Η Λίλλυ Μελεμέ ανοίγει την πόρτα του Νέου Ακάδημου στις 14 Οκτωβρίου και μας εισάγει στον παράξενο κόσμο του "Dogville". Η γνωστή σκηνοθέτρια ανέλαβε να μεταφέρει στη θεατρική σκηνή το "αναρχικό" έργο του Λαρς φον Τρίερ, με την Έλλη Τρίγγου στο ρόλο της μοιραίας Γκρέις, που πρώτη "δίδαξε" η Νικόλ Κίντμαν στον κινηματογράφο, και τον Στέλιο Μάινα ως αφηγητή. Ο Δανός σκηνοθέτης, αντλώντας έμπνευση από το επικό θέατρο του Μπρεχτ, έστησε τον δικό του "ηθικό μύθο", μια φιλοσοφική αλληγορία, με την οποία αποδεικνύει πως, όσο κι αν προσπαθεί κανείς να φτιάξει έναν καλύτερο κόσμο, αυτό που μάλλον κατορθώνει να δημιουργήσει δεν είναι παρά μια διαφορετική μορφή καταπίεσης.
Να παίζει η μπομπίνα
Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι η όμορφη φυγάδα Γκρέις, η οποία φτάνει στην απομονωμένη κωμόπολη Dogville, ύστερα από μια επικίνδυνη καταδίωξη από μια ομάδα γκάνγκστερ στην Αμερική της μεγάλης κρίσης του 1930. Η μικρή κοινότητα συμφωνεί να την κρύψει και για αντάλλαγμα η Γκρέις δέχεται να δουλέψει γι' αυτούς. Ωστόσο, όταν οι γκάνγκστερ αρχίζουν να την ψάχνουν, οι άνθρωποι της κοινότητας απαιτούν μια καλύτερη συμφωνία σε αντάλλαγμα του ρίσκου να περιθάλψουν την άμοιρη Γκρέις, η οποία καταλαβαίνει με σκληρό τρόπο ότι (και) σ’ αυτή την πόλη η καλοσύνη είναι σχετική.
Η ταινία του Τρίερ έκανε αίσθηση από την πρώτη στιγμή που προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2003, βραβεύτηκε σε πολλά διεθνή φεστιβάλ και δίχασε το κοινό, καθώς κατάργησε τις κινηματογραφικές συμβάσεις. Με την ταινία αυτή, ο Λαρς Φον Τρίερ άφησε οριστικά τη στάμπα του στην ιστορία του κινηματογράφου, εισάγοντας τη δικής του έμπνευσης τεχνική "automavision", στην οποία προτάσσει την τυχαιότητα της εικόνας, αφού το καδράρισμα δεν ελέγχεται πια από τον σκηνοθέτη, αλλά από έναν υπολογιστή που επιλέγει την κλίση, τη μετακίνηση ή το ζουμ της κάμερας. Επιπλέον, τόλμησε να στήσει τη σινεφίλ αλληγορία για την ανθρώπινη θηριωδία σ’ ένα αχανές πλατό, αντί για πραγματικό ντεκόρ, με έντονα μινιμαλιστική σκηνογραφική αντίληψη, θεατρικό φωτισμό, πάνω σε ένα μαύρο πάτωμα σημαδεμένο με γραμμές από κιμωλία που οριοθετούν τα σπίτια του Dogville και με λίγα έπιπλα διάσπαρτα στο χώρο. Υπάρχει συνοχή στην αφήγηση, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό και αυτό καθιστά πρόκληση κάθε θεατρική μεταφορά του έργου.
Μετά το τρίτο κουδούνι
Υπάρχει πάντα μια μυθολογία γύρω από τα "μεγάλα", τα πολυσυζητημένα έργα που κάθε καλλιτέχνης πρέπει να παραμερίσει προκειμένου να δει πώς θα συνομιλήσει ο ίδιος με αυτά. Σ’ αυτή την τρίτη μεταφορά του "Dogville" σε αθηναϊκή θεατρική σκηνή, η έμπειρη Λίλλυ Μελεμέ διαχειρίστηκε ένα θεατρικό κείμενο που βασίζεται μεν στο τελικό κινηματογραφικό σενάριο, αλλά και σε παλαιότερες εκδοχές του. Με αυτό τον τρόπο προστέθηκαν τμήματα του κειμένου που είχαν κοπεί από την τελική εκδοχή του σεναρίου της ταινίας ή τελικά παρουσιάστηκαν στην ταινία ως εικόνες χωρίς διάλογο (διασκευή για τη σκηνή: Christian Lollike). Η ιστορία χαρακτηρίζεται από μια ροή γεγονότων που οδηγούν στην κορύφωση και, μέσα από τη στάση των ανθρώπων που κατοικούν στην "Πόλη των σκύλων", διαφαίνονται άφθονες προτεσταντικές αναφορές κι ένα πλέγμα ενοχών – οι Σκανδιναβοί, όπως ο Τρίερ, γνωρίζουν καλά να το στήνουν. Αποκαλύπτεται μια ηθική διάσταση για την κοινότητα και την αποξένωση, παραδίδεται ένα μάθημα για το πώς κάποιος μπορεί να είναι εξίσου άνθρωπος και… απάνθρωπος. Οι διάλογοι σαν ηλεκτροφόρα σύρματα πυροδοτούν τη σκέψη και τα συναισθήματα. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να μεταγράψεις το σεναριακό στόρι σε θεατρικό λόγο και να δώσεις με έναν τρόπο υπόσταση στο νοηματικό βάθος των εικόνων. Η σκηνοθέτρια ποντάρει στη σιγουριά των ηθοποιών: Έλλη Τρίγγου (Γκρέις), Θοδωρής Κατσαφάδος (Τζακ), Νικολέτα Βλαβιανού (Μαμά Τζίντζερ), Βαγγέλης Αλεξανδρής (Τσακ), Ανδρέας Νάτσιος (Μπεν), Φωτεινή Παπαχριστοπούλου (Βέρα), Αλέξανδρος Μαυρόπουλος (Τομ), Πάρης Λεόντιος (Ιάσονας), Νίνα Εππα (Λιζ), Στέλιος Μάινας (αφηγητής). Για τη σκηνική πρόταση που καταθέτει η Μελεμέ συνεργάστηκε με τον Αντώνη Γαλέο στη μετάφραση, τον Σταύρο Γασπαράτο στη σύνθεση, τη Θάλεια Μέλισσα στα σκηνικά, τη Βασιλική Σύρμα στα κοστούμια και τη Μελίνα Μάσχα στους φωτισμούς.
Τρία πρόσωπα κλειδιά
Γκρέις: Η Έλλη Τρίγγου αναλαμβάνει το ρόλο της μοιραίας Γκρέις, που κατακλύζεται από το φόβο, υπομένει την εκμετάλλευση, αλλά με μια συγκινησιακή ένταση και μια δύναμη που σε καθηλώνει.
Αφηγητής: Ο Στέλιος Μάινας σε ρόλο-κλειδί ξεσκεπάζει μέσα από την αφήγησή του τη νοοτροπία της εκμετάλλευσης, τη φοβισμένη και πονηρή κοσμοθεωρία των ακαλλιέργητων ανθρώπων.
Τόμας: Ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος επωμίζεται το ρόλο του νεαρού φιλόσοφου που υποστηρίζει την Γκρέις, όταν η παραμονή της μπαίνει σε ψηφοφορία και οι κάτοικοι της Dogville αποφασίζουν ότι θα μείνει με αντίτιμο την εργασία της.
Περισσότερες πληροφορίες
Dogville
Αριστουργηματική αλληγορία που εξετάζει τα όρια της ηθικής, παίζει με το δίπολο θύμα-θύτης, ενώ ξεγυμνώνει τα κατώτερα ένστικτα της ανθρώπινης φύσης.