Από το τροπικό νησί Τιόμαν, στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Μαλαισίας, ως τη Σιγκαπούρη και την Μπανγκόκ, το καλλιτεχνικό δίδυμο VASKOS (Βασίλης Νούλας και Κώστας Τζημούλης) μας μεταφέρει τα highlights από το 20ήμερο ταξίδι του σε μια ήπειρο που αναζωογονεί το βλέμμα και τις αισθήσεις, τροφοδοτώντας και το εικαστικό έργο του, όπως τη σειρά φωτογραφιών "Déjà vu", στην οποία αντιπαραβάλλουν εκ των υστέρων φωτογραφίες του ίδιου τοπίου που έχουν τραβήξει τυχαία και οι δύο με άλλο (;) μάτι, ως επιβεβαίωση της αμοιβαίας συνενοχής τους ή ως ημερολόγιο ταξιδιού κοινής ζωής.
Το ξύλινο σπίτι στην άμμο
Πέρυσι τον Ιούλιο βρεθήκαμε να παραθερίζουμε για πέντε μέρες στο τροπικό νησί Τιόμαν, στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Μαλαισίας. Κοιμόμασταν σε ένα ξύλινο απλό σπιτάκι πάνω στην ακτή, ανάμεσα σε κοκοφοίνικες, με θέα τη θάλασσα. Κάναμε περιπάτους κατά μήκος της αμμουδιάς, διαβάζαμε ξαπλωμένοι σε αιώρες ή πλαστικές καρέκλες, μπαινοβγαίναμε στη θάλασσα, τρώγαμε στη διπλανή ταπεινή καντίνα… Ό,τι θα κάναμε δηλαδή ιδανικά και σε ένα νησί του Αιγαίου. Ωστόσο υπάρχουν και αρκετές διαφορές, με πιο κραυγαλέα τις τιμές! Εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο οικονομικά. Η διανυκτέρευση στη δίκλινη καμπάνα στοίχιζε 20 ευρώ η βραδιά. Αντιστοίχως και τα υπόλοιπα (μεταφορικά, φαγητό κ.λπ.). Και ήμασταν εντός της υψηλής τουριστικής περιόδου!
Νοσταλγία για την Ασία
Ας πάρουμε όμως το ταξίδι από την αρχή. Το πλάνο ήταν να περάσουμε γύρω στις 20 μέρες στη Νοτιοανατολική Ασία, ταξιδεύοντας σε τρεις χώρες: Σιγκαπούρη, Μαλαισία και Ταϊλάνδη. Είχαμε συλλέξει πληροφορίες από καλούς φίλους, αλλά και από το διαδίκτυο. Πρόκειται για χώρες φιλικές προς τον ξένο τουρίστα, χωρίς ιδιαίτερους κινδύνους, με πολύ καλό φαγητό. Εξάλλου, ένα ταξίδι σε μέρη εκτός του δυτικού κόσμου ενέχει πάντα το στοιχείο της έκπληξης και του ανοίκειου. Το βλέμμα και οι αισθήσεις αναζωογονούνται σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι αν ταξιδέψεις σε άλλη μία πόλη της Ευρώπης. Υπάρχει και μια νοσταλγία για την Ασία. Μετά το πρώτο μας ταξίδι στην Ιαπωνία το 2016 (πάλι γύρω στις 20 μέρες, Ιούλιο μήνα) θέλαμε πάρα πολύ να ξαναπάμε στην ήπειρο αυτή. Το ταξίδι εκείνο είχε λειτουργήσει ευεργετικά και ως προς τη δουλειά μας, χαρίζοντάς μας έμπνευση και υλικό, καθώς δουλεύουμε με τη φωτογραφία, το βίντεο και την περφόρμανς. Μετά την επίσκεψη στην Ιαπωνία ήταν που ξεκινήσαμε και την κεραμική!
Το πιο νόστιμο βρόμικο
Ως προς το νέο μας ταξίδι, ο βασικός στόχος ήταν η Μπανγκόκ, η οποία όμως δεν έχει απευθείας πτήση από Ελλάδα. Οπότε πετάξαμε στη Σιγκαπούρη, όπου και μείναμε για τρεις βραδιές. Μετά περάσαμε με λεωφορείο στη Μαλαισία, φτάσαμε στην παράκτια πόλη Μέρσινγκ, απ’ όπου πήραμε φέριμποτ για να πάμε στο νησί Τιόμαν. Στην επιστροφή από το νησί πήραμε υπεραστικό λεωφορείο για την πρωτεύουσα Κουάλα Λουμπούρ. Μία από τις καλύτερες γαστρονομικές αναμνήσεις μας είναι όταν ο οδηγός του λεωφορείου έκανε στάση σε μια καντίνα στο πλάι της Εθνικής κι έφαγε ένα πρόχειρο γεύμα. Εκεί τολμήσαμε κι εμείς να παραγγείλουμε με νεύματα το εξής ένα και μοναδικό φαγητό που είχε, κάτι σαν pad Thai. Σ’ το δίνανε πάνω σε ένα φύλλο μπανανιάς, τετράγωνα κομμένο, που επείχε θέση πιάτου, και ήταν πιο νόστιμο κι απ’ το καλύτερο βρόμικο της Αθήνας! Στην Κουάλα Λουμπούρ μείναμε δύο βραδιές και μετά πετάξαμε για Μπανγκόκ. Στην πρωτεύουσα της Ταϊλάνδης μείναμε δέκα ημέρες κι επιστρέψαμε αεροπορικώς στην Αθήνα μέσω Σιγκαπούρης.
Κάτω από τον ήλιο των τροπικών
Το όλο ταξίδι μάς στοίχισε περί τα 2.500 ευρώ το άτομο (μαζί με ταξιδιωτικά, διαμονές, όλα). Είμαστε βέβαια κάπως ολιγαρκείς τύποι! Οπωσδήποτε εφαρμόσαμε το παλιό καλό ρητό travelling light, που μοιάζει να αγαπούν ιδιαίτερα και οι αεροπορικές εταιρείες. Λίγα πράγματα, λίγα ρούχα, καθώς ο καιρός ήταν ζεστός και δεν προβλέπαμε κοσμικές εμφανίσεις. Πάντως, η ζέστη και η περίφημη υγρασία των τροπικών δεν έφτασαν ποτέ σε ανυπόφορα σημεία. Το αντίθετο, τις περισσότερες φορές ο καιρός ήταν ευχάριστος και μάλιστα στο νησί –όπου είχε και τις συννεφιές του– λέγαμε χαριτολογώντας ότι γλιτώσαμε τον καυτό ήλιο της Μεσογείου.
Η σεμνοτυφία της Μαλαισίας
Πίσω στο νησί λοιπόν, όπου εκτός των ειδυλλιακών παραλιών υπάρχει μια καταπληκτική ενδοχώρα με πυκνό δάσος της βροχής (rainforest), μαϊμούδες, δράκους του Κομόντο (μεγάλες σαύρες), γιγαντιαίες νυχτερίδες (flying foxes). Πολλοί τουρίστες προσελκύονται από τις φυσικές ομορφιές του τόπου και τις σχετικές δραστηριότητες, όπως πεζοπορία, scuba diving και snorkelling, καθώς υπάρχουν κοραλλιογενείς ύφαλοι. Εμείς πάντως μείναμε "σταθεροί" στην παραλία μας, αφού θέλαμε να βιώσουμε χαλαρούς ρυθμούς αλλά και να εκμεταλλευτούμε καλλιτεχνικά το χρόνο και τον εξωτισμό του μέρους. Από τα πράγματα που μας εντυπωσίασαν στο νησί ήταν όταν συνειδητοποιήσαμε την παντελή απουσία αλκοολούχων ποτών, αλλά και τη σεμνοτυφία των ντόπιων, οι οποίοι (άντρες, γυναίκες) έμπαιναν στη θάλασσα με ολόσωμες περιβολές. Οπότε αν κάποιος ονειρεύεται γυμνισμό και μπίρες στην παραλία, τότε σίγουρα η Μαλαισία δεν είναι το κατάλληλο μέρος. Πρόκειται για χώρα με πλούσια ισλαμική κληρονομιά. Οι άνθρωποι, πάντως, είναι διακριτικοί κι ανεκτικοί με τους ξένους.
Στη χαοτική αναρχία της KL
Διασχίζοντας την ενδοχώρα για να φτάσουμε στην πρωτεύουσα Κουάλα Λουμπούρ, καταλήξαμε σε μια –πιο επώδυνη αυτήν τη φορά– διαπίστωση. Παντού, αντί για την τροπική βλάστηση που περιμέναμε να αντικρίσουμε, βλέπαμε απέραντες φυτείες από ελαιοφοίνικες. Μοιάζει μάλιστα ότι η κυβέρνηση έχει αναγκαστεί να παρέμβει με νομοθεσία ώστε να μην καταστραφεί όλος ο φυσικός πλούτος της χώρας στο βωμό μιας προσοδοφόρας μονοκαλλιέργειας.
Η Κουάλα Λουμπούρ (οι Άγγλοι χαϊδευτικά την αποκαλούν KL), η μεγαλύτερη πόλη της χώρας, μας εντυπωσίασε με τη χαοτική της αστική αναρχία, τους ουρανοξύστες της, τη ζωή στους δρόμους και τα μεγάλα εμπορικά κέντρα. Επισκεφτήκαμε την Εθνική Πινακοθήκη, με δωρεάν είσοδο, και ήρθαμε σε επαφή με την τοπική εικαστική σκηνή. Είδαμε από κοντά τους εντυπωσιακούς δίδυμους πύργους Petronas, το ψηλότερο δίδυμο κτίριο στον κόσμο, σήμα κατατεθέν της μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής. Σίγουρα πιο χαοτική και άναρχη από τη Σιγκαπούρη, με την οποία μοιράζεται το κοινό αγγλικό αποικιοκρατικό παρελθόν.
Μια πόλη θέαμα
H Σιγκαπούρη, που ήταν ο πρώτος μας σταθμός, είναι ιδανική πόλη για μια ήπια εισαγωγή στην κουλτούρα της χερσονήσου. Είναι η πιο φιλική και άνετη από τις τρεις μεγάλες πόλεις που επισκεφτήκαμε, η πιο δυτικοποιημένη, με την ισχυρότερη οικονομία και τη χαμηλότερη εγκληματικότητα. Ένα συντηρητικό nanny state, που "φροντίζει" να κρατάει χαρούμενους τους υπηκόους του, προσφέροντας άρτον και θεάματα. Η ίδια η πόλη είναι οργανωμένη ως θέαμα, με τη συνδρομή τολμηρής αρχιτεκτονικής, νερών, φωτισμών και διαμορφώσεων. Είδαμε μουσικές παραστάσεις και υπαίθρια γλυπτική στον δημόσιο χώρο, επισκεφτήκαμε την Εθνική Πινακοθήκη. Το μουσείο παρουσιάζει καλλιτέχνες και κινήματα από όλη τη χερσόνησο. Πετύχαμε μάλιστα μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας: "Living Pictures: Photography in Southeast Asia".
Η άλλη όψη του νομίσματος
Όταν πια ήμασταν στην Μπανγκόκ, με αποτροπιασμό διαβάσαμε ότι το ίδιο εκείνο καλοκαίρι στη Σιγκαπούρη εφαρμόστηκε η θανατική ποινή σε έναν άνθρωπο για απλή κατοχή ναρκωτικών ουσιών. Ακόμη μάθαμε ότι τόσο στη Σιγκαπούρη όσο και στη Μαλαισία η ομοφυλοφιλία συνιστά ποινικό αδίκημα κι επισύρει αυστηρές ποινές. Η Ταϊλάνδη άρχισε να μας φαίνεται παράδεισος ανεκτικότητας και πολυπολιτισμικότητας. Πρόκειται για το μόνο κράτος της περιοχής που δεν γνώρισε ποτέ την αποικιοκρατία, με πολίτευμα τη συνταγματική μοναρχία (και αρκετά προβλήματα δημοκρατίας). Η διαφορά, ωστόσο, από τη μουσουλμανική γείτονα Μαλαισία είναι ορατή. Μεγαλύτερη ελευθερία στο ντύσιμο και την εμφάνιση, ελεύθερη κατανάλωση αλκοόλ, τρανς άτομα ενταγμένα στην καθημερινότητα.
Στην China Town
Μείναμε στην China Town της Μπανγκόκ, στην πιο ανήσυχη, πολύβουη, γευστικά υπέροχη, χρωματικά κραυγαλέα περιοχή του κέντρου. Κι επιδοθήκαμε σε βόλτες σε βουδιστικούς ναούς, μουσεία, στο Μεγάλο Παλάτι, street food, βόλτες με tuk tuk, συνεδρίες μασάζ, βόλτα στο εντυπωσιακό εμπορικό κέντρο ICONSIAM, πέρα-δώθε με το φέρι στο ποτάμι, χάζι και ψώνια στην Chatuchak, τη μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Ασίας. Κάναμε μια υπέροχη μονοήμερη εκδρομή στην Αγιουτάγια, την εγκαταλελειμμένη παλιά πρωτεύουσα του Σιάμ με τους επιβλητικούς ναούς, που έχει κηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Και πάνω απ’ όλα, ασκήσαμε την αγαπημένη μας δραστηριότητα-καλλιτεχνική πρακτική: φωτογραφικές βόλτες κατά τις οποίες συνεχίζουμε το κοινό μας project "Déjà vu", το οποίο βασίζεται στη διαπίστωση ότι συχνά βγάζουμε και οι δύο την ίδια, ή σχεδόν την ίδια, φωτογραφία!
Ο βασιλιάς των φρούτων
Από τα πιο παράξενα: Σε εστιατόριο fusion ασιατικής κουζίνας ο βοηθός του σερβιτόρου ήταν ένα ρομπότ, λίγο σαν το R2-D2 από τον "Πόλεμο των Άστρων" (και δεν τα πήγε άσχημα). Και οπωσδήποτε: τα φρούτα! Είχαμε βάλει στόχο να δοκιμάσουμε όλα τα νέα –για εμάς– φρούτα, δεν το κατορθώσαμε, είναι πάρα πολλά, μια πανδαισία: μαγκοστίν, dragon fruit (το λευκόσαρκο και το φούξια), μάνγκο, ραμπουτάν, γκουάβα, λίτσι, snake fruit, wax apple, jackfruit, λόνγκαν, λανγκσάτ, παπάγια, τάμαριντ κ.λπ. Και, βέβαια, ο βασιλιάς των φρούτων της Ταϊλάνδης, το εμβληματικό λόγω μεγέθους αλλά και μυρωδιάς ντούριαν, ένα φρούτο που είτε μισείς είτε λατρεύεις. Κι εμείς σίγουρα το λατρέψαμε!