ΧΩΡΑ
Βυζαντινό Μουσείο
Στην Πλατεία Βουνακίου βρίσκεται το παλιό τζαμί, το οποίο μετατράπηκε το 1980 σε Βυζαντινό Μουσείο. Τα εκθέματα προέρχονται από ανασκαφές στο νησί και χρονολογούνται από τον 5ο μέχρι το 18ο αιώνα. Τα σημαντικότερα είναι μια μεταβυζαντινή τοιχογραφία με παράσταση θαύματος του Αγίου Νικολάου, έργο του 1734, του Αναγνώστου Μιχαήλ Χωματζά, από την προτελευταία φάση εικονογράφησης του ναού της Παναγίας Κρήνας στους Βάβυλους) καθώς και δύο μαρμάρινα υπέρθυρα της εποχής της Γενουατοκρατίας με θέμα τον Άγιο Γεώργιο που μάχεται με τον δράκοντα.
Παλάτι Ιουστινιανού
Μπαίνοντας στην Παλιά Πόλη από τη μνημειώδη Porta Maggiore, θα δείτε το μεσαιωνικό παλάτι του Ιουστινιανού. Πλέον αποτελεί εκθεσιακό χώρο με ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και ξυλόγλυπτα, παλιότερα όμως ήταν φυλακή στην οποία κλείστηκαν το 1822, προτού απαγχονιστούν, οι 70 προύχοντες της Xίου.
Ναυτικό Μουσείο
Μια αξιόλογη καταγραφή της ιστορίας των ντόπιων ναυτικών, που όργωναν τις θάλασσες και κατέστησαν το νησί σημαντικό εμπορικό κέντρο. Εικονογραφείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σημαντικότερο κομμάτι της ζωής του νησιού με τη συλλογή αντικειμένων, την καταγραφή ιστορικών στοιχείων καθώς και τις εξελίξεις της ναυτιλίας και των εμπορικών πλοίων. Στη συλλογή του περιλαμβάνονται επίσης αρκετά πορτρέτα ιστιοφόρων και ατμοκίνητων πλοίων Χιωτών καραβοκύρηδων, έργα του Χιώτη πλοιογράφου Αριστείδη Γλύκα, αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στη ναυσιπλοΐα, ομοιώματα πλοίων διαφόρων περιόδων καθώς και σπάνιες φωτογραφίες.
Αρχαιολογικό Μουσείο
Κτίριο χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής των ’60s, παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά δείγματα τόσο της τέχνης όσο και της καθημερινότητας στο νησί από την Τελική Νεολιθική περίοδο μέχρι την Ύστερη Ρωμαιοκρατία. Στον τρίτο όροφο φιλοξενείται η έκθεση «Τα Ψαρά στην αρχαιότητα», η οποία περιλαμβάνει τάφους μυκηναϊκού νεκροταφείου από το νησί.
Λαογραφικό Μουσείο Φιλίππου Αργέντη
Στο εντυπωσιακό κτίριο της βιβλιοθήκης Κοραή, πίσω από την Απλωταριά, με μια ενδιαφέρουσα συλλογή από πίνακες – κάποιοι από τους οποίους χρονολογούνται από το 17ο αιώνα.
ΚΑΜΠΟΣ
Κατάφυτη περιοχή με εσπεριδοειδή στα νότια της Xώρας, από τις πιο όμορφες του νησιού, με κόκκινους μαντρότοιχους και παλιά αρχοντικά, των οποίων η αρχιτεκτονική πιστεύεται ότι επηρεάστηκε πολύ από τους Γενουάτες, αλλά στην πραγματικότητα δημιούργησε ένα τοπικό ύφος με αναφορές στο 17ο και το 18ο αιώνα. Κάποια αρχοντικά έχουν μετατραπεί πλέον σε ξενώνες.
ΜΑΣΤΙΧΟΧΩΡΙΑ
Μουσείο Μαστίχας Χίου
Μέλος του πρωτοπόρου Δικτύου θεματικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, άνοιξε την άνοιξη του 2016 κοντά στο χωριό Πυργί. Στεγάζεται σε ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα με την υπογραφή του γραφείου Κίζη Α.Α. και μέσα από τα εκθέματα και τον υπαίθριο χώρο ξετυλίγει την ιστορία, την οικονομία και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου με πολύ ωραίο τρόπο.
Τα σημαντικότερα χωριά
Τα Νένητα είναι ένα από τα παλιότερα, αλλά αξίζει εξίσου και η επίσκεψη στην Καλαμωτή. Είναι το βασίλειο της μαστίχας: το χωριό είναι περιστοιχίζεται από λόφους γεμάτους μαστιχόδεντρα και όλα τα καλντερίμια με τα διώροφα σπίτια οδηγούν στην πλατεία, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα τα καφενεία και τα καταστήματα. Τυπική διάταξη μεσαιωνικού χωριού συναντάται στα πιο καλοδιατηρημένα Μεστά: σπίτια κτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο, δρομάκια στενά, με καμάρες πάνω στις οποίες είναι κτισμένες κατοικίες. Το παλιότερο μνημείο τους είναι η μικρή βυζαντινή εκκλησία του Παλαιού Ταξιάρχη, με ίχνη από τοιχογραφίες κι ένα ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο του 1833, χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής τεχνοτροπίας. Καταλήξτε στο Πυργί με τα στολισμένα με γεωμετρικά γκριζόασπρα σχήματα –τα λεγόμενα και «ξυστά» – κτίρια.
ΒΟΡΕΙΑ ΧΙΟΣ
Προσφέρει στον επισκέπτη μια τελείως διαφορετική εικόνα από ό,τι το υπόλοιπο νησί. Μικρά χωριουδάκια πάνω σε ψηλά βουνά κι εγκαταλειμμένοι οικισμοί δίνουν συχνά την αίσθηση ενός τόπου ξεχασμένου στο χρόνο. Με πληθυσμό περίπου 500 κατοίκους, η αμφιθεατρικά χτισμένη Βολισσός είναι το κεφαλοχώρι της Βορειοδυτικής Χίου – στην κορυφή του λόφου δεσπόζει το μεσαιωνικό του κάστρο με τους έξι πύργους που διασώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση. Απέναντι, στο βορειοανατολικό άκρο της Χίου, βρίσκονται τα Καρδάμυλα: τα Άνω απλώνονται ανάμεσα στα πλατάνια, ενώ τα Κάτω, με τα αρχοντικά κυριολεκτικά πάνω στη θάλασσα, είναι μια έκπληξη για τον επισκέπτη.
Πέτρα του Ομήρου
Ή αλλιώς Δασκαλόπετρα, βρίσκεται στη λεγόμενη Ομηρούπολη στην ενδοχώρα. Εκεί δίδασκε, σύμφωνα με την παράδοση, ο Όμηρος τα έπη του. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ο πεπλατυσμένος βράχος με τον αυτόλιθο ναΐσκο της θεάς Κυβέλης στο μέσο, σε συνδυασμό με τα νερά της γειτονικής πηγής, πρέπει να ήταν αφιερωμένα στη θεά.
Μοναστήρι της Νέας Μονής
Γνωστό για τα θαυμάσια μωσαϊκά του αλλά και για το μακάβριο θέαμα των κρανίων των 800 σφαγιασθέντων μοναχών, τα οποία βρίσκονται στο παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού. Ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα υπό τον βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΧ, είναι σαν ένα μικρό χωριό κι εγκαταλείφθηκε με βίαιο τρόπο κατά το 19ο αιώνα, όταν οι Τούρκοι, ψάχνοντας για θησαυρούς, έσφαξαν όλους τους μοναχούς κι έκαψαν τα πάντα. Σήμερα η Νέα Μονή έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.