Τήνος - Αξιοθέατα
Ο ναός της Ευαγγελίστριας
Άρχισε να χτίζεται το 1823, πάνω στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής, και εντάσσεται σε ένα συγκρότημα κτιρίων που απλώνονται γύρω από μια περίκλειστη πλακόστρωτη αυλή στο τέρμα της ανηφορικής λεωφόρου Μεγαλόχαρης. Εδώ βρίσκεται η περίφημη εικόνα –κρυμμένη πίσω από βαρύτιμα αφιερώματα–, ενώ κάτω από τον κυρίως ναό, στις θολοσκέπαστες στοές του ναού της Ευρέσεως όπου βρέθηκε η εικόνα, οι επισκέπτες περνούν για να προμηθευτούν αγίασμα. Στα κτίρια που περιβάλλουν το ναό στεγάζονται οι συλλογές τέχνης του Ιδρύματος της Ευαγγελίστριας: το Μουσείο Τήνιων Καλλιτεχνών (με έργα των αδελφών Φυτάλη και των Γεωργίου Βιτάλη, Δημήτρη Φιλιππότη, Νικηφόρου Λύτρα και Νικολάου Γύζη), η έκθεση εικόνων και κειμηλίων, η Πινακοθήκη και η έκθεση γλυπτών του Αντωνίου Σώχου.
Αρχαιολογικό Μουσείο
Στην καρδιά της Χώρας, στον κεντρικό δρόµο που οδηγεί στο ναό της Παναγίας, έχουν βρει στέγη οι μοναδικοί αποθηκευτικοί πίθοι από το ιερό της Δήμητρας και Κόρης στους πρόποδες του Ξώμπουργκου, αγάλµατα και αρχιτεκτονικά μέλη από το ναό του Ποσειδώνα και της Αµφιτρίτης στα Κιόνια, καθώς και ένα όμορφο μωσαϊκό δάπεδο.
Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού
Σε εμβληματικό νεοκλασικό στην πόλη της Τήνου στην παραλιακή φιλοξενεί συναυλίες, προβολές και εκθέσεις, ενώ στεγάζει και μια μόνιμη συλλογή προπλασμάτων του Γιαννούλη Χαλεπά (www.itip.gr ).
Μουσείο Μαρμαροτεχνίας ΠΙΟΠ
Σ’ ένα σύγχρονο κτίριο στην άκρη του Πύργου ζωντανεύει την ιστορία και την τεχνολογία του μαρμάρου από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας στήνοντας μια γοητευτική «αφήγηση» που συνδυάζει πρωτότυπα έργα σε μάρμαρο, τεχνικό εξοπλισμό, την πλουσιότερη συλλογή σχεδίων παλαιών μαρμαρογλυπτών που υπάρχει στην Ελλάδα, καθώς και οπτικοακουστικό υλικό για τις παραδοσιακές μεθόδους εργασίας του λατόμου και του μαρμαροτέχνη (www.piop.gr ).
Μουσείο Τήνιων Καλλιτεχνών και σπίτι Γιαννούλη Χαλεπά
Μέσα σ’ έναν ολάνθιστο κήπο στο κεντρικό σοκάκι του Πύργου, ξεπροβάλλει το δίπατο σπίτι του πιο διάσημου γλύπτη του νησιού. Μπορείτε να δείτε το ασκητικό του υπνοδωμάτιο αλλά και το κατώι που φιλοξενεί αντικείμενα του σπιτιού και εργαλεία του γλύπτη. Σε παρακείμενο κτίριο παρουσιάζονται έργα και προπλάσματα ντόπιων καλλιτεχνών της πρώτης γενιάς αλλά και του 20ού αιώνα.
Νεκροταφείο Πύργου
Το κεφαλοχώρι των ξακουστών μαρμαρογλυπτών (μεταξύ άλλων του Γιαννούλη Χαλεπά και του Δημήτριου Φιλιππότη) δεν θα μπορούσε παρά να έχει ένα κοιμητήριο γεμάτο δείγματα της τέχνης τους. Τα πιο εντυπωσιακά μνημεία είναι τα παλιότερα στο μπροστινό τμήμα του κοιμητηρίου.
Μονή Κεχροβουνίου
Βρίσκεται κοντά στον Αρνάδο και είναι γνωστή και ως Μονή της Αγίας Πελαγίας, αφού εδώ έζησε η μοναχή που λέγεται ότι οραματίστηκε το σημείο όπου βρισκόταν θαμμένη η εικόνα της Παναγίας. Ιδιαίτερη η αρχιτεκτονική του συγκροτήματος, συνδυάζει την απλότητα της λαϊκής ζωής και τον οικιστικό χαρακτήρα των ενετικών κάστρων των Κυκλάδων.
Βωλάξ
Αλλόκοτο και επιβλητικό, το σπαρμένο με στρόγγυλες πέτρες τοπίο γύρω από το χωριό έχει δώσει τροφή σε ποικίλες ιστορίες και δοξασίες. Οι γεωλόγοι πάντως θεωρούν είναι αποτέλεσμα μιας σειράς έντονων αναστατώσεων από την εποχή που η Γη διαμόρφωνε το ανάγλυφό της. Για απολαύσετε από κοντά τα γρανιτικά πετρώματα, ακολουθήστε το μονοπάτι που οδηγεί προς το Σκλαβοχωριό, αφού περιηγηθείτε τα παραδοσιακά εργαστήρια των καλαθοπλεκτών.
Ξώμπουργκο
Ανάμεσα στον Κουμάρο και τον Τριπόταμο, ο επιβλητικός γρανιτένιος όγκος του Ξώμπουργκου ήταν το ασφαλές οχυρό των κατοίκων σε περιόδους επιδρομών. Η ανάβαση στο λόφο με τα ερείπια του ενετικού κάστρου θα σας αποζημιώσει με μοναδική θέα προς όλα τα γύρω νησιά. Πιο εύκολο σημείο εκκίνησης η Μονή της Ιεράς Καρδίας, αλλά στην κάθοδο αξίζει να ακολουθήσετε το βατό μονοπάτι που φτάνει ως τον Τριπόταμο.
Μονή Ιεράς Καρδίας του Ιησού
Στη σκιά του Ξώμπουργκου προσφέρει μια δροσερή ανάπαυλα στους περιηγητές και μια ματιά στην καθολική παράδοση του νησιού. Πέρα από το ναό, στο συγκρότημα υπάρχει (τεχνητό) σπήλαιο αφιερωμένο στην Παναγία της Λούρδης, μικρή βιβλιοθήκη, εκθεσιακός χώρος και στην αυλή το ολόλευκο άγαλμα της Ιεράς Καρδίας-έργο του Φιλιππότη.
Μονή Ουρσουλινών
Το εντυπωσιακό τετραώροφο κτίριο στην άκρη του χωριού Λουτρά πρωτολειτούργησε το 1862 ως σχολή θηλέων και έφτασε να φιλοξενεί στις αρχές του 20ού αιώνα ακόμα και 300 οικότροφους. Αναμένεται να ανοίξει ξανά το καλοκαίρι του 2012 έπειτα από εργασίες συντήρησης και στις πενήντα και πλέον αίθουσές του θα έχετε την ευκαιρία να δείτε τους χώρους διδασκαλίας και τα έργα των μαθητριών, οι οποίες εκτός από τα βασικά διδάσκονταν εδώ ζωγραφική, πιάνο, ταπητουργία, ραπτική και υφαντική.
Μονή Ιησουιτών στα Λουτρά
Χτίστηκε το 1846 ανάμεσα στη Μονή Ουρσουλινών στα Λουτρά και τους αμπελώνες για να στεγάσει το τάγμα των Ιησουιτών που μέχρι τότε ζούσε στο Ξώμπουργκο. Δυστυχώς ο ναός του Αγίου Ιωσήφ παραμένει την τελευταία εικοσαετία κλειστός καθώς η στέγη του καταρρέει, αλλά αξίζει να επισκεφθείτε το περιποιημένο λαογραφικό μουσείο της μονής που φιλοξενεί παλιά εργαλεία και σκεύη (π.χ. το χειροκίνητο ελαιοτριβείο τους), καθώς και κάμερες, μηχανές προβολής και αντικείμενα λατρείας.
