Η αγαπημένη ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας παιδικών βιβλίων, Κάρμεν Ρουγγέρη, με αφορμή την "Οδύσσεια" και το "Παραμύθι χωρίς όνομα" που ανεβάζει φέτος στο Christmas Theater και στο θέατρο Κιβωτός αντίστοιχα, μάς μιλά για την άριστη συνεργασία της με την κόρη της, Χριστίνα Κουλουμπή και για τη δική της οπτική πάνω στο θέατρο για παιδιά. Θυμάται, επίσης, την πρώτη παιδική παράσταση που είδε σε ηλικία 7 ετών, ενώ μοιράζεται και τις σκέψεις της για το ρόλο που υποδύεται στη σειρά "Γλυκάνισος" με τον οποίο ταυτίζεται απόλυτα.
Έχετε σπουδάσει τραγούδι στο Ελληνικό Ωδείο, θέατρο στη Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης και όπερα στην Περούτζια της Ιταλίας και, σύμφωνα με την πορεία σας και όσα έχετε δηλώσει, σας αρέσει να καταπιάνεστε με πολλά πράγματα. Αν έπρεπε να επιλέξετε ή να ξεχωρίσετε ένα πράγμα ποιο θα ήταν και γιατί;
Στην ακραία περίπτωση που θα έπρεπε να διαλέξω, ένα πράγμα θα διάλεγα: "Το θέατρο για τα παιδιά" και ότι έχει σχέση με αυτό.
Το 1985 δημιούργησατε το Θίασο "Ρακοσυλλέκτες", στον οποίο ήσασταν σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Πως προέκυψε και τι μάθατε μέσα από αυτό το εγχείρημα;
Θέλοντας να είναι ευτυχισμένα τα παιδιά μου (πιστεύω πολύ στη θεατρική πράξη) δημιούργησα τους "Ρακοσυλλέκτες", μια ομάδα με 30 παιδιά όλων των ηλικιών, όπου έγραφα, διασκεύαζα, σκηνοθετούσα, επέβλεπα το εικαστικό μέρος, τη μουσική κ.λ.π.. Και ανέθετα σε κάθε παιδί αυτό που μπορούσε να κάνει, βγάζοντας στην επιφάνεια ό,τι ταλέντο ή ευκολία είχε. Έμαθα να βλέπω με τα μάτια των παιδιών ώστε να μην παραδίδω μια παράσταση αν δεν είμαι απόλυτα σίγουρη ότι θα κερδίσει το ενδιαφέρον τους.
Έχετε δηλώσει πως μέχρι 4 ετών ζούσατε σε μοναστήρι, στις καλόγριες Soeurs de la Charité στη Σαντορίνη, γι’ αυτό και η πρώτη γλώσσα που μιλήσατε ήταν τα γαλλικά. Σε τι βαθμό επηρέασε το μεγάλωμά σας αυτή η εμπειρία;
Περνούσα υπέροχα, από αγκαλιά σε αγκαλιά πήγαινα. Πήρα από τις καλόγριες τότε και από τους γονείς αργότερα τόση αγάπη, που έχω για όλη μου τη ζωή περίσσευμα, ώστε να δίνω σε όλο τον κόσμο.
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας με την κόρη σας, Χριστίνα Κουλουμπή, δηλώσατε: "Έχουμε διαφορές… στο τέλος πάντα αποδεικνύεται ότι η Χριστίνα έχει δίκιο". Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι τελικά να δουλεύετε με την κόρη σας και ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που έχετε πάρει από αυτή τη συνεργασία;
Η αλήθεια είναι ότι στη συνεργασία μας με τη Χριστίνα, κάποιες φορές επιμένω σε κάτι, επιμένει όμως και εκείνη. Υποχωρώ αμέσως μόλις μου πει τη μαγική φράση: "Μάνα το είδα, εμπιστεύσου με". Είναι πανεύκολο να συνεργάζεσαι μαζί της, γιατί η Χριστίνα είναι αυτή που είναι. Δηλαδή ένα χαμογελαστό πλάσμα, προικισμένο με πάρα πολλά προσόντα, με πλούσιο ταλέντο και ακόμα ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει με μεγάλο σεβασμό όλους τους συνεργάτες της. Από την συνεργασία μας αυτή έμαθα ότι εμείς οι μεγαλύτεροι πρέπει να εμπιστευόμαστε και να δίνουμε τόπο στα νιάτα.
Από το 1995 έχετε εκδώσει σχεδόν 40 παιδικά βιβλία. Έχετε πει μάλιστα πως κάθε βιβλίο είναι και μια ανάμνηση. Ποια ανάμνηση ξεχωρίζετε, λοιπόν, και γιατί;
Τα βιβλία μας, σχεδόν όλα εικονογραφημένα από την Χριστίνα Κουλουμπή. Ξεχωρίζω το πρώτο μου βιβλίο. Το "Έρχεσαι μαζί μου", γιατί μου άνοιξε έναν υπέροχο δρόμο.
Πως προκύπτει στη ζωή σας το παιδικό θέατρο; Θυμάστε την πρώτη παιδική παράσταση που είδατε;
Όλα ξεκίνησαν από την ομάδα που δημιούργησα στον Δήμο Νέας Σμύρνης, για να περνάμε καλά τις ελεύθερες ώρες μας. Ανακάλυψα έναν εαυτό που δεν ήξερα ότι είχα. Έτσι άρχισα να γράφω και να σκηνοθετώ. Γύρω στα 7 μου χρόνια είδα την πρώτη παράσταση. Κουκλοθέατρο στην Δημοτικό Θέατρο Πειραιά με τον Κλούβιο και τη Σουβλίτσα. Μου είχε κάνει πολύ εντύπωση.
Ποιο είναι το βασικό συστατικό που θεωρείτε ότι πρέπει να έχει μια παιδική παράσταση; Τι θεωρείτε ότι θέλουν να παρακολουθήσουν τα παιδιά στο θέατρο; Νιώθετε ότι υπάρχουν αλλαγές μέσα στο χρόνο;
Τα παιδιά συνήθως θέλουν να παρακολουθήσουν παράσταση με τίτλους που γνωρίζουν. Όμως οι γονείς είναι εκείνοι που επιλέγουν που θα πάνε τα παιδιά τους. Από κει και ύστερα στο χέρι του κάθε δημιουργού είναι να κερδίσει το ενδιαφέρον του παιδιού. Προσωπικά, προσπάθησα να ανεβάσω τον πήχυ. Αν σέβεσαι τα παιδιά, θα σε σεβαστούν. Ο σεβασμός με τον οποίον αντιμετωπίζεις μια παράσταση είναι το κύριο συστατικό μιας επιτυχημένης παράστασης για παιδιά.
Πιστεύετε ότι υπάρχει ιδανική ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί να παρακολουθεί θεατρικές παραστάσεις και με ποιον τρόπο μπορεί το θέατρο να συμβάλλει στην πνευματική του καλλιέργεια;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει ιδανική ηλικία. Πάντα εξαρτάται από τον γονιό πάνω από όλα. Από τις κινήσεις που έχει κάνει για να ξυπνήσει το ενδιαφέρον του παιδιού για το θέατρο, αλλά και για όλες τις τέχνες γενικά.
"Οι γονείς θέλουν πολύ να γνωρίσουν στα παιδιά τους αυτό το μοναδικό θέατρο, το Ηρώδειο, μέσα από μια παράσταση αποκλειστικά δική τους. Δυστυχώς οι υπεύθυνοι του εκάστοτε φεστιβάλ δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά. Το Christmas Theater κατάφερε να εξασφαλίσει μια παράσταση για την 'Οδύσσεια' εκτός φεστιβάλ, η οποία γέμισε χωρίς διαφήμιση. Ήταν μια γιορτή η παράστασή μας αυτή".
Μετά τη μεγάλη προσέλευση της Ομηρικής "Οδύσσειας" στο Ηρώδειο ανεβάζετε το έργο στο Christmas Theater. Πείτε μας δυο λόγια για αυτήν την εμπειρία όπου ανεβήκατε κι εσείς στη σκηνή. Σας θύμισε κάτι από το παλαιότερο ανέβασμα σε αυτόν τον χώρο;
Ο Όμηρος, ο σπουδαιότερος ποιητής της ανθρωπότητας, διδάσκεται στα σχολεία μας και σε όλον τον κόσμο. Λατρεύω το έργο του και πιστεύω ότι πρέπει να τον γνωρίσουν και να τον αγαπήσουν όλα τα ελληνόπουλα. Κάθε 6 χρόνια, που αλλάζουν οι γενιές, το ανεβάζουμε οι συνεργάτες μου κι εγώ με καινούργια ματιά. Οι παραστάσεις μας στο Ηρώδειο δεν ήταν κάτι καινούργιο. Επί Νίκου Κούρκουλου στο Εθνικό Θέατρο και Λουκά Καρυτινού στην Εθνική Λυρική Σκηνή, κάθε χρόνο παρουσιάζαμε για τρεις μέρες μια θεατρική παράσταση και για τρεις μέρες μια όπερα για παιδιά. Το Ηρώδειο ξεχείλιζε. Οι γονείς θέλουν πολύ να γνωρίσουν στα παιδιά τους αυτό το μοναδικό θέατρο, μέσα από μια παράσταση αποκλειστικά δική τους. Δυστυχώς οι υπεύθυνοι του εκάστοτε φεστιβάλ δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά. Το Christmas Theater κατάφερε να εξασφαλίσει μια παράσταση εκτός φεστιβάλ, η οποία γέμισε χωρίς διαφήμιση. Ήταν μια γιορτή η παράστασή μας αυτή. Μάγεψε με τα σκηνικά και τα κοστούμια της Χριστίνας Κουλουμπή, τις χορογραφίες του Πέτρου Γάλλια. Ήταν χαρά μου να παίξω κι εγώ, όπως και συνεχίζω να παίζω, μια που έχω την ηλικία της Ευρίκλειας, της γριάς υπηρέτριας του Οδυσσέα, που είναι η μόνη που τον αναγνωρίζει. Στη σκηνή του Ηρωδείου υποδύθηκα και τον πρώτο ρόλο της ζωής μου. Αφροδίτη στον "Ιππόλυτο" του Ευριπίδη με τον Δημήτρη Ροντίρη. Κάθε φορά που παίζω στη σκηνή του, συγκινούμαι. Στην παράστασή μας, οι μικροί και οι μεγάλοι, θα έχουν την χαρά να απολαύσουν αναλυτικά και με μεγάλο σεβασμό προς τον ποιητή, όλες τις περιπέτειες του Οδυσσέα.
Ανεβάζετε το "Παραμύθι χωρίς όνομα" της Πηνελόπης Δέλτα, ένα έργο γεμάτο σπουδαία μηνύματα. Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο έργο φέτος;
Η Πηνελόπη Δέλτα, αγαπημένη μου συγγραφέας, έχει βάλει ανεξίτηλα τη σφραγίδα της στην ελληνική παιδική λογοτεχνία. Το "Παραμύθι χωρίς όνομα" είναι ένα αριστουργηματικό έργο, γεμάτο θησαυρούς – μηνύματα, που από την πρώτη στιγμή που κυκλοφόρησε είχε τεράστια απήχηση. Η πλοκή του σε συναρπάζει και μπορεί να κρατήσει το ενδιαφέρον, μικρών και μεγάλων. Απορείς, μάλιστα, πώς ένα έργο που γράφτηκε πριν εκατό χρόνια, μπορεί να είναι τόσο σύγχρονο, τόσο επίκαιρο. Η Πηνελόπη Δέλτα είναι μια συγγραφέας που κάθε ελληνόπουλο πρέπει να γνωρίσει. Το θέατρο μπορεί να κάνει εύκολη αυτή τη γνωριμία. Δεν είναι η πρώτη φορά που ανεβάζουμε έργο της, καθώς πριν από χρόνια είχαμε ασχοληθεί με τη θεατρική μεταφορά του παραμυθιού "Η καρδιά της βασιλοπούλας", με τίτλο "Το μαγικό κλειδί".
Φέτος σας βλέπουμε και στη νέα σειρά "Γλυκάνισος", ως μία γυναίκα αρκετά αισιόδοξη και θετική, που βλέπει πάντοτε το καλό στη ζωή. Πόσο ταυτίζεστε με αυτό το ρόλο;
Ταυτίζομαι απόλυτα. Η Αριάδνη είναι ένας άνθρωπος που πάντα βλέπει μισογεμάτο το ποτήρι. Αγαπώ τα νέα παιδιά, μου αρέσει να τα συμβουλεύω και έχω μεγάλη κατανόηση στα λάθη τους. Ο "Γλυκάνισος" είναι ένα καλογραμμένο σενάριο. Μια καλογυρισμένη σειρά, που αν την παρακολουθήσεις, σου κρατά πολύ το ενδιαφέρον και πραγματικά χαίρομαι πολύ που είμαι κι εγώ μια από τους ηθοποιούς που παίρνουν μέρος. Μου αρέσει πολύ που, ενώ είναι μια παράλυτη, καθηλωμένη σε καροτσάκι, ηλικιωμένη γυναίκα, βλέπει με αισιοδοξία τη ζωή και αγαπά και υπερασπίζεται τον έρωτα.
Πείτε μας δύο λόγια για τα λευκώματα "Γιαγιά, Μίλα μας για σένα" και "Παππού, μίλα μας για σένα". Εσείς το έχετε συμπληρώσει;
Είναι μια εξαιρετική ιδέα που μας ήρθε από το εξωτερικό. Έχω ακόμα κάποιες σελίδες να συμπληρώσω. Είναι ένα βιβλίο – υπέροχο δώρο.
Περισσότερες πληροφορίες
Οδύσσεια
Είκοσι τρία χρόνια μετά την ιστορική παράσταση στο Ηρώδειο, η δημιουργός παρουσιάζει μια νέα εκδοχή του συναρπαστικού ταξιδιού του Οδυσσέα, αντλώντας από το ομηρικό έπος.
Παραμύθι χωρίς όνομα
Στο βασίλειο των Μοιρολάτρων, ο Αστόχαστος γιος του βασιλιά Συνετού, διαδέχεται τον πατέρα του στον θρόνο. Ο νέος βασιλιάς ενδιαφέρεται μόνο για διασκέδαση και καλοπέραση. Όπως είναι φυσικό σε λίγο καιρό το βασίλειο καταρρέει. Το θησαυροφυλάκιο αδειάζει. Η χώρα δανείζεται συνέχεια και ο τόπος ερημώνει. Μην αντέχοντας αυτή την κατάσταση, ο γιος του βασιλιά αποφασίζει να δράσει. Με βοηθό την μικρή του αδερφή και μετά από πολλές περιπέτειες θα κατορθώσει να εμπνεύσει πίστη και εμπιστοσύνη στον λαό του ώστε όλοι μαζί να βοηθήσουν να ανορθωθεί η χώρα. Το έργο πρόκειται να διασκεδάσει τα παιδιά αλλά και να τους δείξει την αξία της συλλογικότητας.