Δεν χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα μερικές φορές - άλλωστε στον κόσμο της τεχνολογίας όλα "τρέχουν" με ρυθμούς σαφώς ταχύτερους απ' ότι σε άλλες αγορές. Ακόμη κι έτσι, ωστόσο, είναι ομολογουμένως εντυπωσιακό το πώς χρειάστηκαν λιγότεροι από 11 μήνες, ουσιαστικά, για να καθιερωθεί στην αγορά το smartphone που, στην βασική του έκδοση, κοστίζει $1000 (περισσότερα σε αντίστοιχα ευρώ... φυσικά). Είχαν προηγηθεί άλλα μοντέλα κινητών που με περισσότερο αποθηκευτικό χώρο ξεπερνούσαν αυτό το "ψυχολογικό όριο", όμως το iPhone X "νομιμοποίησε" με την κυκλοφορία του την δημιουργία μίας νέας "ζώνης κόστους" στην πιο σημαντική ίσως κατηγορία τεχνολογικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή τη στιγμή. Ακολούθησε η Samsung, η Oppo, θ' ακολουθήσουν κι άλλοι. Αυτό δεν είναι, ωστόσο, στην πραγματικότητα το πρόβλημα.

Το πρόβλημα είναι πως η Apple συνεχίζει να ωθεί σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα τις τιμές συσκευών που, πρακτικά και όταν όλα έχουν ειπωθεί, δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από τις ίδιες τις συσκευές και την χρήση τους. Και επειδή η Apple... είναι η Apple, οι άλλοι ακολουθούν στερούμενοι επίσης της κριτικής σκέψης που θα επέβαλλε, πρώτα απ' όλα, να σκεφτούν "τί ακριβώς προσφέρω, στ' αλήθεια, στον καταναλωτή από τον οποίο ζητώ $1000 για το προϊόν μου, ασχέτως αν τα διαθέτει ή όχι;".

Δεν έχει παρά να συγκρίνει κανείς το πρόσφατα ανακοινωμένο iPhone XS Max με το iPhone X για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα. Το πρώτο χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη οθόνη και ταχύτερο επεξεργαστή. Δεν εξετάζουμε πια αν αυτά "δικαιολογούν" την αύξηση κατά $100 του κόστους στο iPhone XS Max κατασκευαστικά, γιατί η Apple ποτέ δεν σκεφτόταν και ποτέ δεν πρόκειται να σκεφτεί έτσι. Μπορούμε να εξετάσουμε όμως τις δύο συσκευές σε απολύτως ρεαλιστικό, καθημερινό επίπεδο χρήσης: τί κάνει οποιοσδήποτε με την μία, τί κάνει με την άλλη; Τί μπορεί να κάνει με την μία που δεν μπορεί με την άλλη; Τί γίνεται με την μία τόσο καλύτερα απ' ότι με την άλλη, ώστε να δικαιολογείται η διαφορά στην τιμή ή/και πιθανή αναβάθμιση; Οι απαντήσεις αντιστοίχως είναι: "τα ίδια ακριβώς πράγματα", "τίποτε σημαντικό" και "σχεδόν τίποτε". Η Apple χρεώνει όσο θέλει επειδή μπορεί, οι οπαδοί της αγοράζουν επειδή μπορούν. Είναι ουσιαστικά τόσο απλό.

Θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε, δε, αυτό το επιχείρημα και πέρα από τα iPhone. Τί κάνει η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών καθημερινά με το κινητό της, σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες έρευνες; Κατά σειρά συχνότητας: χρησιμοποιεί social media, αξιοποιεί e-mail και messaging, φωτογραφίζει, ενημερώνεται, κάνει/λαμβάνει κλήσεις, παίζει games, ψωνίζει. Δεν μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε ακριβώς τα ίδια πράγματα με ακριβώς τον ίδιο τρόπο στις περισσότερες περιπτώσεις (εξαιρώντας τα φωτογραφικά αποτελέσματα και το gaming σε υψηλή ανάλυση) με κινητά κόστους €700, €500 ή ακόμη και €300 αντί για €1000; Εννοείται πως ναι. Όμως η Apple κατόρθωσε να καλλιεργήσει την εντύπωση πως σε καθημερινό πλαίσιο, σε όλα τα σενάρια χρήσης και για... όλα τα πράγματα, για κάποιον απροσδιόριστο λόγο όλα γίνονται καλύτερα με iPhone. Και τώρα εισπράττει αυτήν την εντύπωση με ποσά δυσανάλογα της αξίας χρήσης των συσκευών, γιατί η... "κοινή λογική" επιτάσσει πως αν κάτι κοστίζει περισσότερο, είναι απαραίτητα και καλύτερο σε ό,τι κάνει!

Η συζήτηση για το αν και κατά πόσο ένα smartphone αξίζει $1000-$1600 (πόσο μάλλον €1800...) ξεκίνησε πέρυσι αλλά δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα. Κάνοντας τον... δικηγόρο του διαβόλου πέρυσι υποστηρίξαμε πως, ίσως, βάσει χρόνου χρήσης της συγκεκριμένης συσκευής - που είναι μακράν περισσότερος από οποιουδήποτε άλλου τεχνολογικού προϊόντος - τότε ναι, ένα smartphone θα μπορούσε να ζητήσει πιο πολλά χρήματα από ένα καλό laptop. Άλλοι, πάλι, υποστηρίζουν πως τα smartphones είναι σαν τα αυτοκίνητα: όλα σε πάνε από ένα σημείο Α σε ένα σημείο Β, αλλά αν θέλεις να το κάνεις με ταχύτητα και στυλ και άνεση και απολαυστικά, τότε υπάρχουν και τα super cars. Αστείο επιχείρημα, βέβαια, ασχέτως κλίμακας κόστους: υπάρχει κόσμος που μπορεί να εξαντλήσει τις δυνατότητες ενός κορυφαίου iPhone XS Max, μα κανείς δεν μπορεί... εκτός αγωνιστικής πίστας να εξαντλήσει τις δυνατότητες μίας κορυφαίας Ferrari.

Ας υποθέσουμε ωστόσο πως δεχόμαστε για λίγο αυτήν την συλλογιστική και πως πολλοί άνθρωποι θέλουν να πηγαίνουν ασυζητητί από ένα σημείο Α σε ένα σημείο Β πάντοτε με maximum ταχύτητα και maximum στυλ. Τότε, λοιπόν, πού... "βρίσκεται το ταβάνι"; Πέρυσι είχαμε το πρώτο κινητό που στην βασική του έκδοση ζητούσε $1000. Φέτος εκείνο που ζητά $1100 (και φτάνει στην μεγαλύτερη τα $1500). Του χρόνου ενδέχεται να έχουμε εκείνο που ζητά $1200, $1300, $1500 στην βασική του έκδοση; Σε δύο χρόνια περισσότερα; Σε τρία χρόνια ακόμη πιο πολλά; Είναι απλώς παρανοϊκό γιατί, πολύ απλά, η τεχνολογία υποτίθεται πως λειτουργεί αντίστροφα: όσο περνούν τα χρόνια κάνει διαθέσιμες όλο και περισσότερες δυνατότητες για όλο και λίγότερα χρήματα, αφού το κατασκευαστικό κόστος εξελίσσεται και μειώνεται. Αν δεν προστίθενται περισσότερες (αληθινές) δυνατότητες σε ένα προϊόν, τότε θεωρητικά θα έπρεπε χρόνο με το χρόνο το κόστος του να μειώνεται, όχι να αυξάνεται.

Η Apple όμως δείχνει να περιφρονεί αυτόν τον κανόνα: χρεώνει όλο και πιο πολλά, για τίποτε περισσότερο σημαντικό στην πραγματικότητα και για τίποτε που συνεισφέρει ουσιαστικά στην καθημερινή ζωή του καταναλωτή. Αρνούμαστε, λοιπόν, να ακολουθήσουμε τον αμερικανικό κολοσσό σε αυτές τις παρανοϊκές επιλογές που γίνονται με στόχο τα υψηλότερα κέρδη και μόνο - σαν να μην ήταν η Apple ήδη η (χρηματιστηριακά) εταιρεία με την μεγαλύτερη "αξία" στον κόσμο, σαν να μην έπρεπε να είναι στόχος της να φτάσει η τεχνολογία της σε περισσότερα χέρια και όχι μόνο σε βαθύτερες τσέπες. Υπάρχει, όπως σε όλα τα πράγματα, ένα όριο και μία αόρατη γραμμή μέχρι το σημείο της οποίας μπορείς να καλλιεργείς "μύθους" εισπράξιμους. Αν υπερβείς αυτό το σημείο, αν περάσεις αυτήν την γραμμή, όχι μόνο γίνεται πάρα πολύ δύσκολο πια να υποστηρίξεις τον "μύθο" σου, αλλά πρακτικά ακυρώνεις την προσπάθεια χρόνων να τον καλλιεργήσεις.

Αυτήν την γραμμή πέρασε, έχουμε την αίσθηση, πριν από λίγες μέρες η Apple με το iPhone XS Max. Είμαστε βέβαιοι πως θα είναι ένα κινητό αληθινά εντυπωσιακό. Είμαστε το ίδιο βέβαιοι, ωστόσο, πως η ύπαρξή του προκαλεί περισσότερα προβλήματα απ' όσα λύνει - όχι μόνο για την Apple, αλλά για την αγορά των smartphones γενικότερα. Χρειαζόμαστε ως καταναλωτικό κοινό (ακόμη και ως... κοινωνία ίσως) περισσότερα πολύ καλά κινητά με προσιτό κόστος. Όχι περισσότερα οριακά καλύτερα κινητά με στρατοσφαιρικό κόστος, τα οποία απλώς συμπαρασύρουν και άλλα κινητά στην ίδια πορεία. Δεν υπάρχει τεχνολογική "καινοτομία" αποσπασμένη από τον άνθρωπο, ο οποίος συνεχίζει ως καταναλωτής να είναι το μέτρο και ο ορισμός της - και η Apple συνεχίζει ν' αποδεικνύει πως παράγει τεχνολογία μόνο για να την χρεώσει περισσότερο, όχι για να προσφέρει στο κοινό. Όταν περισσότερος κόσμος αντιληφθεί πως αυτή είναι η μόνη αλήθεια που έχει σημασία αναφορικά με τον αμερικανικό κολοσσό, θα έχει ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε το αποτέλεσμα.