Οι Jolly Roger σκάνε πάλι στη φάση σαν τον "Sergei"

Αν παρακολουθούσες τη χιπ χοπ σκηνή κάπου το 2014, τότε πιθανότατα η φράση "Ρε παιδί μου, κοίτα..." κάτι σου θυμίζει. Πρόκειται, φυσικά, για την εισαγωγή του "04", του πέμπτου κομματιού του δίσκου "Κενό" που βγήκε πριν 11 χρόνια από το σχήμα των Jolly Roger. Ο Ανδρέας (Πινόκιο), ο Μιχάλης (Anima) και ο Simph0nik επανέρχονται δυναμικά με τον νέο, θεματικό τους δίσκο, το "Sergei", που παρουσιάζεται το Σάββατο 8 Φεβρουαρίου στο Fuzz (μαζί με τους ΝΤΣ και BLK CLD). Με την αφορμή αυτή, μιλήσαμε μαζί τους για τον εμπνευσμένο από έναν αστροναύτη τίτλο του δίσκου, το ταξίδι τους στον χρόνο κατά τη δημιουργία του, αλλά και φυσικά το "Κενό": τι σήμαινε τότε για αυτούς και πόσα έχουν αλλάξει από τότε που ως εικοσάρηδες έκαναν μια τομή στην ελληνόφωνη ραπ;

Πώς προέκυψε ο τίτλος του "Sergei”;
Ανδρέας (Πινόκιο): Είχα διαβάσει τυχαία κάπου στο ίντερνετ την ιστορία του αστροναύτη της Σοβιετικής Ένωσης Σεργκέι Κρικάλεφ. Είχα εντυπωσιαστεί από το γεγονός ότι ήταν ένας άνθρωπος που είχε μείνει όμηρος στο διάστημα για σχεδόν έναν χρόνο (ΣτΣ: επειδή η ΕΣΣΔ που τον έστειλε διαλύθηκε όσο βρισκόταν εκεί). Ψάχνοντας περισσότερο για το συμβάν βρήκα ότι είχε γίνει το 1992, το έτος που γεννήθηκα εγώ και ο Μιχάλης. Μου άρεσε η ιστορία του: έφυγε από τον πλανήτη και επέστρεψε σε έναν άλλο κόσμο -κι αυτό με τα χίλια ζόρια. Μετά το συζητήσαμε με τα παιδιά και είπαμε να κάνουμε ένα άλμπουμ που θα αναφέρεται σε κάποιες χρονολογίες, μέσα από γεγονότα που συνέβησαν την εκάστοτε χρονιά, φτάνοντας μέχρι τη σημερινή εποχή. 

Μιχάλης (Anima): Όπως ο Σεργκέι επέστρεψε σε έναν πλανήτη που ήταν διαφορετικός απ’ ό,τι τον άφησε, έτσι κι για εμάς, όταν συζητούσαμε το άλμπουμ, ο κόσμος όπως τον είχαμε μάθει είχε αλλάξει άρδην. Είχε περάσει μια καραντίνα.

Αν.: Κι εμείς κι εκείνος ζήσαμε μια τομή στην ιστορία. Μας άρεσε, επίσης, η ατμόσφαιρα του διαστήματος που είχε η ιστορία του. Ο δίσκος θέλαμε να μοιάζει με ένα ταξίδι στο διάστημα, μόνο που εμείς ταξιδέψαμε στον χρόνο και τη μνήμη. Ήταν μια διαδικασία διδακτική για εμάς γιατί χρειάστηκε να ψάξουμε για διάφορα γεγονότα στα οποία ίσως δεν είχαμε δώσει τόση σημασία όταν ήμασταν μικρότεροι ούτε είχαμε καταλάβει πώς επηρέασαν τη ζωή μας.

Και πώς διαμορφώθηκε ο ήχος του νέου δίσκου σε σχέση με τις προηγούμενες δουλειές;
Simph0nik: Αν πάρεις όλα τα άλμπουμ και τα single με τη σειρά, θα καταλάβεις ότι υπάρχει μια φυσική εξέλιξη. Το ύφος προέκυψε μέσα από την κουβέντα με τα παιδιά, πάνω στο κόνσεπτ και τη θεματολογία.

Μ.: Έχουν ενταχθεί, επίσης, ηχητικά από αστροναύτες στα πιο ορχηστρικά κομμάτια που είναι ανάμεσα σε αυτά με τους στίχους.

Αν.: Και γενικά ο ήχος του άλμπουμ είναι… σαν να υπάρχει μια έλλειψη βαρύτητας. Έχει ένα space-y κλίμα.

Ο δίσκος συνοδεύεται και από ένα βιβλίο.
Μ.: Εμείς έχουμε τη λόξα να υπάρχει και κάτι χειροπιαστό με κάθε ολοκληρωμένη κυκλοφορία που βγάζουμε, είτε είναι έντυπο είτε δίσκος. Από την άλλη, δίνουμε μεγάλη βάση στο στιχουργικό κομμάτι, οπότε είναι άλλο πράγμα να ακούς και άλλο να διαβάζεις. Κι άμα το διανθίσεις αυτό με πρόλογο και τα σκίτσα του Jnor για κάθε κομμάτι, βγαίνει μια έκδοση που στέκει και μόνη της και ολοκληρώνει τη θεματολογία του πρότζεκτ.

Αν.: Επίσης, είναι κι ένας δίσκος που έχει την ιδιαιτερότητα ότι θέλει μια κάποια εξήγηση. Στα κομμάτια γίνεται η αναφορά, αλλά αν κάποιος δεν το διαβάσει, δεν μπορεί ακριβώς να το κατανοήσει -χωρίς να σημαίνει ότι δεν μπορεί να το ακούσει και να ταυτιστεί. Στο βιβλίο, λοιπόν, υπάρχουν μικρά εισαγωγικά κείμενα που εξηγούν τι συνέβαινε στην εκάστοτε χρονολογία. Σε κάθε κομμάτι, μάλιστα, ο αφηγητής μιλά σαν να βρίσκεται μέσα στην περίοδο εκείνη. Βέβαια, οι νεότερες γενιές, όσοι ήταν μικροί ή δεν είχαν γεννηθεί καν τότε, μπορεί να μην ξέρουν κάποια από αυτά τα γεγονότα.

Μ.: Στο "Metribolone", για παράδειγμα, που είναι για το 2008, το βιβλίο αναφέρει ότι τότε ήταν που ξέσπασε ένα σκάνδαλο ντοπαρίσματος με Έλληνες Ολυμπιονίκες. Παράλληλα, τότε είχε γίνει κι η δολοφονία Γρηγορόπουλου, ενώ εμείς βγάζαμε ερασιτεχνικά τον πρώτο μας δίσκο. Φτάνουμε, ωστόσο, και σε πρόσφατα γεγονότα. Ας πούμε, για την καραντίνα και το έτος 2020, είναι το κομμάτι "Quaranta". Πριν από αυτό έχουμε βάλει το "Orbit", μια εισαγωγή χωρίς στίχους που αναφέρεται στην εισβολή της Ρωσίας στα ουκρανικά εδάφη.

"Δεν μπορείς πλέον να κάνεις αυτό που έγινε το 2014 με το "Κενό", όσο καλά και να πιάσεις το ρεύμα ή όσο καλή μουσική κι αν κάνεις"
-Ανδρέας (Πινόκιο)

Αν.: Να προσθέσω εδώ ότι ο πόλεμος και οι αλλαγές που επιφέρει είναι κεντρικό θέμα του "Sergei”. Για παράδειγμα, στο "Falling man” υπάρχει αναφορά και στους Δίδυμους Πύργους που δεν ήταν πόλεμος αλλά η αφορμή για να ξεκινήσει ο "πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία”. Κι ήθελα να επισημαίνω πάνω σε αυτό ότι, αν και ζούμε σε μια εποχή που παντού έχει πόλεμο κι η χώρα μας συμμετέχει με διάφορους τρόπους σε διάφορα πολεμικά μέτωπα, δεν βλέπω ακόμα και πολιτικοί καλλιτέχνες να μιλούν τόσο για αυτό.

Τον περασμένο Μάρτιο γιορτάσατε 10 χρόνια από τον επιτυχημένο δίσκο σας "Κενό” με δύο sold-out συναυλίες. Πώς ήταν το βάιμπ τους;
Μ.: Ήταν πολύ ιδιαίτερα λάιβ. Είχαμε καιρό να κάνουμε κάτι που συγκεντρώνεται σε αυτό το πρότζεκτ. Ήταν σαν να συναντάς ξανά έναν άνθρωπο που είχες αγαπήσει πολύ. Είδαμε ανθρώπους συνομηλίκους που το έζησαν τότε, κάτι άλλους που είναι τώρα στην ηλικία που ήμασταν τότε, "πειραγμένους” όπως εμείς (γέλια). Ήταν πολύ ωραία. Συγκινητικά.

Αν.: Η όλη συνθήκη μάς δυνάμωσε. Ήταν τρομερά.

Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η απήχηση του "Κενού" τότε;
Αν.: Αρχικά, τότε υπήρχε σχεδόν μηδαμινή αναφορά σε ζητήματα ψυχολογικής φύσης. Ήταν κάτι που είχε ανάγκη ο κόσμος. Επίσης, υπήρχε πολύ πιο δυναμικό πολιτισμικό κίνημα στην Ελλάδα. Δεν είχαν κλείσει τόσο πολλές καταλήψεις όσο τώρα, δεν έχει πέσει τόσο μεγάλη καταστολή.

Μ.: Τα πανεπιστήμια ήταν πιο ανοιχτά.

Αν.: Ναι, οπότε, εμείς στην ουσία τότε παίζαμε λάιβ κάθε εβδομάδα -χωρίς υπερβολή- και στην Αθήνα και παντού στην Ελλάδα. Όλο αυτό κυλούσε φυσικά, και πέρα από τον κόσμο το είχαμε ανάγκη και εμείς αλλά και το κίνημα που χτιζόταν πολιτισμικά -και πολιτικά μιας και ήμασταν και είμαστε σε αυτούς του χώρους. Μετά έφυγε από τους χώρους αυτούς, όμως μέσα από εκείνους πήρε αυτήν την ώθηση.

 

Μ.: Όταν ένα κομμάτι της κοινωνίας αναπνέει μέσα από αυτούς τους χώρους, τότε αυτό γυρνάει και πίσω.

 

Αν.: Κι ήταν άλλη εποχή τότε. Δεν μπορείς πλέον να κάνεις αυτό που έγινε το 2014 με το "Κενό", όσο καλά και να πιάσεις το ρεύμα ή όσο καλή μουσική κι αν κάνεις. Για να φτάσεις σε αυτά τα επίπεδα αριθμητικά, πρέπει να κινηθείς με άλλους τρόπους.

 

Πιστεύατε τότε ότι θα έχει τόση απήχηση;
S.: Ίσως να το πιστεύαμε αλλά ουσιαστικά δεν το περιμέναμε.

Μ.: Νομίζω πως όχι. Όχι ότι δεν ήμασταν αισιόδοξοι για αυτό. 

Αν.: Εγώ, να σου πω, το είχα στο μυαλό μου. Όχι για το συγκεκριμένο πρότζεκτ αλλά ότι κάποια στιγμή θα κάνουμε κάτι που θα έχει μια απήχηση. ‘Ντάξει, δεν είναι ότι βγαίναμε έξω και μας ζήταγαν κι αυτόγραφα (γέλια). 

Τι σημαίνει για εσάς αυτός ο δίσκος;
Αν.: Το κόνσεπτ του "Κενού" είναι ότι μέσα από τα κενά σου βρίσκεις διάφορες λύσεις και απαντήσεις στα ερωτήματά σου. Στους κύκλους μας υπήρχε πολλή κατάθλιψη τότε κι εμείς σε ένα βαθμό, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο, περάσαμε μέσα από αυτό. Οπότε υπήρχε η ανάγκη αυτό να εκφραστεί. Από εκεί και πέρα, ήμασταν μέσα σε καλλιτεχνικές κολεκτίβες που είχαν ένα πρόταγμα πιο αισιόδοξο, δηλαδή ότι συλλογικά μπορείς να αντιμετωπίσεις διάφορες δυσκολίες. Θέλαμε να βγάλουμε, λοιπόν, κάτι που να μας δώσει κίνητρο για να προχωρήσουμε. Αυτή η μαυρίλα, άλλωστε, είναι στην ουσία αυτό που μας κάνει αυτό που είμαστε στη συγκεκριμένη εποχή. 

Αισθανθήκατε ποτέ ότι το "Κενό" έγινε μόδα;
Αν.: Εγώ το ένιωσα κάπως, αλλά αυτό συμβαίνει με όλα τα πράγματα που αποκτούν μια απήχηση. Και, βλέποντάς το μετέπειτα, ίσως και κάποιοι στίχοι ήταν για να μείνουν. Εικοσάρηδες κι εμείς τότε, μπορεί να γράψαμε και κάτι που εξέφραζε έναν άλλο εικοσάρη ώστε να κάνει κάποιον στίχο τσιτάτο.

Μ.: Είναι όπως όταν ρίχνεις μια κλωτσιά στο χώμα: αυτό πετάγεται και τριγύρω ύστερα κάθονται διάφορα. Έτσι έγινε και με το "Κενό" -κι αυτά τα τριγύρω δεν είναι δικά μας. Γουστάρω, όμως, που ρίξαμε αυτήν την κλωτσιά.

Πόσο πιστεύετε ότι έχετε αλλάξει καλλιτεχνικά από τότε;
Αν.: Στιχουργικά δεν έχουμε αλλάξει ιδιαίτερα. Οι στίχοι μας πάντα θέλαμε να σημαίνουν κάτι. Ανέκαθεν ασχολιόμασταν με κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, εσωτερικά, ψυχολογικά προβλήματα -πράγματα που κάποιοι δεν τολμούν να τα συζητήσουν ούτε με τον εαυτό τους. Τώρα μεγαλώνουμε και κάποιες απόψεις γίνονται πιο στιβαρές ή άλλες τις πιστεύουμε λιγότερο.

Μ.: Ο Ανδρέας πάντα έπιανε στιχουργικά το συναίσθημα και ήταν to the point. Εγώ ήμουν πιο ποιητικός. Αυτό το έχουμε κρατήσει από όταν ξεκινήσαμε να γράφουμε στο Γυμνάσιο.

"Όπως ο Σεργκέι επέστρεψε σε έναν πλανήτη που ήταν διαφορετικός απ’ ό,τι τον άφησε, έτσι για εμάς, όταν συζητούσαμε το άλμπουμ, ο κόσμος όπως τον είχαμε μάθει είχε αλλάξει άρδην. Είχε περάσει μια καραντίνα".
-Μιχάλης (Anima)

Τι γνώμη έχετε για την ελληνόφωνη ραπ;
Αν.: Εγώ είμαι πολύ μπερδεμένος. Ακούω από 10-11 χρονών χιπ χοπ, ειδικά ελληνικό. Πλέον δεν μπορώ να παρακολουθήσω την κατάσταση -ίσως φταίει η ηλικία και το ότι αλλάζουν τα πράγματα πολύ γρήγορα. Δεν θέλω να ακουστώ "γέρος", αλλά η σκηνή δεν είναι όπως τότε που ήμασταν πιτσιρίκια και σκάγαμε στο "Αν”, μάζευε 200 άτομα και το θεωρούσαμε μεγαλειώδες λάιβ. Τώρα αν δεν μαζευτούν 5000 δεν είναι καν άξιο αναφοράς. Έχει ανοίξει τόσο πολύ η φάση πια που έχει χάσει και το νόημά της. Δεν έχει κανένα νόημα να πεις πια, όπως κάποτε, "ακούω ραπ”. Ε και, όλοι ραπ ακούνε. 

Ως Jolly, και επί "Κενού", ανήκατε στην καλλιτεχνική κολλεκτίβα Θέατρο Δρόμου. Τι αποκομίσατε από την εμπειρία σας στη συλλογικότητα;
Μ.: Να πάρουμε κι άλλη μπύρα... (γέλια)

Αν.: Το "Κενό" είναι σίγουρα ένα από αυτά. Σαν προσωπικότητες πήραμε πολλά γιατί ήταν ένα σχολείο. Μαζί με τα παιδιά που το απάρτιζαν διαβάζαμε μαζί, γράφαμε στίχους μαζί, ζούσαμε μαζί. Μέσα από αυτό διαμορφώθηκε όλος ο χαρακτήρας μας. Προσωπικά, πήρα πάρα πολλές επιρροές για συγγραφείς, ρεύματα πολιτικά, φιλοσοφικά, τη μουσική. Πήρα πολλά και από το ότι αντιμετωπίσαμε μαζί δυσκολίες. Θεωρώ ότι μόνο έτσι μπορεί να γίνει σωστά η τέχνη: συνεργατικά. Αυτό συμβαίνει πλέον με κίνητρο τα χρήματα. Εμείς καταφέραμε, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα κι ίσως καλυπτόμενοι οικονομικά από αλλού, να κινήσουμε αυτό το συλλογικό πράγμα δουλεύοντας σαν εταιρεία ενώ δεν ήμασταν, ήμασταν μια παρέα. 

Μ.: Σίγουρα συμφωνώ με όλα αυτά που είπε ο Αντρέας. Βγήκαμε από το στενά οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον και γνωρίσαμε ανθρώπους γοητευτικούς που ήταν εξωτικά φρούτα, έμπνευση. Προσωπικά, έμαθα να συνυπάρχω με ανθρώπους, έμαθα να έχω μια συγκεκριμένη στάση απέναντι στα πράγματα όταν είμαι δίπλα σε αυτούς, όταν βρίσκομαι απέναντι σε αυτούς, όταν βρίσκομαι πλάι τους στο δημιουργικό κομμάτι. 

Ωστόσο, είναι ένα ζητούμενο να το αφήσεις αυτό. Είναι κάτι μοναδικό, δεν γίνεται να λειτουργείς έτσι για πάντα, γιατί αυτό σημαίνει ότι βάζεις πίσω τον εαυτό σου. Είναι μια εμπειρία που πρέπει να γίνει διδακτική, που δεν πρέπει να την επιδιώκεις ως επανάληψη ούτε ως παράδειγμα. Την αγαπάω αυτή τη φάση και με στοιχειώνει κιόλας.

Σημείωση: Την ειδική έκδοση για το Sergei θα τη βρείτε στο λάιβ στις 8/2, μαζί με σχετικά T-Shirt. Εκτός από την εμφάνιση αυτή, οι Jolly θα κάνουν τουρ και στην υπόλοιπη Ελλάδα.