Berlin Alexanderplatz

4,5

Αυτή η παράσταση υψηλής αισθητικής, σκηνοθετικής δεξιοτεχνίας και ερμηνευτικού πλουραλισμού λειτουργεί επίσης ως παράδειγμα υποδειγματικής μεταφοράς της λογοτεχνίας με θεατρικούς όρους˙ εδώ αφορά στο εμβληματικό μυθιστόρημα που γράφτηκε και αποτυπώνει το κοινωνικοπολιτικό κλίμα στη Γερμανία του Μεσοπολέμου.

Berlin Alexanderplatz Ελίνα Γιουνανλή©

Το επικό μυθιστόρημα που έγραψε ο Άλφρεντ Ντέμπλιν το 1929 απεικονίζει την ταραγμένη εποχή του γερμανικού Μεσοπολέμου, όταν η χώρα στον απόηχο του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου έζησε την περίοδο της "ανάπηρης" δημοκρατίας της Βαϊμάρης που οδήγησε στην άνοδο του ναζισμού. Ο Ντέμπλιν αποτυπώνει γεγονότα τη στιγμή που συμβαίνουν και την ταυτότητα μιας εποχής ενώ διαμορφώνεται, είναι όμως αξιοσημείωτο ότι επιδεικνύει την ψυχραιμία και την αντιληπτική ικανότητα κάποιου που γράφει χρόνια μετά, αποτιμώντας τα γεγονότα και την εποχή στο ιστορικό τους πλαίσιο. Με επίκεντρο την πλατεία του Βερολίνου όπου συγκεντρώνεται η εμπορική δραστηριότητα της πόλης και αποτυπώνεται η ανθρωπογεωγραφία της, βάζει ως πρωταγωνιστή τον Φρανκ Μπίμπερκοπφ, έναν εργάτη τσιμέντου που μόλις έχει αποφυλακιστεί, ύστερα από τετραετή καταδίκη για τον ξυλοδαρμό μέχρι θανάτου της συντρόφου του. Ο Φρανκ ορκίζεται να παραμείνει στο εξής ένας "τίμιος άνθρωπος", όμως η χώρα γύρω του διαλύεται και τον συμπαρασύρει, μέσα στην οικονομική εξαθλίωση, τις χαοτικές ταξικές ανισότητες, την εκπόρνευση των ιδεών και των ανθρώπων, τις ιδεολογικές διαμάχες κι ενώ τα εθνικιστικά προτάγματα για ένα "ισχυρό γερμανικό έθνος" κερδίζουν έδαφος.

Berlin Alexanderplatz

Αυτό το μυθιστόρημα των πεντακοσίων σελίδων, που έγινε τηλεταινία δεκατεσσάρων ωριαίων επεισοδίων από τον Φασμπίντερ και που από γραφής διαθέτει πολυπρισματικό χαρακτήρα, καθώς στην αφήγηση παρεμβάλλονται τραγούδια, ειδήσεις, σκέψεις του συγγραφέα κ.ά., κατορθώνει να "τιθασεύσει" ο Στάθης Λιβαθινός, παραδίδοντας μια μεγάλη παράσταση, προορισμένη μάλιστα για την περιορισμένων διαστάσεων και δύσκολη σκηνή του θεάτρου της Οδού Κυκλάδων. Ανασυνθέτει έναν ολόκληρο κόσμο, χάρη και στην πολύ καλή δραματουργία (που συνυπογράφει ο ίδιος με την Έλσα Ανδριανού και τους ηθοποιούς), επιβεβαιώνοντας πως η μαεστρία του αφορά στη μεταφορά των έργων της λογοτεχνίας στη σκηνή. Η σκηνοθεσία δεν καταφεύγει στο –κάποιες φορές ανέμπνευστο– εναλλασσόμενο δίπολο "αφήγηση/δράση", αντιθέτως συγκεντρώνει την καταιγιστική δράση σε σύντομες σκηνές και εντάσσει την αφήγηση σε αυτές, χωρίς να διαχωρίζει τα δύο είδη. Αφηγηματικότητα και θεατρικότητα συνυπάρχουν, αλλά παράλληλα διατηρούν την αυτονομία και την ξεχωριστή επιδραστικότητά τους, ενώ οι δράσεις δεν αναπαριστούν απαραίτητα ό,τι η αφήγηση περιγράφει, βοηθώντας έτσι το θέαμα να ξεφύγει από την πεπατημένη μιας απλής "εικονογράφησης" της αφήγησης.

Berlin Alexanderplatz

Η σκηνοθεσία επιτυγχάνει να αποδώσει με αξιοθαύμαστη ευρυθμία τις διακλαδώσεις της ιστορίας του Φρανκ και το πολυδιάστατο μωσαϊκό των ανθρώπων και των συμπεριφορών του μεσοπολεμικού Βερολίνου, αν και υπάρχουν σκηνές που εξελίσσονται εν τάχει και αφήνουν τον λιγότερο δυνατό χρόνο στο θεατή να επεξεργαστεί τις πολυάριθμες πληροφορίες· αυτό είναι και το μόνο στοιχείο που ζημιώνει κάπως το αποτέλεσμα, αν και πρόκειται μάλλον για κάτι αναμενόμενο, λόγω της επιδίωξης να συμπυκνωθεί σε μια λογική χρονική διάρκεια ένα ογκώδες κείμενο. Όλα αυτά, χωρίς να παραμελείται ο παράγοντας της θεατρικότητας και η αισθητική αποζημίωση του θεατή, στον οποίο παραδίδεται ένα θέαμα διόλου διδακτικό ή στε(γ)νά επεξηγηματικό. Αντιθέτως, η παράσταση αναβλύζει από τη χαρά του θεάτρου, ενώ δανείζεται επίσης, επιτυχημένα, στοιχεία από το μεσοπολεμικό καμπαρέ, με την καθοριστική συμβολή της μουσικής (Μιχάλης Λατουσάκης) και των τραγουδιών (στίχοι του Άρη Τρουπάκη), που εντάσσονται στη δράση, εμπλουτίζοντάς τη.

Berlin Alexanderplatz

Μέσα στο ωραίο σκηνικό περιβάλλον που δημιουργεί η Ελένη Μανωλοπούλου, ένα σωρό παμπάλαια έπιπλα (ένα φθαρμένο κρεβάτι, τρεις-τέσσερις κουτσές καρέκλες, ένα μισοκατεστραμμένο πιάνο) που καλύπτονται από το γκρίζο της σκόνης και της διάλυσης της ηθικής τάξης, οι έντεκα ηθοποιοί γίνονται αφηγητές και δρώντα υποκείμενα. Η Μαρία Σαββίδου και ο Δημήτρης Παπανικολάου κρατούν το κύριο βάρος της αφήγησης (αλλά ερμηνεύουν και σύντομους ρόλους), καθοδηγώντας και ενορχηστρώνοντας κατά κάποιον τρόπο τη δράση των υπολοίπων, που ξεχωρίζουν ατομικά, ενώ παράλληλα συνθέτουν μια δεμένη, συντονισμένη ομάδα: ο Γιώργος Δάμπασης στο ρόλο του Φρανκ, ενός ανθρώπου-θύμα τόσο της ιστορίας, του πεπρωμένου όσο και των επιλογών του, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι, στην ενσάρκωση ανθρώπων που καθορίζονται από τη βία, τον τυχοδιωκτισμό, την εξαθλίωση και την ηθική απογύμνωση της εποχής τους: ο Άρης Τρουπάκης (Ρέινχολτ), και σε πολλαπλούς ρόλους οι Βασίλης Ανδρέου, Νίκος Καρδώνης, Λίλλυ Μελεμέ, Δημήτρης Φιλιππίδης, Στάθης Κόικας, ενώ ξεχωρίζουν ιδιαίτερα μες στην ευθραυστότητά τους οι νέες ηθοποιοί Πολυξένη Παπακωνσταντίνου και Θεόβη Στύλλου, που μοιάζουν να έρχονται απευθείας από τη Γερμανία του Μεσοπολέμου.

Περισσότερες πληροφορίες

Berlin Alexanderplatz

  • Δραματοποιημένο Μυθιστόρημα
  • Διάρκεια: 150 '

Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Άλφρεντ Ντέμπλιν, ενός από τους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, η παράσταση αναδεικνύει την εποποιία ενός προσφάτως αποφυλακισθέντα, του Φραντς, στο Βερολίνο του Μεσοπολέμου, σε διασκευή της Έλσας Ανδριανού και του σκηνοθέτη με τη συμβολή των ηθοποιών. H διασκευή του έργου σε μίνι σειρά από τον Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ τη δεκαετία του 1980 έχει αφήσει εποχή. Τους αλλεπάλληλους κύκλους της ζωής ενός προσφάτως αποφυλακισθέντα πραγματεύεται το έργο. Τον κύκλο του έρωτα, της τιμιότητας, της επιβίωσης και του θανάτου μέσα από μια αλυσίδα συναρπαστικών γεγονότων που συνθέτουν τον τραγικό βίο του Φραντς.

Θέατρο Οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής»

Κυκλάδων 11 & Κεφαλληνίας, Κυψέλη

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Θέατρο

Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος με αφορμή την παράσταση "Vanya": "Έχουμε ευθύνη για το τι επιλέγουμε να δούμε στο θέατρο, τι καταναλώνουμε, τι ψηφίζουμε"

Ο νέος σκηνοθέτης που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό, παρουσιάζοντας συχνά δουλειές του και στην Ελλάδα, μιλάει για την πρόκληση της σύγχρονης εκδοχής του τσεχοφικού "Θείου Βάνια" για οκτώ πρόσωπα με μοναδικό ερμηνευτή τον ηθοποιό Γιώργο Καραμίχο στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, η οποία μιλά για το ποιοι είμαστε σήμερα.

ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΥΣΑ ΠΑΣΙΑΛΟΥΔΗ
14/03/2025

Πρώτες φωτογραφίες από τη συγκλονιστική "Ράβδο" στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων "Λευτέρης Βογιατζής"

Οι Άρης Λεμπεσόπουλος, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Τατιάνα Παπαμόσχου πρωταγωνιστούν στο έργο που μιλάει για την έννοια της βίας και το ρόλο της μνήμης σε σχέση με την κουλτούρα της ακύρωσης, σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα.

6ο Φεστιβάλ Θεάτρου 2510: Open call συμμετοχής σε καλλιτέχνες κάθε είδους

Ανοιχτή πρόσκληση σε ηθοποιούς, θεατρικές ομάδες, χορευτές, μουσικούς και μουσικά σχήματα, ζωγράφους, φωτογράφους και όχι μόνο για την έκτη διοργάνωση του φεστιβάλ τεχνών.

Ουίτσι: "Αν είναι να κάνεις κάτι, κάνε το με αγάπη"

Ο/Η σκηνοθέτις και δημιουργός της "Πανδώρας" που κάνει πρεμιέρα στην Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών του Εθνικού Θέατρου (από 26/3) μοιράζεται τη διαδρομή, τις ανησυχίες και τα όνειρά της. Από τις καταλήψεις και τις πορείες αλληλεγγύης, στα βουνά και τα φαράγγια, και από την ανακάλυψη της σκηνοθεσίας μέσα από τις δυσκολίες, στη βαθιά ανάγκη για έναν θεατρικό κόσμο γεμάτο έμπνευση, ελευθερία και φροντίδα.

"Égalité": Θεατρικό πείραμα του Δημήτρη Μπαμπίλη με αφετηρία το έργο του Θανάση Τριαρίδη

"Σε μια εποχή όπου η ισότητα διακηρύσσεται ως αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα, το "Égalité" του Θανάση Τριαρίδη ανατρέπει κάθε βεβαιότητα". Μάθετε περισσότερα για την παράσταση που θα παιχτεί στο χώρο ενός πρώην καταστήματος στη Στοά Σανταρόζα 3, απέναντι από το Θέατρο Ρεξ.

Ρομέο Καστελούτσι: "Η Ιζαμπέλ Ιπέρ είναι σαν μια μεγάλη φλόγα που μετουσιώνει τον πυρήνα του ίδιου του θεάτρου"

Ο μεγάλος Ευρωπαίος σκηνοθέτης φέρνει στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση τη δική του "Βερενίκη". Μια ελεύθερη διασκευή της ερωτικής τραγωδίας του Ρακίνα που αγγίζει τον σύγχρονο θεατή, με την σούπερ σταρ Ιζαμπέλ Ιπέρ στον ομώνυμο ρόλο.

"Σε φιλώ, Πέτρος" : Ο Βασίλης Βηλαράς και η Λένα Κιτσοπούλου σε ένα διάλογο αγάπης και αποδοχής

Μια συναρπαστική ιστορία, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, ζωντανεύει στη σκηνή του Δίπυλον. Ένα εκρηκτικό, αντισυμβατικό και βαθιά συναισθηματικό ερμηνευτικό ντουέτο, ο Βασίλης Βηλαράς και η Λένα Κιτσοπούλου, ξετυλίγει την πορεία ενός νέου άντρα προς την αυτοαποδοχή και τη μάχη του να κερδίσει την κατανόηση της μητέρας του.