Είναι, λοιπόν, γεγονός: το Threads, η αντιπρόταση της Meta για ένα κοινωνικό δίκτυο συλλογιστικής Twitter που "κυκλοφορούσε στο Web" ως φήμη από τις αρχές του χρόνου, είναι πλέον διαθέσιμη σε πάνω από 100 χώρες. Δεν προσφέρεται ακόμη στην Ευρώπη - η Meta θα πρέπει πρώτα να ευθυγραμμιστεί με τους όρους χρήσης των GDPR και Digital Market Act - αλλά έχει δημιουργήσει ήδη "θόρυβο" και πολλές συζητήσεις γιατί, καλώς ή κακώς, είναι ήδη σημαντικό. Ο,τιδήποτε κάνει η εταιρεία στην οποία ανήκουν τα Facebook και Instagram είναι αναπόφευκτα σημαντικό λόγω... αριθμών και μόνο, οι οποίοι όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση "κάνουν την διαφορά". Οι νέοι χρήστες του Thread εισέρχονται στο σχετικό app με τα στοιχεία τους του Instagram απευθείας, οπότε εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι δεν χρειάζεται καν να μπουν στην διαδικασία δημιουργίας προφίλ για να "παίξουν" αμέσως με το Threads.

Η συγκεκριμένη επιλογή αποδείχθηκε πανέξυπνη: μέσα στις πρώτες 24 ώρες διάθεσής του το νέο κοινωνικό δίκτυο συγκέντρωσε 30 εκατομμύρια μέλη και, με αυτόν τον ρυθμό, θα ξεπεράσει με άνεση τα 100 εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες μέσα στην πρώτη εβδομάδα λειτουργίας του (το Twitter έχει 400 εκατομμύρια μέλη μετά από 15 χρόνια). Από πλευράς λειτουργικότητας το Thread ολοφάνερα έχει ακόμη πολύ μεγάλο περιθώριο βελτίωσης - λείπουν ακόμη και ορισμένες βασικές δυνατότητες που θεωρούνται δεδομένες στα κοινωνικά δίκτυα - όμως είναι γρήγορο, καλοσχεδιασμένο, χωρίς διαφημίσεις (προφανώς για την ώρα), εν τέλει επαρκέστατο "για αρχή". Και... έτσι απλά, μέσα σε ελάχιστες ημέρες ουσιαστικά, υπάρχει ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης ως αληθινή εναλλακτική επιλογή του Twitter, ικανό να επεκτείνεται χωρίς προβλήματα (σε αντίθεση π.χ. με τα Mastodon ή BlueSky) και τις πιθανότητες να το κάνει πάρα πολύ γρήγορα, με το μέρος του.

Μόνο τυχαίο δεν είναι, φυσικά, το γεγονός ότι ο Zuckerberg και το επιτελείο του επέλεξαν να προσφέρουν ένα κοινωνικό δίκτυο... "copy/paste" του Twitter ενόσω αυτό βρίσκεται στην χειρότερη φάση της ιστορίας του. Το μέσο κοινωνικής δικτύωσης με την μεγαλύτερη επιδραστικότητα στον πλανήτη - δυσανάλογη του μεγέθους του αλλά αδιαμφισβήτητη - έχει... ταλαιπωρηθεί απερίγραπτα στα χέρια του Elon Musk από την ημέρα που εξαγοράστηκε. Πολύ μεγάλο ποσοστό των χρηστών του Twitter έχει απογοητευτεί έως εξοργιστεί με τις κινήσεις και τις επιλογές του εκκεντρικού δισεκατομμυριούχου, με την τοξικότητα που επικρατεί πια στο μέσο, με τα τεχνικά προβλήματα, με τις άνευ λόγου και νοήματος αλλαγές στους όρους χρήσης και στις λειτουργίες του και με πολλά ακόμη. Το Twitter έχανε ήδη σταθερά ενεργούς χρήστες και σε αυτήν ακριβώς την συγκυρία "φρόντισε" να εμφανιστεί το Threads.

Δυστυχώς, το Threads δεν είναι η καλύτερη ακριβώς λύση στο πρόβλημα που έχει ο Δικτυακός κόσμος με το Twitter και την παρούσα του κατάσταση. Το να "μεταναστεύσουν" δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια δυσαρεστημένοι χρήστες του δεύτερου, στο πρώτο είναι κάτι που δημιουργεί αναπόφευκτα εύλογες ανησυχίες: αν το Threads σημειώσει το είδος της τεράστιας επιτυχίας που θα οδηγήσει σε απαξίωση το Twitter, τότε τα τρία από τα πέντε επικρατέστερα κοινωνικά δίκτυα θα ανήκουν στην ίδια εταιρεία, την Meta. Αυτού του είδους η συγκέντρωση επιρροής στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου, του Mark Zuckerberg, είναι κάτι που δεν το θέλει κανείς μας. Πόσο μάλλον όταν ο ίδιος και το επιτελείο του έχουν κάνει εξαιρετικά κακές, έως εχθρικές, για το κοινό επιλογές και συνεχίζουν να βάζουν πάνω απ' όλα το κέρδος, οποιοδήποτε κι αν είναι το κόστος.

Αυτού του είδους η συλλογιστική δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να διέπει τον τρόπο λειτουργίας οποιουδήποτε μέσου φιλοδοξεί "να γίνει η πλατεία της πόλης όπου συζητώνται τα σημαντικά ζητήματα" (όπως υποστήριζε κάποτε πως ήθελε ο Musk για το Twitter). Αν το Threads σημειώσει αυτού του είδους την επιτυχία και αρχίσει να διοικείται όπως το Facebook, δεν θα είναι στην πραγματικότητα ο "αντικαταστάτης του Twitter, αλλά χωρίς τα προβλήματα" που χρειαζόμαστε. Θα είναι μία εκδοχή του Instagram βασισμένη περισσότερο στο επιγραμματικό κείμενο παρά στις φωτογραφίες, η οποία θα συλλέγει τρομακτικό όγκο προσωπικών δεδομένων (τα ζητά ήδη), θα ενθαρρύνει τους χρήστες απλώς να... "χαζεύουν το timeline" (για να βλέπουν τις διαφημίσεις) και όχι να συμμετέχουν σε ουσιαστικό σχολιασμό ή διάλογο, θα στηρίζεται εν πολλοίς και αυτό σε έναν αλγόριθμο σχεδιασμένο να προσφέρει αξία στην Meta και όχι στον χρήστη του Threads.

To Twitter εξελίχθηκε σε ένα μέσο τόσο επιδραστικό ακριβώς επειδή στο πλαίσιο λειτουργίας του εξίσωνε τους απλούς χρήστες, τους δημοσιογράφους, τους επαγγελματίες της επικοινωνίας, τους διάσημους σταρ και τους ανθρώπους με εξουσία με έναν τρόπο που ποτέ δεν υπήρξε στο παρελθόν. Το μόνο που είχε να κάνει οποιοσδήποτε επιθυμούσε να τραβήξει την προσοχή πολλών χρηστών στο Twitter ήταν να δημοσιεύει ενδιαφέροντα πράγματα, να το κάνει τακτικά και να συνεισφέρει στο timeline της υπηρεσίας με τρόπο ουσιαστικό. Το Threads δεν δείχνει να έχει σχεδιαστεί με αυτού του είδους την συλλογιστική ή αυτούς τους στόχους. Είναι ένα προϊόν που, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, φιλοδοξεί να εκληφθεί ως λύση σε ένα πρόβλημα όπως... τυχαίνει να έχει καθένας από μας ξεχωριστά στο μυαλό του αυτήν την λύση, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα εργαλείο όπως το έχει στο μυαλό του ο Zuckerberg. Υπάρχει πάντοτε η περίπτωση οι χρήστες του Threads να καταστήσουν σαφές τί θέλουν από αυτό και "να ληφθεί στα υπ' όψιν", όχι όμως αν αυτό σημαίνει πως δεν θα είναι συμβατό με το μοντέλο εσόδων που ακολουθεί η Meta.

Δεν είναι εύκολο να προβλέψει κανείς πόσο επιτυχημένο θα αποδειχθεί το Threads τους επόμενους μήνες - γιατί το δύσκολο δεν είναι να "φέρει κόσμο" ένα κοινωνικό δίκτυο στις σελίδες του από απλή περιέργεια, είναι να το κρατήσει κιόλας προσφέροντας αξία σε αυτό - όπως δεν είναι και εύκολο να εκτιμηθεί αν και κατά πόσο η είσοδός του στην αγορά θα επηρεάσει το Twitter αρνητικά. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο Zuckerberg και το επιτελείο του δεν είναι εκείνοι που ιδανικά θα θέλαμε να φέρουν στην ίδια επιδραστική θέση με το Twitter ένα άλλο κοινωνικό δίκτυο (κι ας είναι η Meta η μόνη εταιρεία που θα μπορούσε να το κατορθώσει). Αυτό που θα θέλαμε, κατά βάση, είναι... το ίδιο Twitter, αλλά παρόμοιο με αυτό της προ Musk εποχής όσον αφορά την επίβλεψη περιεχομένου και βασισμένο σε ένα εμπορικό μοντέλο που θα του επέτρεπε να επιβιώσει χωρίς να καταφεύγει σε γελοιότητες. Κρίμα που, ακόμη και με δεδομένη την απειλή του Threads, από τον Musk δεν μπορούμε να το έχουμε.