Mike Rafail | That long black cloud
Χαιρόμαστε πολύ όταν γίνονται παραστάσεις στην περιφέρεια, σε ΔΗΠΕΘΕ των πόλεων, ένα θεσμό που αποτελεί ιστορική κατάκτηση του ελληνικού θεάτρου. Το περιφερειακό θεατρικό δίκτυο πρέπει να μείνει ζωντανό και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος φαίνεται πως το λαμβάνει σοβαρά υπόψη του. Σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης θ’ ανεβάσουν το εμβληματικό βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου "Η αγάπη άργησε μια μέρα" (1994), σε σκηνοθεσία του Ένκε Φεζολλάρι. Η πρεμιέρα θα γίνει στις 15 Νοεμβρίου στην Αίθουσα Τέχνης Κοζάνης και από τις 6 Δεκεμβρίου θα παίζεται στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης.
Ο Φεζολλάρι συνυπογράφει μαζί με τη Ροδή Στεφανίδου και τη διασκευή- δραματουργική επεξεργασία του έργου της Λιλής Ζωγράφου δημοσιογράφου, λογοτέχνιδας, δοκιμιογράφου, θεατρικής συγγραφέως και πολιτικής ακτιβίστρια, που με χειμαρρώδη τρόπο, χωρίς ταμπού στη γλωσσική της συμπεριφορά, αποθέωσε τη ζωή και τον έρωτα μέσα από τα βιβλία της. "Στο έργο σκιαγραφείται αριστοτεχνικά η απάνθρωπη σκληρότητα της πατριαρχικής οικογένειας, οι κοινωνικές συμβάσεις και η ευλογία της αγάπης. Πρόκειται ουσιαστικά για μια αλληγορία πάνω στο φασισμό και στον τρόπο που αυτός ποτίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Αναδεικνύονται τα σοβαρά και διαχρονικά προβλήματα που προκύπτουν από την τήρηση των "πρέπει", τη μη αποδοχή της διαφορετικότητας, τη λανθασμένη υποταγή και την καταπάτηση της ελευθερίας, στην καθημερινότητα. Ο άνθρωπος, του χθες και του σήμερα, οι αδυναμίες και οι επιθυμίες του βρίσκονται στο επίκεντρο”.
Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 13 ετών. Παίζουν οι: Υρώ Λούπη (Ερατώ, Τονίνο), Ιωάννα Παγιατάκη (Πηνελόπη, Ηγουμένη), Λίλιαν Παλάντζα (Εργίνη, Καλόγρια Β΄, Αντώνιος, Χριστόφορος, Μαρλέν), Πολυξένη Σπυροπούλου (Αμαλία, Επαμεινώνδας), Δανάη Σταματοπούλου (Αικατερίνη, Ελευθέριος, Καλόγρια Α΄, Γιατρός, Κωνσταντίνου), Άννη Τσολακίδου (Εριφύλη, Τάγαρης, Κωνσταντέν), Μαρία Χατζηιωαννίδου (Ασπασία).
Λίγα λόγια για το έργο
Στο Νεοχώρι της Κρήτης, την περίοδο της Κατοχής, η πολυμελής οικογένεια Φτενούδου, ζει υπό το βάρος της ενοχής, της θρησκευτικής καταπίεσης και των άκαμπτων ηθικών κανόνων της επαρχίας. Μέσα σε αυτό το αρρωστημένο περιβάλλον, η μικρότερη κόρη, Ερατώ, η πολυαγαπημένη της μητέρας της, ερωτεύεται έναν Ιταλό στρατιώτη, που κρύβεται στο υπόγειο του σπιτιού τους και μένει έγκυος από αυτόν. Μετά τον θάνατο του πατέρα, η μεγάλη κόρη της οικογένειας αναλαμβάνει τα ινία του σπιτιού, επιβάλλοντας τη θέλησή της μέσα από την απόλυτη υπακοή στο αναχρονιστικό σύστημα αξιών, τον ενσωματωμένο
μισογυνισμό, τα μίση και τα απωθημένα της ερωτικής στέρησης. Ταυτόχρονα, η ανάγκη προάσπισης της εικόνας μιας φαντασιωσικής υπεροχής της οικογένειας Φτενούδου, την οδηγεί σε μια άνευ νοήματος μεγαλομανία, που ανατροφοδοτεί την κοινωνική υποκρισία: αποκρύπτει (ή θανατώνει) ό,τι πλήττει την οικογενειακή τιμή και επιδεικνύει κάθε ανούσια σύμβαση που προσδίδει κύρος στην παρηκμασμένη τους ζωή. Σε αυτό το περιβάλλον κάθε μορφή αγάπης και έρωτα αποκλείεται, ποινικοποιείται και διώκεται. Κάθε ανάγκη για ζωή μαραίνεται.
Σκηνοθετικό σημείωμα
Ελλάδα, Κρήτη, Αθήνα. Πόλεις, χωριά, αγροτιά. Ο τόπος άλλοτε άγονος, άλλοτε καρποφόρος… Στο επίκεντρο η οικογένεια, αρσενικά και θηλυκά κάτω από την μπότα του Πατέρα - Αφέντη και τους δρακόντειους, απαράβατους, άγραφους νόμους που δημιουργεί η Πατριαρχία. Η μοίρα των γυναικών της θέλει να είναι εγκλωβισμένες, σχεδόν φυλακισμένες στα νοικοκυριά. Αμπαρωμένες σε σπίτια -φρούρια αρσενικών- που θεωρούν ότι "τα γυναίκεια στόματα είναι άχρηστα για να ταϊστούν". Η επαρχία όμως δημιουργεί και ευνουχισμένα αρσενικά καθώς και ανάπηρα παιδιά …ένας Καιάδας για την διαφορετικότητα, για κάθε τι όμορφο που αποζητά να αναδυθεί από την ασχήμια και τη βία που μας περιβάλλει.. Ο Άνθρωπος που σφυρηλατείτε στην αδικία και τον πόνο. Ο λόγος της Λιλής Ζωγράφου καταγγέλλει οτιδήποτε περιορίζει την ελευθερία του ατόμου. Υπερασπίζεται κάθε ανθρώπινη οντότητα ως αυτοτέλεια και ως αυθυπαρξία του ατόμου. Η άνοδος και η πτώση των ψευδεπίγραφων κοινωνικών συμβάσεων. Η ιστορία της καταπίεσης των γυναικών στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια, στον κόσμο που κατοικούμε, στον κόσμο που μας εμπεριέχει. Η "Τιμή της οικογένειας" που γίνεται τσεκούρι και δίνει άλλοθι για εγκλήματα. Τι θα πει Ελευθερία; λέει στο κείμενο της και απαντά: "Μα η αθωότητα να μην γνωρίζεις την ασκήμια των ανθρώπων. Μόνο τότε είσαι ελεύθερος."
