Γιώργος Παπαγεωργίου: "Στα social media ο πόνος, η χαρά, όλα γίνονται μία σούπα με φοβερή ταχύτητα"

Σκηνοθετείς και παράλληλα παίζεις. Νιώθεις γεμάτος με όλα όσα κάνεις;
Είμαι πολύ καλά με ό,τι ζω κι ό,τι έχω ζήσει. Είμαι γεμάτος από εμπειρίες και πάντα θέλω να δοκιμάζω νέα πράγματα. Αν δεν το κάνω, δεν υπηρετώ τη φύση του επαγγέλματος που έχω επιλέξει: οι ηθοποιοί έχουν παντρευτεί το ρίσκο.

Σχολιάζοντας αυτό το ρίσκο, η ηθοποιός Λουκία Πιστιόλα μίλησε πρόσφατα για τις πενιχρές απολαβές των ηθοποιών, που σήμερα μπορεί να είναι και 100 ευρώ το μήνα. Πώς το σχολιάζεις;
Η ψαλίδα των αμοιβών στους ηθοποιούς είναι μεγάλη, άνιση και για το λόγο αυτόν ζητάμε συλλογική σύμβαση· πρέπει να υπάρχει ένας μισθός αξιοπρέπειας. Το νούμερο που αναφέρει η Λουκία Πιστιόλα είναι πραγματικό και το λέω βάσει προσωπικής εμπειρίας. Συμμετείχα σε παράσταση με ποσοστά και λόγω κακής οικονομικής διαχείρισης πληρώθηκα € 340 για τις πρόβες και τις παραστάσεις. Δηλαδή απασχολήθηκα σε μία εργασία για ένα πεντάμηνο και πήρα αυτό το ποσό. Αν ήμουν στο ταμείο ανεργίας, θα έπαιρνα περισσότερα χρήματα το μήνα. 

Φαίνεται ότι δεν αφήνεις τα πράγματα στην τύχη, υποστηρίζεις τις επιλογές σου, κι αυτό φάνηκε από την απόφασή σου να ανεβάσεις τον "Αρίστο", που συνεχίζει να παίζεται από το 2018.
Στην περίπτωση του "Αρίστου" είχα εμμονή και επιμονή ταυτόχρονα. Υπήρχαν όλες οι αφορμές για να εγκαταλείψω το σχέδιο του ανεβάσματος, αλλά κάτι μέσα μου δεν με άφηνε να υποχωρήσω και σήμερα, μετά το πρώτο ανέβασμα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, ξαναπαίζεται στο Πορεία. Με την παράσταση αυτή βρέθηκα να οδηγώ φορτηγό στην εθνική και να ψάχνω με gps χωριά και πόλεις, βρέθηκα να κατεβάζω σκηνικά τα μεσάνυχτα για να παίξουμε την άλλη μέρα. Ανδρώθηκα στη δουλειά με αυτήν την παράσταση, με άλλαξε συνολικά. Ο "Αρίστος" είναι μία κομβική στιγμή της ζωής μου, όχι απλώς μια παράσταση που έκανε επιτυχία.

Τώρα, τι σε έκανε να επιλέξεις τη "Δεσποινίδα Μαργαρίτα" του Ρομπέρτο Ατάιντε και να εμπιστευτείς τον Πάνο Παπαδόπουλο στον ομώνυμο ρόλο;
Αγαπώ πάρα πολύ το κλασικό έργο και για μένα η "Δεσποινίς Μαργαρίτα" είναι ένα διαχρονικό κείμενο που πραγματεύεται ζητήματα της εποχής μας. Ψάχνοντας με ποιο έργο θα συνεχιζόταν η συνεργασία με τον Πάνο Παπαδόπουλο, μετά τον "Επιθεωρητή" του Γκόγκολ, γεννήθηκε αυτή η ιδέα. Εκτιμώ πάρα πολύ τον Πάνο, επικοινωνούμε στο κομμάτι της ευαισθησίας και του χιούμορ. Βρήκα μία ρωγμή στο έργο, που αφορά τη μοναχικότητα, και για μένα η παράσταση αφιερώνεται στους μοναχικούς ανθρώπους. Αυτή η πολύ ιδιαίτερη ηρωίδα έχει χιούμορ και στην παράσταση προσθέτουμε κι εμείς το δικό μας. Θέλουμε να φανεί για ποιο λόγο κάνει και λέει όλα αυτά τα σουρεαλιστικά. Το έργο είναι ένας ξεκάθαρος συμβολισμός για την έννοια της καταπάτησης της ελευθερίας από την κρατική καταστολή. Η Μαργαρίτα φέρεται τυραννικά στους μαθητές της, γιατί αυτός είναι ο κώδικας μέσα στον οποίο μεγάλωσε. Ο Ατάιντε προσπαθεί να δείξει τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνεται η βία στην ψυχή. Η Μαργαρίτα επιθυμεί να αγαπηθεί, θέλει να ακουμπήσει την ψυχή κάποιου. Αυτή η ανάγκη και η μοναχικότητά της με κέρδισαν.

Από τις φωτογραφίες φαίνεται ότι δημιουργήσατε μια ιδιαίτερη περσόνα. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της;
Δεν αντιμετωπίζω τη Δεσποινίδα Μαργαρίτα με αυστηρά ρεαλιστικούς όρους. Την υποδύεται ένας άντρας, αλλά σημασία δεν έχει το φύλο σε αυτή την παράσταση, σημασία έχει το ανθρώπινο πλάσμα. Μέσα από το χιούμορ που υπάρχει στο κείμενο, φαίνεται σαν να λαχταράει να ξεχωρίσει· όταν θέλεις να τονίσεις το κωμικό στοιχείο που έχει το έργο, περνάς μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς και δεν πας με το σταυρό στο χέρι. 

Παράλληλα κάνεις πρόβες για τον "Αυτόχειρα" του Νικολάι Έρντμαν στο Εθνικό Θέατρο; 
Ναι, και είμαι πολύ χαρούμενος και με αυτή την παράσταση, γιατί πρόκειται για ένα θαυμάσιο έργο, και ο θίασος είναι πάρα πολύ δοσμένος στην πρόβα. Πρόκειται για μια καραμπινάτη μαύρη κωμωδία, με φρενήρεις ρυθμούς και ένα πάρα πολύ ωραίο twist στο τέλος του έργου. Η σκηνοθεσία μου θέλω να ενισχύσει αυτήν τη στροφή. Ο Έρντμαν λαχταράει να ακουστούν πράγματα για το καθεστώς που ήταν πάνω από το κεφάλι του. Αποτυπώνει τη ζωή της Ρωσίας μία δεκαετία μετά την επανάσταση και είναι σαν να χωρίζει το έργο σε δύο κομμάτια. Στην αρχή, παρακολουθώντας τη ζωή του Σεμιόν Σεμιόνοβιτς, τον οποίο ερμηνεύει ο Μανώλης Μαυροματάκης, λέει μια ιστορία που έχει κάπως πλάκα, αλλά στο τέλος ως πληγωμένος κομμουνιστής, βλέποντας την πορεία της επανάστασης, αρθρώνει ξεκάθαρα τις σκέψεις του. Κατηγορήθηκε γι’ αυτό το έργο, το οποίο ανέβηκε για πρώτη φορά ύστερα από τεράστιο αγώνα του Μαγιακόφσκι.

Και τα δύο έργα αγγίζουν την έννοια της ουτοπίας με έναν τρόπο;
Τόσο στη "Δεσποινίδα Μαργαρίτα" όσο και στον "Αυτόχειρα" διαφαίνεται η λαχτάρα να πιστέψουμε σε μια ουτοπία, η ανάγκη του ανθρώπου να πιστέψει στην ψευδαίσθηση και ως προς αυτό το κομμάτι τα δύο έργα συναντιούνται με κάτι δικό μου. Πάντα σκηνοθετώ έργα τα οποία συναντιούνται με κάτι που έχω εγώ μέσα μου. Δεν είμαι ο σκηνοθέτης που θα κάνει πράγματα απλώς για να βγει η σεζόν, υπάρχει πάντα μια προσωπική αφετηρία. Έχω ανάγκη την ψευδαίσθηση, κι ας ξέρω πέρα από κάθε αμφιβολία ότι είναι ψέμα. Βλέπω για παράδειγμα την ταινία του Αγγελόπουλου "Μία αιωνιότητα και μία μέρα" και ξέρω ότι αυτή η εποχή έχει τελειώσει για πάντα, ότι το όνειρο ματαιώθηκε, αλλά, ακόμα κι έτσι, εγώ έχω ανάγκη να το συναντάω.

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είναι από τους πιο αγαπημένους σου δημιουργούς;
Έχω μία εμμονή μαζί του και μάλιστα στον "Αυτόχειρα", σε ένα σημείο αιχμής του έργου όπου ο συγγραφέας θέλει να μιλήσει από την ψυχή του, δανειζόμαστε ένα κείμενο του Αγγελόπουλου από το "Βλέμμα του Οδυσσέα", ενώ στο φινάλε του έργου η παράσταση επιχειρεί να συνομιλήσει με τον Τσέχοφ. Αυτό δεν γίνεται επειδή το κείμενο είναι ελλιπές, αλλά για να δημιουργηθεί μια συνομιλία που αφορά τον πυρήνα της ιστορίας. Αγαπώ τον Τσέχοφ και τον Αγγελόπουλο και πολλούς ακόμα, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση ήθελα να κλείσω το μάτι σε αυτούς τους δημιουργούς, γιατί νιώθω ότι συνδέονται με τον Έρντμαν. 

Μέσα σ’ όλα αυτά έχεις γυρίσματα και για την τηλεόραση;
Μένει ένας μήνας για να ολοκληρώσουμε τον κύκλο των επεισοδίων της "Σκοτεινής θάλασσας" που προβάλλεται στο MEGA. Έχω αγαπήσει αυτήν τη δουλειά: με κέρδισαν ο ρόλος, το καστ και το σενάριο. Εμπιστεύτηκα τυφλά το όνομα του Γρηγόρη Καραντινάκη και όχι άδικα. Οι συνθήκες παραγωγής είναι τέτοιες, που δεν μπορείς απλώς να τσαλαβουτήσεις· αντιμετωπίζουμε το γύρισμα με κινηματογραφικούς όρους. 

Αληθεύει ότι συμβουλεύτηκες ψυχολόγους για να ερμηνεύσεις το ρόλο του Χρήστου, ενός ανθρώπου που πάσχει από διπολική διαταραχή και θεωρείται ο βασικός ύποπτος για την εξαφάνιση μιας κοπέλας; 
Καταρχάς έγινε πολύ σημαντική έρευνα από το σεναριογράφο και το σκηνοθέτη σε σχέση με τη μανιοκατάθλιψη, το πώς αποτυπώνεται και τι προκαλούν τα χάπια. Πήγα σε ψυχολόγους, διάβασα για το πώς είναι ένας διπολικός, αλλά τις πιο χρήσιμες πληροφορίες τις πήρα από έναν άνθρωπο που παίρνει αγωγή ως μανιοκαταθλιπτικός. Το ρήμα που χρησιμοποίησε μιλώντας μου ενεργοποίησε τη σχέση μου με τον Χρήστο, το ρόλο που ερμηνεύω. Ένας μανιοκαταθλιπτικός δεν παθαίνει μανιοκαταθλιπτικό επεισόδιο, κάνει. Αυτό το ενεργητικό ρήμα ξεκλείδωσε κάτι πολύ διαφορετικό μέσα μου. 

Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στον εαυτό σου, τι θα ήταν αυτό;
Κάποια κόμπλεξ που έχω, ενώ θα ήθελα πάρα πολύ να μάθω αυτό που λέμε "The art of not giving a fuck". Νομίζω ότι έτσι γίνεσαι πιο ελεύθερος, δεν κουβαλάς ανασφάλειες.

Ένα ταλέντο που θα ήθελες να έχεις;
Θα ήθελα να μπορώ να καταλαβαίνω τα μηχανολογικά. Πάω για σέρβις τη μηχανή, μου μιλάνε για το πιστόνι και δεν καταλαβαίνω μία. Είμαι το απόλυτο θύμα σε ό,τι αφορά αυτά τα ζητήματα. 

Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σου σχέδια;
Το καλοκαίρι θα παίξω στην "Αντιγόνη" του Τσέζαρις Γκραουζίνις στο Φεστιβάλ Αθηνών και για τον επόμενο χειμώνα σχεδιάζω τη σκηνοθεσία του "Ο θάνατος στη Βενετία" του Τόμας Μαν σε παραγωγή του Πορεία. Πρώτα διάβασα τη νουβέλα και μετά είδα την ταινία του Βισκόντι. Με ενδιαφέρει η υπαρξιακή διαδρομή του ήρωα. Είναι έντονη και μπαίνει σε κάποιο απαγορευμένο, κρυφό, σκοτεινό και ταυτόχρονα σπαρακτικό μονοπάτι που είναι η αναζήτηση του έρωτα. Ενός έρωτα που βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Θέλω οι θεατές να κάνουν το ταξίδι που έκανα κι εγώ διαβάζοντάς το. Αυτό θα προσπαθήσουμε με τη διασκευή του Στρατή Πασχάλη. Με συγκινεί το γεγονός ότι είναι μια αυτοβιογραφική ιστορία. 

Θα πήγαινες στη Βενετία για να αφουγκραστείς τον τόπο και την ιστορία;
Πήγαμε με τη Δανάη ταξίδι του μέλιτος στην Ιταλία και στο road trip περάσαμε από Βενετία, Βερόνα, Κόμο, Πάρνα, από χωριουδάκια, πήγαμε στη Μάντοβα, με την επιθυμία να ξαναδοκιμάσω εκείνο το πανίνι που είχα φάει μικρός κι ακόμα το θυμάμαι. Αναζητώντας στη Βενετία τα σημεία όπου γύρισε την ταινία ο Βισκόντι, ήταν πολύ συγκινητική η στιγμή που βρεθήκαμε μπροστά τους. Σε κάποια μέρη μοιάζει να έχει σταματήσει ο χρόνος. 

Επιλέγεις το ταξίδι όταν θέλεις να κάνεις restart;
Λατρεύω τα ταξίδια, και όταν πιέζομαι και θέλω να με ξαναβρώ, φεύγω από Αθήνα. Πέρυσι πήρα ένα σακίδιο, έβαλα μέσα πέντε ρούχα, τη φωτογραφική μηχανή, ένα βιβλίο, την οδοντόβουρτσα και έφυγα για την Αμοργό. Από την επόμενη κιόλας ημέρα ξαναήρθε το χαμόγελο στα χείλη μου. Γύρισα τα βουνά και τα ολάνθιστα στο καταχείμωνο λαγκάδια, είδα τη θάλασσα από ψηλά… Στη ζωή μου υπάρχει η έννοια της λαχτάρας. Η λαχτάρα να συνδεθείς με τη φύση, με τη μνήμη, με το κέντρο σου. Αυτή η λαχτάρα είναι σαν να δίνω ένα χαστούκι στον εαυτό μου και να λέω "πάμε!". 

Ποιο ταξίδι λαχταράς να κάνεις στο μέλλον;
Θέλω ένα road trip στην κεντρική Αμερική και να ξανακάνω ένα road trip στο Μαρόκο. Το επιχειρήσαμε πριν από μερικά χρόνια με ένα φίλο, νοικιάσαμε αυτοκίνητο και μπήκαμε στην ενδοχώρα για να δούμε μέρη που δεν έχουν τουρίστες. Μαγεύτηκα από τη χώρα και εντυπωσιάστηκα από την πόλη που είναι φτιαγμένη από πηλό, την Ait  Benhaddou, στην οποία γυρίστηκαν επεισόδια του "Game of Thrones".

Είσαι από αυτούς που φτιάχνουν ιστορίες στο Instagram και στο Facebook με τα ταξίδια και τα στιγμιότυπα της ζωής;
Είμαι συγκρατημένος με τη χρήση των social media. Δεν αντέχω την αδιακρισία, δεν μου αρέσει ο σχολιασμός για το σχολιασμό και το ξεφόρτωμα κακίας. Με το που σκάει μία είδηση, όλοι παίρνουν θέση χωρίς καμία σκέψη. Ζούμε σε δύσκολη εποχή, τρώμε από παντού σφαλιάρες κι ύστερα απ’ όλα αυτά που περάσαμε, έχει έρθει η στιγμή να μαζέψουμε τα κομμάτια μας. Φρικάρω όμως συνειδητοποιώντας την ανοσία στην οποία έχουμε περάσει σχετικά με το θάνατο. Μετράμε ψυχρά νούμερα πια, πέθανε εκείνος, ο άλλος. Αισθάνομαι ότι και ο θάνατος ξαφνικά γίνεται ένα scroll down. Αυτόματα κατεβαίνει το χέρι στην επόμενη είδηση για ένα σκύλο που κατουράει σε ένα φράχτη ή για το νέο τραγούδι του Danny West. Aρνούμαι να ζήσω αυτό το πράγμα, δεν μπορώ να βάλω τον ψυχισμό μου και την ψυχολογία μου σ' αυτό το ρόλερ κόστερ. Είναι σαν να εξομοιώνονται όλα. Ο πόνος, η χαρά, όλα γίνονται μία σούπα με φοβερή ταχύτητα. Τελικά μέσα από όλο αυτό γίνεται πλουσιότερη μια ελίτ που έχει όλα αυτά τα μέσα. Είναι η τεράστια νίκη του καπιταλισμού, που έχει πετάξει τυράκια σε όλους μας και εμείς τα αναπαράγουμε.