© Shutterstock
Οι περισσότεροι φοιτητές στην Ελλάδα έχουν έναν πολύ αγαπημένο… λόγιο του 15ου αιώνα. Κι αν δεν μας πιστεύεις, ρώτησε τον μέσο πρωτοετή (ή σκέψου ο ίδιος) αν έχει(ς) ακουστά τη λέξη "Erasmus”. Λογικά η απάντηση θα είναι θετική, όμως, το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα σχετίζεται με τον Ολλανδό ανθρωπιστή και θεολόγο, αλλά με το αγαπημένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που έχει λάβει το όνομά του.
Συνήθως, το Erasmus το συνδέουμε με τη μετακίνηση για πανεπιστημιακές σπουδές κατά τη διάρκεια ενός εξαμήνου. Αυτό που ξεχνάμε, όμως, είναι το "+” που έχει προστεθεί τα τελευταία χρόνια δίπλα στον τίτλο του, ώστε να παραπέμπει σε μία ευρύτερη γκάμα δράσεων που δεν περιορίζεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε αυτήν περιλαμβάνονται οι περίοδοι πρακτικής άσκησης στο εξωτερικό αλλά και το DiscoverEU, που δίνει ταξιδιωτικά πάσα σε 18χρονους για ταξίδια με τρένο στην Ευρώπη. Εμείς, όμως, εδώ θα σου συστήσουμε (αν δεν τις είχες ήδη υπόψη) τις ευκαιρίες ανταλλαγής νέων ή αλλιώς τα youth exchanges, τα οποία απευθύνονται τυπικά σε νέους 13-30 ετών (στην ουσία 18 έως 30 ετών, καθώς στη συντριπτική πλειοψηφία τους τα προγράμματα ζητούν ενήλικες).
Οι ανταλλαγές νέων/τα youth exchanges "δίνουν την ευκαιρία σε ομάδες νέων από διαφορετικές χώρες να συναντηθούν, να ζήσουν μαζί και να συνεργαστούν σε κοινά έργα για σύντομο χρονικό διάστημα”, όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα erasmus-plus.ec.europa.eu/. Αν μία τέτοια προοπτική σού φαίνεται ενδιαφέρουσα (και έχει σχεδιαστεί με πολύ ελκυστικό τρόπο όπως θα διαπιστώσεις), τότε διάβασε παρακάτω έναν βιωματικό οδηγό που θα σε βοηθήσει στη συμμετοχή σου.
(Πρόσεξε ότι τα youth exchanges δεν είναι το ίδιο με τα training courses που θα συναντήσεις, καθώς τα τελευταία απευθύνονται σε ανθρώπους που εργάζονται με τη νεολαία και σχεδιάζουν/πραγματοποιούν τα youth exchanges)
Ποια έξοδα καλύπτονται;
Το κόστος για τα ταξίδια στο εξωτερικό είναι συνήθως δυσθεώρητο αν συνυπολογίσουμε και τη διαμονή και τη διατροφή. Τα προγράμματα αυτά, όμως, με τις παροχές τους, αίρουν αυτό το σημαντικό εμπόδιο και κάνουν τη μετακίνηση προσιτή για περισσότερους. Συγκεκριμένα, για το κατάλυμα (όπου θα μένεις σε δωμάτια μαζί με τα υπόλοιπα άτομα) όσο και για το φαγητό δεν θα χρειαστεί να πληρώσεις κάτι, ενώ καλύπτονται και τα οδοιπορικά σου μέχρι ένα ορισμένο ποσό (το οποίο συνήθως για την Ελλάδα είναι υψηλό, μιας και οι αποστάσεις είναι συχνά μεγάλες).
Σημαντικό: Για να σου δοθεί το επίδομα για τη μετακίνηση πρέπει οπωσδήποτε να φυλάξεις κάθε αρχείο που σχετίζεται με τα μέσα που θα χρησιμοποιήσεις (εισιτήρια και αποδείξεις πληρωμής). Επίσης, τα χρήματα αυτά θα καλυφθούν από εσένα προτού πας και μετά το τέλος του πρότζεκτ (και εφόσον παρέμεινες σε όλη τη διάρκειά του) θα πιστωθούν στον τραπεζικό λογαριασμό σου. Τα εισιτήρια τα κλείνεις αφού επιλεγείς και πάντα σε συννενόηση με τον οργανισμό που αναλαμβάνει την αποστολή.
Πόσες μέρες διαρκεί η ανταλλαγή;
Τουλάχιστον 5 και έως 21 μέρες, χωρίς να υπολογίζονται αυτές του ταξιδιού. Πρακτικά, η πιο συνηθισμένη διάρκεια είναι γύρω στις 10 ημέρες (12 με τις ημέρες ταξιδιού). Σημείωσε ότι έχεις ένα σύνολο δύο ημερών (μοιρασμένες ή ενωμένες), τις οποίες μπορείς να εκμεταλλευτείς ώστε να παρατείνεις τη μετακίνησή σου. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών τα έξοδα διατροφής/διαμονής καλύπτονται από εσένα. Πρόσεξε ότι αν ξεπεράσεις τις ημέρες αυτές, χάνεις το επίδομα μετακίνησης.
Πώς δηλώνω συμμετοχή;
Η συμμετοχή στις ανταλλαγές γίνεται πάντα μέσω κάποιου ελληνικού οργανισμού (sending organisation), ο οποίος ασχολείται με τη νεολαία. Οι οργανισμοί (ενδεικτικά: Greek Youth Mobility, You In Europe, Roes Cooperativa, Hellenic Youth Participation, Νεομήνιοι, Praxis Greece) απευθύνουν κάλεσμα στην ιστοσελίδα ή τα social τους και προσκαλούν τα ενδιαφερόμενα άτομα να πληροφορηθούν για το πρότζεκτ και να δηλώσουν συμμετοχή συμπληρώνοντας μία ηλεκτρονική φόρμα.
Όλες οι λεπτομέρειες της ανταλλαγής υπάρχουν σε ένα αρχείο που ονομάζεται infopack (το οποίο, αν δεν δίνεται, μπορείς να το ζητήσεις). Όσον αφορά τη φόρμα συμμετοχής, πέρα από το να δώσεις τα στοιχεία σου, θα χρειαστεί να απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως τι θα συνεισφέρεις εσύ στο πρότζεκτ ή τι περιμένεις να αποκομίσεις από αυτό. Δώσε λίγο χρόνο στις απαντήσεις σου καθώς όντως διαβάζονται και μπορούν να επηρεάσουν θετικά την υποψηφιότητά σου.
Σημείωσε ότι στον sending organisation μπορεί να χρειαστεί να δώσεις μία ατομική συνεισφορά (γύρω στα €50 ή και λιγότερο). Στον οργανισμό που θα σε υποδεχτεί μπορεί, επίσης, να δώσεις κάποιο μικρό ποσό για κάποια μίσθωση πούλμαν, επίσκεψη, αναμνηστικό κ.λπ.
Σε ποιες χώρες μπορώ να πάω;
Δυνητικά, σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Τουρκία.
Πώς βρίσκω προγράμματα;
Δυστυχώς -και κακώς- δεν υπάρχει κάποια επίσημη ιστοσελίδα όπου να συγκεντρώνονται όλα τα καλέσματα των sending organisations. Μπορείς να ακολουθήσεις τα social media τους και να ενημερώνεσαι, όμως, αυτό είναι λίγο χαοτικό (ειδικά στην αρχή). Οπότε, το καλύτερο που έχεις να κάνει είναι να γίνεις μέλος στην ομάδα "Erasmus + youth (only for greeks or residents of Greece” στο Facebook. Εκεί καταφεύγουν όλοι ώστε να δουν τα καλέσματα που ανεβάζουν οι οργανισμοί.
Οι ανακοινώσεις γίνονται αρκετά νωρίτερα από τις ημερομηνίες της μετακίνησης (για παράδειγμα τώρα έχουν ξεκινήσει ήδη δηλώσεις για τον Οκτώβριο, ενώ οι καλοκαιρινές μετακινήσεις ξεκινούν και από τον Μάιο). Βέβαια, υπάρχουν συχνά-πυκνά και call τελευταίας στιγμής από ακυρώσεις τα οποία μπορεί και να προλάβεις. Συμβουλή μας: σκέψου πότε θες να ταξιδέψεις αρκετό καιρό πριν, επισκέψου πολύ τακτικά την ιστοσελίδα (μπορεί κάποια δημοσίευση να μη φτάσει στο feed σου) και σκρόλαρε σε όλο το περιεχόμενό της για να μην χάσεις τίποτα.
Μία άλλη πηγή για να βρίσκεις προσκλήσεις σε ανταλλαγές νέων είναι και ο λογαριασμός @erasmus_plus_projects στο Ιnstagram, που ανεβάζει καθημερινά story. Εκεί, υπάρχουν καλέσματα για νέους από πολλές χώρες, όμως υπάρχει highlight ειδικά για την Ελλάδα.
Ποια είναι τα θέματα των μετακινήσεων;
Το νέο Erasmus+ (2021-2027) στοχεύει στην προώθηση της κοινωνικής συμπερίληψης, της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης αλλά και της συμμετοχής των νέων στη δημοκρατία. Έτσι, τα θέματα των ανταλλαγών σχετίζονται με την οικολογία (προστασία περιβάλλοντος, μέθοδοι καλλιέργειας, κλιματική αλλαγή), τις τέχνες (θέατρο, μουσική, χορός, σινεμά, φωτογραφία, digital arts), την αυτο-έκφραση, τη ψυχική και σωματική ευεξία, τα social media και τα fake news, τον εθελοντισμό και τις μεθόδους κοινωνικής αλληλεγγύης, την επιχειρηματικότητα, τη σύγχρονη αγορά εργασίας.
Το θέμα είναι αρκετά καθοριστικό για την εμπειρία που προσφέρει το πρότζεκτ, όμως, την ίδια στιγμή, δοκίμασε με καλή διάθεση και πεδία που ίσως δεν είχες σκεφτεί πιο πριν.
Τι να πάρω μαζί μου;
Στο infopack θα βρεις πληροφορίες σχετικά με το τι να πάρεις για το εκάστοτε πρόγραμμα. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι θα ζητηθεί από εσένα και την υπόλοιπη ελληνική ομάδα να φέρετε ο καθένας κάτι χαρακτηριστικό από τη χώρα (τυπικά, κάτι φαγώσιμο ή ποτό). Κάθε βράδυ γίνεται ένα cultural night, δηλαδή μια παρουσίαση της κάθε χώρας από τα μέλη της ομάδας της κι εκεί μπορούν να χρησιμοποιηθούν όσα θα φέρετε.
Επίσης, θα σου ζητηθεί να έχεις μαζί σου και την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθενείας, η οποία προσφέρει πρόσβαση σε ιατρικά αναγκαία και επείγοντα περιστατικά κατά την προσωρινή διαμονή σου. Η κάρτα εκδίδεται δωρέαν μέσω αίτησης στο e-ΕΦΚΑ (gov.gr) ή και στα Κ.Ε.Π. Προϋποτίθεται η ύπαρξη ενεργής ασφαλιστικής ικανότητας (από εσένα, αν ασφαλίζεσαι μόνος σου, ή από το άτομο μέσω του οποίου είσαι έμμεσα ασφαλισμένος).
Τέλος, έχε υπόψη ότι γλώσσα εργασίας σε κάθε ανταλλαγή είναι τα αγγλικά.
Συμβουλές για τη διάρκεια του προγράμματος
- Όσα περισσότερα δώσεις στο πρόγραμμα, τόσα περισσότερα θα πάρεις από αυτό. Οπότε μην δεις τη φάση σαν απλές χαλαρές διακοπές και εμπλέξου ενεργά.
- Με την ελληνική ομάδα σίγουρα θα χτίσεις σχέσεις που μπορούν πιο εύκολα να συνεχίσουν πίσω στα πάτρια, αλλά καλύτερα μην παραμείνεις σε αυτό το safe zone.
- Αν χρειαστείς κάτι, ζήτησε βοήθεια από τους facilitators. Είναι τυπικά δύο και λειτουργούν σαν τους "ομαδάρχες" σου: σε καθοδηγούν μέσα στη μέρα και είναι εκεί για να σε υποστηρίξουν. Παράλληλα, ένα μέλος κάθε ομάδας είναι ορισμένο ως team leader και αναλαμβάνει πριν το ταξίδι κάποια διαδικαστικά αλλά και, κατά τη διάρκειά του, τη φροντίδα του συνόλου.
- Κράτα όσο μπορείς τη θετική και εξερευνητική σου διάθεση!
Συμβουλές για το μετά
- Κράτα επαφή με τα παιδιά των υπόλοιπων ομάδων μέσω εφαρμογών (συχνά χρησιμοποιούν WhatsApp). Ποτέ δεν ξέρεις πώς θα τα φέρει η τύχη να ξανασυναντηθείτε!
- Μοιράσου την εμπειρία που αποκόμισες με φίλους και γνωστούς για να μεταδοθεί ακόμη περισσότερο η ευκαιρία αυτή (αυτό θα σου το ζητήσει και ο οργανισμός αποστολής).
- Εμπλούτισε τα προσόντα σου με το Youthpass, το αποδεικτικό συμμετοχής που θα σου αποδοθεί στο τέλος του προγράμματος, μέσα σε κάποια ιδιαίτερη κάθε φορά τελετή.
Κι αν είμαι άνω των 30;
Δεν υπάρχει ανώτατο ηλικιακό όριο για να γίνεις team leader.
Καλά ταξίδια!
