Λίγες ημέρες πριν ανακοινωθεί η λίστα με τα 50 καλύτερα εστιατόρια του κόσμου για το 2022 -που βρήκε στην κορυφή το 'Geranium' της Κοπεγχάγης- ο οργανισμός πίσω από τα The World’s 50 Best Restaurants και τα The World's 50 Best Bars έδωσε στη δημοσιότητα τα ονόματα των ανθρώπων που χαιρετίζονται από τον κόσμο της γεύσης σαν οι leaders της επόμενης ημέρας. Πρόκειται για άτομα κάτω των 35 ετών, που άμεσα ή έμμεσα πρόκειται να επηρεάσουν τις τάσεις και τις εξελίξεις στο πεδίο της τροφής, του ποτού και της γαστρονομίας.
Στην 50 Next list συμπεριλήφθηκαν άνθρωποι που δεν είναι μόνο σεφ και παραγωγοί αλλά εκπαιδευτές, tech creators και ακτιβιστές. Σε μία από τις 7 συνολικά κατηγορίες, εκείνη των Trailblazing Activists, υπάρχει και ένα ελληνικό όνομα. Αυτό του Λευτέρη Αραπάκη. O 28χρονος ακτιβιστής έχει δημιουργήσει και τρέχει το project Εναλεία, που στοχεύει στη συλλογή πλαστικών από τις θάλασσες της Μεσογείου και παράλληλα προωθεί τον αλιευτικό τουρισμό στη χώρα μας. Μεταξύ άλλων, έχει βραβευτεί από τον ΟΗΕ ως "Νέος Πρωταθλητής της Γης". Μιλά για όλα τα παραπάνω στο Αθηνόραμα και τον Μπάμπη Δούκα.
Αρχικά, μίλησέ μας λίγο για την Εναλεία; Πώς προέκυψε, ποιο είναι ακριβώς το αντικείμενο της και ποιοι οι -άμεσοι και μακροπρόθεσμοι- στόχοι της;
Η Εναλεία είναι μια social start-up που αντιμετωπίζει δύο άμεσα σχετιζόμενα προβλήματα για το θαλάσσιο περιβάλλον: Αυτό της Μείωσης των Αποθεμάτων Ψαριών και της Πλαστικής Θαλάσσιας Ρύπανσης. Η αποστολή μας είναι να κάνουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα βιώσιμο. Μέσω του "Fish Smarter”, και του "Catching the Potential”, διδάσκουμε βιώσιμες πρακτικές αλιείας που προστατεύουν τους τοπικούς πληθυσμούς ψαριών, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν το εισόδημα των αλιέων.
Στοιχεία που γνώριζα καλά, καθώς η οικογένειά μου εργάζεται στον κλάδο της αλιείας εδώ και 5 γενιές. Κάπως έτσι ξεκίνησε η Εναλεία, ως η πρώτη ελληνική σχολή αλιείας. Αφού λοιπόν οργανώσαμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα, στο πρώτο μας αλιευτικό ταξίδι, παρατήρησα πως οι ψαράδες εκτός από ψάρια πιάνουν και πολλά πλαστικά. Οι κύριοι στόχοι μας είναι να καθαριστεί ακόμη περισσότερο πλαστικό από τη θάλασσα και να επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας πέρα από την Ευρώπη και την Αφρική.
Πόσο εφικτό θα ήταν να δημιουργηθεί, να ενισχυθεί και να καθιερωθεί ένα πλαίσιο αλιευτικού τουρισμού στη χώρα μας; Τι πιστεύεις πως θα προσέφερε σε ψαράδες και επισκέπτες;
Πλέον ο κλάδος της αλιείας διευρύνεται. Δεν αφορά μόνο την εμπορική δραστηριότητα της αλίευσης καθαυτής, αλλά θεσμοθετεί και τον αλιευτικό τουρισμό. Η Ελλάδα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως μεγαλο αλιευτικό στόλο, τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, ήπιο κλίμα και δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να την καταστήσουν διεθνή αλιευτικό προορισμό. Ο Αλιευτικός Τουρισμός μπορεί και πρέπει να καταστεί ένα εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης.
Ο αλιευτικός τουρισμός είναι επίσης μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για τους Έλληνες ψαράδες. Τους δίνεται η ευκαιρία να εργάζονται πιο ξεκούραστα και να συμβάλλουν στη διατήρηση των ιχθυαποθεμάτων. Στην Εναλεία, καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να μυήσουμε τους ψαράδες σε αυτή την δραστηριότητα. Από το 2019 μέσω του "Fish Smarter” εκπαιδεύουμε επαγγελματίες σε βιώσιμες πρακτικές αλιείας όπως είναι και ο αλιευτικός τουρισμός. Με αυτόν τον τρόπο, οι αλιείς αυξάνουν το εισόδημά τους, ενώ παράλληλα διατηρούν τα αποθέματα ψαριών σε υγιή επίπεδα. Ο αλιευτικός τουρισμός είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πως το επάγγελμα του αλιέα μπορεί να συνεχιστεί χωρίς να επιβαρύνεται το περιβάλλον.
Όσον αφορά τους τουρίστες, έχουμε δει πως αγκαλιάζουν την εμπειρία του αλιευτικού τουρισμού και είναι επίσης ενθουσιασμένοι που γίνονται "Έλληνες ψαράδες για μια μέρα". Είναι κάτι στο οποίο δε θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση με άλλο τρόπο. Βλέπουν πώς βγαίνουν τα ψάρια από τη θάλασσα, καταλαβαίνουν πόσο πολύτιμα είναι, καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται σκληρή δουλειά. Επίσης, βλέπουμε ότι η Πολιτεία και πολλοί ακόμη φορείς αγκαλιάζουν αυτή τη δραστηριότητα, οπότε είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι ότι θα εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα σε όλη τη χώρα.
Η σχέση σου με το φαγητό και τα εστιατόρια ποια είναι; Είχες σκεφτεί ποτέ πως το όνομά σου θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε μία λίστα όπως αυτή των 50 Next list του σημαντικού θεσμού The World's 50 Best;
Η μόνη σχέση που έχω με το φαγητό, είναι ότι τρώω αρκετά! Επίσης έχω εύκολη πρόσβαση σε φρέσκα ψάρια. Κατά τα άλλα, δεν έχω καμία σχέση με την μαγειρική ή τον χώρο της εστίασης γενικότερα και σίγουρα δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα βρεθώ σε μια τέτοια λίστα. Η βράβευση μου από έναν τόσο μεγάλο θεσμό στον χώρο της εστίασης, είναι μια σημαντική αναγνώριση για το έργο μας και μια ευαισθητοποίηση ότι όλα συνδέονται. Το πλαστικό που πέταξες στο δρόμο θα μπορούσε να καταλήξει στο πιάτο σου.
Επίσης, το ψάρι που τρως, γνωρίζεις αν προέρχεται από βιώσιμη αλιεία ή ιχθυοκαλλιέργεια; Προέρχεται από την Ελλάδα ή το εξωτερικό; Η βιωσιμότητα αγγίζει τις ζωές και την καθημερινότητα όλων μας, και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Απαιτούνται συλλογικές προσπάθειες και οφείλουμε όλοι να κατανοήσουμε ότι οι πόροι του πλανήτη δεν είναι ανεξάντλητοι.
Πώς νιώθεις γι' αυτό; Δημιουργεί υποχρεώσεις ή ανοίγει νέους ορίζοντες όσον αφορά τις δράσεις από εδώ και πέρα;
Το να βρίσκομαι σε αυτή την λίστα είναι αναμφίβολα μια μεγάλη στιγμή τόσο τόσο για μένα όσο και για την Εναλεία. Είναι μια σημαντική αναγνώριση για τις προσπάθειες όλης της ομάδας και του οργανισμού. Επίσης, μου δημιουργεί ένα πολύ έντονο αίσθημα ευθύνης. Πλέον, νιώθω πως πρέπει να εντατικοποιήσουμε τις ενέργειές μας για ένα πιο βιώσιμο πλανήτη, να εμπνεύσουμε περισσότερο κόσμο πέρα από τις αλιευτικές κοινότητες και να δημιουργήσουμε ένα μεγαλύτερο αντίκτυπο. Ειδικά ο ο κλάδος της μαγειρικής, μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στη βιωσιμότητα των θαλασσών και των ιχθυοαποθεμάτων που υπάρχουν.
Κατά τη γνώμη σου, πόσο σχετίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφορία με αυτά που φτάνουν στο πιάτο μας;
Ανεξάρτητα με τις δράσεις που κάνουμε ως Εναλεία, το food waste είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Σύμφωνα με το FAO, σχεδόν το ⅓ των τροφίμων που παράγονται καταλήγουν στα απορρίμματα, το οποίο αποτελεί μια τεράστια περιβαλλοντική και ανθρωπιστική πρόκληση. Όλο αυτό το φαγητό θα ήταν αρκετό για να τραφούν δισεκατομμύρια άνθρωποι κάτω από το όριο της φτώχειας. Νομίζω πως πρέπει να καταλάβουμε καλά πως η βιωσιμότητα του πλανήτη περνάει και από το πιάτο μας, άρα έχουμε τη δύναμη να συνεισφέρουμε σε αυτό. Γενικά, η κατεύθυνση είναι ότι όσο πιο τοπικά και οργανικά είναι τα προϊόντα που καταναλώνουμε, τόσο πιο βιώσιμα είναι.
Όσον αφορά τον τομέα της αλιείας που γνωρίζω καλά, αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών το 85% των θαλάσσιων ιχθυαποθεμάτων είναι είτε πλήρως εκμεταλλευόμενα είτε υπεραλιευμένα. Για αυτό είναι σημαντικό να στηρίζουμε τοπικά αλιευτικά σκάφη, και να αποφεύγουμε ψάρια που προέρχονται από τρίτες χώρες.
Για να διασφαλίσουμε ότι έχουμε τις καλύτερες περιβαλλοντικές επιλογές πρέπει να γνωρίζουμε από που προέρχεται το φαγητό μας, να γνωρίζουμε τι περιέχει και να στραφούμε στην αγορά θαλασσινών και πρώτων υλών γενικότερα που έχουν παραχθεί με υπεύθυνο τρόπο από τοπικούς παραγωγούς.
Info
