Ομάδα ContraTiempo: "Το θέατρο έχει σκοπό να διορθώσει την ανθρώπινη κακοτοπιά"

Οι Γιώργος Αντωνόπουλος και Θωμάς Θάνος, ιδρυτές της νέας θεατρικής ομάδας ContraTiempo, μας συστήνονται, μας μιλούν για τα πρώτα τους βήματα, το "Μπαλκόνι” του Ζαν Ζενέ και την παράσταση "Η επανάσταση δεν θα γίνει ποτέ" που εμπνεύστηκε από αυτό το έργο του σημαντικού θεατρανθρώπου, σε πρωτότυπο κείμενο και σκηνοθεσία του Δημοσθένη Παπαδόπουλου. Η παράσταση κάνει πρεμιέρα στο Ξενοδοχείο Μπάγκειον στις 8 Απριλίου. Διαβάστε περισσότερα για την παράσταση εδώ.

Πώς προέκυψε η δημιουργία της ομάδας ContraTiempo και έπειτα η συνεργασία σας με τον Δημοσθένη Παπαδόπουλο σε αυτήν την πρώτη παράσταση "Η επανάσταση δεν θα γίνει ποτέ";
Γ.Α.: Με τον Θωμά συναντηθήκαμε στην δραματική σχολή και αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι κοινό στο χώρο του θεάτρου, να φτιάξουμε μια δική μας ομάδα. Μετά συμπορευθήκαμε και μουσικά, στη μπάντα που είμαστε μέχρι σήμερα τους Αλγίμωτρα. Πέρυσι πήραμε την απόφαση να ξαναβάλουμε μπροστά το θέατρο με τη δημιουργία μιας εταιρείας (ContraTiempo) και το ανέβασμα μιας παράστασης. Έτσι καλέσαμε τον Δημοσθένη να αναλάβει τη σκηνοθεσία του θεατρικού που θα ανεβάζαμε. Εκείνος δέχτηκε και για καλή μας τύχη μας πρότεινε και το συγκεκριμένο έργο. Μια πραγματικά εκπληκτική επιλογή.

Θ.Θ.: Με το Γιώργο Αντωνόπουλο γνωριστήκαμε στη δραματική σχολή, όπου εγώ ήμουν στο πρώτο και αυτός στο τρίτο έτος. Όταν ήρθε η πρώτη καραντίνα, αποφασίσαμε ότι θέλαμε να κάνουμε κάτι δικό μας στο θέατρο, όπως και στη μουσική. Ο Δημοσθένης ήταν πολύ αγαπημένος μου δάσκαλος για τρία χρόνια στη δραματική, οπότε ήταν ο πρώτος που μου ήρθε στο μυαλό. Του μιλήσαμε, έδειξε αμέσως ενδιαφέρον και έπειτα από ανταλλαγή διαφόρων πιθανών κειμένων, καταλήξαμε στο "Μπαλκόνι" του Ζενέ, από το οποίο προέκυψε και το έργο μας.

"Ο Ζενέ είχε αυτή την ευφυή ιδέα να παραλληλίσει έναν οίκο ανοχής και τους ανθρώπους που τον απαρτίζουν με την εξουσία και τους φορείς της. Ο Δημοσθένης, διασκευάζοντας το έργο, έβγαλε την ουσία του, τόσο, σατιρίζοντας την εξουσία αλλά παράλληλα, θέτοντάς και ερωτήματα σχετικά με το πόσο μπορεί ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος να αντέξει ή να αντισταθεί απέναντι της”.

Μιλήστε μας για τη δική σας διασκευή πάνω στο "Μπαλκόνι” του Ζαν Ζενέ. Πρόκειται για μια κοινωνικοπολιτική σάτιρα του μηχανισμού της εξουσίας και της αντίστασης σε αυτήν ή μια αλληγορία για την υπαρξιακή αγωνία του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου;
Γ.Α.: Δεν νομίζω ότι απευθύνεται μόνο στη Δύση. Ο Ζενέ κάνει μία ξεκάθαρη δήλωση, για το πώς θα λειτουργούν τα κράτη τα επόμενα χρόνια. Αναφέρεται περισσότερο στην εξουσία και τη δυναμική της, παρά στην αντίσταση. Δείχνει πώς η εξουσία ξεπερνάει την ανθρώπινη υπόσταση. Γίνεται ένας ανεξάρτητος οργανισμός που χρησιμοποιεί τους ανθρώπους για να τρέφεται και όποτε θέλει τους αποβάλλει με την ίδια ευκολία. Κατά συνέπεια μπορεί να συντρίψει και εκείνους που την ασκούν, αλλά και την κάθε μορφή αλλαγής. Μπορεί να παρασύρει τους πάντες, με όλους τους τρόπους, απ' όλες τις πλευρές. 

Θ.Θ.: Θα έλεγα πως πρόκειται και για τα δύο. Ο Ζενέ είχε αυτή την ευφυή ιδέα να παραλληλίσει έναν οίκο ανοχής και τους ανθρώπους που τον απαρτίζουν με την εξουσία και τους φορείς της. Ο Δημοσθένης, διασκευάζοντας το έργο, έβγαλε την ουσία του, τόσο, σατιρίζοντας την εξουσία αλλά παράλληλα, θέτοντάς και ερωτήματα σχετικά με το πόσο μπορεί ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος να αντέξει ή να αντισταθεί απέναντι της.

Πόσο εύστοχα σχολιάζει το σήμερα;
Γ.Α.: Η απάντηση είναι ότι οι συγγραφείς γράφουν για το δικό τους σήμερα, όχι για το δικό μας. Το ότι όλα αυτά τα σήμερα συνταιριάζουν, φανερώνει κάτι τραγικό για την εξελικτική μας πορεία ως είδος στους αιώνες. Το θέατρο έχει σκοπό να διορθώσει την ανθρώπινη κακοτοπιά.

Θ.Θ.: Πολύ. Ασχολούμαστε με αυτό το έργο εδώ και ενάμιση χρόνο και ανακαλύπτουμε συνεχώς όλο και περισσότερα στοιχεία που το κάνουν επίκαιρο. Ο πόλεμος και η παγκόσμια κρίση που βιώνουμε σε κάθε επίπεδο είναι κάποια από αυτά.

Πώς διαχειρίζεστε επί σκηνής το γοητευτικό παιχνίδι της μεταμόρφωσης που στήνει ο Ζενέ;
Γ.Α.: Είναι η μεταμόρφωση του ανθρώπου που λαμβάνει εξουσία. Ανούσια ανθρωπάκια παίρνουν δύναμη εξαιτίας της, τυχαία, χωρίς να έχουν τις ανάλογες περγαμηνές. Και όταν εκείνη τους ξεβράσει χάνουν τη δύναμή τους, "την αξιοπρέπειά τους" όπως χαρακτηριστικά λένε. Η ερώτηση είναι απόλυτα επιτυχημένη "η γοητεία της μεταμόρφωσης". 

Θ.Θ.: Προσπαθώ να το αντιμετωπίζω με ειλικρίνεια και να το ευχαριστιέμαι. Πρόκειται για ένα έργο που πραγματεύεται πολύ σοβαρά ζητήματα, παρόλα αυτα, προσπαθώ να έχω και μια ελαφράδα την ώρα που παίζω, κι αυτό διότι πρέπει να μπορώ να αναδεικνύω τον υπέροχο ποιητικό λόγο του. Αυτό είναι ένα σπουδαίο μάθημα που πήρα από το σκηνοθέτη μου.

 

Πώς σχολιάζετε τη φράση του Ζαν Πολ Σαρτρ "Ο Ριμπό ήθελε να αλλάξει τη ζωή. Ο Μαρξ την κοινωνία. Ο Ζενέ δεν θέλει να αλλάξει τίποτε. Εάν θέλουμε να κάνουμε κριτική σε θεσμούς, ο Ζενέ είναι ο τελευταίος στον οποίο πρέπει να υπολογίζουμε: δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτούς. Κάνει ό, τι μπορεί για να κρατήσει στη ζωή την κοινωνική τάξη των πραγμάτων, από την οποία ο ίδιος είναι αποκλεισμένος. Γιατί ο Ζενέ έχει ανάγκη τον αυστηρό αποκλεισμό από αυτή την τάξη για να μπορέσει να επιτύχει την τελειότητα της διαφθοράς”.
Γ.Α.: Να σας πω την αλήθεια δεν γνώριζα καν αυτή τη φράση. Δεν ξέρω τι είχε στο μυαλό του ο Σαρτρ, με τι τρόπο λέει αυτό που λέει για τον Ζενέ! Όπως επίσης δεν γνωρίζω τις μεταξύ τους σχέσεις, καθώς είναι δύο άνθρωποι που σχεδόν γεννήθηκαν και πέθαναν μαζί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μιλάμε για σπουδαίες προσωπικότητες. Ο Σαρτρ ήταν ένας στρατευμένος συγγραφέας, ήταν Μαρξιστής, ίσως να μην του άρεσε που δεν έκανε και ο Ζενέ το ίδιο. Αμφότεροι έχουν μία κοινή πορεία τα πρώτα χρόνια της ζωής τους με πολλές κακουχίες και αυστηρούς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Αργότερα ο καθένας κάνει τις επιλογές του, αλλά η γενική πορεία τους έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά.

Θ.Θ.: Τη βρίσκω πολύ εύστοχη, μέσα στις αντιθέσεις της. Ο Ζένε απο νεαρή ηλικία υπήρξε άνθρωπος των αντιθέσεων. Παραβατικός, παράνομος, τυχοδιώκτης και από την άλλη καλλιτέχνης, διανοούμενος, ποιητής, φιλόσοφος. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο ίδιος είχε ανάγκη να παραμένει αποκλεισμένος από τις νόρμες και την τάξη πραγμάτων της δυτικής κοινωνίας, προκειμένου να μπορέσει να εκφράσει αυτό που είχε μέσα του και να πετύχει "την τελειότητα της διαφθοράς". Δηλαδή, να αφυπνίσει.

Πώς βλέπετε το χώρο του θεάτρου ως νέοι ηθοποιοί;
Γ.Α.: Βρίσκεται σε μία φάση αναδιοργάνωσης και αναδιαμόρφωσης. Περνάει και αυτό την δική του κρίση, όπως και όλος ο πλανήτης. Ωστόσο είναι φτιαγμένο για αυτές τις καταστάσεις, αντέχει και βοηθάει στα δύσκολα. Οπότε ίσως και να είμαστε τυχεροί που θα το χρησιμοποιήσουμε όπως πρέπει. Εκτός από ηθοποιοί είμαστε και ομάδα, πιστεύουμε στις συνεργασίες. Οι περισσότεροι άνθρωποι προσφέρουν περισσότερες λύσεις και ιδέες. Η Contratiempo μας προσφέρει έναν χώρο για να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας.

Θ.Θ.: Προσωπικά, απολαμβάνω το θέατρο από την πρώτη στιγμή που αποφοίτησα. Είναι ένας πολύ δύσκολος κλάδος, με πολλούς τομείς που πρέπει να αλλάξουν, αλλά είμαι φύσει και θέσει αισιόδοξος άνθρωπος. Πιστεύω ότι αυτή η πολυπόθητη αλλαγή, αργά ή γρήγορα θα έρθει.