Οι αυστηρά χορτοφάγοι πληθαίνουν και μαζί τους πληθαίνουν τα σχετικά εστιατόρια, καφενεία και καταστήματα. Τώρα που έρχεται και το 1ο Φεστιβάλ Vegan και Νηστίσιμων Γεύσεων μπορείς, μία εβδομάδα προτού πάρουν φωτιά οι πασχαλινές σούβλες, να κάνεις ένα ταχύρυθμο μάθημα για το τι τρώνε οι vegan και –γιατί όχι;– να πάρεις ιδέες.
Ακόμη θυμάμαι την απορία μου μπροστά σε ένα ψυγείο γεμάτο χορτοφαγικά λουκάνικα που είχε πάρει ο συγκάτοικός μου, ο Μαρκ, σε προσφορά από το Tesco (στο Λονδίνο ήμουν). Τα έβαλα σε ένα μπριάμ. Τα μαγείρεψα με φασόλια. Έκανα vegan σπεντζοφάι. Σαν μαγειρική ημέρα της μαρμότας μού έχει μείνει... Τα βαρεθήκαμε κι εγώ, κι εκείνος. Ακόμη και τώρα, αν πετύχω λουκάνικο σόγιας, θα προσπεράσω. Τα μπιφτέκια, πάλι, από παντζάρι ή φακές που έχω πετύχει σε χορτοφαγικά σάιτ τα φτιάχνω συχνά.
Οι ιδέες και οι επιλογές φαγητού, έπειτα από 15 χρόνια που οι αυστηρά χορτοφάγοι έχουν πληθύνει, είναι περισσότερες και στο εξωτερικό κι εδώ. Στην Αθήνα υπάρχουν πλέον εστιατόρια αξοναρισμένα στις ανάγκες των vegans, καφέ που σερβίρουν freddo cappuccino με φυτικό γάλα και πληθώρα vegan προϊόντων όπως τυριά και αλείμματα από καρπούς, σοκολατούχο γάλα αμυγδάλου, γιαούρτι σόγιας, vegan ενεργειακές μπάρες και σοκολάτες, ακόμη και φυτικό κρέας: από σαλάμι και κεμπάπ μέχρι... γύρο.
Αν δεις ένα από τα x-rated για ευαίσθητους βίντεο της PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) ή αν διαβάσεις ένα βιβλίο σαν το «Τρώγοντας ζώα» του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ, το να αντιτεθείς και διατροφικά στη μαζική παραγωγή και την ταλαιπωρία των ζώων, όπως και στην υπεραλίευση, είναι μια επιλογή που δεν αποκλείεται να κλωθογυρίσει στο κεφάλι σου ακόμη κι αν είσαι φανατικός του σπληνάντερου και της μπριζόλας. Ο βιγκανισμός ή αυστηρή χορτοφαγία, που αποκλείει όλα τα ζωικά παράγωγα (γαλακτοκομικά, αβγά έως και μέλι), είναι ένα σεβαστό modus vivendi.
Το να μεταμφιέζεις λαχανικά και όσπρια σε κρέας (όπως εκείνο το λουκάνικο ή το σαλάμι παραπάνω) θέλοντας να αποφύγεις το ίδιο το κρέας, ομολογώ ότι –τουλάχιστον σημειολογικά– με ξεπερνάει λίγο. Φαντάζομαι ότι αν έχεις να φας είκοσι χρόνια κρέας, ένα φυτικό μοσχάρι στο φούρνο με πατάτες μπορεί να σε επαναφέρει σε comfort zone – του ψητού της μαμάς σου ας πούμε. Αλλά σε μια χώρα όπου οι χορτοφαγικές συνταγές αφθονούν το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να το έχεις με χίλιους δυο τρόπους. Η παραδοσιακή ελληνική κουζίνα έχει άπειρο υλικό. Μόνo τα όσπρια και τα λαδερά και οι κάθε λογής ψευτοκεφτέδες είναι αρκετά...
Η αγορά αυτό κάνει, πάντως, καλύπτει ανάγκες και δημιουργεί νέες που δεν φανταζόσουν ότι έχεις. Αυτή είναι η φύση της. Η πληθώρα επιλογών, η γευστική εναλλαγή, είναι μέρος των «θέλω» της σύγχρονης κοινωνίας. Ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε το φαγητό έχει παγκοσμιοποιηθεί. Τρώμε και μαγειρεύουμε με διαφορετικές κουλτούρες και στιλ. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται, όσο διευρύνεται, και το vegan φαγητό, αντλώντας στοιχεία από διάφορα μαγειρικά αρχεία. Προφανώς η ποικιλία από μόνη της δεν αρκεί. Το να γίνεις vegan δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα τρως καλύτερα ή σωστότερα.
Πρέπει να σχεδιάσεις τη διατροφή σου έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις βιταμίνες, τα μέταλλα, τα απαραίτητα αμινοξέα, τα λιπαρά οξέα και όσα άλλα χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργεί σωστά – όπως συμβαίνει και με οποιαδήποτε άλλη διατροφική οδό. Η επέκταση/εξέλιξη του βιγκανισμού όμως ρίχνει στο τραπέζι πράγματα που μπορεί να σου ταιριάζουν ακόμη και αν δεν ανήκεις στο σκληροπυρηνικό διατροφικό clan. Κι ενδιαφέρουσες συνταγές μπορείς να βρεις σε βιβλία, sites και blogs, κι εναλλακτικές σε διάφορα junk food που συναντάς σε καθημερινή βάση μπροστά σου. Αν έχεις δυσανεξία στη λακτόζη, αν θέλεις να μειώσεις το κρέας, σου δίνει κάποιες έξτρα επιλογές. Αν νηστεύεις, μέρες που είναι, επίσης.
Σε περίπτωση που θέλεις να το διερευνήσεις περαιτέρω το ζήτημα η φετινή Σαρακοστή φέρνει το 1ο Φεστιβάλ Vegan και Νηστίσιμων Γεύσεων που διοργανώνουν οι Greek Vegans το σαββατοκύριακο 8-9/4, στις 10 π.μ.-7 μ.μ., στο Αττικό Φυτωριακό Πάρκο (Ν. Παπαγιαννόπουλου 294, Κίτσι, 2109654194), με ελεύθερη είσοδο, πρόθεση του οποίου είναι να κάνει ένα πιο ανοιχτό κάλεσμα φέρνοντας περισσότερο κόσμο σε επαφή με τη vegan φιλοσοφία. Για όποιον δεν θέλει να πάρει αυτοκίνητο έχουν προβλέψει μεταφορά με λεωφορεία, που θα φεύγουν ανά μισή ώρα από το σταθμό του μετρό Ελληνικό.
Ανάμεσα στα εστιατόρια και τα καφέ που θα στήσουν περίπτερα στο βοτανικό κήπο-φυτώριο στο Κορωπί θα βρεις το πολύχρωμο, αυστηρά χορτοφαγικό και gluten free λιλιπούτειο «Λάιμ Bistro» της Άλκηστις και της Ντέμυς στο Γκάζι, όπου πίνεις ωραίους χυμούς τρως vegan ταραμοσαλάτα, φτιαγμένη με λαχανικά, φύκια wakame και kelp, ταμπουλέ από κουνουπίδι αλλά και μια χειροποίητη παραλλαγή της «Snickers», το στιλάτο και ιδιαίτερα δραστήριο raw vegan καφε-εστιατόριο «Γη» στη Γλυφάδα, όπου βρίσκεις από σνακ και σαλάτες μέχρι vegan καρμπονάρα, και το «Mama Tierra» στην Ακαδημίας, που προτείνει από αυστηρά χορτοφαγικά μπέργκερ και burritos μέχρι vegan μουσακά με μπεσαμέλ από γάλα καρύδας.
Το «παρών» θα δώσουν το vegan καφενείο «Τριβόλι» από την Ηλιούπολη (Μαρίνου Αντύπα 107, 2114050120), το χαριτωμένο cafe «Μελικρήνη» (Ακαδημίας 14, 2155458787) αλλά και φαλαφελο-στέκια όπως το «Falafel House» (Αθηνάς 23, 2103234183) και το «Falafeladiko» της Κηφισιάς (Γεωργίου Δροσίνη 5, 2108013413). Θα έχεις επίσης την ευκαιρία να γνωρίσεις τις Vegan Fairies, ή αλλιώς το ζαχαροπλαστικό δίδυμο Πένυ και Αλεξάνδρα, και τα γλυκά (καμιά φορά και αλμυρά) raw vegan κομψοτεχνήματα που φτιάχνουν από φυτικές πρώτες ύλες, χωρίς επεξεργασμένη ζάχαρη, συντηρητικά και χρωστικές (Νικ. Πλαστήρα 29, Νέα Ερυθραία, 2108070858).
Στο vegan ψηφιδωτό του διημέρου προστίθενται εταιρείες προϊόντων και καταστήματα όπως τα Vegan Act, Alpro, Βιομελισσάνθη και Vegetarian Βutcher, ενώ κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν σεμινάρια, ομιλίες και workshops. ένα σεμινάριο ταρατσόκηπου λ.χ. για όσους θέλουν να καλλιεργούν τα δικά τους λαχανικά στο μπαλκόνι.
Έχε δε υπόψη ότι πλέον η Αθήνα έχει και το πρώτο της vegan/raw vegan take away και delivery. Στο «Crudo» (Φαραντάτων 31, Αμπελόκηποι, 2107711284) η Νταϊάνα, η Τατιάνα και η ομάδα τους προτείνουν καθημερινά τέσσερα διαφορετικά πιάτα φτιαγμένα από πρώτες ύλες φυτικής προέλευσης που έχουν υποστεί τη λιγότερη δυνατή επεξεργασία ή συντήρηση. Αν λοιπόν είσαι στην ακτίνα τους, μπορείς να παραγγείλεις για μεσημεριανό μια ταϊλανδέζικη σαλάτα με noodles καρότου, μαριναρισμένο τόφου, ντρέσινγκ σόγιας με σησαμέλαιο και φιστικοβούτυρο –είναι πολύ καλή– αλλά και βιετναμέζικα ρολάκια λαχανικών ή μια παρτίδα τραγανών raw vegan φαλάφελ με πικάντικη σαλατίτσα καρότου με κόλιανδρο και χαρίσα, τρατάροντας στο τέλος τον εαυτό σου κι ένα cheesecake της Chocamole. Πολλοί από τους πελάτες τους δεν είναι vegan. Δοκιμάζουν, τους αρέσει το φαγητό κι επιστρέφουν. Η ανθρώπινη φύση δεν τα πάει καμιά φορά καλά με τα «σφιχτά» καλούπια, ταυτόχρονα όμως είναι διερευνητική.
