίχισε τα πάντα.
Δύο από τους πιο αναγνωρίσιμους ήρωες του Κατσικονούρη, και συνολικά του νεοελληνικού θεάτρου, σύμβολα μιας γενιάς που έμεινε εγκλωβισμένη σε μια παρατεταμένη μετεφηβεία, είναι οι εικοσάρηδες του "Καλιφόρνια ντρίμιν", που σχεδιάζουν -μάταια- να ζήσουν σε ένα κοινόβιο στην Καλιφόρνια αντί να καταταχθούν στο στρατό. "Τι να απέγιναν άραγε είκοσι χρόνια μετά, κατάφεραν να ενηλικιωθούν επιτέλους; Έστω και στραβά; Όπως στραβά πήγανε και τα περισσότερα από αυτά τα είκοσι χρόνια για όλους μας;"˙ με αυτά τα ερωτήματα στο μυαλό ο Βασίλης Κατσικονούρης στράφηκε στη συγγραφή του σίκουελ που τιτλοφορείται "Καλιφόρνια ντρίμιν 2 (20 χρόνια μετά)". Ο Ντίνος, ο Άρης, η Κική και η Βουβού, σαραντάρηδες πια, ζωντανεύουν ξανά και βάζουν μπρος στις μηχανές μιας τραγελαφικής κωμωδίας για μια γενιά ίσως χαμένη, που όμως δεν σταματά να κυνηγά το όνειρο. Πρόκειται για ένα σαρκαστικό δραματουργικό σχόλιο για την κρίση που δεν τελειώνει ποτέ και για μια χώρα όπου "όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν" και θα παρουσιαστεί στο θέατρο Από Μηχανής (από 2/11) σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυλωνά. Στην πολυαναμενόμενη πρώτη παρουσίαση, πρωταγωνιστούν οι Γιάννης Στόλλας, Σταύρος Καραγιάννης, Άννα Ελεφάντη και Στέλλα Ράπτη.
Περισσότερες πληροφορίες
Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα
Πρόκειται για μια ιστορία γεμάτη χιούμορ και συγκίνηση με κύρια θέματά της την ανδρική μοναξιά και τη ματαίωση, μαζί όμως με ένα βαθύ αίσθημα αξιοπρέπειας, ως νίκη σε πείσμα της φθοράς. Ο Τσιτάχ, ένας πολύπειρος βετεράνος τερματοφύλακας της Εθνικής Ελλάδος, κάνει έναν ειλικρινή απολογισμό της μακροχρόνιας πορείας του, προσκεκλημένος από ένα σχολείο για να μιλήσει στα παιδιά για την αξία της άμιλλας και τα αθλητικά ιδεώδη. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αθλητισμού, εξιστορεί γεγονότα και εμπειρίες από τη ζωή και την καριέρα του ξετυλίγοντας σιγά-σιγά το κουβάρι της ύπαρξης του, από τη δόξα, τα πλούτη και τα φώτα της δημοσιότητας μέχρι το μηδέν και το περιθώριο.
Ο Μάκης
Ένας παππούς μοιράζεται με μόνο ακροατή ένα χρυσόψαρο την ιστορία της ζωής του, την ιδεολογία του, τις περιπέτειες των οικογενειακών και των ερωτικών του σχέσεων. Τα παιδιά του έχουν πάει διακοπές. Σαντορίνη, Πάρο, Μύκονο… Ο ίδιος σύχναζε στη Μακρόνησο και στη Γυάρο… Τώρα να τος μόνος του στην Αθήνα μέσα στον καύσωνα. Με τις εμμονές του, τη ματαίωση και τον φόβο του. Δε νοσταλγεί τίποτα από τα περασμένα, ούτε πενθεί. Εκείνος ο μακρινός, ανεξάντλητος πόθος του για ζωή παραμένει και δεν τον αφήνει να παραδώσει τα όπλα. Στο άδειο σπίτι, μόνος του, χλευάζει τους πάντες και τα πάντα και πάνω απ’ όλα τον ίδιο του τον εαυτό. Ένα πρόσωπο με έντονο το στοιχείο του τραγικού και του κωμικού μαζί, που εναλλάσσονται διαρκώς μέχρι την τελική, τρυφερή τους ένωση.
Καλιφόρνια ντρίμιν 2, 20 χρόνια μετά
Οι εικοσάρηδες που γνωρίσαμε στο πρώτο μέρος του έργου σαρανταρίζουν σε μια κοινωνία που βιώνει μια παρατεταμένη κρίση, αλλά δεν παύουν να ονειρεύονται.