Κυκλοφόρησες πρόσφατα τον τελευταίο σου δίσκο με τίτλο "Άγρια". Πώς έχει αλλάξει η δημιουργική σου διαδικασία από το, προ δεκαπενταετίας σχεδόν, ντεμπούτο σου "Alone";
Έχει αλλάξει αρκετά, ιδίως σε τεχνικό επίπεδο και ως διαδικασία. Πλέον εκτός από την ενορχήστρωση/παραγωγή κάνω και την ηχοληψία και την μίξη στο προσωπικό μου στούντιο. Είναι περίεργο και δύσκολο να έχω όλους αυτούς τους ρόλους αλλά μου αρέσουν όλοι εξίσου και ταυτόχρονα οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση είναι πολύ δύσκολη σε οικονομικό επίπεδο.
Έχεις επιστρέψει σε έναν ήχο κοντινότερο στον "Αχινό", αλλά πολύ πιο μεστό και γεμάτο. Η στροφή αυτή προέκυψε από μια ανάγκη για πειραματισμό ή θεωρείς ότι εκφράζει καλύτερα όσα θες πεις με αυτόν τον δίσκο;
Θα την έλεγα μάλλον φυσική εξέλιξη παρά στροφή. Το 2011 έκανα ότι καλύτερο μπορούσα με βάση το ποιος ήμουν τότε. Το ίδιο έκανα και τώρα. Το "Άγρια" βγήκε διαφορετικό γιατί πολύ απλά είμαι και εγώ διαφορετικός σε σχέση με το πως ήμουν το 2011. Αν δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικό. Ο πειραματισμός παρόλα αυτά υπήρχε έντονα και στον "Αχινό".
Πώς προέκυψε η συνεργασία σου με τον Νίκο Βελιώτη (τσέλο, πνευστά, synthesiser και συμμετοχή στην παραγωγή και ενορχήστρωση του δίσκου);
Τον Νίκο τον θαυμάζω για ότι έχει κάνει καλλιτεχνικά αλλά και για την γενικότερη στάση του. Του ζήτησα να συνεργαστούμε διότι αφενός είχα βασίσει πολλά κομμάτια στο τσέλο και αφετέρου διότι ο ήχος και η αισθητική του ήταν ακριβώς αυτό που φανταζόμουν. Χαίρομαι πάρα πολύ που συνεργαστήκαμε και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που συνεργάστηκα με έναν άνθρωπο που θαυμάζω τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Εκτός από τα πρωτότυπα κομμάτια, στο δίσκο σου υπάρχει μία δική σου διασκευή στο "Αυτός ο άνθρωπος", σε εντελώς διαφορετικό ύφος από αυτό που έχουμε γνωρίσει από τη Ρίτα Σακελλαρίου. Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο κομμάτι;
Γιατί μου αρέσει πολύ και θέλησα να αποτυπώσω την αίσθηση που μου δημιουργεί ακούγοντας το. Οι στίχοι με οδήγησαν σε αυτό.
Πρόσφατα άνοιξε μία συζήτηση μεταξύ μουσικοκριτικών και μουσικόφιλων για τα "θέσφατα" που δεν πρέπει να αγγίζονται, με αφορμή τις διασκευές του Παυλίδη σε τραγούδια του Μαρκόπουλου. Πώς το σχολιάζεις; Υπάρχουν "ιερά και όσια";
Δυσκολεύομαι να καταλάβω ακριβώς τον όρο "κριτικός" στην τέχνη. Μπορώ να καταλάβω τι κάνουν οι υπεύθυνοι ποιοτικού ελέγχου σε μια γραμμή βιομηχανική παραγωγής. Οι κριτικοί τέχνης, στην καλύτερη περίπτωση, είναι απλώς κάποιοι που ασχέτως αν έχουν γνώσεις ή όχι μας λένε την άποψη τους. Δεν έχω κανένα θέμα με αυτό όπως και με οποιαδήποτε άποψη οποιουδήποτε ανθρώπου που αφορά ένα καλλιτεχνικό έργο. Ίσα ίσα αν κάποιος έχει να προτείνει ωραία πράγματα που δεν τυχαίνει να γνωρίζω, όπως ακριβώς ακούω έναν φίλο που μου προτείνει κάτι, ακόμα καλύτερα! Τώρα αν μιλάμε για κάποιους που ασκούν ή νομίζουν ότι ασκούν εξουσία από ένα τέτοιο πόστο, τότε έχουμε να κάνουμε μάλλον με νάρκισσους που θεωρούν ότι κατέχουν μια ειδική ικανότητα σε σύγκριση με έναν απλό άνθρωπο και συνεπώς θεωρούν ότι τον ωφελούν. Μια ακόμα περίπτωση μανίας εξουσίας, δηλαδή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Στην τελική δεν θα πάθω τίποτα αν έρθω σε επαφή με κάτι που ο κριτικός θεώρησε σκουπίδι ας πούμε. Αν δεν μου αρέσει, θα βρω κάτι άλλο που να μου αρέσει, με την δική μου κρίση. Αν τώρα ο κόσμος τους έχει ανάγκη να του λένε τι είναι καλό και τι όχι, πρόβλημα του και… Καλή τύχη!
Όσον αφορά τον Παυλίδη, θα πω ότι προφανώς και θα κάνει ότι θέλει και σε όποιον άρεσε καλώς. Αν δεν άρεσε, καλώς επίσης. Δεν κατέστρεψε τίποτα. Υπάρχουν και τα πρωτότυπα τραγούδια για όποιον δεν άρεσε αυτό που έκανε. Δεν χάθηκαν. Αυτό που με ενοχλεί είναι ότι γίνεται για άλλη μια φορά αυτό το ψηφιακό ξεκατίνιασμα μια αισχρή μάχη για οτιδήποτε απασχολεί την επικαιρότητα χωρίς κανένα ιδιαίτερο λόγο. Κανείς δεν θέλει να βγει κάτι από αυτό. Ένα φοβερό κοινωνικό τέλμα. Όλα γίνονται ένας κιμάς επικαιρότητας, είτε είναι πολιτική είδηση, είτε ένα άλμπουμ, είτε οτιδήποτε και μετά καλούμαστε να διαλέξουμε πλευρά. Είναι κουραστικό και τελικά τελείως ανούσιο. Δώστε θέματα στον κόσμο να τσακωθεί είναι η φάση. Να πάρει ρόλους. Όλο αυτό μου φαίνεται ντόπα μου φαίνεται ντόπα.
Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για την "αγία ελληνική οικογένεια"; Μιλάω φυσικά με αφορμή το κομμάτι "Σε γαμάνε η μαμά και ο μπαμπάς σου".
Από την στιγμή που την περιγράφεις ειρωνικά και πολύ σωστά ως "αγία ελληνική οικογένεια" έχουμε συνεννοηθεί. Τι άλλο να πούμε δηλαδή; Ότι δεν είναι όλα τόσο ιδανικά όπως πιστεύαμε; Τα είπε όλα ο Λαρκιν σ’ αυτό το ποίημα. Εγώ τι να προσθέσω; Το έκανα ήδη τραγούδι. Έτσι σχολιάζω. Και δεν εννοώ μόνο τους στίχους που για κάποιον περίεργο λόγο γίνονται το μόνιμο αντικείμενο κουβέντας στην Ελλάδα. Η μουσική και η ερμηνεία διαμορφώνουν το πλαίσιο ενός τραγουδιού. Αν αυτά δεν μου κάνουν δεν πρόκειται να ασχοληθώ με τις λέξεις. Οι λέξεις έχουν τον δικό τους χώρο στα ποιήματα. Όταν έχω μελοποιήσει το συγκεκριμένο ποίημα, λοιπόν, που είναι ξεκάθαρο το τι λέει και η μουσική είναι ρέκβιεμ τι άλλο να προσθέσω; Να ξαναμασήσω τα ίδια;
Φαίνεται να σε απασχολεί το ζήτημα της μοναξιάς σε έναν κόσμο που τρέχει, σε μια γρήγορη ανάγνωση των στίχων στο "Άλλοι". Διόρθωσέ με αν κάνω λάθος, αλλά είναι μία θεματική που διατρέχει τη στιχουργική σου. Είμαστε περισσότερο μόνοι από παλιά; Γιατί δεν "δείχνουμε τι κρύβουμε";
Οι άνθρωποι είναι περισσότερο μόνοι γιατί απουσιάζουν από την πραγματικότητα. Είναι στην ψηφιακή πραγματικότητα. Εκεί μανιπιουλάρουν εύκολα την εικόνα τους και καταλήγουν, μη έχοντας κάτι άλλο να πουν, να πουλάνε συνέχεια το ίδιο ευτελές προϊόν: την εικόνα τους! Μου θυμίζουν πλασιέδες. Πόσο ωραία περνάνε, πόσο κουλ είναι το φαΐ που τρώνε και ένα σωρό γλυκούλικες αηδίες. Γιουτιούμπερς, ινσταγκράμερς και τα λοιπά υποπροιόντα της ψηφιακής πραγματικότητας. Οι καλύτεροι πελάτες των εταιριών αυτών ή μάλλον χρήστες ναρκωτικών εφαρμογών.
Ποιος θα ήταν κατάλληλος να μας διδάξει "αισθηματική αγωγή"; Ή τι θα συμπεριέλαβες σε ένα τέτοιο μάθημα;
Η τέχνη και η φιλοσοφία το κάνουν συνεχώς και μάλιστα με σχετικά χαμηλό οικονομικό τίμημα. Απλά οι περισσότεροι έχουν κάνει κοπάνα.
Στην "Αισθηματική αγωγή vol.3" συμμετέχουν επίσης ο Veslemes και η Λένα Πλάτωνος με τους Σαβίνα Γιαννάτου και Γιάννη Παλαμίδα.
Περισσότερες πληροφορίες
«Αισθηματική Αγωγή vol.3»
Η σειρά έρχεται να τιμήσει μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες δημιουργούς που έχει επηρεάσει απόλυτα τις γενιές που ακολούθησαν και συνεχίζει μέχρι και σήμερα, τη Λένα Πλάτωνος. Μαζί της, η Σαβίνα Γιαννάτου και ο Γιάννης Παλαμίδας. Τη βραδιά ανοίγουν οι Λόλεκ και Veslemes.