Τα Νησιώτικα των Βασιλικών Γάμων

Τον Ιανουάριο του 2023, ο θάνατος του Κωνσταντίνου Β' πυροδότησε πολιτική αντιπαράθεση για το πώς άρμοζε να ταφεί ένας τέως βασιλιάς, ενώ οι ουρές απλού κόσμου που έσπευσαν στο Μοναστηράκι για να τον αποχαιρετήσουν αιφνιδίασαν κάποιους με το μέγεθός τους. Ίσως επειδή, μισό αιώνα μετά το δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματός μας (1974), είχε ξεχαστεί ότι η μοναρχία, αν και σαφώς ηττημένη, συγκέντρωσε τότε ποσοστό της τάξης του 30,82%.

Ταυτόχρονα, πάντως, φάνηκε ότι επρόκειτο και για ένα θέμα τακτοποιημένο και ληγμένο προ πολλού, το οποίο δεν διέθετε δυναμική για περαιτέρω αναταράξεις. Μια τέτοια προοπτική, βέβαια, ούτε καν διαφαινόταν στον ορίζοντα 60 χρόνια πριν, τον Σεπτέμβριο του 1964, όταν η Αθήνα έβαλε τα γιορτινά της ώστε να υποδεχθεί ένα διεθνές πλήθος εστεμμένων, οι οποίοι κατέφταναν από διάφορες χώρες της Ευρώπης, αλλά και από την Ιορδανία ή την Ταϊλάνδη, για το λεγόμενο "γεγονός της δεκαετίας": τον γάμο του Κωνσταντίνου Β' με την πριγκίπισσα Άννα-Μαρία της Δανίας. Για τον οποίον επιλέχθηκε, λένε, η 18η του Σεπτέμβρη, επειδή τέτοια μέρα δεν είχε βρέξει ποτέ στην Αθήνα.

Η τελετή διέθετε αναμφίβολη λάμψη και απασχόλησε πολύ τα εγχώρια, μα και τα ευρωπαϊκά μέσα. Το περιοδικό "Εικόνες", μάλιστα, κυκλοφόρησε και λεύκωμα των γάμων τον Οκτώβριο του 1964, του οποίου το εξώφυλλο βλέπετε άνωθεν. Την ίδια στιγμή, όμως, η όλη ιστορία ερχόταν σε αντίθεση με την κατάσταση πίσω από την αστραφτερή βιτρίνα του σημαιοστολισμού και των χιλιάδων κόκκινων γλαδιόλων στη Μητρόπολη. Η πολιτική κρίση σοβούσε –και θα οδηγούσε στη Χούντα, 3 χρόνια αργότερα– τα ανάκτορα ανακατεύονταν υπέρ το δέον λόγω της μητέρας του Κωνσταντίνου Β', Φρειδερίκης, ενώ το αν μια χώρα που ωθούσε τόσο κόσμο στη μετανάστευση είχε την ευχέρεια να ξοδεύει δημόσιο χρήμα σε τέτοιες πολυτέλειες, ήταν ερώτημα αληθώς αμείλικτο. Ειδικά αν συνυπολογίσει κανείς τις σπατάλες του 1962 για τους γάμους της αδερφής του Κωνσταντίνου Β', Σοφίας, με τον βασιλιά Χουάν Κάρλος της Ισπανίας, οι οποίες οδήγησαν σε διαδηλώσεις με σύνθημα "Προίκα στην Παιδεία, όχι στη Σοφία".

Μέσα σε όλα αυτά, πάντως, επισκιασμένη από τα σχόλια για το νυφικό, τα διαδήματα Καρτιέ και τα κοσμήματα της δυναστείας των Ρομανώφ που περιήλθαν στην κατοχή της Άννας-Μαρίας, υπάρχει και μια ξεχασμένη μουσική λεπτομέρεια, που κλείνει τώρα τα δικά της 60 χρόνια ζωής: οι βασιλικοί γάμοι, δηλαδή, συνδέθηκαν και με την έκδοση ενός ιδιαίτερου δίσκου. Με δεδομένη τη διεθνή εμβέλεια των γεγονότων έφερε δίγλωσσο τίτλο, σε ελληνικά (Βασιλικοί Γάμοι Αθήναι 1964 - Λαϊκά Τραγούδια Από Ελληνικά Νησιά) και αγγλικά (Royal Wedding Athens 1964 - Folk Songs Of Greek Isles), ενώ κυκλοφόρησε σε 10ιντσο βινύλιο υπό το λογότυπο της Columbia, σε παραγωγή της Γενικής Διευθύνσεως Τύπου του Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως (υπουργός ήταν, τότε, ο Δημήτριος Παπασπύρου της Ένωσης Κέντρου, που λίγο αργότερα θα προσμετρούνταν στους Αποστάτες)· ως "ευγενική προσφορά" της εταιρείας Αφοί Λαμπρόπουλοι, η οποία διατηρούσε πολυκαταστήματα σε Αθήνα και σε Θεσσαλονίκη.

Η πρώτη πλευρά του δίσκου περιλάμβανε δημοτικά άσματα από την Κύπρο, τα οποία έλεγαν ο αγνώστων λοιπών στοιχείων Αλέκος Συμεωνίδης, ο Θεόδουλος Καλλίνικος –Άρχων Πρωτοψάλτης της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου– καθώς και μέλη του Συγκροτήματος Πηλαβάκη. Η δεύτερη πλευρά έφερε τον παράδοξο υπότιτλο "Τραγούδια από Ελεύθερα Ελληνικά Νησιά" (υπήρχαν και μη ελεύθερα, δηλαδή; υπονοούνταν, άραγε, η Ίμβρος και η Τένεδος;) και περιλάμβανε παραδοσιακό ρεπερτόριο από Κέρκυρα, Κρήτη και Ρόδο, που αποδιδόταν από τον αινιγματικό Αγροτικό Όμιλο Κέρκυρας (απαιτείται περισσότερη έρευνα εδώ), τις αδελφές Μαρία & Υακίνθη Καραβίτη (είναι λάθος το "Αφοί Καραβίτη" που αναγράφεται στο οπισθόφυλλο) και τις σαφώς πιο διάσημες φιγούρες του Θανάση Σκορδαλού και του δωδεκανησιακού διδύμου Άννα & Αιμιλία Χατζηδάκη. 

Λεπτομέρειες για τις ηχογραφήσεις δεν αναγράφονται, πάντως δεν είναι ζωντανές, άρα δείχνει απίθανο να προέρχονται από τις δεξιώσεις της 12, 13 & 14/9 στα ανάκτορα του Τατοΐου ("γκάρντεν πάρτυ", σύμφωνα με το προαναφερθέν αφιέρωμα στις Εικόνες), από την εορταστική εκδήλωση της 13/9 στο Καλλιμάρμαρο ή από τον πολυτελή χορό που δόθηκε στο παλάτι την προηγουμένη του γάμου (17/9). Μάλλον πρόκειται για συλλογή, απαρτισμένη από διάφορα singles 45 στροφών της εποχής. Προς τα εκεί, τουλάχιστον, δείχνει η παρουσία του Αλέκου Συμεωνίδη, αφού το "Τραγούδι Του Γάμου", το οποίο λέει, είχε ήδη βγει σε τέτοιο δισκάκι τον Ιανουάριο, από τη Fidelity. 

Όποιος έκανε τη μουσική επιλογή, πάντως, είχε γούστο, καθώς οι εκτελέσεις αποτυπώνονται θαλερές: στα χρόνια που έκανα ραδιοφωνικές εκπομπές στο Κόκκινο με τον Στυλιανό Τζιρίτα έπαιζα συχνά κομμάτια από τον δίσκο και πάντα βρίσκονταν ακροατές να τηλεφωνήσουν για λεπτομέρειες, οι οποίοι κατά τα λοιπά δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον για το πλαίσιο των βασιλικών γάμων (το αντίθετο, θα έλεγα). Ο Θεόδουλος Καλλίνικος, ας πούμε, είναι πραγματικά εντυπωσιακός, τόσο στο ερωτικό "Έσυρα Το Μήλον", που χορευόταν παραδοσιακά στην Κύπρο αμέσως μετά τον ανδρικό αντικρυστό, όσο και στην περίφημη "Τυλληρκιώτισσα", με τους χιουμοριστικούς στίχους. 

Από την ελληνική πλευρά ξεχωρίζει αναμενόμενα το καθάριο και λιτό στυλ του Θανάση Σκορδαλού στο "Δύο Περιστέρια Παίζουνε" (πεντοζάλης) και το απαράμιλλο χρώμα των φωνών της Άννας & Αιμιλίας Χατζηδάκη στο σταθερώς κοσμαγάπητο "Θαλασσάκι". Αξίζει, όμως, να προσέξετε και τον άγνωστο Αγροτικό Όμιλο Κέρκυρας στην απόδοση της "Κερασιάς", η οποία συνδυάζει χαρακτηριστικά καθιστικών δημοτικών με στοιχεία τυπικά στις επτανησιακές καντάδες.