Αγγελική Κοκκοβέ©
Μία από τις καλύτερες θεατρικές διασκευές μυθιστορήματος μας παρουσίασε ο Γιάννης Καλπούζος έχοντας την ιδέα να μεταπλάσει θεατρικά το εξαιρετικό μυθιστόρημά του "Σέρρα - Η ψυχή του Πόντου". Ένα μυθιστόρημα που –με ρεαλιστική γραφή, με αγάπη για τον ελληνισμό, σεβασμό στους αγώνες των Ποντίων, τα πάθη, τους πόθους και τις παραδόσεις τους και με συμπόνια για τον ανώνυμο, βασανισμένο άνθρωπο– συμπυκνώνει την ελληνική τραγωδία της προσφυγιάς μέσα από το περιπετειώδες ταξίδι ζωής ενός άνδρα που ξεκινά από την άλλοτε ευημερούσα Τραπεζούντα. Η Λεμονιά, κόρη του Γαληνού Φιλονίδη, ξεδιπλώνει μέσα από εικόνες τη ζωή του πατέρα της, θεματοφύλακα των ηθών της εποχής του που βιώνει τη βία των Τούρκων και αφενός ζει τον αναγκαστικό αποχωρισμό από τη γυναίκα και τα παιδιά του και αφετέρου είναι σχεδόν αναγκασμένος από τη μοίρα να μοιράζει την καρδιά του ανάμεσα σε δύο γυναίκες. Το αποκαλυπτικό και συνταρακτικό κοινωνικά δραματικό έργο συγκινεί και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή λόγω της καταγραφής πραγματικών ιστορικών γεγονότων που σχετίζονται με τον ξεριζωμό του ποντιακού λαού, αποκαλύπτει τον στείρο εθνικισμό με προσωπείο πατριωτισμού και ψυχογραφεί όχι μόνο τον Φιλονίδη, αλλά και τα πρόσωπα που σχετίζονται με εκείνον: άνδρες και γυναίκες τυραννισμένους από τον τεράστιο πόθο για επιβίωση, την αβάσταχτη φτώχεια και τους πολλαπλούς περιορισμούς μιας μικρής κοινωνίας.
Ο Σωτήρης Χατζάκης έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τα πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία της παράδοσης, γοητεύεται από αυτά και τα αναδεικνύει με σεβασμό στην αξία τους. Αυτό έκανε σκηνοθετώντας το "Σέρρα - Η ψυχή του Πόντου" με ευαισθησία, φαντασία, αλλά και μέτρο στην ανάδειξη των συμβολισμών του, με ψυχογραφική τρυφερότητα για τα πρόσωπα, αλλά και με αίσθηση των αναλογιών του δραματικού και κωμικού στοιχείου. Το λιτό σκηνικό και το εξαιρετικό κοστούμι της Έρσης Δρίνη δημιουργούν ένα εικαστικό τοπίο, κατορθώνοντας να συμβολοποιήσει σε μια σκηνή τους "ορίζοντες" που περικλείει το έργο. Ατμοσφαιρικοί είναι οι φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτόπουλου και ξεσηκωτική η μουσική του Ματθαίου Τσαχουρίδη.
Η αφήγηση είναι χειμαρρώδης από την αρχή και σίγουρα οι παύσεις θα ήταν χρήσιμες όχι μόνο για τη Χρύσα Παπά που πραγματοποιεί έναν άθλο, ερμηνεύοντας όλα τα πρόσωπα του έργου, αλλά και για το χτίσιμο της επικοινωνίας με το θεατή. Κατά την πορεία της αφήγησης, η Παπά ρυθμίζει το θερμόμετρο της έντασης και δίνεται ψυχή τε και σώματι! Ακριβής και κυρίαρχη του λόγου, βαθύτατα αληθινή και ουσιώδης, περνώντας με λεπτές αλλά ευδιάκριτες αποχρώσεις από την αφήγηση στην ενσάρκωση, απέριττη και στο χορό σέρρα που χορεύει, δίνει υπόσταση στο συναισθηματικής δύναμης σκηνικό αποτέλεσμα. Η ερμηνεία της είναι αυτή που αναδεικνύει τη μνήμη ως το πολύτιμο "φυλακτό" για τις επόμενες γενιές.
Περισσότερες πληροφορίες
Σέρρα - Η ψυχή του Πόντου
Μία ηθοποιός, δώδεκα ρόλοι. Κεντρικό πρόσωπο, η Λεμονιά που παρουσιάζεται στο κοινό για να αφηγηθεί την ιστορία του πατέρα της, του Γαληνού Φιλονίδη. Μια ιστορία που ξεκινάει το 1915 και ολοκληρώνεται το 1962, στην Τραπεζούντα και άλλες περιοχές του Πόντου, στην Αμπχαζία και στο Καζακστάν. Ο Γαληνός διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες, δοκιμάζονται οι ηθικές του αρχές κι έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και τις τρικυμίες της ψυχής, ενώ στο πρόσωπό του και στην πορεία του αντανακλώνται τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων. Ένα έργο γεμάτο έρωτα, μυστήριο, ραδιουργίες, τρυφερότητα, νοσταλγία, αγάπη, εξαθλίωση, γενναιότητα και αξιοπρέπεια. Ένα έργο που υμνεί το μεγαλείο της ζωής και της συγχώρεσης. Ένα ταξίδι που γράφει η ζωή, που φαντάζει με τις φλόγες του χορού της φωτιάς, του χορού Σέρρα.
