© Ναταλία Τσουκαλά, ευγενική παραχώρηση ΝΕΟΝ
Μπορεί οι περισσότεροι να επισκεπτόμαστε το Σχολείον της Αθήνας - "Ειρήνη Παπά" κυρίως για να παρακολουθήσουμε παραστάσεις (τουλάχιστον, όσοι δεν ανήκουμε στη φοιτητική μερίδα της σχολής), όμως η νέα συνεργασία του ΝΕΟΝ με το Εθνικό Θέατρο είναι αφορμή για να κάνουμε μία διαφορετική εξερεύνηση στο επιβλητικό κτίριο της Πειραιώς. Η ομαδική έκθεση "space of togetherness", σε επιμέλεια της Ελίνας Κουντούρη, εγκαινιάζεται στις 9/9 και φέρνει στο επίκεντρο μερικά από τα πιο πιεστικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα, τα οποία αφορούν τη μετακίνηση ανθρώπων, πολιτισμών και ιδεών και πώς αυτά τα στοιχεία διαμορφώνουν την Ευρώπη σε ένα χώρο ροών μέσω της αλληλεπίδρασης και της ανταλλαγής πολιτισμικών διαφορών. Μέσα από έργα της συλλογής του ΝΕΟΝ και νέες εικαστικές αναθέσεις διερευνάται η ανάπτυξη στερεοτύπων και προκαθορισμένων ιδεών για τον ρατσισμό, την κοινωνική κινητικότητα, τα δικαιώματα των μεταναστών και πώς ενυπάρχει η αίσθηση του ανήκειν, η συνύπαρξη, μέσα από τη διαφορετικότητα της τάξης, της φυλής, του φύλου.
Η έκθεση "space of togetherness" στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου είναι μία ακόμη απόπειρα του ΝΕΟΝ να φέρει την τέχνη στον δημόσιο χώρο αλλά και να δημιουργήσει ένα πεδίο αναστοχασμού και επανεξέτασης της ιστορίας και σημαντικών κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων. Καλλιτέχνες που έχουν βιώσει τη μετανάστευση γίνονται αφηγητές στην έκθεση, παρουσιάζοντας διαφορετικές πτυχές της ιστορίας και κάνοντας συνδέσεις με την τωρινή πραγματικότητα. 20 συνολικά δημιουργοί και συλλογικότητες συμμετέχουν στο πρότζεκτ, ενώ παρουσιάζονται επίσης πέντε νέες αναθέσεις έργων των Igshaan Adams, Μαρίας Λοϊζίδου, Κώστα Ρουσσάκη, Αντρέα Τζούροβιτς και Μαριάννας Χριστοφίδου.
Małgorzata Mirga-Tas "Kie Serina/The Card Players", 2018. Ύφασμα, ακρυλικό, μεικτή τεχνική 120×140×4 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Frith Street Gallery, Λονδίνο,Foksal Gallery Foundation, Warsaw και Karma International, Ζυρίχη. Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας–Ειρήνη Παπά
Installation "View space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Γλυπτά, ταπετσαρίες και υφαντά στολίζουν το κεντρικό αμφιθέατρο της σχολής, όμως την προσοχή μας τραβάει ένας λόφος από αλάτι. Μετανάστριες από το μη κερδοσκοπικό Δίκτυο Μέλισσα τραγουδούν το "Many Thousand Gone" (τραγούδι των σκλάβων του 18ου αιώνα) ευλογώντας έτσι τα 8.000 κιλά θαλασσινό αλάτι στη διαδραστική εγκατάσταση "Soul of Salt" της Patricia Kaersenhout. Το συμβολικό έργο αποτίει φόρο τιμής στους σκλαβωμένους ανθρώπους που διέσχισαν το αλμυρό νερού του Ατλαντικού για να φτάσουν στις φυτείες. Μάλιστα, η καλλιτέχνιδα μάς παρότρυνε να πάρουμε λίγους κόκκους μαζί μας και να τους διαλύσουμε στο νερό, ώστε να τιμήσουμε κι εμείς όσους βίωσαν αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες.
Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Καθισμένοι στα σκαλάκια του θεάτρου παρακολουθήσαμε αποσπάσματα του έργου "The Circle" της Μαροκινής καλλιτέχνιδας Bouchra Khalili -την οποία γνωρίσαμε μέσα από την έκθεση "Φανοί και τυπογράφοι" στο ΕΜΣΤ. Το οπτικοακουστικό υλικό που προβάλλεται σε μια τεράστια οθόνη στο κέντρο της σκηνής είναι το αποτέλεσμα της μακρόχρονης έρευνας της εικαστικού για το Κίνημα Αράβων Εργατών (MTA) και τις θεατρικές ομάδες του Al Assifa και Al Halaka, που έδρασαν ως αντιστασιακό εργαλείο απέναντι στη βία και το καθεστώς στις αρχές του ’70. Το 60λεπτο έργο συνοδεύεται από το "Timeline for a Constellation", ένα χρονολόγιο για τα γεγονότα που οδήγησαν στη δημιουργία του κινήματος. Πίσω από τη σκηνή, η Grada Kilomba παρουσιάζει τη χωρική και ηχητική της εγκατάσταση "18 Verses". Η Kilomba έχει χαράξει στίχους ενός ποιήματός της σε απανθρακωμένα κομμάτια ξύλου, παραπέμποντας έτσι στα πλοία που μετέφεραν υποδουλωμένους Αφρικανούς από την ήπειρό τους, αλλά και στα σπαρακτικά μεταναστευτικά ταξίδια που εξακολουθούν να γίνονται σήμερα στη Μεσόγειο.
Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Στον εξωτερικό χώρο βρίσκεται το ξύλινο τραπέζι μήκους 27 μέτρων που φιλοτέχνησε ο Κώστας Ρουσσάκης αποκλειστικά για την έκθεση, προκειμένου να φιλοξενήσει τις συζητήσεις του παράλληλου προγράμματος. "Στο κέντρο της δραματικής σχολής, καλούμε τους ανθρώπους να καθίσουν, να συναντηθούν και να συζητήσουν γύρω από το έργο του Κώστα Ρουσσάκη" αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης. Τα 90 σκαμπό φέρνουν ένα γλυπτό γράμμα που μαζί σχηματίζουν στίχους από το ποίημα "Αγγίζοντας αυτή τη νεότητα" του Νίκου Καρούζου. "Αυτοί που μαζεύονται γύρω από το τραπέζι, φέρνουν τις δικές τους γνώσεις, ιδέες και εμπειρίες, ίσως και διαφορετικές φωνές που στοχεύουν στην απόρριψη της λογοκρισίας και δημιουργούν έναν χώρο εξερεύνησης ιδεών με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, την κατανόηση και τη φροντίδα. Αυτή θα ήθελα να είναι η ουσία της έκθεσης" τονίζει η Ελίνα Κουντούρη.
Στις δύο αίθουσες στο βάθος της σχολής, ανάμεσα στα πλεκτά έργα της Μαρίας Λοϊζίδου, αναπτύσσεται το σε εξέλιξη συλλογικό κοινοτικό έργο της ομάδας Døcumatism, "AfroGreeks", με θέμα την αφρικανική διασπορά στην Ελλάδα. Στη μία αίθουσα, τρεις οθόνες προβάλλουν συνεντεύξεις Αφροελλήνων, ενώ απέναντι, μαζί με αρχειακό υλικό του Εθνικού Θεάτρου, βρίσκονται φωτογραφίες και το αρχείο της Døcumatism, η οποία από το 2015 στοχεύει στην καταγραφή της ιστορίας των αφρικανικών κοινοτήτων που ζουν στην Ελλάδα.
Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Στον πάνω όροφο, οι αφηγήσεις πληθαίνουν. Κουρτίνες που ορίζουν σύνορα (Μαριάννα Χριστοφίδου, "Rivers, Banks"), ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες που μιλούν για την ταυτότητα (VASKOS) και τη μετανάστευση (Enri Canaj), χαλιά της Mona Hatoum που αποδίδουν τη σκληρότητα και τα συστήματα ελέγχου μέσα σε μια κοινωνία, αλλά και ένα πολυεπίπεδο πρότζεκτ που βρίσκεται στο διπλανό δωμάτιο. Εκεί, ο Νοτιοαφρικανός Igshaan Adams τοποθετεί παλιότερα έργα του μαζί με μια νέα ανάθεση, χρησιμοποιώντας χειροποίητα υφαντά σε μία ιδιότυπη περφόρμανς η οποία θα εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της έκθεσης.
Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects, Κέιπ Τάουν
Έργο κατ’ ανάθεση από τον Οργανισμό ΝΕΟΝ με ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Garage Dance Ensemble
Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Γεωργία Σαγρή, "Τοπίο" (θώρακας), 2020. Κάρβουνο και χρωματιστό κάρβουνο σε χαρτί, διάφορα μεταλλικά στοιχεία 300 x 196 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και The Breeder, Αθήνα
Installation View "space of togetherness" | NEON στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά
Παρόλο που το "space of togetherness" εξερευνά μία πραγματικά ενδιαφέρουσα θεματική, η οποία μάλιστα "ξεθάβει" λιγότερο γνωστά κεφάλαια από το μπαούλο της ιστορίας, λίγα ήταν τα έργα που όντως μας έκαναν εντύπωση. Ξεχωρίζουμε τις καθηλωτικές ιστορίες που παρακολουθήσαμε στα βίντεο της Døcumatism, καθώς και μία από τις τελευταίες στάσεις της έκθεσης, ένα δωμάτιο με το ερευνητικό έργο σε εξέλιξη της πάντα ανατρεπτικής Γεωργίας Σαγρή ("Αναπνοή"). Βασισμένη στην άποψη ότι "όλοι ζούμε τη ζωή μας στη σκηνή, δίνοντας παραστάσεις ασταμάτητα", η εικαστικός διερευνά την αναπνοή και την ανάρρωση από τις παθολογίες μιας περφόρμανς (ίαση), και καλεί τον θεατή να κάνει ένα διάλειμμα από τη συνεχή του ανάγκη εκτέλεσης μιας παράστασης.
Σημειώστε ότι το "space of togetherness" διοργανώνει ένα παράλληλο δημόσιο πρόγραμμα με τη συμμετοχή των οργανισμών διαΝΕΟσις, Δίκτυο Μέλισσα, Δίπυλον, Døcumatism, Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, το EIGHT / ΤΟ ΟΧΤΩ, Παπιγιόν project, TAVROS, Ίδρυμα Fulbright (Fulbright Greece). Η πρώτη εβδομάδα του προγράμματος είναι αφιερωμένη στους καλλιτέχνες της έκθεσης, όπου η επιμελήτρια της έκθεσης Ελίνα Κουντούρη θα συνομιλήσει με τους Igshaan Adams, Bouchra Khalili, Grada Kilomba, Καλλιόπη Λεμού και Μαρία Λοϊζίδου μαζί με τον Αχιλλέα Χαρίσκο του Παπιγιόν project.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων θα παρουσιάζεται αναλυτικά ανά εβδομάδα στο neon.org.gr.
Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
space of togetherness
Η έκθεση θέτει μερικά από τα πιο πιεστικά ερωτήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και ο κόσμος σήμερα. Η μετακίνηση ανθρώπων, πολιτισμών και ιδεών διαμορφώνει την Ευρώπη ως έναν χώρο ροών μέσω της αλληλεπίδρασης και της ανταλλαγής πολιτισμικών διαφορών. Το space of togetherness είναι μια έκθεση για ιστορίες που αποκαλύπτονται όταν διασταυρώνονται οι φυλές, οι πολιτικές, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η έκθεση θα διερευνήσει πώς υφαίνονται στην καθημερινή μας ζωή προκαθορισμένες ιδέες για τον ρατσισμό, την κοινωνική κινητικότητα, τα δικαιώματα των μεταναστών και πώς ενυπάρχει η αίσθηση του ανήκειν, η συνύπαρξη, μέσα από τη διαφορετικότητα της τάξης, της φυλής, του φύλου.
