Το... γνωστό πρόβλημα του οπτικοακουστικού υλικού στην εποχή του Internet - πώς η κινούμενη εικόνα θα βελτιώνεται σε πιστότητα παραμένοντας διοχετεύσιμη Δικτυακά σε ταχύτητες σύνδεσης που δεν ακολουθούν με τους ίδιους ραγδαίους ρυθμούς - ούτε έπαψε να υφίσταται, ούτε θα πάψει: αν μη τί άλλο, με την εικόνα υπερ-υπερυψηλής ευκρίνειας (ανάλυση 8Κ) και συνοδευτικό πολυκάναλο αντικειμενοστρεφή ήχο στον ορίζοντα των επόμενων τριών ή τεσσάρων ετών, το πρόβλημα θα γίνει εντονότερο με το πέρασμα του χρόνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις ανεπάρκειας υποδομής την λύση καλείται να δώσει συνήθως έξυπνα σχεδιασμένο λογισμικό συμπίεσης και αποσυμπίεσης video: αλγόριθμος, δηλαδή, που αποδοτικά διαμορφώνει το αρχικό υλικό έτσι ώστε να καταλαμβάνει τον μικρότερο δυνατό όγκο αρχείου και έτσι να διοχετεύεται μέσω Internet ταχύτερα.
Ο δημοφιλέστερος αλγόριθμος για αυτή τη δουλειά σήμερα είναι ο γνωστός ως HEVC ή H.265 (αυτός που χρησιμοποιείται από τα Ultra HD Blu-ray ή υπηρεσίες όπως η Netflix), ο οποίος κρίνεται επαρκέστατος για τα σημερινά δεδομένα. Για τα αυριανά, όμως; Για εκείνα βρίσκεται ήδη στο στάδιο ανάπτυξης ο Η.266 ή κωδικά ονομασμένος FVC (Furute Video Codec), ο οποίος φιλοδοξεί να προσφέρει όφελος συμπίεσης μεγαλύτερο του 30%-60% (!) σε σχέση με αυτό που επιτυγχάνει ο HEVC, διατηρώντας ή αυξάνοντας αυτό το ποσοστό όσο αυξάνεται ο όγκος των σχετικών δεδομένων (εικόνα 12Κ ή και 16Κ). Ο νέος αυτός αλγόριθμος έχει τεθεί σε χρονοδιάγραμμα υλοποίησης που έχει ξεκινήσει από τον περσινό Οκτώβρη και ολοκληρώνεται στα μέσα ή τέλη του 2020 με την παγίωση των τελικών του προδιαγραφών.
O λόγος για τον οποίο υπάρχει τόσο μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στο minimum και το maximum της συμπίεσης στην οποία στοχεύει ο αλγόριθμος FVC δεν αφορά μόνο το... προφανές, δηλαδή το πως πολλά εξαρτώνται τί είδους υλικό είναι αυτό που συμπιέζεται εξ αρχής: ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, σπορ, live shows ή ο,τιδήποτε άλλο. Υπάρχει και ένας άλλος, πολύ περισσότερο ενδιαφέροντας λόγος: ο FVC θα είναι ο πρώτος αλγόριθμος που θα υιοθετεί στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης κατά την διαμόρφωση του υλικού που αναλαμβάνει να κάνει. Με την βοήθεια του hardware στο οποίο θα εκτελείται, με άλλα λόγια, ο FVC θα αναλύει σε πραγματικό χρόνο τί είδους υλικό είναι αυτό (σε όλη του τη διάρκεια) και για ποιού είδους συσκευές απεικόνισης προορίζεται, έτσι ώστε να γνωρίζει αν μπορεί να στηριχθεί σε ειδικά υποσυστήματα (AI/deep learning) που η εκάστοτε συσκευή ενσωματώνει ή όχι. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίζεται η μέγιστη απόδοση συμπίεσης σε όλα σχεδόν τα σενάρια χρήσης, ανεξαρτήτως του είδους περιεχομένου που κωδικοποιείται.
Όλα αυτά... ωραία ακούγονται, βέβαια, όμως η αλήθεια είναι πως βρισκόμαστε πολύ μακριά ακόμη από το σημείο που τόσο έξυπνοι αλγόριθμοι όπως ο FVC θα μπορούν να αξιοποιηθούν από μεγάλο ποσοστό καταναλωτικών συσκευών - γιατί, πολύ απλά, μακριά βρίσκεται ακόμη και το χρονικό σημείο που media players, κινητά, tablets, τηλεοράσεις και άλλα τέτοια προϊόντα θα ενσωματώνουν υποσυστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Σε κάθε περίπτωση όλα τα πρότυπα της κατηγορίας του FVC καθιερώνονται το λιγότερο τρία χρόνια μετά από την παγίωση των προδιαγραφών τους, ενίοτε και αργότερα (όπως συνέβη με τους αλγόριθμους H.264 και H.265 πρακτικά). Για ορίζοντα τετραετίας το λιγότερο, λοιπόν, ο H.266 δεν θα μας απασχολήσει ενεργά και θα πρέπει απλώς να βελτιστοποιείται η χρήση του παρόντος H.265. Και μετά από το 2021... βλέπουμε!
