Μια απρόσμενα γεμάτη γεύση από τα στοιχήματα που έχει να αντιμετωπίσει ένας προορισμός που θέλει να συνδυάσει αρχαιολογικό και γαστρονομικό τουρισμό και πρωτογενή παραγωγή στην εποχή της κλιματικής αλλαγής αλλά και των νέων αφηγημάτων περί βιωσιμότητας και ιδιαίτερης τοπικής ταυτότητας πήρα ως καλεσμένη στην εκδήλωση "Θησαυροί Κορινθιακής Γης" που έγινε για 3η χρονιά στον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Κορίνθου στις 14 Ιουλίου.
Λίγο πριν το σούρουπο, περπατώντας στον γαλήνιο Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Κορίνθου με κατεύθυνση το μουσείο (με τους εκπληκτικούς Κούρους που σώθηκαν σχετικά πρόσφατα από την αρχαιοκαπηλία και τα ξεχωριστά αρχαία "τάματα” στον Ασκληπιό) είχα τη χαρά να ξαναθυμηθώ την ομορφιά του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου που ενώ αποτελεί βασικό αξιοθέατο για τους ξένους επισκέπτες είναι λιγότερο γνωστός απ’ ότι θα έπρεπε στο αθηναϊκό κοινό. Προορισμός το ατμοσφαιρικό αίθριο του μουσείου, όπου, ανάμεσα στα αγάλματα, έλαβε χώρα το πρώτο μέρος της εκδήλωσης "Θησαυροί Κορινθιακής Γης" που περιλάμβανε τις ομιλίες των Παναγιώτας Κασίμη, Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας, Γιώργου Λούκα, Διακεκριμένου σομελιέ, Ιδρυτή της Σχολής Genius in Gastronomy, Ντίνας Νικολάου, σεφ, και της γράφουσας.
Ανοίγοντας τις πόρτες του στην ετήσια εκδήλωση "Θησαυροί Κορινθιακής Γης", μια ιδέα της ξεναγού και δημοσιογράφου Κατερίνας Καρσιώτη που την επιμελείται, και σε διοργάνωση του Συλλόγου Επαγγελματιών Αρχαίας Κορίνθου και του Δήμου Κορινθίων, ο Αρχαιολογικός Χώρος της Αρχαίας Κορίνθου, με την υποστήριξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας και της προϊσταμένης Παναγιώτας Κασίμη, δείχνει το δρόμο για τις αναγκαίες συνέργειες του πολιτιστικού και γαστρονομικού-τουριστικού τομέα στην κατεύθυνση μιας πιο βιώσιμης πρότασης ανάπτυξης του προορισμού.
Η επόμενη μέρα της Αρχαίας Κορίνθου
"Η πρόταση είναι ένα σχέδιο παρεμβάσεων ανάδειξης των μνημείων που βρίσκονται εκτός του οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου, μέσω περιπατητικών- πολιτιστικών διαδρομών και αποτελεί μια συνολική πρόταση ενίσχυσης και εμπλουτισμού της σχέση της τοπικής κοινωνίας και του επισκέπτη με το αρχαιολογικό τοπίο και τα μνημεία."
Η συγκυρία μάλιστα είναι ιδανική, τουλάχιστον ως προς το αρχαιολογικό κομμάτι, αφού όπως ανέφερε στην εμπνευστική ομιλία της η κα Κασίμη, το Διαχειριστικό Σχέδιο της Αρχαίας Κορίνθου και μια σειρά μελετών που είχαν εκπονηθεί τα τελευταία χρόνια υπό την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας σε συνεργασία με την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών-Ανασκαφές Κορίνθου, εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του Υπουργείου Πολιτισμού και έχουν "ήδη διαμορφώσει μια ισχυρή και ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία αποτυπώνεται στο MasterPlan του πυρήνα του αρχαιολογικού χώρου και του οικισμού της Αρχαίας Κορίνθου και στοχεύει στην ανάδειξη, ενοποίηση και διασύνδεση του οικισμού με τα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς που βρίσκονται στην άμεση και ευρύτερη περιοχή του. Η πρόταση είναι ένα σχέδιο παρεμβάσεων ανάδειξης των μνημείων που βρίσκονται εκτός του οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου, μέσω περιπατητικών- πολιτιστικών διαδρομών και αποτελεί μια συνολική πρόταση ενίσχυσης και εμπλουτισμού της σχέση της τοπικής κοινωνίας και του επισκέπτη με το αρχαιολογικό τοπίο και τα μνημεία”.
Το όραμα της Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς στον ευρύτερο Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Κορίνθου αφορά στην αναβάθμιση της θέσης της Αρχαίας Κορίνθου στο πολιτιστικό και τουριστικό γίγνεσθαι της Περιφέρειας Πελοποννήσου, με όρους βιωσιμότητας, ακολουθώντας μια προσέγγιση με συνοχή και συνέχεια στον χώρο και τον χρόνο, μέσα από μια καλαίσθητη, συμπεριληπτική, έξυπνη και πράσινη προσέγγιση που θέτει στο επίκεντρο την τοπική κοινωνία. Στις άμεσες προτεραιότητες είναι η εκπόνηση ενός Τοπικού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή που θα έχει στόχο να δίνει έμφαση στις επιπτώσεις και τους κινδύνους της περιοχής της Αρχαίας Κορίνθου που προκαλεί η κλιματική αλλαγή στο δομημένο περιβάλλον και στα αρχαιολογικά κατάλοιπα και τοπία, ενώ μια άλλη σημαντική προτεραιότητα είναι η δημιουργία ενός Προγράμματος Βιώσιμης Ανάπτυξης με Βάση την Πολιτιστική Κληρονομιά και τις Συμμετοχικές Δράσεις με την τοπική κοινωνία.
Το στρατηγικό σχέδιο περιλαμβάνει μελέτες για την αποκατάσταση του παλαιού Μουσείου που βρίσκεται στην καρδιά του οικισμού. Το κτίριο αυτό προτείνεται να μετατραπεί σε ένα εκθεσιακό χώρο με έμφαση στην παρουσίαση των σχέσεων της τοπικής κοινωνίας με τις συστηματικές ανασκαφικές έρευνες που διαμόρφωσαν τον σημερινό αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Κορίνθου. "Δηλαδή σε αυτό το Μουσείο, θα παρουσιάζεται η συμμετοχή, η συνεισφορά των ντόπιων, των Αρχαιοκορίνθιων στη δημιουργία αυτού του αρχαιολογικού χώρου".
Η κλιματική αλλαγή και το μέλλον της αγροδιατροφής
Ήδη από τους χαιρετισμούς των εκπροσώπων της Περιφέρειας, του Δήμου, του Επιμελητηρίου και της πολιτικής εξουσίας της περιοχής, αλλά και τους ίδιους τους παραγωγούς, ήταν αισθητή η συνειδητοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων από την ανάδειξη της Αρχαίας Κορίνθου και τη σύνδεση του πολιτιστικού αποτυπώματος με τον αγροδιατροφικό τομέα που πρεσβεύει ο συγκεκριμένος θεσμός αλλά και η αγωνία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ειδικότερα της ανόδου της θερμοκρασίας και της λειψυδρίας στην παραγωγή εμβληματικών προϊόντων της Κορινθίας όπως η σταφίδα και το κρασί με ορισμένους να προβλέπουν ριζικές αλλαγές μες στα επόμενα χρόνια τόσο ως προς τις καλλιέργειες στις οποίες πρέπει να στοχεύσουν όσο και ως προς την ανθεκτικότητα του κλάδου - και μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια μοναδική αμπελουργική ζώνη όπως η Νεμέα.
Ο διακεκριμένος σομελιέ Γιώργος Λούκας ήταν πιο αισιόδοξος ως προς την ανθεκτικότητα ποικιλιών όπως το Αγιωργίτικο, επισημαίνοντας ότι είναι ανάμεσα στις ποικιλίες που μελετούν οι Γάλλοι για τα επόμενα χρόνια λόγω ακριβώς της κλιματικής αλλαγής, και ανέλυσε τη μεγάλη αξία της ποικιλίας γενικότερα, ενώ η σεφ Ντίνα Νικολάου μέσα και από τη μεγάλη εμπειρία της από τη γαστρονομική σκηνή του Παρισιού μίλησε για την εξωστρέφεια των πρώτων υλών, το πόσο σημασία έχει αυτές να ονοματίζονται και για το πως θα καταφέρει ο κάθε τόπος να τα κάνει άμεσους πρεσβευτές.
Διαβάστε Επίσης
Δοκιμάζοντας τους θησαυρούς της κορινθιακής γης
Αμέσως μετά η Ντίνα Νικολάου έπιασε τα τηγάνια, συντονίζοντας ένα εξωστρεφές και νοστιμότατο live cooking, έχοντας στο πλευρό της τον σεφ Γιάννη Μπρατσολιά, στον πεζόδρομο έξω από τον αρχαιολογικό χώρο, όπου είχαν στήσει τα σταντς τους οι τοπικοί παραγωγοί καλώντας μας να δοκιμάσουμε τα προϊόντα και τα κρασιά τους. Οσπριοσαλάτα (όσπρια Φενεού, σιτάρι, κρεμμυδάκια φρέσκα, φινόκιο, πιπεριές πολύχρωμες) με σταφίδα Κορινθιακή και σος γιαουρτιού με πετιμέζι, τυρόπιτα με κρόσια φύλλου και μέλι, κριθαρότο με σαλιγκάρια, ντοματίνια και κεφαλογραβιέρα, τηγανιά χοιρινού με οξύμελι, πατάτες φούρνου με πορτοκάλι και γαλατοπιτάκια με σταφύλια καραμελωμένα παρουσιασμένα σε όμορφα χάρτινα σκεύη κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι κερδίζοντας τις εντυπώσεις του κοινού παρέα με τοπικά κρασιά και κοκτέιλ με κρασί και τσίπουρο από το φοβερό bar station.
Αναδεικνύοντας επάξια τους θησαυρούς της κορινθιακής γης, δικαιολογώντας πλήρως το όνομά της και δίνοντας ιδέες για την πιο σταθερή αξιοποίησή τους στα μενού των εστιατορίων της περιοχής, η εκδήλωση έφερε στο προσκήνιο τα τοπικά προϊόντα της περιοχής όπως τους αξίζει. Δοκιμάζοντας εκλεκτά προϊόντα και παρασκευές όπως το φοβερό τηγανητό γαυράκι του ιχθυοπωλείου του Λογοθέτη που μοιραζόταν σε χωνάκι ή τα ζυμωτά ψωμιά του Άλφιτον της οικογενειακής επιχείρησης Ντάση που διατηρήθηκαν άψογα και στην κατάψυξή μας, όπως μας είχαν συμβουλέψει, σίγουρα θα τα αναζητήσουμε για γαστρονομικό shopping στην επόμενη επίσκεψή μας στην περιοχή και ειδικότερα στην ψαραγορά της Κορίνθου όπου βρίσκονται αμφότερα, όπως και τα κοκτέιλ του "Soul Kitchen”, εστιατορίου που βρίσκεται στον πεζόδρομο της Κορίνθου.
Παράλληλα, το μέλι και τα αλείμματα με βάση αυτό, το ελαιόλαδο, το πετιμέζι και το οξύμελι της Κορινθίας που παρουσίασαν διάφοροι παραγωγοί και τα παραδοσιακά κεράσματα των Γυναικών του Χωριού, όπως το αφράτο σταφιδόψωμο με κορινθιακή σταφίδα και τα χειροποίητα ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα συγκαταλέγονται στα τοπικά must. Last but not least, βέβαια, τα εκλεκτά τοπικά κρασιά, από τα εμβληματικά οινοποιεία όπως το "πράσινο” Lafazanis Winery που προσφέρεται και για οινοτουρισμό στη Νεμέα, τα εκλεκτά κρασιά των εξωστρεφών αμπελώνων Zaharias αλλά και μικρότερες προσπάθειες όπως τα βιοδυναμικά φυσικά κρασιά της Kontogiannis Family Farm στην Αρχαία Κόρινθο
Αναζητώντας ένα πιο μόνιμο αποτύπωμα: η πρόκληση του γαστρονομικού και πολιτιστικού τουρισμού
Το σίγουρο είναι μέσα από αντίστοιχες εκδηλώσεις όπως είπε η κα Κασίμη "καλλιεργείται χρόνο με τον χρόνο και ενισχύεται η στενή σχέση της τοπικής κοινωνίας με την ιστορία της με την κληρονομιά της εντούτοις αυτό γίνεται αποσπασματικά και ανοργάνωτα ενώ εάν συντονιστεί και αξιοποιηθεί καταλλήλως θα έχει πολλαπλά οφέλη”. Προσωπικά, επιστρέφοντας στην Αρχαία Κόρινθο αρκετά χρόνια μετά την πρώτη μου επίσκεψη στην περιοχή, όταν αναζητούσαμε μαζί με φίλους αρχαιολογικές μονοήμερες για να εμφυσήσουμε στα παιδιά μας την αγάπη για τα αρχαία και στήναμε αυτοσχέδια αρχαιολογικά παιχνίδια, σίγουρα είναι πιο αισθητή η προσπάθεια για να συμπεριληφθούν στο ταξιδιωτικό αφήγημα της περιοχής τόσο οι αρχαιότητες και ο πολιτισμός της όσο και τα προϊόντα της.
"Λίγες από τις ωραίες ιδέες και τα σχέδια που κατά καιρούς παρουσιάζονται σε συνέδρια και φεστιβάλ ή τα πιάτα που μαγειρεύονται εκεί, αφήνουν ένα πιο αποφασιστικό και πιο μόνιμο αποτύπωμα στο τελικό προϊόν που μπορεί να ζήσει, να δει και να δοκιμάσει ο μεμονωμένος επισκέπτης ή επισκέπτρια. Η σημασία του μοναδικού πολιτιστικού και γαστρονομικού τοπικού αποθέματος δεν αρκεί αν αυτό δεν μετατραπεί σε μια οργανωμένη εμπειρία."
Παρόλα αυτά, πέρα από τις φωτεινές εξαιρέσεις, λίγες από τις ωραίες ιδέες και τα σχέδια που κατά καιρούς παρουσιάζονται σε συνέδρια και φεστιβάλ ή τα πιάτα που μαγειρεύονται εκεί, αφήνουν ένα πιο αποφασιστικό και πιο μόνιμο αποτύπωμα στο τελικό προϊόν που μπορεί να ζήσει, να δει και να δοκιμάσει ο μεμονωμένος επισκέπτης ή επισκέπτρια. Η σημασία του μοναδικού πολιτιστικού και γαστρονομικού τοπικού αποθέματος δεν αρκεί αν αυτό δεν μετατραπεί σε μια οργανωμένη εμπειρία. Μπορούμε εδώ στην πλούσια, "αφνειό" κατά τον Όμηρο Κορινθία, να φάμε κάπου ντρέδουρες, καρκασόπιτα ή χόρτα γιαχνί με "τυρότριμμα"; Υπάρχει το έδαφος για ωραία wine bars και ταβέρνες με τοπική κουζίνα στην περιοχή; Όπως έγινε σαφές και στη φετινή απονομή των Βραβείων Ελληνικής Κουζίνας με το concept "O Κύκλος των Χαμένων Συνταγών” το να σκύψουν ξανά οι μάγειρες και οι σεφ στις τοπικές κουζίνες της Ελλάδας, να ανακαλύψουν τις συνταγές των γιαγιάδων μας και να τις αναδείξουν σύμφωνα με τις επιταγές της σύγχρονης γαστρονομίας χρησιμοποιώντας όσο γίνεται περισσότερα τα τοπικά προϊόντα κάθε περιοχής είναι αναγκαίο για να κάνει η ελληνική κουζίνα το επόμενο βήμα και να βγει πιο δυναμικά προς τα έξω.
Διαβάστε Επίσης
Παράλληλα με τα πολύ σημαντικά σχέδια για την αναβάθμιση των αρχαιολογικών χώρων που ανακοινώνονται καθημερινά αξίζει να σχεδιαστούν εκείνα τα προϊόντα που θα κάνουν πράξη τον πολιτιστικό τουρισμό και τη διασύνδεσή του με τον γαστρονομικό. Αρχίζοντας από τα βασικά, ηλεκτρονικά εισιτήρια, επέκταση ωραρίου, ηλεκτρονικές εφαρμογές διασύνδεσης των αρχαιολογικών χώρων μεταξύ τους αλλά και με τις τοπικές επιχειρήσεις γύρω τους, σύγχρονα καφέ και πωλητήρια με προσωπικότητα που θα αναδεικνύουν τον χαρακτήρα κάθε τόπου, εκπαίδευση και κίνητρα για να υιοθετήσουν οι ντόπιοι επιχειρηματίες το τοπικό γαστρονομικό αφήγημα και οργανωμένη, σύγχρονη ανάδειξη εκείνων που το κάνουν.
Ειδικά για τον γαστρονομικό τουρισμό ένα μητρώο τοπικών παραδοσιακών συνταγών από το Υπουργείου Τουρισμού, ένα ποσοστό των οποίων θα καλούνται να υιοθετήσουν οι επιχειρήσεις εστίασης της περιοχής είναι μια καλή ιδέα για να γίνει πράξη η εφαρμογή τους, ενώ ένας (ψηφιακός) γαστρονομικός χάρτης και ημερολόγιο εκδηλώσεων αποτελούν σταθερά αιτήματα. Πρόσφατα βρέθηκα στην Τιφλίδα στη Γεωργία και μου έκανε αίσθηση πόσο η σύνδεση του κρασιού και της οινικής παραδοσης με την αρχαιολογία, την τέχνη και την τοπική γαστρονομία διαπνέει κάθε πτυχή του τουριστικού αφηγήματος, από τις ξεναγήσεις στους αρχαιολογικούς χώρους και στα έργα των εθνικών ζωγράφων μέχρι το μεγαλύτερο section αφιερωμένο στο τοπικό κρασί που έχω δει προσωπικά σε αεροδρόμιο ανά τον κόσμο στο κατά τ’ άλλα χαμηλού αγοραστικού ενδιαφέροντος αεροδρόμιο της Τιφλίδας.
Η εμπειρία μου από τους "Θησαυρούς της Κορινθιακής Γης” δείχνει ότι έχουν μπει στην περιοχή οι πρώτοι σπόροι που ξεκινούν από τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για τις συνέργειες, τη στόχευση και το αφήγημα εκείνο που είναι απαραίτητο για τον πολιτιστικό και γαστρονομικό τουρισμό και φορείς και επιχειρηματίες δείχνουν να έχουν διάθεση να συνεργαστούν σε αυτή την κατεύθυνση. Δεδομένου μάλιστα το ότι η Αρχαία Κόρινθος και η Νεμέα έχουν όλη εκείνη την ανεκτίμητη πρώτη ύλη (αρχαιολογική και αγροδιατροφική) για να δοκιμαστεί στην πράξη το στοίχημα ενός ήπιου ως προς το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, βιώσιμου τουρισμού συμβατού με τις ανάγκες της εποχής, ευχόμαστε να ευδοκιμήσουν περαιτέρω οι καρποί αυτής της προσπάθειας.
Διαβάστε Επίσης
Η ταυτότητα της εκδήλωσης "Θησαυροί της Κορινθιακής Γης”
Διοργάνωση: Σύλλογος Επαγγελματιών Αρχαίας Κορίνθου και Δήμος Κορινθίων
Επιμέλεια "Θησαυρών Κορινθιακής Γης”: Κατερίνα Καρσιώτη
Συνολικά συμμετείχαν οι παραγωγοί MAVROSPILIES KARAMANOS, LAFAZANIS WINERY, OINODOS WINES, TΡΙΤΩΝ WINERY, DOMAINE GIOULIS, CORINTHO EXTRA VIRGIN OLIVE OIL, ZACHARIAS WINERY, MYTHICAL EARTH, ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ, ΠΕΤΙΜΕΖΙ ΜΑΤΖΙΩΡΟΣ,KARAMITSOS WINERY, TENEA THE ELIXIR OF LIFE, ΚΤΗΜΑ ΜΑΝΩΛΑΚΗ, BOYBAS WINERY, KONTOGIANNIS FAMILY, ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ, ΟΞΥΜΕΛΙ ΚΡΑΣΙΣ, ΣΟΦΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΑΠΟ ΣΤΑΦΥΛΙ και οι τοπικές επιχειρήσεις SOUL KITCHEN, ΙΧΘΥΟΠΟΛΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ, ΤΟ ΤΑΒΕΡΝΑΚΙ ΤΟΥ ΓΑΜΠΡΟΥ, ΑΡΤΟΠΩΛΕΙΟ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ΚΟΝΔΥΛΗΣ – ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΤΟ ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΟΚΑΣ, ΑΛΦΙΤΟΝ.
Η εκδήλωση τελεί υπό την Αιγίδα της Περιφέρεια Πελοποννήσου, της Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), της Ομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Πελοποννήσου, Νοτιοδυτικής Ελλάδος, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας & Ιθάκης (ΟΕΕΣΠ) και της Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας καθώς και με την Υποστήριξη της Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας, της Αμερικάνικη Σχολή Ανασκαφών Κορίνθου, του Επιμελητήριο Κορινθίας, του Corinthian Food και της Φάρμας Μητσόπουλου.
Χορηγοί: Niko Helm Hellas – Μέγας χορηγός, Φάρμα Μητσόπουλος, Korinthian Foods, ΑΒ Βασιλόπουλος, Αντιπροσωπίες Αυτοκινήτων – Μουστάκας Α.Ε, Εστιατόριο Μαρινός, P & S SECURITY, Paper Trade – Βασίλης Γρίβας, Σταματόπουλος φρουτς, Θεόφραστος λιπάσματα Tourix, Υαλοσέτ Εγγλέζος ΕΠΕ, Cybelle Fine Art, Δομικά Υλικά – Ιωάννης Σεννής, Ξενοδοχειακό κατάλυμα Octavia, ΕΛΤΑ ΠΟΡΤΑ ΠΟΡΤΑ Κόρινθος, Ξενοδοχειακό κατάλυμα Πήγασος, Ξενοδοχειακό κατάλυμα Tasoss Rooms, Το Ταβερνάκι του Γαμπρού, Kilix Ceramic crafts, Διασωστικό Σώμα Κορινθίων Πήγασος.
Graphics: Άγγελος Κουρτίδης, Video: Μερκούριος Γκούμας, Παρουσίαση Live Cooking & Έκθεσης Τοπικών Παραγωγών: Νάνσυ Γιαννιδάκη
Διαβάστε Επίσης
