Μοναστήρι Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας
Οι σεισμοί του 1829 κατέστρεψαν σημαντικό κομμάτι της μονής, ωστόσο το 1841 όμως ανακαινίστηκε και σήμερα λειτουργεί ως εκκλησιαστικό μουσείο. Μαζί με τα μοναστήρια της Παναγίας Κλαμούς, των Ταξιαρχών και το ναό του Αγίου Νικολάου σχηματίζουν ένα νοητό σταυρό και οι ντόπιοι πιστεύουν ότι προστατεύουν την πόλη από καταστροφές.
Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης
Στεγάζεται σε ένα παλιό αρχοντικό και οι εκθέσεις του αναφέρονται κυρίως στην περίοδο ακμής της πόλης, κατά το 18ο-19ο αιώνα, και στην αγροτική και κτηνοτροφική ζωή της περιοχής. Υπάρχει κι ένα δωμάτιο αφιερωμένο στο συνθέτη Μάνο Χατζιδάκι ο οποίος γεννήθηκε στην παλιά πόλη της Ξάνθης το 1925.
Δημοτική Πινακοθήκη Ξάνθης
Έχει το όνομα του Ξανθιώτη ζωγράφου Χρήστου Παυλίδη, ο οποίος της παραχώρησε σημαντικό αριθμό των έργων του και στεγάζεται σε ένα όμορφο κτίριο του 19ου αιώνα, τυπικό δείγμα ηπειρώτικης και δυτικομακεδονίτικης αρχιτεκτονικής.
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
Εδώ θα δείτε ταριχευμένα διάφορα είδη ζώων (αγριόγατες, λύκους, όρνεα κ.ά.) και θα ενημερωθείτε για τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Βρίσκεται μέσα στην πόλη, κοντά στα νεκροταφεία.
Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων
Καλοστημένο μουσείο, φιλοξενεί ευρήματα από την πόλη και τα νεκροταφεία των αρχαίων Αβδήρων και καλύπτει τη χρονική περίοδο από τον 7ο αι. π.Χ. ως το 13ο αι. μ.Χ. Η έκθεση αναπτύσσεται στο ισόγειο και τον όροφο του κτιρίου και χωρίζεται σε τρεις θεματικές ενότητες: δημόσιος βίος, ιδιωτικός βίος και ταφικά έθιμα.
Μακεδονικός Τάφος και Κάστρο Καλύβας
Νότια της Σταυρούπολης, στο βάθος της κοιλάδας του Νέστου και κοντά στο χωριό Κομνηνά βρίσκεται ο μεγαλύτερος και πιο καλοδιατηρημένος τάφος θολωτού τύπου (2ος π.Χ. αιώνας) στη Θράκης και τα βυζαντινά τούνελ υδρομάστευσης. Βόρεια της Σταυρούπολης και νοτιοανατολικά του χωριού Καλύβα, μπορείτε να επισκεφθείτε το κάστρο της Καλύβας, το οποίο κατασκευάστηκε από τον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας γύρω στο 340 π.Χ. στη θέση προϋπάρχουσας θρακικής εγκατάστασης της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου (9ος-8ος π.Χ. αιώνας).