Δεν είδα ολόκληρη την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού ζωντανά γιατί ήμουν έξω σε δουλειά, και αφότου γύρισα στο δωμάτιό μου εξακολούθησα να την παρακολουθώ αποσπασματικά, όπως είθισται σε μια τηλεοπτική μετάδοση στην εποχή μας. Δέχομαι λοιπόν ότι ορισμένα επιχειρήματα σχετικά με την οικονομία της σκηνοθεσίας και την έλλειψη ρυθμού μπορεί να ευσταθούν και όντως το συγκεκριμένο concept τελετής δεν υποστηρίχθηκε από μια τηλεοπτική σκηνοθεσία που θα το αναδείκνυε ούτε, βέβαια, από αντίστοιχο σχολιασμό που να μας μυήσει στους συμβολισμούς, για τον οποίο έπρεπε να είχαν δοθεί πιο αναλυτικές οδηγίες από τους διοργανωτές.
Αυτά αποκτούν όμως, τελικά, όλο και μικρότερη βαρύτητα σε μια στιγμή που οι περισσότεροι μοιάζει να πάσχουμε από κάποιου είδους διάσπαση προσοχής ενώ οι νέες γενιές μεγαλώνουν με μια εντελώς διαφορετική αντίληψη του κόσμου και του.της εαυτού.ής τους, σε μεγάλο βαθμό θραυσματικής και πολυαισθητηριακής. Όπως το έχει αναλύσει ωραία στην έρευνα του eteron για τη Gen Z ο Αλέξανδρος Παπαγεωργίου "Οι Gen Zers (...) καθιστούν ορατό το εικονοποιητικό βλέμμα τους, κάνουν σαφές το γεγονός ότι οργανώνουν τον κόσμο μέσα από έναν νέο τρόπο παραγωγής και αναπαραγωγής εικόνων, βλέπουμε μια απομάκρυνση από τον λογοκεντρισμό και την κυριολεξία για χάρη μιας στροφής προς τη σύνδεση με τις αισθήσεις και τα συναισθήματα, αλλά και μια συνειδητοποίηση της επιτελεστικότητας, της σωματικότητας και της θεατρικότητας της ίδιας της πολιτικής έκφρασης (κάτι που καθιστά βεβαίως τις πολιτικές του σώματος, του φύλου, της σεξουαλικότητας και της επιθυμίας ένα προνομιακό πεδίο για τα σύγχρονα υποκείμενα που κινούνται στον ψηφιακό χώρο)."
Η ψευδαίσθηση ότι η τέχνη μπορεί να εκφράσει μεγάλα και οικουμενικά νοήματα, ανεξαρτήτως κοινωνικών, γεωγραφικών, πολιτικών και ταξικών συγκείμενων έχει καταρριφθεί μαζί με τις μεγάλες αφηγήσεις και τους Κανόνες, όχι επειδή δεν μπορεί να εκφράσει και τέτοια αλλά επειδή αυτά τα "οικουμενικά" νοήματα, όπως γνωρίζουμε πλέον καλά, δεν είναι και τόσο οικουμενικά και αφήνουν πολλούς.ές.ά απέξω.
Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού φτιάχθηκε για μια εποχή που τα θεάματα φτιάχνονται σε μεγάλο βαθμό (και) για να καταναλωθούν σε debates στα social media, να γίνουν στόρις και να προκαλέσουν συζητήσεις. Ακόμη και σε φεστιβαλικές παραστάσεις που προσελκύουν ένα ας πούμε πιο εκπαιδευμένο κοινό, αυτό αδυνατεί να συγκεντρωθεί συχνά στην αφήγηση αν δεν τσεκάρει κάθε λίγο το κινητό του, για να μην πούμε για τις φορές που οι υπάλληλοι του θεάτρου επεμβαίνουν για να μην τραβήξει βιντεάκια. Οι καιροί που η οικογένεια καθόταν στον καναπέ να παρακολουθήσει την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων απερίσπαστη, υπό την καθοδήγηση του παντογνώστη εκφωνητή - παρουσιαστή έχουν παρέλθει και οι συγκρίσεις με τα αξέχαστα θεάματα του παρελθόντος και ειδικά του Αθήνα 2004 δεν είναι παραγωγικές ούτε ως προς το περιεχόμενο, ούτε ως προς την αισθητική και τη δομή. Για να μην πούμε, βέβαια, και για το πόσο διαφορετική είναι σήμερα η κοινωνία και οι μάχες που μένει να δοθούν. Η ψευδαίσθηση ότι η τέχνη μπορεί να εκφράσει μεγάλα και οικουμενικά νοήματα, ανεξαρτήτως κοινωνικών, γεωγραφικών, πολιτικών και ταξικών συγκείμενων έχει καταρριφθεί μαζί με τις μεγάλες αφηγήσεις και τους Κανόνες, όχι επειδή δεν μπορεί να εκφράσει και τέτοια αλλά επειδή αυτά τα "οικουμενικά" νοήματα, όπως γνωρίζουμε πλέον καλά, δεν είναι και τόσο οικουμενικά και αφήνουν πολλούς.ές.ά απέξω.
Έτσι, τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ καλεί τους καλούς του Χριστιανούς να πάνε για μια μόνο φορά ακόμη να τον ψηφίσουν και όλα θα πάνε καλά, και σε ορισμένες πολιτείες το drag διώκεται, η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι που σκηνοθέτησε ο Τομά Ζολί βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Επιλέγει να συνταχθεί με την ελευθερία, την ισότητα και την αδελφοσύνη εν έτει 2024, να αγκαλιάσει το μέχρι πρότινος περιθωριοποιημένο, να διδάξει την ιστορία και με όρους video game και tweet, μην αφήνοντας αυτό το έδαφος μόνο στις συνωμοσίες τύπου QAnon, να δώσει χώρο σε μια πολύχρωμη, χειροποίητη, low fi γιορτή που δεν δημιουργεί "μεγάλες" αξέχαστες εικόνες αλλά δίνει χώρο, παίρνει θέση και προκαλεί συζητήσεις. Και δεν θα έπρεπε να έχει να ζητήσει συγγνώμη από κανένα, ειδικά σε μια χώρα που ο διαχωρισμός κράτους εκκλησίας πάει πίσω στις μετεπαναστατικές κυβερνήσεις του 18ου αιώνα.
Στα δικά μας, όπου το Πάσχα η ελληνική κυβέρνηση εύχεται χρόνια πολλά σε όλους και όλες χωρίς να νιώθει την ανάγκη να προσθέσει ένα "όσους και όσες γιορτάζουν”, πριν εκφράσουμε την υπερηφάνεια μας για τον σημαιοφόρο Αντετοκούνμπο και την αποστροφή μας για τον queer Διόνυσο, ας σκεφτούμε λίγο την υποκρισία μας ως κοινωνία, τι ακριβώς μας ενοχλεί, ποια σύμβολα μας (αρχαία, χριστιανικά κλπ. γιατί έχουμε και μπόλικα…) δεχόμαστε να πειράξει η τέχνη και μέχρι ποιού σημείου και ποιά όχι (όλα είναι η απάντηση), γιατί η συζήτηση για τους Αφροέλληνες στη Στέγη Ωνάση είχε ενοχλήσει τόσο ορισμένους, ή μια drag διαμαρτυρία στη σκηνή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μπορεί να καταδικάζεται και να γίνεται ερώτηση στη Βουλή από τα ακροδεξιά κόμματα την ίδια στιγμή που μένουμε άναυδες.οι με την ομοφοβική επίθεση στην πλατεία Αριστοτέλους. Και ας φανταστούμε σε ποιά Αμερική θέλουμε να δούμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028 και με τι σκηνοθετικούς όρους…
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
