Σαν να κάνω κάποιου είδους αντίσταση, με όλα τα προνόμια που αυτό συνεπάγεται, νιώθω όταν απαντάω "Πάρο" στο πού πήγα φέτος διακοπές. Γιατί, πέρα από τα εφηβάκια και τους τελειόφοιτους που κάνουν απόβαση στη Νάουσα για τη… βασική εκπαίδευση, το νησί με το οποίο συνδέσαμε τα καλοκαίρια μας την τελευταία δεκαπενταετία μοιάζει, τουλάχιστον βάσει των media και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, να έχει πάψει να αφορά σε μεγάλο βαθμό τους Έλληνες επισκέπτες. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Γιατί μπορεί το κοσμικό Κυκλαδονήσι να γίνεται ολοένα και πιο ακριβό και να προσανατολίζει ένα μέρος των επιχειρήσεών του σε ένα απροσδιόριστο "μυκονιάτικο κοινό", διώχνοντας έτσι τους Ευρωπαίους που το τιμούσαν χρόνια, την ίδια στιγμή όμως εντείνεται ο προβληματισμός μέρους της τοπικής κοινωνίας για το μέλλον του και τη βιωσιμότητα του προορισμού, ενώ για όσους επιμένουμε να μην… παραδώσουμε το νησί στους Άραβες και στη "μαφία του τουρισμού", υπάρχουν ακόμη προσιτές καβάτζες ηρεμίας και Αιγαίου όπως το αγαπάμε.
Τα πρώτα καμπανάκια του κορεσμού ήχησαν φέτος, με αρκετούς επιχειρηματίες αλλά και ιδιώτες που διαθέτουν σπίτια προς ενοικίαση μέσω Αirbnb να αναφέρουν πτώση στην κατανάλωση όσο και μειωμένη πληρότητα – αν και μέχρι να ακουστούν, ελπίζουμε να μην έχει χτιστεί όλο το νησί, υποβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο την εμπειρία που έχει να προσφέρει, γιατί προς τα εκεί πάει. Μπορεί ο απόηχος του αντίκτυπου που είχε ανά την Ελλάδα η περσινή δράση της Κίνησης Πολιτών Πάρου για την ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές και η ανταπόκριση των πολιτών στο My Coast (με όλα τα προβλήματα που έχει το να βάζεις τους πολίτες να υποκαθιστούν τον ελεγκτικό μηχανισμό) να υποσκελίζονται από τα παραθυράκια για αναστολή των κυρώσεων που έδωσε τελικά η πολιτεία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έγιναν έλεγχοι και δεν επιβλήθηκαν πρόστιμα, όμως η δράση της τοπικής κοινωνίας αλλά και πρωτοβουλιών σχετικών με τη βιωσιμότητα/αειφορία όπως οι Βιώσιμες Κυκλάδες και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) οργανώνουν και δίνουν φωνή στην ανησυχία για το μέλλον και την ανάγκη αναζήτησης εναλλακτικών στο προτεινόμενο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης.
Οι αγαπημένες μας παραλίες με τις αμμοθίνες παραμένουν ανοργάνωτες (αν και ακούσαμε για το πρόβλημα που δημιουργούν σε ορισμένες όσοι επιχειρούν να φτάσουν με τα τζιπ πάνω στην άμμο), τα δεμάτια με τα στάχυα στους αγρούς με τις παλιές κατοικίες δεν έχουν ακόμη δώσει τη θέση τους σε νέες βίλες, τα μονοπάτια και οι διαδρομές πολιτισμού περιμένουν όσους θέλουν να ζήσουν την άλλη Πάρο – βασισμένα, βέβαια, κατά κύριο λόγο στην ιδιωτική πρωτοβουλία και χωρίς να εντάσσονται επί της ουσίας και με την απαραίτητη υποστήριξη σε ένα δημόσιο σχέδιο υποστήριξης ενός εναλλακτικού τουρισμού της εμπειρίας. Την ίδια στιγμή, η λειψυδρία κάνει ολοένα και πιο αισθητή την παρουσία της, με τα αμπέλια, τα σύκα, το μέλι να δοκιμάζονται και τους παραγωγούς να πλήττονται, με ορισμένους μάλιστα να εγκαταλείπουν.
Όπως έγινε σαφές και στη συζήτηση που άνοιξε μετά την ομιλία της αρχιτεκτόνισσας Ελένης Μαΐστρου, προέδρου του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) για "Τα νησιά των Κυκλάδων, από το παρελθόν στο σήμερα", στο Φεστιβάλ "Διαδρομές στη Μάρπησσα", το πρόβλημα είναι πολυεπίπεδο και ελλείψει μακροπρόθεσμου, ολιστικού βιώσιμου σχεδίου, η ευθύνη πέφτει δυστυχώς στις τοπικές κοινωνίες να οραματιστούν το επιθυμητό μέλλον και να συγκρουστούν γι’ αυτό, πράγμα δύσκολο. Ακούσαμε, μεταξύ άλλων, τον δήμαρχο Πάρου Κωνσταντίνο Μπιζά να μιλά για ισχυρά συμφέροντα απέναντι στα οποία έχουν να αγωνιστούν, εκπρόσωπο της Κίνησης Πολιτών να επισημαίνει την ανάγκη να μπει φρένο στην εκτός σχεδίου δόμηση μέχρι να δημιουργηθεί το νέο Τοπικό Περιφερειακό Σχέδιο, αλλά και νέους που πήγαν να ζήσουν στο νησί τα τελευταία χρόνια και ασχολούνται κυρίως με τις κατασκευές και τον τουρισμό, από τη μία να παραδέχονται ότι συνειδητοποιούν το πρόβλημα, από την άλλη όμως, καθότι αυτός είναι ο βασικός τομέας βιοπορισμού τους, να κάνουν συχνά τα στραβά μάτια σε ό,τι τους αφορά.
Άλλωστε, όσους νέους συναντήσαμε που δεν ασχολούνται με τον τουρισμό και επιλέγουν για λόγους ποιότητας ζωής να ζήσουν στο νησί πληρώνοντας εξωφρενικά ενοίκια για υπόγεια στα χωριά, ελλείψει άλλων προτάσεων για ενοικίαση όλο το χρόνο, και γνωρίζοντας τα προβλήματα των υποδομών που μεγαλώνουν όσο αυξάνονται οι κάτοικοι, είτε αναχωρούν για… τη Νάξο είτε περιμένουν υπομονετικά να ξεφουσκώσει η φούσκα, χαμογελώντας συγκαταβατικά στις προτάσεις των αρχιτεκτόνων για κατοίκηση χωριών όπως η Μάρπησσα όλο το χρόνο. Στο ίδιο έργο (νέοι) θεατές…