Γιάννης Τσίρος:"Η "ειρήνη" είναι πλέον το πιο  θλιβερό ανέκδοτο"

Πόσο δύσκολη υπόθεση είναι η θεατρική συγγραφή;
Η θεατρική γραφή και η δραματουργία, γενικότερα, θυμίζουν αρχιτεκτονικό οικοδόμημα. Κάθε αποτυχημένη επιλογή και κάθε δομικό λάθος προκαλούν τον κίνδυνο κατάρρευσης. Σίγουρα όμως υπάρχουν και δυσκολότερες υποθέσεις.

Ποια ώρα της ημέρας γράφετε;
Συνήθως τις νυχτερινές ώρες απλώνω και προχωράω το κείμενο, και νωρίς το πρωί κάνω τις τελικές διορθώσεις. Πολλές φορές ξυπνάω στις 5 ή 6, πριν βγει  ο ήλιος. Εκείνη τη στιγμή το μυαλό μου είναι καθαρό.

Έργα σας όπως τα "Αξύριστα πιγούνια", ο "Άγριος σπόρος", η "Αόρατη Όλγα" αποτελούν μια προκλητική δήλωση ενάντια στον καθωσπρεπισμό και τον κοινωνικό εφησυχασμό. Γιατί σας ενοχλεί τόσο;
Ο "καθωσπρεπισμός" είναι πάντα ενοχλητικός σε κάθε του έκφραση. Χειρότερος όμως είναι ο κοινωνικός εφησυχασμός. Σε κάθε ιστορική στιγμή που η ανθρωπότητα βρέθηκε μπροστά σε δεινά, ο εφησυχασμός της κοινωνίας είχε μεγάλο μερίδιο ευθύνης.

​Κάθε νέο έργο που γράφετε έχετε τη φιλοδοξία να ξεπεράσει το προηγούμενο;
Κάθε νέο έργο μοιάζει με ένα ξεχωριστό σύμπαν. Σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να το δω ανταγωνιστικά με κάποιο προηγούμενο. Η φιλοδοξία όμως υπάρχει, και πάντα θα ήθελα να ξεπερνάω τον εαυτό μου.

Θέλετε να δημιουργήσετε οικείες εικόνες στο θεατή ή να τον βάλετε κατευθείαν στην ψυχή του κάθε ήρωα;
Πιστεύω ότι όταν δημιουργείς οικείες εικόνες και γνωστές καταστάσεις στον θεατή, μπαίνει ο ίδιος στην ψυχή των ηρώων. Άλλωστε αυτό είναι και το ζητούμενο, διαφορετικά θα καταλήγαμε σε έναν στείρο διδακτισμό.

Πώς προέκυψε η ιδέα για την "Ημέρα Κυρίου";
Η "Ημέρα Κυρίου" είναι ένα πολύπαθο έργο. Γράφτηκε σε τρεις διαφορετικές περιόδους, όπου προσπαθούσα να προσεγγίσω χωρίς ακρότητες τις σχέσεις των τεσσάρων χαρακτήρων. Όταν αναφέρεσαι σε σχέσεις αφεντικών και υπαλλήλων, είναι πολύ εύκολο να ολισθήσεις σε στερεότυπα.

​

Τι σημαίνει για εσάς το γεγονός ότι ο Μάνος Καρατζογιάννης ανεβάζει την "Ημέρα Κυρίου";
Η επιλογή κάποιου σκηνοθέτη ποτέ δεν σου δίνει εγγυήσεις. Καθορίζει όμως το αποτέλεσμα επί σκηνής. Με τον Μάνο γνωριστήκαμε πριν από κάποια χρόνια. Με εντυπωσίασαν η καταπληκτική του ενέργεια και ο τρόπος με τον οποίο προσέγγιζε τα πράγματα. Σίγουρα υπάρχουν αρκετοί σκηνοθέτες πιο έμπειροι από τον Μάνο, αλλά ελάχιστοι πιο τολμηροί.

Ποιες σκέψεις κάνετε για την πολιτική και κοινωνική συγκυρία που ζούμε;
Θα ήθελα να κάνω αισιόδοξες σκέψεις, αλλά οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν. Είναι θλιβερό ότι ύστερα από μια πανδημία βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός γενικευμένου πολέμου. Μοιάζει σαν η ιστορία να μη δίδαξε τίποτα τους ηγέτες μας. Τους βρίσκω τόσο αποτυχημένους όσο και εμάς τους ίδιους, που δεν έχουμε τον τρόπο για μια ουσιαστική παρέμβαση. Η "ειρήνη" είναι πλέον το πιο θλιβερό ανέκδοτο.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Αν εξαιρέσουμε το φόβο για τη ζωή και το θάνατο, περισσότερο με τρομάζει ο ίδιος ο φόβος. Μοιάζει να καλλιεργεί τις προϋποθέσεις για κάθε επικίνδυνη και ολοκληρωτική κατάσταση.

​Με ποιον τρόπο στέκεστε απέναντι στη λογοκρισία;
Η λογοκρισία μοιάζει με τον παντρεμένο, που, όταν φεύγει από το πορνείο και γυρίζει σπίτι, επικρίνει τη γυναίκα του για το προκλητικό της ντύσιμο. Μόνο έτσι μπορώ να τη δω. Άλλωστε, κάθε μορφή λογοκρισίας, παρά την ισχύ της, στο τέλος γελοιοποιείται.

Η πολιτική ορθότητα είναι η νέα λογοκρισία στην τέχνη;
Όχι μόνο στην τέχνη. Πρόκειται για ένα φαρισαϊκό σύστημα ιδεών, που κόπτεται να καθαρίσει την κοινωνικά ανάρμοστη συμπεριφορά, αλλά στην ουσία την κρύβει κάτω από το χαλί. Θυμίζει ένα άτυπο παραδικαστικό κίνημα αυτόκλητων εισαγγελέων, που σχεδόν αναζητούν θεσμικό ρόλο στην κοινωνία.

Υπάρχουν όρια στην τέχνη;
Ένα είδος τέχνης που δίνει αλάθητα την απάντηση είναι η μουσική. Τα όριά της είναι το πεντάγραμμο. Μπορεί να υπάρχουν υψηλότερες και χαμηλότερες νότες, μέχρι εκεί που μπορεί να ακούσει το ανθρώπινο αφτί. Εντός πενταγράμμου υπάρχουν άπειροι συνδυασμοί, χωρίς όρια, αφού βέβαια εντάσσονται στους κανόνες της αρμονίας. Κάθε φάλτσο μοιάζει με αυθαιρεσία. Η τέχνη έχει, λοιπόν, τα όριά της. Άνευ ορίων είναι μόνο η βλακεία.